Bugarowate (Bittacidae) – rodzina owadów z rzędu wojsiłek obejmująca około 160 gatunków występujących na wszystkich kontynentach, najliczniej na półkuli południowej. Większość z nich zasiedla krzewy i gęstą roślinność zielną w pobliżu rzek. W Europie (i w Polsce) rodzina bugarowatych jest reprezentowana przez dwa[2] z najliczniejszego w gatunki (a zarazem typowego) rodzaju Bittacus[3].
Są to owady średnich i dużych rozmiarów[2]. Głowę mają wyposażoną w parę oczu złożonych, trzy przyoczka i nitkowate czułki, zbudowane z 14–20 członów. Wydłużony nadustek formuje rostrum. Żuwaczki są smukłe, spłaszczone i każda jest zwieńczona pojedynczym ząbkiem. Zwykle mają dwie pary podobnie zbudowanych i użyłkowanych skrzydeł, ale rodzaj Anomalobittacus utracił zdolność do lotu, a Apterobittacus jest całkiem bezskrzydły. Cienkie i długie odnóża zakończone są pięcioczłonowymi stopami. Każda stopa ma jeden pazurek na wierzchołku, który wraz z czwartym jej członem tworzy aparat chwytający ofiarę. Taka budowa uniemożliwia bugarowatym stawanie i kroczenie na odnóżach, w związku z czym mogą się jedynie zawieszać na roślinach[4]. Stąd charakterystyczna dla nich jest pozycja w jakiej polują. Przednimi nogami zawieszają się na roślinach i czatują na drobne stawonogi, który chwytają środkową i tylną parą nóg. Żywią się drobnymi owadami i pająkami, także martwymi[2]. Samce mają między VI i VII oraz między VII i VIII sklerytami odwłoka pęcherzyki wytwarzające feromony[4].
Bugarowate stanowią prawdopodobnie grupę siostrzaną dla Cimbrophlebiidae, z którymi łączy się je w infrarząd Raptipeda[5]. Przedstawiciele rodziny znani są w zapisie kopalnym od jury środkowej[6]. Zalicza się doń rodzaje[3]:
Bugarowate (Bittacidae) – rodzina owadów z rzędu wojsiłek obejmująca około 160 gatunków występujących na wszystkich kontynentach, najliczniej na półkuli południowej. Większość z nich zasiedla krzewy i gęstą roślinność zielną w pobliżu rzek. W Europie (i w Polsce) rodzina bugarowatych jest reprezentowana przez dwa z najliczniejszego w gatunki (a zarazem typowego) rodzaju Bittacus.
Są to owady średnich i dużych rozmiarów. Głowę mają wyposażoną w parę oczu złożonych, trzy przyoczka i nitkowate czułki, zbudowane z 14–20 członów. Wydłużony nadustek formuje rostrum. Żuwaczki są smukłe, spłaszczone i każda jest zwieńczona pojedynczym ząbkiem. Zwykle mają dwie pary podobnie zbudowanych i użyłkowanych skrzydeł, ale rodzaj Anomalobittacus utracił zdolność do lotu, a Apterobittacus jest całkiem bezskrzydły. Cienkie i długie odnóża zakończone są pięcioczłonowymi stopami. Każda stopa ma jeden pazurek na wierzchołku, który wraz z czwartym jej członem tworzy aparat chwytający ofiarę. Taka budowa uniemożliwia bugarowatym stawanie i kroczenie na odnóżach, w związku z czym mogą się jedynie zawieszać na roślinach. Stąd charakterystyczna dla nich jest pozycja w jakiej polują. Przednimi nogami zawieszają się na roślinach i czatują na drobne stawonogi, który chwytają środkową i tylną parą nóg. Żywią się drobnymi owadami i pająkami, także martwymi. Samce mają między VI i VII oraz między VII i VIII sklerytami odwłoka pęcherzyki wytwarzające feromony.
Bugarowate stanowią prawdopodobnie grupę siostrzaną dla Cimbrophlebiidae, z którymi łączy się je w infrarząd Raptipeda. Przedstawiciele rodziny znani są w zapisie kopalnym od jury środkowej. Zalicza się doń rodzaje:
Anabittacus Kimmins, 1929 Anomalobittacus Kimmins, 1928 †Antiquanabittacus Petrulevičius et Jarzembowski, 2004 Apterobittacus MacLachlan, 1893 Austrobittacus Riek, 1954 †Baissobittacus Novokshonov 1997 Bittacus Latreille, 1805 – bugar †Burmobittacus Zhao et al., 2016 †Composibittacus Liu et al., 2016 †Cretobittacus Novokshonov, 1993 †Decoribittacus Li et Ren, 2009 Edriobittacus Byers, 1974 †Exilibittacus Yang, Ren et Shih, 2012 †Formosibittacus Li, Ren & Shih, 2008 Harpobittacus Gerstaecker, 1885 Hylobittacus Byers, 1979 Issikiella Byers, 1972 †Juracimbrophlebia Wang et al. 2012 †Jurahylobittacus Li, Ren & Shih, 2008 Kalobittacus Esben-Petersen, 1914 †Karattacus Novokshonov, 1997 †Liaobittacus Ren, 1993 †Megabittacus Ren, 1997 †Mongolbittacus Petrulevicius, Huang & Ren, 2007 Nannobittacus Esben-Petersen, 1927 Neobittacus Esben-Petersen, 1914 Orobittacus Villegas & Byers, 1982 †Orthobittacus Willmann, 1989 Pazius Navás, 1913 †Palaeobittacus Carpenter 1928 †Preanabittacus Novokshonov, 1993 †Probittacus Martynov, 1927 †Prohylobittacus Novokshonov, 1993 †Scharabittacus Novokshonov, 1993 Sibirobittacus Sukacheva, 1990 Symbittacus Byers, 1986 †Thyridates Navas, 1908 Tytthobittacus Smithers, 1973