dcsimg

Kondor wielki ( Polish )

provided by wikipedia POL
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Kondor wielki[7], kondor olbrzymi (Vultur gryphus) – gatunek dużego ptaka padlinożernego z rodziny kondorowatych (Cathartidae), jedyny przedstawiciel monotypowego rodzaju Vultur[7].

Zasięg występowania

Kondor wielki zamieszkuje Andy począwszy od Wenezueli na północy po Przylądek Horn na południu[8].

Taksonomia

Gatunek i rodzaj po raz pierwszy opisał Karol Linneusz w 1758 roku w swoim dziele Systema Naturae[9]. Jako miejsce typowe autor wskazał, bazując na tekstach „Cuntur” Johna Raya z 1713 roku[10] i „Vultur gryps Gryphus” Jacoba Theodora Kleina z 1750 roku[11], Chile[9].

Etymologia

  • Vultur: łac. vultur, vulturis „sęp”[12].
  • Gryphus: epitet gatunkowy Vultur gryphus Linnaeus, 1758[13].
  • Gypagus: gr. γυψ gups, γυπος gupos „sęp”; αγος agos „lider, kapitan”, od αγω agō „kierować, prowadzić”[14].
  • Condor: hiszp. Cóndor „kondor”, od keczua Kuntur „kondor”[15]
  • gryphus: łac. gryphus „gryf”, od gr. γρυψ grups, γρυπος grupos „gryf”[16].

Morfologia

Cechy gatunku
Długość ciała 100–130 cm; masa ciała samic 8000–11,000 g, samców 11,000–15,000 g; rozpiętość skrzydeł 260–320 cm[8]. Upierzenie zasadniczo czarne, pokrywy skrzydłowe białe, głowa i szyja nagie, na granicy upierzenia pióra tworzą kryzę. Naga skóra różowawocielista. Samiec na głowie posiada mięsisty wyrostek.
Biotop
Partie gór powyżej linii lasu oraz inne bezleśne, skaliste tereny.
Gniazdo
Gnieżdżą się na półkach skalnych, wysoko w górach. Samica składa jedno jajo raz na dwa lata.

Młode lęgną się po 54–60-dniowej inkubacji, jajem w tym czasie opiekują się oboje rodziców. Dojrzałość płciową osiągają dopiero w wieku 8–9 lat. Żyją ponad 40 lat.

Jaja
Wyprowadza jeden lęg co dwa lata, składając jedno, rzadziej dwa jaja.
Wysiadywanie
Jajo wysiadywane jest przez okres 54–58 dni przez obydwoje rodziców[17]. Pisklęta zdobywają zdolność do lotu w wieku około 6 miesięcy, lecz opuszczają rodziców dopiero wtedy, gdy wykluje się następne pisklę, czyli po ok. 2 latach.
Pożywienie
Kondory żywią się głównie padliną oraz jajami rabowanymi w koloniach kormoranów.

Przypisy

  1. Vultur gryphus, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Vultur, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.) [dostęp 29 grudnia 2010]
  3. L. von Oken: Lehrbuch der Naturgeschichte: Zoologie (Atlas). Leipzig: C.H. Reclam, 1816, s. ryc. xxxii. (niem.)
  4. L.J.P. Vieillot: Analyse d’une nouvelle ornithologie élémentaire. Paris: Deteville, libraire, rue Hautefeuille, 1816, s. 21. (fr.)
  5. I. Geoffroy Saint-Hilaire: Essais de zoologie générale. Paris: Roret, 1841, s. 367 (przypis). (fr.)
  6. BirdLife International 2012, Vultur gryphus [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016 [online], wersja 2016-1 [dostęp 2016-08-31] (ang.).
  7. a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Cathartidae Lafresnaye, 1839 - kondorowate - New World Vultures (Wersja: 2016-10-02). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2018-07-16].
  8. a b D. Houston, G.M. Kirwan, D.A. Christie & C.J. Sharpe: Andean Condor (Vultur gryphus). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2016. [dostęp 2016-08-31]. (ang.)
  9. a b C. Linneaus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 86. (łac.)
  10. J. Ray: Synopsis methodica avium & piscium, opus posthumum, quod vivus recensuit & perfecit ipse insignissimus author, in quo multas species, in ipsius ornithologiâ & ichthyologia desideratas, adjecit, methodumque suam piscium naturæ magìs convenientem reddidit. Cum appendice, & iconibus. Londini: Impensis Gulielmi Inny, 1713, s. 11. (łac.)
  11. J.T. Klein: Historiae avium prodromus, cum praefatione de ordine animalium in genere; accessit historia muris alpini et vetus vocabularium animalium, msc., cum figuris. Lubecae: Apud Ionam Schmidt, 1750, s. 45. (łac.)
  12. Jobling 2018 ↓, s. Vultur.
  13. Jobling 2018 ↓, s. Gryphus.
  14. Jobling 2018 ↓, s. Gypagus.
  15. Jobling 2018 ↓, s. Condor.
  16. Jobling 2018 ↓, s. gryphus.
  17. M. & I. Szmurło (tłum.): Góry. Warszawa: Delta, 1997, seria: Encyklopedia Dzikich Zwierząt. ISBN 83-86698-62-4.

Bibliografia

  1. M. & I. Szmurło (tłum.): Góry. Warszawa: Delta, 1997, seria: Encyklopedia Dzikich Zwierząt. ISBN 83-86698-62-4.
  2. J.A. Jobling: Key to Scientific Names in Ornithology. W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2018. [dostęp 2018-07-16]. (ang.)
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Kondor wielki: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL

Kondor wielki, kondor olbrzymi (Vultur gryphus) – gatunek dużego ptaka padlinożernego z rodziny kondorowatych (Cathartidae), jedyny przedstawiciel monotypowego rodzaju Vultur.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL