La Afrika nanofalko (Polihierax semitorquatus) estas birdospecio de la familio de falkedoj kiu loĝas en orienta kaj suda Afriko, la plej malgranda rabobirdo de la kontinento. Ĝi estas nur 19 al 20 cm longa, kaj predas insektojn, malgrandajn reptiliojn kaj eĉ malgrandajn mamulojn.
Plenkreskulo de Afrika nanofalko estas blanka sube kaj en vizaĝo, griza supre, kaj la ino havas helbrunan dorson. La beko estas tre dika, mallarĝa kaj hokoforma; kolore estas helgriza kun nigreca pinto. Estas ruĝaj ĉirkaŭokula ringo kaj brido.
Estas blankaj "okulpunktoj" en nuko. Junuloj havas brunan dorson, pli senkolorajn ol ĉe plenkreskaj inoj, kaj ruĝecan nuancon en la brusto. La flugilplumoj estas punktecaj blankanigraj (pli da nigro supre, pli da blanko sube); la vosto estas laŭ strioj blankanigra.[1][2]
La flugo estas malrapida kaj ondeca. Laŭ grando, bildo kaj kutimo ripozi rekte sur elstara branĉo aŭ arbopinto, tiu specio similas al kelkaj lanioj.[1][2]
La alvoko estas "altatona kikiKIK, ripete" (Kenjo)[1] aŭ "ĉip-ĉip' kaj 'kik-kik-kik-kik'" (suda Afriko).[2]
La Afrika nanofalko loĝas en seka arbustaro. La subspecio P. s. castanonotus loĝas el Sudano al Somalio kaj suden al Ugando kaj Tanzanio; P. s. semitorquatus loĝas el Angolo al norda Sudafriko.[2][3] Tiuj teritorioj estas ĉirkaŭkalkulataj je areo de 2.7 milionoj da km2, kaj la totala populacio estas ĉirkaŭkalkulata inter 100,000 kaj 1 miliono da birdoj.[3]
En Kenjo, la Afrika nanofalko nestumas en nestoj de Blankakapa teksisto, kaj la teritorioj de ambaŭ birdospecioj koincidas.[1] En suda Afriko, ili troviĝas ĉe nestoj de Ruĝbeka teksisto sed hegemonie nestumas en malplenaj lokoj de nestoj de Socia teksisto,[2] kiuj estas grandaj kaj multeĉambraj —eĉ se la Sociaj teksistoj ankoraŭ havas aktivan kolonion en la nesto. Spite esti birdomanĝantoj kaj pli grandaj ol la Sociaj teksistoj, la Afrikaj nanofalkoj multaj respektas tiujn, sed foje kaptas kaj manĝas idojn kaj eĉ plenkreskulojn.[4]
Tiu afrotropisa specio kutime engaĝiĝas en poliandria rilataro, kie estas pli da du plenkreskuloj vivantaj kune kaj zorgante idojn. Estas kvar eblaj tialoj por tiu kutimo: defendo, kooperativa poliandrio, prokrasto de disigo de idaro, kaj termoregulado (varmo). Konfirmo de tiu lasta estas ke vintre la Afrikaj nanofalkoj nestumas ene de la nestoj de la Socia teksisto, kie estas pli bona izoligo.[5]
La Afrika nanofalko (Polihierax semitorquatus) estas birdospecio de la familio de falkedoj kiu loĝas en orienta kaj suda Afriko, la plej malgranda rabobirdo de la kontinento. Ĝi estas nur 19 al 20 cm longa, kaj predas insektojn, malgrandajn reptiliojn kaj eĉ malgrandajn mamulojn.
