Common names for S. glanis are wels catfish or sheatfish.
Silurus glanis individuals use their barbels and olfactory buds to sense chemical cues in the water. They are thought to be extraordinarily sensitive to chemical stimuli. They also have a lateral line system that helps them detect water movement. Silurus glanis individuals may use path analysis to track prey. One study found that S. glanis can track the three-dimensional swim path of a guppy and successfully attack it without the presence of light. Little is known about communication in these mainly solitary animals.
Perception Channels: tactile ; chemical
Silurus glanis populations appear to be stable. They are protected by Appendix III of the Bern Convention. In areas where these fish have been introduced, negative ecological consequences have been noted.
US Federal List: no special status
CITES: no special status
IUCN Red List of Threatened Species: least concern
The larvae hatch in approximately 3 days, measuring around 7 mm, and begin feeding on plankton. These fish grow quickly and can reach between 1.5 and 4.5 kg in their first year.
Silurus glanis introductions have been implicated in declining populations of other commercial fishes.
Silurus glanis is a commercial fish consumed by humans. This fish has boneless white flesh that is low in fat and highly palatable. Technological research for artificial reproduction, population genetics and conservation problems have been developed over the past 10 years in the Czech Republic, France and other European countries. It is also a valued game fish in European countries.
Positive Impacts: food
Silurus glanis carry bacterial diseases that can be transmitted to other fish. They are important predators of fish, crustaceans, small mammals, and aquatic birds.
Commensal/Parasitic Species:
Silurus glanis fry feed on plankton during their first year of life. When they reach larger sizes they begin to eat worms, snails, crustaceans, aquatic insects, and small fish. At adult sizes they will also prey on ducks, voles, crayfish, fish, eels, frogs, rats, coypu, and snakes. They use the incredible suction created by suddenly opening their large mouths to take in prey.
Both the top and bottom jaws each have hundreds of inward sloping, soft teeth used to grip prey. There are two "crushing plates" in front of the throat cavity used to crush prey before swallowing. Silurus glanis manipulate their prey prior to consumption by using several short spikes along the edge of the gill rakers.
Animal Foods: birds; mammals; amphibians; reptiles; fish; carrion ; insects; mollusks; terrestrial worms; aquatic crustaceans; zooplankton
Plant Foods: phytoplankton
Primary Diet: carnivore (Eats terrestrial vertebrates, Piscivore ); planktivore
Silurus glanis, sheatfish or wels catfish, is native to eastern Europe and Asia. It has been introduced to several other areas including Germany, France, Spain, England, Greece, Turkey and the Netherlands.
Biogeographic Regions: palearctic (Introduced , Native )
Silurus glanis is found primarily in large rivers and lakes and in deep water near dams. These catfish sometimes enter brackish water in the Black Sea and Baltic Sea.
Range depth: 0 to 30 m.
Habitat Regions: temperate ; freshwater
Aquatic Biomes: lakes and ponds; rivers and streams; brackish water
The longest know lifespan in the wild is 80 years old for S. glanis. The expected lifespan in the wild is as high as 20 to 30 years old.
Range lifespan
Status: wild: 80 (high) years.
Typical lifespan
Status: wild: 20 to 30 years.
Average lifespan
Status: wild: 20 to 30 years.
Average lifespan
Status: captivity: 60 years.
The elongated, scaleless body has a strong upper body and a laterally flattened tail. Silurus glanis varies in color. The upper side is usually a dark color and the flanks and belly are more pale. The fins are brownish. The body has a mottled appearance that is sometimes accompanied by brown spots. These catfish can grow to be quite large, perhaps as large as 3 meters long. A maximum reported weight was 220 kg. Most individuals reach sizes between 1.3 and 1.6 meters. Silurus glanis reach an average of 45 kg and has been considered one of the largest freshwater fish in its range.
Silurus glanis individuals have 1 dorsal spine and 4 to 5 dorsal soft rays, 1 anal spine and 90 to 94 anal soft rays, and a caudal fin with 17 rays. They have paired pectoral fins with 1 spine and 14 to 17 soft rays each. Their paired pelvic fins are positioned behind the dorsal fin with 1 spine each and 11 to 12 soft rays each.
There are several members in the family Siluridae. Silurus glanis is distinguished by its smaller dorsal fin, only two pairs of barbels, and the caudal fin being distinct from the anal fin.
Sex can be determined by the flap of skin behind the vent, in males it is thin and comes to a point, females have a thicker and shorter flap of skin.
Range mass: 220 (high) kg.
Average mass: 45 kg.
Range length: 3 (high) m.
Average length: 1.3-1.6 m.
Other Physical Features: ectothermic ; heterothermic ; bilateral symmetry
Sexual Dimorphism: sexes alike
Northern pike (Esox lucius) and humans are two predators of Silurus glanis. Their large size protects adults from many predators. Smaller fish may be protected somewhat by their dorsal spines.
Known Predators:
There is little known about mating behavior in this species. Males create nests where females deposit their eggs. Males then guard the eggs until they hatch.
Mating System: polygynandrous (promiscuous)
The male creates a shallow depression that will hold thousands of eggs laid by the female. The eggs are protected by the male until they hatch. Females can lay about 30,000 eggs per kilogram of body weight. Males grow faster and mature earlier than females. One study found that males matured at 78.82 cm at age 3 and females matured at 87.05 cm at age 4.
Breeding interval: Wels catfish breed annually during the spring.
Breeding season: Breeding/spawning season runs from May through July.
Range gestation period: 3 to 10 days.
Range time to independence: 3 to 10 days.
Average age at sexual or reproductive maturity (female): 4 years.
Average age at sexual or reproductive maturity (male): 3 years.
Key Reproductive Features: iteroparous ; seasonal breeding ; gonochoric/gonochoristic/dioecious (sexes separate); sexual ; fertilization (External ); oviparous
Average age at sexual or reproductive maturity (male)
Sex: male: 912 days.
Average age at sexual or reproductive maturity (female)
Sex: female: 1277 days.
The male protects the eggs until they hatch.
Parental Investment: pre-fertilization (Provisioning, Protecting: Female); pre-hatching/birth (Protecting: Male)
Silurus glanis, llamáu comúnmente siluru, ye una especie de pez d'agua duce de la familia Siluridae, orixinariu de los grandes ríos d'Europa Central.
Estendióse artificialmente fuera de la área de distribución natural, llegando a países como España, Italia y Kazakstán. Nos países del Benelux y en Francia foi reintroducida con ésitu, inclusive n'árees onde nun se puede demostrar arqueológicamente. Nel sur de la islla de Gran Bretaña, el siluru foi introducíu en 1880 nos llagos y grandes ríos, sicasí, apenes pudo estendese probablemente por cuenta de les condiciones climátiques. Nel sur de Finlandia, Dinamarca posiblemente fueron esaniciaos de nuevu. En delles rexones onde'l siluru nun se mentó de primeres, ye agora consideráu como una plaga, yá que pon en peligru les poblaciones de pexes nativos.Cuenca hidrográfica del Ebro La especie, polo xeneral, nun se considera amenazada. Nel noroeste del cordal de los Alpes escandinavos, especialmente nel sur de Suecia, el númberu de siluros, por cuenta de les desfavorables condiciones climátiques y el deterioru del hábitat facer recular hasta casi sumir. En Grecia, tiense constancia qu'hubo n'otres dómines.[1]
Dende la so introducción nel banzáu de Mequinenza en 1974 - estendióse por otros puntos de la cuenca del Ebro, a lo llargo del ríu Ebro y de los sos afluentes, especialmente'l ríu Segre. Tamién foi oxetu d'introducciones illegales llevaes a cabu por particulares n'otros ríos, banzaos y llagos d'España. La última denuncia conocida sobre la so presencia indeseada facer n'ochobre de 2009 la Conseyería de Mediu Ambiente de la Xeneralidá Valenciana y refierse a la presencia d'estos pexes nel banzáu de Forata (Hoya de Buñol). [ensin referencies]. La introducción del siluru provocó la total desapaición del Barbu que yera una especie abondosa hasta aprosimao l'añu 2005, nel calce mediu del Ebro, produciendo un cambéu na ecoloxía del ríu en forma d'un gran desenvolvimientu na cantidá de vexetación acuática, sargazos y algues. Na prensa dio cuenta de la pesca d'un siluru de 2 metros de llargor nel ríu Ebro al so pasu pela ciudá de Zaragoza'l 5 de xunu de 2015, según nel ríu Tiétar al so pasu pola provincia de Cáceres onde se pescaron exemplares próximos a los 2 metros. Por cuenta de el so potencial colonizador y constituyir una amenaza grave pa les especies autóctones, los hábitats o los ecosistemes, esta especie foi incluyida nel Catálogu Español d'Especies exótiques Invasores, aprobáu por Real Decretu 630/2013, de 2 d'agostu, tando prohibida n'España la so introducción nel mediu natural, posesión, tresporte, tráficu y comerciu.
La pesca del siluru ye bien popular y de cutiu espectacular. Dada la so actividá nocherniega, la pesca da resultancies notables ente les 20.00 y les 24.00 hores y ente les 03.00 y les 06.00 hores. Conocíu como'l 'basureru' de los banzaos, el siluru ye fácilmente atraíu pola carne alteriada, el fégadu de gochu y los intestinos de les aves, que son los más utilizaos como cebu.
El anzuelu utilizáu (simple o triple) ten de ser grande y fuerte, d'acordies cola mesma boca del pez. El siluru ye atraíu tamién polos tonos baxos. El pescadores del Danubiu usen una ferramienta de madera, conocida como clonk, cutiendo na agua, produciendo un soníu similar al d'un pequeñu pexe saltando sobre l'agua, una xaronca o dalgún tipu d'ave.
Tamién s'usen ondes de baxa frecuencia, de baxa intensidad, yá que tienen la propiedá d'arrobinase al traviés de llargues distancies, llográndose resultancies notables en tentar el siluru. L'altavoz que s'utiliza nesti sistema tien de tener un diámetru pequeñu, pero que pueda xenerar soníos de baxa frecuencia, y tien de tar conectáu a un xenerador electrónicu de baxa frecuencia (máx. 150 Hz).
El filo utilizáu pa la captura del siluru tien de ser bien resistente. Pa los grandes especímenes utilízase filo trenzado de 0,4-0,6 mm o más; la caña ten de ser resistente (d'aición 100-300 g) y preferiblemente de dos tramos, y el carrete tien de ser del tipu 'masivu', y bien robustu. Suelen usase filos trenzados con alta resistencia yá que los siluros tienen un dentame na que los sos dientes tán dirixíos escontra dientro y son tan pequeños qu'en cuenta de cortar, esgañen. Un filo monofilamento, por muncha resistencia y anchor, duraría-y bien pocu na boca, anque si la captura nun ye demasiáu grande, sacar ensin problemes. Otra forma más económica, una y bones el filo trenzado ye abondo más caru que'l típicu de nilón, ye asitia-y unos 40 cm de filo d'aceru nel estremu. Nun fai falta esmolecese pol rellumu o la opacidá del filo d'aceru yá que el siluru práuticamente nun ve, sinón que s'empón poles sos barbes que capten toles vibraciones. Por ello, hai vegaes que s'atopen hasta llates nel interior de los grandes exemplares.
El periodu óptimo de pesca del siluru asitiar a principios de branu y principios de seronda, hasta finales d'ésti, y concéntrase especialmente nel mes de xunu, nel que se suelen sacar los meyores exemplares.
Pueden devasar los 80 años d'edá.[2]
hnjgtfujkhmfyderu46wjryu5gyh
Silurus glanis, llamáu comúnmente siluru, ye una especie de pez d'agua duce de la familia Siluridae, orixinariu de los grandes ríos d'Europa Central.
Estendióse artificialmente fuera de la área de distribución natural, llegando a países como España, Italia y Kazakstán. Nos países del Benelux y en Francia foi reintroducida con ésitu, inclusive n'árees onde nun se puede demostrar arqueológicamente. Nel sur de la islla de Gran Bretaña, el siluru foi introducíu en 1880 nos llagos y grandes ríos, sicasí, apenes pudo estendese probablemente por cuenta de les condiciones climátiques. Nel sur de Finlandia, Dinamarca posiblemente fueron esaniciaos de nuevu. En delles rexones onde'l siluru nun se mentó de primeres, ye agora consideráu como una plaga, yá que pon en peligru les poblaciones de pexes nativos.Cuenca hidrográfica del Ebro La especie, polo xeneral, nun se considera amenazada. Nel noroeste del cordal de los Alpes escandinavos, especialmente nel sur de Suecia, el númberu de siluros, por cuenta de les desfavorables condiciones climátiques y el deterioru del hábitat facer recular hasta casi sumir. En Grecia, tiense constancia qu'hubo n'otres dómines.
Naqqa — (lat. Silurus glanis). Naxakimilər fəsiləsinin bir nümayəndəsidir.
Şimal Buzlu okeanına tökülən çaylardan başqa Avropanın su hövzələrində yaşayan geniş yayılmış balıqdır. Aral hövzəsində də yaşayır. Xəzərdə Volqanın deltasında, xüsusən onun aşağı hissəsində çoxsaylıdır. Azərbaycanda Kür və Araz çaylarında, onların qollarında, su anbarlarında,Əyriçayda, Qumbaşıda, Kiçik Qızılağac və seyrək hallarda Böyük Qızılağac körfəzlərində yayılmışdır.
Başı üstdən aşağı yastılanmışdır.Kiçik bel üzgəci ön hissədə az qala qarın üzgəclərinin üstündə yerləşir.Alt çənəsi bir qədər irəli çıxır.Rəngi tünd,qarnı bir qədər açıqdır.Naqqaların uzunluğu 70-100 sm, kütləsi 3,7-10,5 kq, bəzi fərdlərin isə uzunluğu 250 sm-ə, kütləsi 100 kq-a çatır.
Naqqa balığı şirin suda yaşayan balıqdır. 80 il yaşaya bilir.Naqqa yarımkeçici balıqdır. Dənizdə, əsasən sahilə yaxın ərazilərdə çayların Xəzərə tökülən hissələrində 15-20 m, bəzən 50 m-dək dərinliklərdə yayılmışdır Kür və Araz çaylçaylarının aşağı və orta hissələrində, Mingəçevir su anbarında, kürətrafı göllərdə yaşayan naqqa yerli populyasiyalar əmələ gətirir.Suyun temperaturu 18-20°C olduqda yarımkeçici naqqalar kütləvi şəkildə Kür çayına girir, 5°C-dən aşağı temperaturda isə bu balıqlar qidalanmır və qeyri - aktiv həyat tərzi sürürlər.Payız aylarında dənizdə yaşayan naqqaların bir çoxu Kürün aşağı hissələrinə daxil olaraq oradakı çökəkliklərdə qışlayırlar.Naxa tipik yırtıcıdır.Yarımaylıq körpələr onurğasızlar və çömçəquyruqlarla qidalanırlar.Yayın sonundan naxanın əsas qidasını balıq təşkil edir.
Cinsi yetişkənlik hər iki cinsdə eyni vaxtda, 3-4 yaşında olur, bu zaman erkək və dişi fərdləri bir-birindən fərqləndirmək çətindir. Əvvəllər ovda 25 yaşlı naqqalara da təsadüf etmək olurdu. Hər bir dişi balığın verdiyi kürünün miqdarı 40-450 min ədədə qədər olur. Naqqalar mayın əvvəlindən başlayaraq iyula qədər, suda temperatur 18-22,5 °C olduqda kürü tökür. Kürülər iridir, diametri 3-6 mm-ə qədər olur. İnkubasiya dövrü 3-5 gün çəkir. Təzə çıxmış sürfələrin uzunluğu 7 mm-dək olur.[1]
Əvvəlki illərdə naqqalar Azərbaycanın balıq ovunda əhəmiyy ətli yer tuturdu. Son illərdə onların ovu kəskin şəkildə azalmışdır.
Naqqa — (lat. Silurus glanis). Naxakimilər fəsiləsinin bir nümayəndəsidir.
El silur (Silurus glanis) és una espècie de peix d'aigua dolça, de la família dels silúrids i de l'ordre dels siluriformes.
És ictiòfag i tampoc no rebutja altra mena d'invertebrats. Les preses depenen de la seva talla. Igual que el peix gat negre, no solament competeix amb espècies endèmiques a l'hora d'alimentar-se, sinó que sovint els peixos locals fan part de la seva dieta.[4]
És originari d'Euràsia[5] i ha estat introduït a Itàlia, Síria, Portugal, Turquia, l'Estat espanyol, la Gran Bretanya, els Països Baixos, la Xina i, probablement també, Croàcia, Bòsnia i Hercegovina, França, Dinamarca i Tunísia.[6]
És una espècie que, d'ençà de la seua introducció a Mequinensa l'any 1974 -provinent dels grans rius de l'Europa Central- s'ha estès a altres contrades del Principat de Catalunya, com ara a la part baixa del Segre. A banda del riu Ebre, també se'l pot trobar -introduït per particulars- al Llobregat (Pont de Vilomara) i a l'estany de l'Agulla -on sembla que no ha prosperat-.[7]
Pot atènyer 80 anys.[8]
El silur (Silurus glanis) és una espècie de peix d'aigua dolça, de la família dels silúrids i de l'ordre dels siluriformes.
Pysgodyn sy'n byw mewn dŵr croyw ac sy'n perthyn i deulu'r Siluridae ydy'r Pencath sy'n enw gwrywaidd; lluosog: pencathod (Lladin: Silurus glanis; Saesneg: Wels catfish).
Mae ei diriogaeth yn cynnwys Ewrop, Môr y Gogledd a'r Môr Canoldir ac mae i'w ganfod ar arfordir Cymru.
Ar restr yr Undeb Rhyngwladol dros Gadwraeth Natur (UICN), caiff y rhywogaeth hon ei rhoi yn y dosbarth 'Lleiaf o Bryder' o ran niferoedd, bygythiad a chadwraeth.[1]
Pysgodyn sy'n byw mewn dŵr croyw ac sy'n perthyn i deulu'r Siluridae ydy'r Pencath sy'n enw gwrywaidd; lluosog: pencathod (Lladin: Silurus glanis; Saesneg: Wels catfish).
Mae ei diriogaeth yn cynnwys Ewrop, Môr y Gogledd a'r Môr Canoldir ac mae i'w ganfod ar arfordir Cymru.
Ar restr yr Undeb Rhyngwladol dros Gadwraeth Natur (UICN), caiff y rhywogaeth hon ei rhoi yn y dosbarth 'Lleiaf o Bryder' o ran niferoedd, bygythiad a chadwraeth.
Sumec velký (Silurus glanis; Linné, 1758) z čeledi sumcovitých je vedle jeseterovitých ryb největší sladkovodní rybou v Evropě. Sumec je sportovními rybáři velice vyhledávanou, byť obtížně ulovitelnou rybou, u které je nejmenší lovná míra stanovena zákonem. Je to převážně noční dravec. V poslední době stal předmětem akvakulturního chovu v celé řadě států. Má velký invazní potenciál.
Široká nízká hlava přechází nenápadně v protáhlé tělo, kryté silnou kůží a slizem. Rozeklaná tlama je vybavena dvěma dlouhými chrupavčitými vousy v horní čelisti a čtyřmi kratšími v čelisti dolní. Slouží jako chemoreceptory a jsou v nich chuťové buňky, které se vyskytují na celé spodní části těla sumce. Nahrazuje špatně vyvinutý zrak. Velmi silné čelisti jsou vybaveny velkým množstvím drobných zubů, kterým se říká "kartáče" a jsou skloněny dovnitř tlamy a fungují jako struhadlo. Má dlouhou břišní ploutev, která se rozprostírá až do ocasní ploutve. Široká ústa mají ozubenou spodní i horní čelist. Nad horní čelistí jsou umístěny dva dlouhé vousy, pod spodní čelistí jsou dva páry menších vousků. Oči jsou velmi malé, ale jeho oči mají tapetum lucidum, což mu má poskytovat výhodu nočního vidění. Celkový tvar těla je na první pohled podobný žabímu pulci. Hřbetní ploutev je malá a bez tvrdých paprsků, řitní ploutev je naopak velmi široká, ocasní ploutev je zaokrouhlená.Se svými prsními ploutvemi vytváří při lovu vír, který dezorientuje svou oběť, kterou dravec nasává do úst a polkne celou. Kůže je velmi slizká. Spodní strana je vždy světle žlutá až bílá. Mohou také plavat dozadu.
Základní zbarvení těla je olivově zelené až modrošedé, na hřbetě tmavé, na bocích je zřetelné mramorování, břicho je světle šedé až bílé a skvrnité.Barva kůže se liší podle prostředí. Čistá voda dodá rybám černou barvu, zatímco bahnitá voda má často tendenci produkovat zelenohnědé vzorky. Ojediněle se můžeme setkat i s bíle zbarvenými jedinci (tzv. albíny). Tito albíni se těší mezi sportovními rybáři vysoké úctě, mnozí mají jména, a zpravidla se vracejí zpět do vody.
S možnou celkovou délkou až 5 m a maximální hmotností přes 300 kg je sumec největší pravá evropská sladkovodní ryba. Nicméně, takové délky jsou vzácné a bylo je těžké dokázat během minulého století, ale je poněkud důvěryhodná zpráva z 19. století sumce této velikosti. Brehms Tierleben cituje Hecklovy a Knerovy staré zprávy z Dunaje o exemplářích o délce 3 m a hmotnosti 200–250 kg. V 1856, K. T. Kessler psal o vzorech od řeky Dněpru který byl přes 5 m délky a vážil až 400 kg.
Většina sumců je asi 1,3 - 1,6 m) dlouhá; ryby delší než 2 m jsou vzácností. Při 1,5 m mohou vážit 15–20 kg a při 2,2 m mohou vážit přes 65 kg .
Ideální jsou velké toky s pomalým proudem nebo nádrže se stojatou vodou, bahnité dno s bujnou vegetací a podvodními překážkami, jako jsou díry v korytě, potopené stromy. Sumec se zdržuje při dně, kde vyhledává členitý povrch s úkryty. Zeměpisně se vyskytuje v jižní a východní Evropě, To bylo představeno do západní Evropy jako ceněná sportovní ryba a je nyní nalezený od Spojeného království východ k Kazachstánu a Číně a jihu k Řecku a Turecku. v horních částech povodí řek Rýn a Labe a dále ve vodách východní části Evropy, patřících k úmořím Baltského a Černého moře a Kaspického jezera. V České republice pak v dolních tocích řek, ve slepých ramenech, rybnících atd. Nejlépe v teplejších oblastech (jde o teplomilnou rybu, v zimě upadá do zimního spánku). V České republice je loven převážně na velkých nádržích, jako je např. tradičně Vranov nad Dyjí, Nové mlýny, Slapy, Orlík, Lipno etc.
Neobvyklá lokalita pro tento druh existuje uvnitř Černobylské vylučovací zóny, kde malá populace žije v opuštěných chladících rybnících a kanálech v těsné vzdálenosti od vyřazené elektrárny. Tyto sumce vypadají zdravě a udržují si pozici špičkových predátorů ve vodním ekosystému.
Existují obavy z ekologického dopadu zavádění sumců do nepůvodních oblastí. Tyto obavy berou v úvahu situaci v Victoriině jezeře v Africe, kam byl zavlečen okoun nilský a rychle způsobil zánik mnoha původních druhů. To vážně zasáhlo celé jezero a zničilo většinu původního ekosystému. Zavlečení cizích druhů je téměř vždy zátěží pro postižený ekosystém. Po zavlečení sumců, jsou počty některých ryb v jasném a rychlém poklesu. Od jeho zavedení v Mequinenza nádrži v roce 1974, to se rozšířilo do jiných částí Ebra, včetně jeho přítoků, obzvláště v řece Segre . Některé endemické druhy Iberian barbels, rod Barbus v Cyprinidae, byl jednou hojný obzvláště v řece Ebro ale kvůli konkurenci od a predace sumcem od té doby zmizel ve středním Ebro. Ekologie řeky se také změnila, protože nyní dochází k výraznému růstu vodní vegetace, jako jsou řasy.
Patří k rybám dlouhověkým. Dožívá se běžně věku až 50 let. V příznivých podmínkách (dostatek potravy, teplá voda) roste velmi rychle. V chladných vodách je jeho růst pomalejší. V prvním roce života dorůstá 10-18 cm, v pátém roce 55-75 cm, v desátém roce 85-120 cm, v patnáctém roce 120-170 cm, ve dvacátém roce 150-200 cm. Jeho váhové přírůstky činí 1-3 kg ročně. Sumec velký je dnes jedinou naší rybou, která může dosáhnout hmotnosti 100 kg a více. Pohlavně dospívá ve stáří 3-5 let, samice v průměru o rok později než samci. Tření probíhá podle oblasti od května do srpna (teplota vody by měla být 18-22 °C). Samice vypouští 20 000 – 30 000 jiker na kilogram živé hmotnosti a lepí je na rostlinný podklad. Po výtěru samec obvykle jikry hlídá. Ztráty jsou velké, proto se provádí umělý výtěr sumců. Vývoj oplozených jiker trvá 2-3 dny. Vykulený plůdek se zdržuje v úkrytech.
Sumec se živí různou potravou, jejíž složení se mění v průběhu jeho věku. Mladší jedinci se živí zooplanktonem. Dospělý jedinec chytá červy, obojživelníky, plazy, měkkýše, korýše, ryby, vodní savce a dokonce i drobné vodní ptáky (např. kachny). Mohou být kanibalové.Podle studie zveřejněné výzkumnými pracovníky na univerzitě v Toulouse ve Francii v roce 2012 bylo pozorováno, že jedinci tohoto druhu v prostředí mimo jejich obvyklá stanoviště vyskakují z vody, aby se živili holuby na zemi. Ze všech pozorovaných a zaznamenaných plážových chování v této studii bylo 28% úspěšných v odchytu ptáků. Stabilní izotopové analýzy obsahu žaludku sumce pomocí uhlíku 13 a dusíku 15 odhalily vysoce variabilní potravní složení suchozemských ptáků. To je pravděpodobně výsledkem přizpůsobení jejich chování na nový druh kořisti v reakci na nová prostředí po jeho zavedení na řeku Tarn v roce 1983, protože tento typ chování nebyl hlášen dříve v původním rozsahu tohoto druhu.
Lov sumce je velice obtížný, proto je mezi rybáři tolik oblíben. Pro lov je nejlepší je tmavá dusná noc před bouřkou, kdy je ve vzduchu cítit déšť. Naprosto nevhodná je jasná a chladná noc. Důležité je sumce nejprve najít. V nočních hodinách ho prozradí nezaměnitelné hlasité tlučení (vzniká při lovu rybek). Sumec je ryba stanovištní - pokud se prozradí v určitém místě, bude v okolí zhruba 100 metrů lovit i v dalších nocích. Sumce lze při dně ulovit za soumraku a ranním svítání, kdy vyráží na lov, respektive se z něj naopak vrací do úkrytu (potopený strom, husté rostliny, balvany). Většinou se loví tzv. na káču, boku, drop shop a přívlač. Zkušení rybáři používají také osvědčenou vábničku, jejíž zvuk má napodobit "pukání" sumce při lovu potravy (podle jiných údajů skoky žab do vody). Nástraha se klade vždy těsně pod hladinu. Nástrahou je obvykle větší živá rybka (např. cejn, lín, plotice - tzv. plevelná ryba - jednoduchý háček pod hřbetní ploutev a trojhák se nechá viset podél boku), někdy sumec zabere také na mrtvou rybku nebo na chuchvalec rousnic. Předpokladem úspěchu je ale chování na břehu. Sumec je totiž nesmírně plachý a zaplaší ho hluk i světlo. Pokud sumec zabere, snaží se urychleně schovat zpět na dno svého úkrytu. Tento únik je třeba co nejvíce brzdit a sumce unavit. Jeho zdolávání je fyzicky velice náročné a zabere vždy dlouhý čas.
Vysoká je jeho sportovně rybářská hodnota a uplatňuje se též jeho tzv. biomeliorační funkce - omezování a zhodnocování přemnožených druhů ryb. V poslední době je pozorován jeho populační nárůst "pravděpodobně nárůstem teplot", což začíná způsobovat i opačný problém. Sumec se pak stává nežádoucím dravcem, který dokáže naprosto zdecimovat ostatní populace ryb. Ke konzumaci jsou nejchutnější mladší sumci do 15 kg, nad tuto hodnotu bývá maso příliš tučné, tedy méně chutné a hůře stravitelné. Jeho jikry jsou podle některých údajů jedovaté.
Obrázky, zvuky či videa k tématu sumec velký ve Wikimedia Commons
Galerie sumec velký ve Wikimedia Commons Tento článek není dostatečně ozdrojován a může tedy obsahovat informace, které je třeba ověřit.Sumec velký (Silurus glanis; Linné, 1758) z čeledi sumcovitých je vedle jeseterovitých ryb největší sladkovodní rybou v Evropě. Sumec je sportovními rybáři velice vyhledávanou, byť obtížně ulovitelnou rybou, u které je nejmenší lovná míra stanovena zákonem. Je to převážně noční dravec. V poslední době stal předmětem akvakulturního chovu v celé řadě států. Má velký invazní potenciál.
Den europæiske malle (Silurus glanis, Silurus silurus, Silurus glanis aralensis) (eng. Wels Catfish) er en malle, som kan blive mindst 60 år, 4,5 meter og kan veje 300 kg. Den kan have mange farver, men almindeligvis er den olivengrøn, evt. med rødlige toner, på oversiden og hvidlig på undersiden. Den europæiske malle lever af fisk, krebsdyr, mosegrise, ænder og ællinger. Større europæiske maller spiser f.eks. hunde. Den er mest et natdyr, som hævdes at kunne kravle mindre strækninger over fugtigt land.[kilde mangler]
I Danmark er den europæiske malle sandsynligvis uddød. Den sidste af en naturlig bestand forsvandt fra søerne omkring Sorø i 1799, men ligesom mange andre steder i Europa, Kina og Nordafrika har man også i Danmark udsat maller ad flere omgange. I Sorø-søerne således i 1881 af Kong Christian den 9. med 39 udsatte maller.
I juli 2011 blev en velvoksen malle på 16,3 kg og 120 cm fanget i en større mose nær Silkeborg. Mallen blev efterfølgende afleveret til AQUA Akvarium og Dyrepark i Silkeborg, hvor den nu lever videre.[1][2] Den har ikke været ene malle hele sit liv, da den på halen havde bidmærker, som svarer til et malletandsæt.[3]
Den europæiske malle (Silurus glanis, Silurus silurus, Silurus glanis aralensis) (eng. Wels Catfish) er en malle, som kan blive mindst 60 år, 4,5 meter og kan veje 300 kg. Den kan have mange farver, men almindeligvis er den olivengrøn, evt. med rødlige toner, på oversiden og hvidlig på undersiden. Den europæiske malle lever af fisk, krebsdyr, mosegrise, ænder og ællinger. Større europæiske maller spiser f.eks. hunde. Den er mest et natdyr, som hævdes at kunne kravle mindre strækninger over fugtigt land.[kilde mangler]
I Danmark er den europæiske malle sandsynligvis uddød. Den sidste af en naturlig bestand forsvandt fra søerne omkring Sorø i 1799, men ligesom mange andre steder i Europa, Kina og Nordafrika har man også i Danmark udsat maller ad flere omgange. I Sorø-søerne således i 1881 af Kong Christian den 9. med 39 udsatte maller.
I juli 2011 blev en velvoksen malle på 16,3 kg og 120 cm fanget i en større mose nær Silkeborg. Mallen blev efterfølgende afleveret til AQUA Akvarium og Dyrepark i Silkeborg, hvor den nu lever videre. Den har ikke været ene malle hele sit liv, da den på halen havde bidmærker, som svarer til et malletandsæt.
Der Europäische Wels oder Flusswels (Silurus glanis) ist der größte reine Süßwasserfisch Europas und neben dem Aristoteleswels (Silurus aristotelis) die einzige europäische Art aus der Familie der Echten Welse (Siluridae). Regional wird er auch als Waller oder Schaidfisch sowie mit zahlreichen Abwandlungen dieser Namen bezeichnet. Welse sind vorwiegend nacht- und dämmerungsaktive Raubfische, die sich von lebenden und toten Fischen, aber auch von Wirbellosen und gelegentlich von kleinen Wasservögeln und Säugetieren ernähren. Ihre Aktivität ist im Jahresverlauf stark von der Temperatur und der Verfügbarkeit von Beutetieren abhängig und erreicht im Frühjahr nach der Winterruhe sowie im Spätherbst nach dem Ablaichen ein Maximum.
Das Verbreitungsgebiet des Welses erstreckt sich von Mittel- und Osteuropa bis Zentralasien. Dabei werden bevorzugt große Flüsse und Seen mit schlammigem Grund besiedelt. Welse kommen aber auch häufig in Seen mit geringem Salzgehalt, wie dem Kaspischen Meer, sowie in Brackwasserbereichen von Binnenmeeren, wie etwa in Teilen der Ostsee und des Schwarzen Meeres, vor. Die Art wird seit der Antike befischt und ist heute vor allem in Osteuropa von wirtschaftlicher Bedeutung, wo sie zunehmend auch in Aquakultur gezogen wird. In Mitteleuropa sind Welse dagegen vorwiegend als Sportfische bei Anglern beliebt und wurden deshalb auch in verschiedenen Gebieten, in denen sie ursprünglich nicht vorkamen, angesiedelt. Die Bestände sind heute meist stabil, teilweise aber von Besatz durch den Menschen abhängig.
Der Wels ist von Carl von Linné 1758 als Silurus glanis wissenschaftlich erstbeschrieben worden. Er ist die Typusart der Gattung Silurus, die wiederum namensgebend für die Familie der Echten Welse (Siluridae) und die Ordnung der Welsartigen (Siluriformes) ist. Sowohl „Silurus“ als auch „glanis“ sind dabei lateinische Bezeichnungen für den Wels. Die deutschen Namen „Wels“ und „Waller“ und ihre regional gebräuchlichen Abwandlungen gehen wahrscheinlich auf die gleiche sprachliche Wurzel wie das Wort „Wal“ zurück, das aus dem urgermanischen „hwalaz“ entstanden ist, verwandt mit dem lateinischen „squalus“ („ein größerer Meerfisch, vielleicht der Meersaufisch“) und dem altpreußischen „kalis“ („Wels“). Der Wels könnte dabei als kleiner Wal des Süßwassers gesehen worden sein. Die Bezeichnung als „Schaiden“ oder „Schaidfisch“, in Ostösterreich auch als „Scharn“ oder „Scharl“, ist seit dem Althochdeutschen als „sceida“ nachgewiesen, ihr Ursprung ist allerdings unklar.[1]
Die Welse sind stämmige Fische mit langgestrecktem Körper, großem, breitem Kopf und glatter, schleimiger und vollständig schuppenloser Haut. Der Rumpf ist im vorderen Bereich kräftig gebaut und im Querschnitt rund, hinter dem After seitlich abgeflacht und schlanker. Die Zahl der Rippen liegt bei 72 bis 74.[2] Eine vollständig entwickelte Seitenlinie verläuft entlang der Flanken und weist 70 bis 75 Kanälchen auf. Der Kopf macht mehr als 20 Prozent der Gesamtlänge aus und ist breit und abgeflacht mit kleinen Augen, die seitlich hinter einem Paar langer, knorpelverstärkter und hoch beweglicher Barteln am Oberkiefer sitzen. Zwei Paare kürzerer, unbeweglicher Barteln sitzen am Kinn. Die vorderen Nasenöffnungen treten deutlich hervor und liegen auf Höhe der Oberkieferbarteln zwischen diesen. Die hinteren Nasenöffnungen liegen dicht dahinter und sind gut entwickelt, was auf einen guten Geruchssinn hinweist. Das Maul ist groß, breit und endständig mit – vor allem bei älteren Tieren – vorragendem Unterkiefer und fleischigen Lippen. Die Zähne sind kleine, flache und nach hinten gerichtete Bürstenzähne. Sie sitzen im Unterkiefer in vier oder fünf Reihen, die in der Mitte durch die Kiefernaht geteilt sind. Zähne sitzen auch am Gaumen- und Pflugscharbein sowie an den Kiemenbögen, wo sie besonders klein sind. Die Kiemenöffnung ist groß und tief geschlitzt, ihr häutiger Rand bedeckt die Basis der Brustflossen. Die ventral sich überlappenden Branchiostegalmembranen haben 15 bis 16 Branchiostegalstrahlen, die Kiemenreuse zwölf Dornen.[2]
Die Rückenflosse ist sehr klein und sitzt am Ende des ersten Körperdrittels. Sie hat einen Hartstrahl und drei bis vier Weichstrahlen. Eine Fettflosse ist nicht vorhanden. Die Brustflossen sind groß und kräftig und reichen bis zum Ansatz der Bauchflossen. Sie haben einen Hartstrahl, dessen Vorderseite glatt und dessen hinterer Rand gezähnt ist,[2] sowie 14 bis 17 Weichstrahlen. Die deutlich kleineren Bauchflossen haben 11 bis 13 Weichstrahlen. Die Afterflosse verläuft langgestreckt am stark verlängerten Schwanzstiel und hat 84 bis 92 kräftige Weichstrahlen. Sie reicht dicht an die relativ kleine, gerundete und am Ende fast gerade abgeschnitten wirkende, 17- bis 19-strahlige Schwanzflosse heran – die beiden Flossen sind aber nicht verbunden.[3][4][5][6]
Die Färbung ist relativ variabel und meist dem Lebensraum angepasst, so dass ruhende Welse gut getarnt sind. Die Körperoberseite ist meist dunkel mit grauer Grundfärbung, die von schwärzlich oder blauschwarz über dunkelbraun bis dunkelolivgrün variieren kann. Die Seiten sind heller und weisen gelegentlich einen violetten Schimmer auf. Über der Grundfärbung liegt meist eine wolkige bis tüpfelartige Marmorierung. Der Kopf ist dunkler gefärbt und einfarbig glänzend, der Lippensaum kann heller sein. Der Bauch ist hell bis weißlich, manchmal leicht rötlich und kann einfarbig oder scheckig sein. Die paarigen Flossen sind meist dunkel gelbbraun, braunrot bis bräunlich, die unpaaren Flossen bläulich schimmernd und violett angelaufen. Neben den normal gefärbten Tieren kommen auch einfarbig schwarzblaue oder albinotische Individuen vor.[3][5][7]
Welse weisen keinen auffälligen Geschlechtsdimorphismus auf. Die Männchen sind bei gleichem Alter aber meist etwas länger, alte Tiere weisen einen kantigeren Oberkiefer auf. Die Weibchen sind schwerer und haben besonders vor dem Ablaichen einen deutlich geschwollenen Unterleib. Beim Männchen ist die Afteröffnung schmaler mit zugespitzter, leicht gerunzelter Geschlechtswarze. Die Geschlechtswarze des Weibchens ist ovaler, geschwollen und endet gerundet.[3]
Welse erreichen, abhängig von ihrem Lebensraum, meist Körperlängen von einem bis eineinhalb Metern und dabei ein Gewicht von etwa 10 bis 50 Kilogramm. Da die Tiere zeitlebens wachsen, können sie allerdings auch deutlich größer und schwerer werden. Die Angaben über die Maximalmaße unterscheiden sich dabei bei verschiedenen Autoren beträchtlich. Häufig wird heute eine Länge von bis zu drei Metern und ein Gewicht von dann 150 Kilogramm angegeben.[4][5][6] Aus dem achtzehnten und neunzehnten Jahrhundert liegen allerdings Berichte über deutlich größere Tiere vor. So wurde von bis zu fünf Meter langen und über 300 Kilogramm schweren Welsen im Dnepr in der Ukraine berichtet[8] und ein ohne Eingeweide gewogenes, 375 Kilogramm schweres Tier, soll 1731 in der Oder gefangen worden sein. Diese Maße werden von einigen Autoren bis heute übernommen und häufig mit der Anmerkung versehen, dass Tiere dieser Größe heute nicht mehr vorkommen.[3][9][10] Die verlässlich dokumentierten größten Fänge mit der Angel waren ein 144 Kilogramm schweres und 2,78 Meter langes Tier aus dem Po und ein 148 Kilogramm schweres Exemplar, das in Bulgarien gefangen wurde.[11] Der Wels ist damit der größte ständig im Süßwasser lebende Fisch Europas. Er wird nur von den Stören (Acipenser) übertroffen, die allerdings anadrome Wanderfische sind, die nur zum Laichen in Flüsse eindringen.
Das Alter kann anhand der Zuwachsringe der Wirbel oder Brustflossenstrahlen bestimmt werden. Das höchste dokumentierte Alter liegt bei 60 Jahren in Gefangenschaft und bei 80 Jahren für ein wildlebendes Tier. Schätzungen für das mögliche Höchstalter belaufen sich auf etwa 100 Jahre.[3]
Auf den kräftigen, muskulösen Rachen folgt ein stark dehnbarer Magen, der in drei aufeinanderfolgende Abschnitte gegliedert ist. Der Darm hat drei Windungen, die Gesamtlänge des Verdauungstrakts übersteigt die Körperlänge. Die Leber ist relativ groß. Die Schwimmblase erstreckt sich über etwa 80 Prozent der Körperhöhle und ist damit auffällig groß. Sie weist eine längs verlaufende Scheidewand auf, ist am hinteren Ende mit der Wirbelsäule und über den aus den Rippenknochen hervorgegangenen Weberschen Apparat mit den Hörorganen verbunden. Die Geschlechtsdrüsen sind relativ klein und liegen im hinteren Bereich der Bauchhöhle.[3]
Der Chromosomensatz besteht aus 30 Paaren (2n = 60).[10]
Das ursprüngliche Verbreitungsgebiet des Welses erstreckt sich von der Elbe und dem Doubs in Ostfrankreich über Südschweden, Ost- und Südosteuropa (mit Ausnahme der Mittelmeerküste) und der Türkei bis zum Aralbecken und Afghanistan. Im Flusssystem des Rheins kommt er natürlich bis etwa zur Mündung der Ill bei Straßburg vor. Subfossile Funde weisen allerdings darauf hin, dass die Art ehemals auch weiter nördlich im Rhein und seinen Nebenflüssen bis zur Mündung in die Nordsee vorkam. Ein mögliches Überbleibsel dieser früheren Verbreitung stellt die Population im Haarlemmermeer in den Niederlanden dar.[12] Neben stehenden und fließenden Süßgewässern des Inlands findet er sich auch im Kaspischen Meer sowie in Brackwasserbereichen der Ostsee und des Schwarzen Meers.[4][13]
Vom Menschen wurde die Art als Aquakultur- und Sportfisch auch außerhalb des natürlichen Verbreitungsgebiets ausgesetzt, so in Spanien, Italien und Kasachstan. In den Beneluxstaaten und in Frankreich wurde sie erfolgreich wiederangesiedelt, auch in Gebieten, in denen sie archäologisch nicht nachweisbar sind, so in Frankreich ab 1857 im Gebiet der Rhone. Im Süden Großbritanniens wurden Welse ab 1880 in Seen ausgesetzt, die Besiedlung größerer Flüsse gelang allerdings kaum, wahrscheinlich auf Grund klimatischer Bedingungen. In Südfinnland und möglicherweise auch in Dänemark wurden die ausgewilderten Bestände wieder ausgerottet. In einigen Regionen, in denen der Wels ursprünglich nicht vorkam, wird er heute als Schädling angesehen, da er die einheimischen Fischbestände bedroht.[13]
Die Art gilt allgemein als nicht bedroht,[14] die Bestände sind aber teilweise vom Besatz durch den Menschen abhängig, da die Laichgründe häufig durch den Ausbau von Flüssen bedroht sind.[4] Im Nordwesten des Verbreitungsgebiets, insbesondere in Südschweden, ist die Zahl der Welse auf Grund ungünstiger klimatischer Bedingungen und weniger geeigneter Lebensräume rückläufig. In Nordgriechenland, wo die Art natürlich in einzelnen Seen vorkommt, wurden einzelne Populationen durch die Konkurrenz mit ausgesetzten anderen Arten wie dem Aristoteleswelse (Silurus aristotelis) verdrängt. In der Berner Konvention wird der Wels in Anhang III als geschützte Tierart geführt.[10][13]
Innerhalb der Gattung Silurus kann der Europäische Wels der europäisch-westasiatischen glanis-Gruppe zugeordnet werden, die der ostasiatischen cochinchinensis-Gruppe gegenübergestellt wird. Das Schwestertaxon könnte Silurus triostegus sein, mit dem er die glatte Vorderseite des Brustflossenhartstrahls gemeinsam hat.[2] Neuere molekularbiologische Untersuchungen zu den Verwandtschaftsverhältnissen fehlen allerdings. Innerhalb der Art Silurus glanis werden keine Unterarten unterschieden.
Der Ursprung der Gattung Silurus liegt wahrscheinlich in Asien, von wo aus sie über das Kaspische und Schwarze Meer, Dnepr, Wolga und Donau nach Westen vordrang. Beim Europäischen Wels weisen die Populationen verschiedener Regionen nur relativ geringe genetische Unterschiede auf, was darauf hinweist, dass die Art sich nach den Eiszeiten aus einem einzelnen Refugium, wahrscheinlich im Raum der Wolga, ausgebreitet hat.[15] Die ältesten Fossilfunde, die dem Europäischen Wels zugeordnet werden, sind etwa 8000 Jahre alt.[3]
Welse sind wärmeliebende Fische, die bevorzugt in großen, stehenden oder langsam fließenden Gewässern leben. Brackwasserbereiche in Flussmündungen oder Küstennähe werden bis zu einem Salzgehalt von maximal 15 ‰ besiedelt. Sie bevorzugen dabei Flachwasserbereiche bis maximal etwa 30 Meter Tiefe. Gegenüber Verschmutzung und geringen Sauerstoffkonzentrationen sind die Tiere relativ unempfindlich. Auf Grund eines hohen Hämoglobingehalts des Bluts von 30 bis 35 % sind Welse in der Lage, auch bei geringen Sauerstoffkonzentrationen von bis zu etwa 3 mg/l zu überleben. Ihr physiologisches Temperaturoptimum liegt bei 25 bis 27 °C, es werden aber auch deutlich niedrigere Wassertemperaturen gut vertragen, wobei allerdings das Wachstum eingeschränkt sein kann. Ausgewachsene Tiere bevorzugen ruhige, mit Wasserpflanzen bewachsene Bereiche und sind standorttreue und wahrscheinlich territoriale Einzelgänger. Jungfische im ersten Jahr halten sich dagegen auch im mittleren, strömenden Bereich von Flüssen auf und können in Gruppen angetroffen werden.
Welse sind lichtscheu und überwiegend nachtaktiv, wobei die Aktivitätsmuster sich allerdings, abhängig von der Jahreszeit, deutlich unterscheiden können. Besonders bei fallendem Luftdruck, der mit Hilfe der Schwimmblase wahrgenommen wird, sind sie auch tagsüber aktiv; sonst ruhen die Tiere bis zum Einbruch der Dunkelheit meist am Grund zwischen Wasserpflanzen, unter überhängenden Ufern oder Baumwurzeln. Unter Wassertemperaturen von sieben bis vier °C stellen die Tiere die Nahrungsaufnahme ein. Sie überwintern in Flüssen in Uferspalten oder Gruben in Ufernähe, in Seen im unteren Drittel der Wassersäule oder auf schlammigem Grund liegend.[3][13]
Zwischen Mai 2009 und Februar 2011 wurden in der Rhone Welse bei atypischen Verhaltensweisen beobachtet: die normalerweise einzelgängerischen Tiere wurden in Gruppen angetroffen, welche bis zu 44 groß gewachsene Exemplare umfassten (größte beobachtete Länge: 2,10 Meter). Einerseits handelte es sich nicht um eine Schwarmbildung, da die Schwimmbewegungen unkoordiniert waren und die Tiere teilweise zusammenstießen, und andererseits konnte ausgeschlossen werden, dass es den Welsen um Fortpflanzung, die Suche nach Futter oder den Schutz vor Angreifern gegangen sein könnte. Diese Gruppen erreichten eine Biomassedichte von bis zu 40 Kilogramm pro Quadratmeter Flussgrund.[16]
Welse sind opportunistische Raubfische, die als Beute nahezu alles annehmen, was von der Größe her bewältigt werden kann. Den größten Anteil machen dabei meist diejenigen Fische aus, die in dem entsprechenden Gewässer dominieren, wie zum Beispiel Schleien, Rotaugen oder Karpfen. Neben lebenden und toten Fischen werden auch Amphibien, Krustentiere, Insekten, Würmer und andere Wirbellose, junge Wasservögel und auch Tauben[17][18] sowie gelegentlich Pflanzen und Säugetiere, vor allem Nager, gefressen. Im Vergleich zu anderen großen Süßwasserraubfischen wie Hecht oder Zander fressen große Welse Beutetiere sehr unterschiedlicher Größe, was zu einer effektiveren Nutzung des Nahrungsangebots führt. Aus diesem Grund haben Welse einen geringeren Einfluss auf den Bestand wirtschaftlich bedeutender Fischarten.
Die Beute wird vorwiegend nachts gefangen, wobei die Augen wahrscheinlich keine Rolle spielen. Welse verfügen über einen hervorragenden Geruchs- und Geschmackssinn, der Rezeptoren für süß, sauer, bitter und salzig umfasst, die sich im Maul, an den Lippen, auf den Barteln, aber auch an den Flossen sowie in der Haut des Kopfes und des Vorderkörpers befinden. Das Gehör der Tiere ist extrem empfindlich und besonders auf Geräusche von über der Wasseroberfläche spezialisiert, was durch eine Verbindung der Schwimmblase mit den Hörorganen über den aus den Rippenknochen hervorgegangenen Weberschen Apparat erreicht wird. Das machen sich auch Sportfischer zunutze, die mit einem Paddel an der Oberfläche spezielle Geräusche erzeugen, welche Welse anlocken können. Daneben besitzen Welse Elektrorezeptoren und einen ausgeprägten Tastsinn, der auf den Barteln, dem Unterkiefer und dem Seitenlinienorgan beruht. Beutefische werden meist verfolgt und von hinten erfasst, wobei chemische und hydrodynamische Signale im Nachstrom fliehender Fische zur Orientierung genutzt werden.
Die Nahrungsaufnahme ist stark von der Wassertemperatur abhängig. Während von November bis März fast keine Nahrung aufgenommen wird, beginnt mit der höheren Verfügbarkeit von Beutetieren im Frühjahr eine Phase intensiverer Nahrungsaufnahme. Im Juni und Juli wandern viele Fische in tiefere Gewässer, so dass die Welse weniger Beute machen. Nach der Laichzeit im August folgt ein weiterer Höhepunkt der Nahrungsaufnahme.[3][13]
Die Laichzeit der Welse ist abhängig von der Wassertemperatur und beginnt meist, wenn diese auf 17 bis 18 °C angestiegen ist. In Ungarn beginnt sie bereits Anfang April, in Mitteleuropa fällt sie meist auf die Monate Mai bis Juli. Das Männchen bereitet einen Laichplatz vor, indem es eine ufernahe Grube, meist in 40 bis 60 Zentimetern Wassertiefe und häufig von Weidenwurzeln geschützt, mit Schwanzschlägen ausspült und weiches Pflanzenmaterial mit dem Maul an den Untergrund presst. Hier wartet es auf ein geeignetes Weibchen. Dem Laichakt geht ein stürmisches Vorspiel voraus, bei dem das Männchen seine Partnerin nahe der Wasseroberfläche verfolgt. Die Paarung findet meist in den Abendstunden bei Wassertemperaturen von 22 bis 23 °C statt. Das Männchen umschwimmt dabei das Weibchen, treibt es um das Nest und stößt mit dem Maul gegen seinen Bauch. Über dem Nest schwimmt das Männchen an die Seite des Weibchens und windet sich um dessen Bauchpartie. Nach wenigen Sekunden befreit sich das Weibchen, sinkt zum Grund und lässt die Eier ab, gefolgt von der Spermienabgabe des Männchens. Der gesamte Prozess wiederholt sich im Laufe von eineinhalb bis zwei Stunden mehrmals. Menge und Größe der Eier schwanken mit dem Ernährungszustand und der Größe des Weibchens, pro Kilogramm Körpergewicht werden etwa 20.000 bis 25.000 Eier produziert, die einen Durchmesser von 1,4 bis 2 Millimeter aufweisen. Nach der Befruchtung schwellen die Eier an und können bis zum Schlupfzeitpunkt einen Durchmesser von 4,5 Millimeter erreichen. Sie sind sehr klebrig und bilden große Klumpen, in die Wasser nur schlecht eindringt, was zu einer schlechten Sauerstoffversorgung und zu Verpilzung führen kann. Das Männchen bleibt möglicherweise deswegen bis zum Schlüpfen der Brut beim Gelege, bewacht es und fächelt ihm alle drei bis fünf Minuten mit der Schwanzflosse frisches Wasser zu.[3]
Die kaulquappenähnlichen Larven schlüpfen, abhängig von der Wassertemperatur, nach zwei bis drei Tagen. Unmittelbar nach dem Schlüpfen ist der Nachwuchs weitestgehend hilflos und sinkt auf den Gewässergrund, nach weiteren zwei bis drei Tagen beginnen die Tiere sich aktiv zu bewegen. Sie sind sehr lichtempfindlich, sterben im direkten Sonnenlicht ab und suchen nach Möglichkeit dunkle Gewässerbereiche auf. Der Dottersack ist nach etwa zehn Lebenstagen aufgebraucht; ab diesem Zeitpunkt beginnen die Larven, ihre Nahrung am Grund aber auch im Freiwasser zu suchen. Zu Beginn ernähren sie sich vorwiegend von Zooplankton, später erweitert sich das Nahrungsspektrum um Krebstiere, Insektenlarven, kleine Schnecken und Tubifex. Nach etwa zwanzig Tagen beginnen die larvalen Merkmale zu verschwinden; zu diesem Zeitpunkt haben die jungen Welse eine Länge zwischen 2,2 und 2,5 Zentimetern erreicht. Ab einer Körperlänge von 2,5 bis drei Zentimetern beginnen sie, anderer Fischbrut nachzustellen. Bei Nahrungsmangel kommt es unter dem Welsnachwuchs zu Kannibalismus, der sich bei anhaltendem Mangel verstärkt. Auch pflanzlicher Detritus wird abhängig von der Nahrungsverfügbarkeit in gewissen Mengen aufgenommen. Generell machen aber im ersten Lebensjahr Wirbellose den weitaus größten Teil der aufgenommenen Nahrung aus.[3]
Welse wachsen schnell heran und erreichen im ersten Jahr eine Länge von durchschnittlich 20 bis 30 Zentimetern, maximal fast einen halben Meter und bis zu 500 Gramm Gewicht. Mit zwei Jahren werden im Schnitt 40 Zentimeter erreicht und ein Meter mit etwa sechs bis sieben Jahren. Der größte Teil des Wachstums findet, temperatur- und nahrungsabhängig, im Frühjahr statt. Daher variieren die Wachstumsraten in verschiedenen Regionen des Verbreitungsgebiets abhängig vom Klima deutlich. Die Geschlechtsreife wird bei einem Gewicht von ein bis zwei Kilogramm mit etwa drei bis vier Jahren erreicht, in kalten Klimaten aber auch erst mit etwa neun Jahren. Mit dem Erreichen der Geschlechtsreife nimmt die Rate des Längenwachstums ab, dafür steigt die relative Gewichtszunahme. Insgesamt sind die Wuchsraten bei Männchen, bezogen auf Länge und Gewicht, höher als bei den Weibchen.[4][13]
Verschiedene Erkrankungen und Parasiten des Welses sind aus Untersuchungen an Wildfängen und vor allem aus Beobachtungen in der Aquakultur bekannt. Besonders die Eier sind gegenüber Bakterien, Pilzen, Parasiten und Verlusten durch Wasserinsekten wie Käfer, Wanzen und Libellenlarven anfällig. Erwachsene Tiere sind Wirte für verschiedene Bakterien, darunter Flavobakterien und Arten der Gattungen Aeromonas und Vibrio. An eukaryotischen Parasiten wurden über 50 verschiedene Arten beschrieben, darunter verschiedene Einzeller wie Apicomplexa, aber auch Fadenwürmer, Bandwürmer und Fischläuse. In Welszuchten gehen die stärksten Verluste auf Ichthyophthiriose zurück. Ein artspezifisches Virus, das „European sheatfish virus“ (ESV) aus der Gattung Ranavirus in der Familie der Iridoviridae, wurde 1989 beschrieben. Daneben ist die Art auch für Viren aus der Familie der Rhabdoviridae wie den Erreger der Frühlingsvirämie der Karpfen empfänglich. In freier Wildbahn spielen Erkrankungen und Parasitenbefall besonders als Folge von Umweltstress wie Verschmutzung oder Sauerstoffmangel eine Rolle, während in der Aquakultur teilweise ganze Jungfischanzuchten erkranken und sterben können.[3][13]
Auf Grund seiner Größe und auffälligen Gestalt ist der Wels ein bekannter Speisefisch, der besonders in Osteuropa Eingang in Sagen und Legenden gefunden hat. Sein Fleisch und Fett wurde mancherorts zu Heilzwecken eingesetzt.[9] Im vierten Jahrhundert wurde er von dem römischen Dichter Decimus Magnus Ausonius als nostrae mitis balaena Mosellae („sanfter Wal unserer Mosel“) bezeichnet.[1] Diese Formulierung griff Conrad Gessner in seinem Fischbuch auf und schrieb, dieser Fisch könne – so eine zeitgenössische Übersetzung – „ein teutscher Wallfisch genennet werden“. Zugleich kommentierte Gessner allerdings auch, der Wels sei ein „sehr scheußlicher grosser schädlicher Fisch“, und schrieb ihm unter Berufung auf überlieferte Funde von menschlichen Knochen im Magen von Welsen „eine tyrannische grimmige und frässige art“ zu.[19] Ob Ausonius in seinem Text letztlich tatsächlich den Wels gemeint hat, ist fraglich. Im Originaltext wird für den Fisch zwar das Wort silurus verwendet, dennoch haben Übersetzer anhand des beschriebenen Verhaltens (Wanderbewegungen) den erwähnten Fisch als Stör identifiziert.[20]
In den Medien wird immer wieder über außergewöhnlich große Fänge berichtet sowie gelegentlich über Angriffe auf Haustiere. Presseecho fand 2001 die Moderne Sage um den angeblichen Wels „Kuno“ im Volksgarten-Weiher bei Mönchengladbach, von dem behauptet wurde, er habe einen jungen Dackel gefressen.[21] 2012 wurde von einem Angriff eines Welses auf eine Jugendliche in einem Badesee in Österreich berichtet.[22]
Junge Welse lassen sich außerdem gut in Kaltwasseraquarien halten, wogegen größere Tiere empfindlicher sind und sich nur für große Schauaquarien eignen. Für diese werden albinotische Welse gezielt gezüchtet. Die wirtschaftliche Bedeutung des Welses ist in den verschiedenen Regionen seines Verbreitungsgebiets unterschiedlich. In Ost- und Südosteuropa wird er kommerziell befischt und zunehmend auch in Aquakultur gezogen. Sein Fleisch ist weiß, mild im Geschmack, grätenarm und hat einen Fettgehalt von sechs bis acht Prozent.[23] Es wird frisch, getrocknet, geräuchert oder gesalzen vermarktet. Die Eier werden am Kaspischen Meer teilweise als Kaviar verwendet. Schwimmblase und Knochen können zu Leim oder Gelatine, die Haut zu Leder verarbeitet werden. In Mitteleuropa gilt er dagegen oft als potentieller Schädling, der die wirtschaftlich genutzten Karpfen- und Schleienbestände reduziert. Da er allerdings vorwiegend wirtschaftlich unbedeutendere Fische frisst, kann sein Einfluss auf die Nutzfischbestände auch positiv sein. Gelegentlich wurden Welse zur biologischen Kontrolle von Karpfenfischen eingesetzt, wozu sie sich allerdings auf Grund ihres relativ breiten Beutespektrums schlechter eignen als andere Raubfische.[9][13]
Europäische Welse werden seit Beginn des 20. Jahrhunderts vor allem in Ungarn in Teichkulturen gezüchtet. Seit den späten 1950er Jahren wurde die Kultur auch in anderen Ländern Ost- und später auch Südost- und Mitteleuropas eingeführt. Neben der Haltung in Teichen hat hier die Kultur in Netzen innerhalb größerer Gewässer und in modernen Kreislaufanlagen zunehmende Bedeutung. Welse können in Gefangenschaft halbkünstlich oder künstlich vermehrt werden. Die halbkünstliche Vermehrung geschieht dabei durch gezieltes Umsetzen in Laichgewässer mit geeignet vorbereiteten Nestern. Zur künstlichen Vermehrung werden die Tiere durch das Injizieren von Hypophysenextrakt behandelt, wonach die Geschlechtsprodukte durch Abstreifen gewonnen und künstlich zusammengebracht werden können.
Der Umfang der Aquakultur Europäischer Welse betrug etwa 2000 Tonnen außerhalb Russlands, wovon etwas über die Hälfte auf Bulgarien entfiel. Problematisch sind vor allem die relativ hohen Kosten im Vergleich zu den außerhalb Europas gezüchteten Welsen aus den Familien der Haiwelse (Pangasiidae), Katzenwelse (Ictaluridae) und Kiemensackwelse (Clariidae). Um die Erträge zu steigern, wurden Versuche unternommen, eingeschlechtliche Bestände zu erzeugen, wobei Männchen ein schnelleres Wachstum und höhere Schlachtausbeuten aufweisen als die Weibchen. Versuche mit triploiden Tieren führten zu verringertem Wachstum und geringeren Überlebensraten.[9][23]
Der Europäische Wels oder Flusswels (Silurus glanis) ist der größte reine Süßwasserfisch Europas und neben dem Aristoteleswels (Silurus aristotelis) die einzige europäische Art aus der Familie der Echten Welse (Siluridae). Regional wird er auch als Waller oder Schaidfisch sowie mit zahlreichen Abwandlungen dieser Namen bezeichnet. Welse sind vorwiegend nacht- und dämmerungsaktive Raubfische, die sich von lebenden und toten Fischen, aber auch von Wirbellosen und gelegentlich von kleinen Wasservögeln und Säugetieren ernähren. Ihre Aktivität ist im Jahresverlauf stark von der Temperatur und der Verfügbarkeit von Beutetieren abhängig und erreicht im Frühjahr nach der Winterruhe sowie im Spätherbst nach dem Ablaichen ein Maximum.
Das Verbreitungsgebiet des Welses erstreckt sich von Mittel- und Osteuropa bis Zentralasien. Dabei werden bevorzugt große Flüsse und Seen mit schlammigem Grund besiedelt. Welse kommen aber auch häufig in Seen mit geringem Salzgehalt, wie dem Kaspischen Meer, sowie in Brackwasserbereichen von Binnenmeeren, wie etwa in Teilen der Ostsee und des Schwarzen Meeres, vor. Die Art wird seit der Antike befischt und ist heute vor allem in Osteuropa von wirtschaftlicher Bedeutung, wo sie zunehmend auch in Aquakultur gezogen wird. In Mitteleuropa sind Welse dagegen vorwiegend als Sportfische bei Anglern beliebt und wurden deshalb auch in verschiedenen Gebieten, in denen sie ursprünglich nicht vorkamen, angesiedelt. Die Bestände sind heute meist stabil, teilweise aber von Besatz durch den Menschen abhängig.
Den Europäesche Wels (Silurus glanis), meeschtens einfach Wels genannt, ass e Fësch aus der Famill vun den Echte Welsen (Siluridae). Mat enger Längt vu bis zu 5 Meter ass et dee gréisste Séisswaasserfësch an Europa.
De Wels ass virun allem aktiv an der Nuecht an an der Dämmerung. E frësst lieweg an doudeg Fësch, Wierm, Muschelen, Schleeken a Kriibsen, awer och emol kleng Waasservigel a Mamendéieren.
De Wels ass ursprénglech vu Mëttel- an Osteuropa bis Zentralasie verbreet, wou e virun allem a mëttelgrousse bis grousse Flëss a Séie mat schlammegem Fong lieft. Et fënnt een en awer och a schwaach salzege Bannemierer, sou am Kaspesche Mier, an de Brackwaasserberäicher vum Baltesche Mier an am Schwaarze Mier.
De Wels läicht vu Mee bis Juli an der Vegetatioun am flaache Waasser. De Männchen grueft do eng Kaul, an déi d'Weibchen eng 130.000 bis 470.000 Eeër ofleet. De Männche bewaacht d'Eeër, bis déi jonk Fësch no 2 bis 3 Deeg schlüpfen. Geschlechtsräif gëtt de Wels mat 4 bis 5 Joer. E ka bis zu 15 Joer al ginn.
De Wels gouf schonn an der Antiquitéit gefaange fir giess ze ginn. Haut ass e virun allem an Osteuropa, wou en ëmmer méi an der Aquakultur geziicht gëtt, vun ekonomescher Wichtegkeet. Och a Frankräich gëtt e fir d'Kiche geziicht, dat mat zirka 200 Tonne pro Joer.[1]
Seng Eeër gi wéi Kaviar giess.
A Mëttel- a Westeuropa ass de Wels virun allem bei de Sportfëscher beléift, wou en dowéinst an enger Rëtsch Géigenden, z. B. an England, a ganz Frankräich, Tunesien an Algerien, ausgesat gouf, wou e virdrun net gelieft huet.[1]
A sengem Gedicht iwwer d'Musel (Mosella) vun 371 huet den D.M. Ausonius 14 Fëschaarte genannt, déi hien aus der Musel kannt huet, a wouvun der 12 mat haut bekannten Aarte kënnen identifizéiert ginn. Eng vun deenen zwou aneren Aarte gouf vun de Latiniste[2] mam Wels identifizéiert. Vun de Biologen[3] gëtt déi Aart awer mam Mierstär (Acipenser sturio) gläichgesat, wat méi plausibel ass, well de Mierstär am 18. an 19. Joerhonnert aus der Musel an der Sauer bekannt war, de Wels awer eréischt no 2000 do nogewise gouf.[4]
Virun 1996 gouf de Wels net zu Lëtzebuerg nogewisen an och bei enger systematescher Ënnersichung an de Joren 1996/1997 gouf kee Wels gefaangen.[4]
Bei Ënnersich am Joer 2005 goufen am Ganze véier erwuesse Welsen, déi bis zu 1,25 m laang waren, an der Musel gefaangen, dat ënnerzeg vun de Staustufe Gréiwemaacher-Wellen, Stadbriedemes-Palzem an Schengen-Opech. Brutt oder jonk Welse goufen awer net fonnt, eng Reproduktioun an der Musel konnt also net nogewise ginn.[4]
2005 goufen och Welsen an der Sauer gefaangen: 30 Individuen, déi op zwou Gréissteklasse verdeelt waren, flossofwäerts vum Staudamm zu Rouspert. Doraus ka geschloss ginn, datt flossopwäerts d'Aart sech an der Sauer reproduzéiert.[4][5]
2012 gouf an der Press de Fank vun engem adulte Wels an der Musel zu Wuermeldeng gemellt.[6]
Den Europäesche Wels (Silurus glanis), meeschtens einfach Wels genannt, ass e Fësch aus der Famill vun den Echte Welsen (Siluridae). Mat enger Längt vu bis zu 5 Meter ass et dee gréisste Séisswaasserfësch an Europa.
De Wels ass virun allem aktiv an der Nuecht an an der Dämmerung. E frësst lieweg an doudeg Fësch, Wierm, Muschelen, Schleeken a Kriibsen, awer och emol kleng Waasservigel a Mamendéieren.
De Wels ass ursprénglech vu Mëttel- an Osteuropa bis Zentralasie verbreet, wou e virun allem a mëttelgrousse bis grousse Flëss a Séie mat schlammegem Fong lieft. Et fënnt een en awer och a schwaach salzege Bannemierer, sou am Kaspesche Mier, an de Brackwaasserberäicher vum Baltesche Mier an am Schwaarze Mier.
Laqqa baliq (Silurus glanis) - laqqalar oilasiga mansub baliq. Boʻyi 5 m gacha, ogʻirligi 300 kg cha. Tanasi tangachasiz. Orqa suzgich qanoti kichik. Ogʻzi keng . Pastki jagʻi uzunroq. Moʻylovi 3 juft. Orqa tomoni zaytun tusda, ost qismi (qorni) esa ok.. Yevropadagi koʻl va daryolarda yashaydi. Oʻzbekiston daryolarida uchraydi. 4—5 yilda voyaga yetadi. Bahorda yoki yoz boshida suv tubidagi uyasiga 480 mingtacha uvildiriq tashlaydi. Erkagi tuxumlarini qoʻriqlaydi. Umurtqasiz jonivorlar bilan oziqlanadi. Ovlanadi.[1]
Laqqa baliq (Silurus glanis) - laqqalar oilasiga mansub baliq. Boʻyi 5 m gacha, ogʻirligi 300 kg cha. Tanasi tangachasiz. Orqa suzgich qanoti kichik. Ogʻzi keng . Pastki jagʻi uzunroq. Moʻylovi 3 juft. Orqa tomoni zaytun tusda, ost qismi (qorni) esa ok.. Yevropadagi koʻl va daryolarda yashaydi. Oʻzbekiston daryolarida uchraydi. 4—5 yilda voyaga yetadi. Bahorda yoki yoz boshida suv tubidagi uyasiga 480 mingtacha uvildiriq tashlaydi. Erkagi tuxumlarini qoʻriqlaydi. Umurtqasiz jonivorlar bilan oziqlanadi. Ovlanadi.
Siluro esas granda karnivora fisho sen squami en nesala aquo. Ol esas tre glata e chasas nokte.
Ol plugrandeskas rapide ed atingas 20 cm dum la unesma yaro di lua vivo.
Lua kapo esas masiva e larja kun granda boko, qua esas provizita per tre multa mikra denti. Ol havas sis barbeti, de qui du esas tre longa sur la maxilo. Lua okuli situesas alte e esas mikra, e la audado esas ecelanta.
Som Silurus glanis je riba iz porodice Siluridae. Ima izduženo tijelo, široko i zdepasto na prednjem dijelu lahgano je spljošteno na stražnjem dijelu u razini repne peraje. Koža nema krljušt, a prekrivena je sa sluzi koja daje somu ljepljiv izgled. Glava mu je velika i masivna, uzdužno spljoštena a završava široko rasječenim ustima, sa 6 brkova, 2 dugačka na gornjoj vilicii 4 nešto kraća na donjoj vilici. Visoko postavljeno oko malehno je što navodi na noćni život. Dugačka analna peraja završava na razini repne peraje od koje je odvojena samo malehnim izreskom. Tijelo je sive boje išarano tamnijim mrljama na leđima i bokovima dok je trbuh svjetlije boje.
Somu se sviđaju mirne i duboke vode kao i spore i pravilne riječne vodene struje. Postavlja se na dubokim i zakrčenim mjestima kao što su obale, zaštitni kameni zidovi, vrtlozi, jarci usred voda, potopljena stabla, stjenoviti nasipi, nabačeno kamenje gradilišta.
Kao i za sve druge ribe, temperatura vode pokreće mu biološki ritam. Zimi je voda hladna pa mu je prehrambena aktivnost malena. Sa zatopljenjem vode u aprilu i maju skraćuje se probavni režim. Posebno važno za ženke je da snabdiju organizam proteinima prije reprodukcije. Ali, na kraju tog prirodnog ciklusa koji ga prisiljava da potroši uskladištenu eneregiju, somu se ponovno otvara apetit koji raste do sredine ljeta. Od septembra, a posebno u oktobru, postepeno opadanje žive u toplomjeru obavještava ga da je vrijeme za uskladištenje masti za zimu koju provodi u dubokim područjima veoma spore vodene struje.
U mladosti jede plankton a kad odraste veoma brzo se prilagođava prehrani grabežljivica. Ozbiljan oportunist, som se hrani i ribama i rakovima, školjkama i vodenim puževima. Ne oklijeva na površini ugrabiti i progutati žabe, glodare i vodene ptice. O somu se čuju maštovite priče koje ga prikazuju kao čudovište sposobno prožderati sve na što naiđe. Iako ima velika usta za hvatanje posebno velikog plijena, dosta usko grlo (anatomija) mu sprječava njegovo gutanje.
Som se razmnožava između maja i juna kada temperatura vode dostigne otprilike 20 stepeni. Mrijesti se u plitkim zonama, češće među korijenima obalnih stabala. Ženka izbacuje otprilike 30.000 jajašaca po kilogramu težine, u gnijezdo koje prethodno napravi mužjak.
Inkubacija traje desetak dana tokom kojih samo mužjak čuva i štiti jajašca. Nakon izlaska iz jaja, mlađ, dužine od 7 do 8 mm, razbježi se i sakrije u okolnu vegetaciju. Mladi somovi će sa svoje strane postići spolnu zrelost nakon 5 do 6 godina života.
Sheat-fish engleski; Wels, Waller njemački; siluro italijanski; sum poljski; silure francuski; mal švedski.
Som Silurus glanis je riba iz porodice Siluridae. Ima izduženo tijelo, široko i zdepasto na prednjem dijelu lahgano je spljošteno na stražnjem dijelu u razini repne peraje. Koža nema krljušt, a prekrivena je sa sluzi koja daje somu ljepljiv izgled. Glava mu je velika i masivna, uzdužno spljoštena a završava široko rasječenim ustima, sa 6 brkova, 2 dugačka na gornjoj vilicii 4 nešto kraća na donjoj vilici. Visoko postavljeno oko malehno je što navodi na noćni život. Dugačka analna peraja završava na razini repne peraje od koje je odvojena samo malehnim izreskom. Tijelo je sive boje išarano tamnijim mrljama na leđima i bokovima dok je trbuh svjetlije boje.
De Weller (Silurus glanis; alemanischi Näme) isch de grööscht Süesswasserfisch vo Europa, und chunnt undere anderem au im Bodesee vor.
De Weller isch e lange braite Fisch wo 100 bis 200 cm lang werd und uusgwachse öppe 50 Kilo wögt. Riise wered sogär föf Meter lang und wöget denn 300 Kilo. Er het e graubruu gfleckte Körper. Am Oberchifel het er zwee langi Bartle, am Underchifel vier chorzi. Sini Auge sind recht chlii. Er het kai Schuppe und füelt sich schliimig aa.
De Weller chunnt i Mitteleuropa, Osteuropa, ufem östliche Balkan und i de nördliche Törkai vor. Er chunnt au a de Chüste im Brackwasser vom Schwarze Meer und vom Chaspische Meer vor. Er mag warmi pflanzeriichi Standgwässer oder groossi Flüüssgwässer mitere schwache Ströömig, wone schlammige Undergrund hend.
De Weller isch e nachtaktive Roiber wo am Tag i sim Versteck hocket. Er isch e Ainzelgänger und jede Weller het vermuetli sis aignig Jagdrevier. Er fresst nöd nu Fisch, wie Ööl, Schleie, Schwööl oder Charpfe sondern mag au Chrepsli, Frösche, Würmer, chliini Wasservögel und mengisch schnappt er sich au e Muus. Uf de Jagd verloot er sch mee uf de Gruchs- und Tastsii und voralem uf Schallwele, woner mit sinere Schwimmbloose woornee cha.
D Laichzitt goot vom Mai bis in Juli. Wenn d Wassertemperatur öber 20 Grad stiigt, lait s Wiibli öber e Millioon Aier in e Flachi Muelte, wo s Mandli e halbe Meeter underem Wasserspiegel ggrabe het und mit Wasserpflanze uusbaut. De Laich werd vom Mandli biwacht und d Laarfe schlüüffed scho noch zwee oder drai Taag. Si verträäged kai Liecht und sterbet im direkte Suneliecht. Mandli wered zwösched 2 und 5i und d Wiibli zwösched 3 und 6i gschlechtsriiff, wenn si öppe 60 cm lang sind. Weller chönd 80 Joor alt were.
De Weller (Silurus glanis; alemanischi Näme) isch de grööscht Süesswasserfisch vo Europa, und chunnt undere anderem au im Bodesee vor.
Zwëczajny wąsôcz (Silurus glanis) to je rëba z rodzëznë wąsôczowatëch (Siluridae). Czedës na Kaszëbach bëło dosc wiele tich rëbów.
Ахаль çуйăн, европа çуйăнĕ (лат. silurus glanis) — пысăк[1] тăварсăр шывра пурăнакан хупăсăр пулă (çуйăн йышшисем (Siluridae) çемьин çуйăн евĕррисем ушкăнĕ).
Келеткипе 5 м, йывăрăшĕпе 300 кг çитет.
Раççейĕн европа пайĕнчи юхан шывсемпе кӳлĕсенче пурнать. Европăра тата Арал тинĕс таврашĕнче те тĕл пулать.
Çынна çинĕ тĕслĕхсем пулнă[2].
Ахаль çуйăн, европа çуйăнĕ (лат. silurus glanis) — пысăк тăварсăр шывра пурăнакан хупăсăр пулă (çуйăн йышшисем (Siluridae) çемьин çуйăн евĕррисем ушкăнĕ).
Келеткипе 5 м, йывăрăшĕпе 300 кг çитет.
Раççейĕн европа пайĕнчи юхан шывсемпе кӳлĕсенче пурнать. Европăра тата Арал тинĕс таврашĕнче те тĕл пулать.
Çынна çинĕ тĕслĕхсем пулнă.
Šams (luotīnėškā: Silurus glanis) īr žovės, katra prėgol šamėniu žovū (Siluridae) šeimā.
Anuo makaulė īr dėdlė, ploukštė nū vėršous. Kūns prī kramės apskrėtos. Nū šėknuos kūns īr ėlgs. Nogara tomsē žalsva, šuonā žalē geltuonė, diemietė. Skėlvis īr balts, ėšrašīts joudā mielėnuom diemalėm. Skūra ba žvīnu īr, ana minkšta, glėtieta. Prī žabtu īr 3 puoras oustu. Apatėnis žonds ėlgesnis kāp vėršotėnis. Žiuodmenā baisē platūs, anūs īr gausoms mažū aštriū dontū. Pelekā tomsūs.
Šamā būn lėgė 3 m ėlgoma ė 300 kg sonkoma, bat tonkiausē anū ėlgoms īr 50–60 cm, sonkoms 1–1,5 kg.
Lietovuo šams īr tonkė žovės, katra gīven prieskūs tēpuogi sūruokūs ondenūs (opies, ežerūs, Koršiu mariūs). Anėm patėnk ramės, gėlės vėitas, anėi tūn pasėkavuojė pu kūlēs, lūžtviem, griaumenās.
Šams (luotīnėškā: Silurus glanis) īr žovės, katra prėgol šamėniu žovū (Siluridae) šeimā.
Anuo makaulė īr dėdlė, ploukštė nū vėršous. Kūns prī kramės apskrėtos. Nū šėknuos kūns īr ėlgs. Nogara tomsē žalsva, šuonā žalē geltuonė, diemietė. Skėlvis īr balts, ėšrašīts joudā mielėnuom diemalėm. Skūra ba žvīnu īr, ana minkšta, glėtieta. Prī žabtu īr 3 puoras oustu. Apatėnis žonds ėlgesnis kāp vėršotėnis. Žiuodmenā baisē platūs, anūs īr gausoms mažū aštriū dontū. Pelekā tomsūs.
Šamā būn lėgė 3 m ėlgoma ė 300 kg sonkoma, bat tonkiausē anū ėlgoms īr 50–60 cm, sonkoms 1–1,5 kg.
Lietovuo šams īr tonkė žovės, katra gīven prieskūs tēpuogi sūruokūs ondenūs (opies, ežerūs, Koršiu mariūs). Anėm patėnk ramės, gėlės vėitas, anėi tūn pasėkavuojė pu kūlēs, lūžtviem, griaumenās.
Жаян (лат. Silurus glanis) - жаян сымалду түркүмүнө, жаяндар уруусуна, кадимки жаян тукумундагы балык. Жаян Орто Азияда жашаган балыктардын эң чоңу. Мындан көп жыл мурун Каспий, Арал деңиздеринде, Сыр Дарыяда, Кара Дарыяда, Нарын жана Чүй дарыяларында кенен таралган. Көбүнчө жай аккан, ылай эмес өзөндөр, сайларда жашаган. Ж-дын денеси жылаңач, кабырчыксыз, башы жалпак, көздөрү кичине. Өңү жашаган жеринин шартына жараша өзгөрүп турат. Жону кара тактуу. Каспий деңизинде жашагандарынын эң чоңунун дене уз. 5 мге жеткен, салмагы 5 цге чейин болгон. Деңиз деңгээлинен жогорулап, бийиктеген сайын, ал ж-дын өлчөмү кичирейген, ошондуктан Кыргызстанда жашагандарынын салмагы Каспий, Арал ж-дарынын кичине болгон. Жаяндар жырткыч, алар майда балыктар, бакалар, сууда жашаган канаттуулар, ири омурткалуулар менен азыктанат. Ж. 1 млнго жакын уругун таштайт. Кыргызстандын аймагында бул түр начар изилденген, көп жылдар мурун Кыргызстанда ж. таптакыр жок болуп кеткен.
Жаян (лат. Silurus glanis) - жаян сымалду түркүмүнө, жаяндар уруусуна, кадимки жаян тукумундагы балык. Жаян Орто Азияда жашаган балыктардын эң чоңу. Мындан көп жыл мурун Каспий, Арал деңиздеринде, Сыр Дарыяда, Кара Дарыяда, Нарын жана Чүй дарыяларында кенен таралган. Көбүнчө жай аккан, ылай эмес өзөндөр, сайларда жашаган. Ж-дын денеси жылаңач, кабырчыксыз, башы жалпак, көздөрү кичине. Өңү жашаган жеринин шартына жараша өзгөрүп турат. Жону кара тактуу. Каспий деңизинде жашагандарынын эң чоңунун дене уз. 5 мге жеткен, салмагы 5 цге чейин болгон. Деңиз деңгээлинен жогорулап, бийиктеген сайын, ал ж-дын өлчөмү кичирейген, ошондуктан Кыргызстанда жашагандарынын салмагы Каспий, Арал ж-дарынын кичине болгон. Жаяндар жырткыч, алар майда балыктар, бакалар, сууда жашаган канаттуулар, ири омурткалуулар менен азыктанат. Ж. 1 млнго жакын уругун таштайт. Кыргызстандын аймагында бул түр начар изилденген, көп жылдар мурун Кыргызстанда ж. таптакыр жок болуп кеткен.
Локо (лат. Silurus glanis, уырыс. Обыкновенный сом) у, æдзæхх доны чи цæры, уыцы стыр кæсæгты хуыз.
Җәен (лат. Silurus glanis) — җәенлеләр семьялыгындагы ерткыч балык. Балтыйк, Каспий, Кара һәм Азак диңгезләре бассейннарында таралган. Татарстан территориясендә Түбән Кама һәм Куйбышев сусаклагычларында яши. Озынлыгы 1,5 метрдан, авырлыгы 100 килограммнан артык. Җәен 5 метр озынлыкка һәм 300 кг авырлыкка җитәргә мөмкин. Гәүдәсе лайлалы ялангач тире белән капланган, яшькелт-кара төстә; йөзгечләре чәнечкесез, аксыл кайма белән әйләндереп алынган саргылт яки кызгылт төстә. Аналь йөзгечләре озын, арка йөзгече — бик кыска. Башы киң булып яссыланган, үткен тешле, киң авызлы. Өске иренендә бер пар озын, иягендә ике пар кыска мыегы бар. Җәен — өлешләп уылдык чәчүче төр. Уылдыкны соң гына чәчә. Май-июнь ахырында, суның температурасы 19—20 °C булганда, вак сулыкларда сала. Җенси җитлегү ата Җәендә 7—8 яшендә, аналарда 9—10 яшендә була. Абсолют үрчемлелеге 10—12 яшьтә 100-дән 405 мең уылдык бөртегенә кадәр тирбәлә. Балык, бака, эре моллюсклар белән туклана.
Җәен яшәү тирән чоңгылларны, су астында калган күл урыннарында. Җәен балыгы 3—4 ел буе урынын алыштырмыйча бер урында яшәргә мөмкин. Ул 1—1,5 метр тирәнлектәге ләмле, су үләне һәм камышлар каплаган урыннарны ярата. Су өстенә ауган-түнгән агачлар, йөзеп йөрүче камыш утраулары астында якты көнне уздырып, төнлә ауга чыга. Җәен — ерткыч балык, аның суда йөзеп йөрүче кошларга, вак су җәнлекләренә һөҗүм итүе дә билгеле.[3]
Тышкы күренеше белән ялкау, әкрен, сүлпән сыман. Әмма ачыкса, гаҗәп җитез эш итә.
Кешегә һөжүм итү очраклары да теркәлгән[4]. Куркыныч балык.Үтә зур җәен бер хатынга ташланган очраклар билгеле. Хатынга табибка мөрәҗәгать итәргә тура килгән[5].
Җәен (лат. Silurus glanis) — җәенлеләр семьялыгындагы ерткыч балык. Балтыйк, Каспий, Кара һәм Азак диңгезләре бассейннарында таралган. Татарстан территориясендә Түбән Кама һәм Куйбышев сусаклагычларында яши. Озынлыгы 1,5 метрдан, авырлыгы 100 килограммнан артык. Җәен 5 метр озынлыкка һәм 300 кг авырлыкка җитәргә мөмкин. Гәүдәсе лайлалы ялангач тире белән капланган, яшькелт-кара төстә; йөзгечләре чәнечкесез, аксыл кайма белән әйләндереп алынган саргылт яки кызгылт төстә. Аналь йөзгечләре озын, арка йөзгече — бик кыска. Башы киң булып яссыланган, үткен тешле, киң авызлы. Өске иренендә бер пар озын, иягендә ике пар кыска мыегы бар. Җәен — өлешләп уылдык чәчүче төр. Уылдыкны соң гына чәчә. Май-июнь ахырында, суның температурасы 19—20 °C булганда, вак сулыкларда сала. Җенси җитлегү ата Җәендә 7—8 яшендә, аналарда 9—10 яшендә була. Абсолют үрчемлелеге 10—12 яшьтә 100-дән 405 мең уылдык бөртегенә кадәр тирбәлә. Балык, бака, эре моллюсклар белән туклана.
Җәен яшәү тирән чоңгылларны, су астында калган күл урыннарында. Җәен балыгы 3—4 ел буе урынын алыштырмыйча бер урында яшәргә мөмкин. Ул 1—1,5 метр тирәнлектәге ләмле, су үләне һәм камышлар каплаган урыннарны ярата. Су өстенә ауган-түнгән агачлар, йөзеп йөрүче камыш утраулары астында якты көнне уздырып, төнлә ауга чыга. Җәен — ерткыч балык, аның суда йөзеп йөрүче кошларга, вак су җәнлекләренә һөҗүм итүе дә билгеле.
Тышкы күренеше белән ялкау, әкрен, сүлпән сыман. Әмма ачыкса, гаҗәп җитез эш итә.
Кешегә һөжүм итү очраклары да теркәлгән. Куркыныч балык.Үтә зур җәен бер хатынга ташланган очраклар билгеле. Хатынга табибка мөрәҗәгать итәргә тура килгән.
Adaty lakga (lat. Silurus glanis) — lakga şekilliler otrýadynyň lakgalar (Siluridae) maşgalasyna degişli süýji suwda ýaşaýan iri teňňesiz balyk.
Mongɔlɔ tǒ ngɔlɔ tǒ mbɛ́lí tǒ nyumi ezalí mbísi ya mái ezalí na lomposo patátálú mpé na mandɛ́fu milaí.
The wels catfish (/ˈwɛls/ or /ˈvɛls/; Silurus glanis), also called sheatfish or just wels,[2] is a large species of catfish native to wide areas of central, southern, and eastern Europe, in the basins of the Baltic, Black and Caspian Seas. It has been introduced to Western Europe as a prized sport fish and is now found from the United Kingdom east to Kazakhstan and China and south to Greece and Turkey.
The English common name comes from Wels, the common name of the species in German language.[2] Wels is a variation of Old High German wal, from Proto-Germanic *hwalaz – the same source as for whale – from Proto-Indo-European *(s)kʷálos ('sheatfish').
The wels catfish's mouth contains lines of numerous small teeth, two long barbels on the upper jaw and four shorter barbels on the lower jaw. It has a long anal fin that extends to the caudal fin, and a small sharp dorsal fin relatively far forward. The wels relies largely on hearing and smell for hunting prey (owing to its sensitive Weberian apparatus and chemoreceptors), although like many other catfish, the species exhibits a tapetum lucidum, providing its eyes with a degree of sensitivity at night, when the species is most active. With its sharp pectoral fins, it creates an eddy to disorient its victim, which the predator sucks into its mouth and swallows whole. The skin is very slimy. Skin colour varies with environment. Clear water will give the fish a black color, while muddy water will often tend to produce green-brown specimens. The underside is always pale yellow to white in colour. Albinistic specimens are known to exist and are caught occasionally. With an elongated body-shape, wels are able to swim backwards like eels.
The female produces up to 30,000 eggs per kilogram of body weight. The male guards the nest until the brood hatches, which, depending on water temperature, can take from three to ten days. If the water level decreases too much or too fast the male has been observed to splash the eggs with its tail in order to keep them wet.
The wels catfish is a long-lived species, with a specimen of 70 years old having been captured during a recent study in Sweden.[3]
With a total length possibly exceeding 3 m (9.8 ft) and a maximum weight of over 200 kg (440 lb),[4] the wels is the largest freshwater fish in Europe and Western Asia (only exceeded by the anadromous beluga sturgeon). Such lengths are rare and unproven during the last century, but there is a somewhat credible report from the 19th century of a wels catfish of this size. Brehms Tierleben cites Heckl's and Kner's old reports from the Danube about specimens 3 m (9.8 ft) long and 200–250 kg (440–550 lb) in weight, and Vogt's 1894 report of a specimen caught in Lake Biel which was 2.2 m (7 ft 3 in) long and weighed 68 kg (150 lb).[5] In 1856, K. T. Kessler wrote about specimens from the Dnieper River which were over 5 m (16 ft) long and weighed up to 400 kg (880 lb).[6] (According to the Hungarian naturalist Ottó Hermann [1835-1914], catfish of 300–400 kilograms were also caught in Hungary in the old centuries from the Tisza river.)[7]
Most adult wels catfish are about 1.3–1.6 m (4 ft 3 in – 5 ft 3 in) long; fish longer than 2 m (6 ft 7 in) are a rarity. At 1.5 m (4 ft 11 in) they can weigh 15–20 kg (33–44 lb) and at 2.2 m (7 ft 3 in) they can weigh 65 kg (143 lb).
Only under exceptionally good living circumstances can the wels catfish reach lengths of more than 2 m (6 ft 7 in), as with the record wels catfish of Kiebingen (near Rottenburg, Germany), which was 2.49 m (8 ft 2 in) long and weighed 89 kg (196 lb). Even larger specimens have been caught in Poland (2,61 m. 109 kg.), the former Soviet states (the Dnieper River in Ukraine, the Volga River in Russia and the Ili River in Kazakhstan), France, Spain (in the Ebro), Italy (in the Po and Arno), Serbia (in Gruža Lake, where a 2.4 m (7 ft 10 in) long specimen weighing 117 kg (258 lb) was caught on 21 June 2018[8][9] and the Danube river, where a catfish measuring 275 cm and weighing 117 kg was caught at Đerdap gorge in the same year[10]), and Greece, where this fish was introduced a few decades ago. Greek wels grow well thanks to the mild climate, lack of competition, and good food supply.
The heaviest authenticated specimen, captured from the river Po by a Hungarian fisherman in 2010,[11] weighed 134.97 kg (297.6 lb), although there are recent anecdotal reports of larger wels exceeding 140 kg (300 lb).[12][13][14]
Exceptionally large specimens are rumored to attack humans in rare instances, a claim investigated by extreme angler Jeremy Wade in an episode of the Animal Planet television series River Monsters following his capture of three fish, two of about 66 kg (145 lb) and one of 74 kg (164 lb), of which two attempted to attack him following their release. A report in the Austrian newspaper Der Standard on 5 August 2009, mentions a wels catfish dragging a fisherman near Győr, Hungary, under water by his right leg after he attempted to grab the fish in a hold. The man barely escaped from the fish, which he estimated to have weighed over 100 kg (220 lb).[15]
Like most freshwater bottom feeders, the wels catfish lives on annelid worms, gastropods, insects, crustaceans and fish. Larger specimens have also been observed to eat frogs, snakes, rats, voles, coypu and aquatic birds such as ducks,[16] even cannibalising on other catfish. A study published by researchers at the University of Toulouse, France, in 2012[17] documented individuals of this species in an introduced environment lunging out of the water to feed on pigeons on land.[18] Out of the beaching behaviour observed and filmed in this study, 28% were successful in bird capture. Stable isotope analyses of catfish stomach contents using carbon 13 and nitrogen 15 revealed a highly variable dietary composition of terrestrial birds. This is likely the result of adapting their behaviour to forage on novel prey in response to new environments upon its introduction to the river Tarn in 1983[19] since this type of behaviour has not been reported within the native range of this species. They can also eat red worms in the fall, but only the river species.
The wels catfish has also been observed taking advantage of large die-offs of Asian clams to feed on the dead clams at the surface of the water during the daytime. This opportunistic feeding highlights the adaptability of the wels catfish to new food sources, since the species is mainly a nocturnal bottom-feeder.[20]
The wels catfish lives in large, warm lakes and deep, slow-flowing rivers. It prefers to remain in sheltered locations such as holes in the riverbed, sunken trees, etc. It consumes its food in the open water or in the deep, where it can be recognized by its large mouth. Wels catfish are kept in fish ponds as food fish.
An unusual habitat for the species exists inside the Chernobyl exclusion zone, where a small population lives in abandoned cooling ponds and channels at a close distance to the decommissioned power plant. These catfish appear healthy, and are maintaining a position as top predators in the aquatic ecosystem of the immediate area.[21]
There are concerns about the ecological impact of introducing the wels catfish to regions where it is not native. Following the introduction of wels catfish, populations of other fish species have undergone steep declines. Since its introduction in the Mequinenza Reservoir in 1974, it has spread to other parts of the Ebro basin, including its tributaries, especially the Segre River. Some endemic species of Iberian barbels, genus Barbus in the Cyprinidae that were once abundant, especially in the Ebro river, have disappeared due to competition with and predation by wels catfish. The ecology of the river has also changed, with a major growth in aquatic vegetation such as algae.
The wels catfish may have established a population in Santa Catarina, Brazil.[22] They were imported from Hungary in 1988 and were washed into the Itajaí-Açu river after a flood caused their tanks to overflow. In 2006, a specimen weighing 86 kg (189.5 lbs) and 1.85 m (6 ft) long was captured in Blumenau, suggesting the catfish have survived and possibly be reproducing.
Although Silurus glanis is not considered globally endangered, the conservation status varies across the species native distribution range. In the northern periphery of the distribution, the species has been declining over the last centuries and was extinct from Denmark in the 1700s and from Finland in the 1800s.[23] In Sweden it persists only in a few lakes and rivers, and is now considered as near threatened.[24] Recent genetic studies have furthermore found that the Swedish populations harbors low genetic diversity and are genetically isolated and differentiated from each other,[23][25] highlighting the need for conservation attention.
Only the flesh of young wels catfish specimens is valued as food. It is palatable when the fish weighs less than 15 kg (33 lb). Larger than this size, the fish is highly fatty and additionally can be loaded with toxic contaminants through bioaccumulation due to its position at the top of the food chain. Large specimens are not recommended for consumption, but are sought out as sport fish due to their combativeness.
Tabloids regularly report attacks caused by various catfish that primarily affected animals (often only the role of the catfish was presumed). In April 2009, an Austrian fisherman was allegedly attacked by a catfish in one of the fishing lakes in Pér, near Győr, Hungary. However, the man reportedly managed to break free.[26]
The Wels was the subject of an episode in the first season of the documentary television show River Monsters. Host Jeremy Wade concluded that Wels catfish in the area were not large enough to consume adult human beings, but could easily swallow a child. Wade documented instances of Wels catfish being aggressive towards humans, including a Wels he had just caught that "double[d] round" and attempted to bite his calf.[27]
Similar stories occur in the works of older natural history writers. Alfred Brehm (1829–1884), a German naturalist, published his famous work The World of Animals in the 19th century. It was also translated into Hungarian at the beginning of the 20th century. In this, Brehm or the compiling Hungarian scientists write the following:
The wels catfish (/ˈwɛls/ or /ˈvɛls/; Silurus glanis), also called sheatfish or just wels, is a large species of catfish native to wide areas of central, southern, and eastern Europe, in the basins of the Baltic, Black and Caspian Seas. It has been introduced to Western Europe as a prized sport fish and is now found from the United Kingdom east to Kazakhstan and China and south to Greece and Turkey.
Por artikolo pri la samnoma tribo: vidu la paĝon Siluroj. Siluro (Silurus) estas genro de rabfiŝo, kies plej fama membro (Silurus glanis) estas disvastiĝanta oriente de Rejno ĝis okcidenta Azio. Pluaj specoj de la sama genro vivas en Eŭropo kaj en Azio. Kelkaj vivas nur en malvastaj areoj: Silurus biwaensis nur en japana Lago Biŭa, Silurus aristotelis nur en okcidenta Grekio, Silurus mento nur en ĉina Lago Dian Chi.
Ĝia kapo estas granda, la buŝo larĝa, la korpo senskvama. Ĝi vivas en profundaj akvaj, pigre fluantaj riveroj, lagoj, akvodeponejoj. Ĝi povas kreski en profundaj akvoj ĝis 3 m kaj pezi 250 kg. La siluro vivas sola, la virfiŝo kunestas kun ino nur dum la frajdemeta tempo (majo-junio). La frajoj nombras 25-28 mil je korpo-kilogramo.
La siluro kaŝobservas akvofunde kaj nur malofte, nokte vizitas akvosurfacon. Kvankam ĝi ŝajnas esti mallerta, sed ĝi estas tre rapida predanto. La siluro estas vorema besto, ĝi ofte kaptas eĉ birdidojn kaj malgrandajn mamulojn. La siluredoj nutras sin per insektoj, helikoj kaj amfibioj. Siluro havas tre bongustan karnon.
Siluro (Silurus) estas genro de rabfiŝo, kies plej fama membro (Silurus glanis) estas disvastiĝanta oriente de Rejno ĝis okcidenta Azio. Pluaj specoj de la sama genro vivas en Eŭropo kaj en Azio. Kelkaj vivas nur en malvastaj areoj: Silurus biwaensis nur en japana Lago Biŭa, Silurus aristotelis nur en okcidenta Grekio, Silurus mento nur en ĉina Lago Dian Chi.
Ĝia kapo estas granda, la buŝo larĝa, la korpo senskvama. Ĝi vivas en profundaj akvaj, pigre fluantaj riveroj, lagoj, akvodeponejoj. Ĝi povas kreski en profundaj akvoj ĝis 3 m kaj pezi 250 kg. La siluro vivas sola, la virfiŝo kunestas kun ino nur dum la frajdemeta tempo (majo-junio). La frajoj nombras 25-28 mil je korpo-kilogramo.
La siluro kaŝobservas akvofunde kaj nur malofte, nokte vizitas akvosurfacon. Kvankam ĝi ŝajnas esti mallerta, sed ĝi estas tre rapida predanto. La siluro estas vorema besto, ĝi ofte kaptas eĉ birdidojn kaj malgrandajn mamulojn. La siluredoj nutras sin per insektoj, helikoj kaj amfibioj. Siluro havas tre bongustan karnon.
El siluro europeo (Silurus glanis), o simplemente siluro, es una especie de pez de agua dulce de la familia Siluridae, originario de los grandes ríos de Europa Central.
Se ha extendido artificialmente fuera del área de distribución natural, llegando a países como España, Italia y Kazajistán. En los países del Benelux y en Francia fue reintroducida con éxito, incluso en áreas donde no se puede demostrar arqueológicamente. En el sur de la isla de Gran Bretaña, el siluro fue introducido en 1880 en los lagos y grandes ríos, sin embargo, apenas pudo extenderse probablemente debido a las condiciones climáticas. En el sur de Finlandia, Dinamarca posiblemente fueron eliminados de nuevo. En algunas regiones donde el siluro no se mencionó al principio, es ahora considerado como una plaga, ya que pone en peligro las poblaciones de peces nativos.
La especie, por lo general, no se considera amenazada. En el noroeste de la cordillera de los Alpes escandinavos, especialmente en el sur de Suecia, debido a las desfavorables condiciones climáticas y al deterioro del hábitat el número de siluros se ha reducido hasta casi desaparecer. En Grecia, se tiene constancia que hubo en otros tiempos.[1]
Se cita en la Historia natural de Buffon. Su área de distribución se ha ampliado recientemente tras la introducción humana de pesca recreativa, lo que le permite conquistar numerosos sistemas fluviales en la mayor parte de Europa Occidental.[2]
Su presencia en España, concretamente en el Ebro se fija en 1974 en Mequinenza (Aragón). Está documentado que el entonces joven de nacionalidad alemana Roland Lorkowsky, pescador e ictiólogo, cruzó los Pirineos con 32 alevines de Silurus glanis procedentes del río Danubio, declarados como cebo vivo. Su intención era liberarlos en la desembocadura del río Segre en Mequinenza para introducir una especie en un embalse reciente construido en 1964. Del mismo modo en 1995, se completó la introducción por parte de otra suelta de unos 200 pequeños siluros procedentes del río Po de manos de Oliver Portrat.
Ambos ictiólogos habían calculado que el espacio sería el adecuado para que la especie se asentase y fomentar de este modo el equilibrio ecológico. Los dos principales depredadores en aquellas fechas en el Ebro, el lucio y el black-bass, iban a tener una merma considerable en pocos años debido a los embalses y en consecuencia ello fomentaría la proliferación indiscriminada de las carpas suponiendo una todavía más grave alteración del hábitat.
Lorkowski, que frecuentemente visitaba la zona, explicaba que ese “monstruo” no era tal, que se trataba del siluro que normalmente se pesca en el Danubio y otros muchos ríos de toda Europa. Desde entonces, Mequinenza se ha convertido en una capital económica y turística que mueve anualmente mucho dinero y ofrece la posibilidad de capturar unos animales que superan dos o tres veces en peso a los humanos. El Silurus glanis no supone un riesgo su captura, más allá de la propia resistencia de su peso, ya que incluso se puede coger por la boca para sacarlo del agua.[3]
Poco a poco, se ha extendido por otros puntos de la cuenca del Ebro, a lo largo del río Ebro. También ha sido objeto de introducciones a otros ríos, embalses y lagos de España. La última denuncia conocida sobre su presencia indeseada la hizo en octubre de 2009 la Consejería de Medio Ambiente de la Generalidad Valenciana y se refiere a la presencia de estos peces en el embalse de Forata (Hoya de Buñol).[4] La introducción del siluro ha provocado la total desaparición del barbo, que era una especie abundante hasta aproximadamente el año 2005, en el cauce medio del Ebro, produciendo un cambio en la ecología del río en forma de un gran desarrollo en la cantidad de vegetación acuática, sargazos y algas.[cita requerida] También depreda sobre aves.[5]
Debido a su potencial colonizador y constituir una amenaza grave para las especies autóctonas, los hábitats o los ecosistemas, en España está incluida en el Catálogo Español de Especies Exóticas Invasoras, regulado por el Real Decreto 630/2013, de 2 de agosto,[6] estando prohibida en España su introducción en el medio natural, posesión, transporte, tráfico y comercio.
La pesca del siluro es muy popular y a menudo espectacular. Dada su actividad nocturna, la pesca da resultados notables entre las 20.00 y las 24.00 horas y entre las 03.00 y las 06.00 horas. Conocido como el 'basurero' de los pantanos, el siluro es fácilmente atraído por la carne alterada, el hígado de cerdo y los intestinos de las aves, que son los más utilizados como cebo.
El anzuelo utilizado (simple o triple) debe ser grande y fuerte, en consonancia con la propia boca del pez. El siluro es atraído también por los tonos bajos. Los pescadores del Danubio usan una herramienta de madera, conocida como clonk, golpeando en el agua, produciendo un sonido similar al de un pequeño pez saltando sobre el agua, una rana o algún tipo de ave.
También se usan ondas de baja frecuencia, de baja intensidad, ya que tienen la propiedad de propagarse a través de largas distancias, obteniéndose resultados notables en tentar el siluro. El altavoz que se utiliza en este sistema debe poseer un diámetro pequeño, pero que pueda generar sonidos de baja frecuencia, y debe estar conectado a un generador electrónico de baja frecuencia (máx. 150 Hz).
El hilo utilizado para la captura del siluro debe ser muy resistente. Para los grandes especímenes se utiliza hilo trenzado de 0,4-0,6 mm o más; la caña debe ser resistente (de acción 100-300 g) y preferiblemente de dos tramos, y el carrete debe ser del tipo 'masivo', y muy robusto. Suelen usarse hilos trenzados con alta resistencia ya que los siluros poseen una dentadura en la que sus dientes están dirigidos hacia dentro y son tan pequeños que en vez de cortar, desgarran. Un hilo monofilamento, por mucha resistencia y anchura, le duraría muy poco en la boca, aunque si la captura no es demasiado grande, se saca sin problemas. Otra forma más económica, ya que el hilo trenzado es bastante más caro que el típico de nilón, es colocarle unos 40 cm de hilo de acero en el extremo. No hace falta preocuparse por el brillo o la opacidad del hilo de acero ya que el siluro prácticamente no ve, sino que se guía por sus barbas que captan todas las vibraciones. Por ello, hay veces que se encuentran hasta latas en el interior de los grandes ejemplares.
El período óptimo de pesca del siluro se sitúa a principios de verano y principios de otoño, hasta finales de éste, y se concentra especialmente en el mes de junio, en el que se suelen sacar los mejores ejemplares.[cita requerida]
Pueden sobrepasar los 30 años de edad.[7]
En América recibe el nombre de bagre, y en Japón, namazu. Curiosamente en todas partes se come por los humanos, y en algunos lugares como plato de calidad y elevado coste.[cita requerida]
La demanda de este animal, ha motivado la creación de toda una industria de eviscerado y envasado con millones de kilos anuales a nivel mundial. En Estados Unidos se procesaron más de 15 millones con un aumento del 11% en el 2013 frente a lo envasado en el 2012. Su producción es mucho mayor incluso en toda Centroamérica, Sudamérica, India, y toda Asia, donde incluso se cría en piscifactorías, con procesamiento y distribución congelada a todo el mundo, sin dejar de lado los procesados de alimentos para animales tanto en latas de desmigado, como en gránulos o en harina para piensos.[cita requerida]
En España ha habido algunas iniciativas para su aprovechamiento gastronómico. En 2009 la Generalidad de Cataluña autorizó la actividad de una empresa para el eviscerado, fileteado y envasado de siluro con destino al mercado europeo. La empresa realizó las primeras capturas pero no se autorizó su venta ya que tras las primeras muestras para su análisis se detectó que el pescado contenía gran cantidad de mercurio poniendo de manifiesto el grave problema de tratamiento de las aguas de los ríos españoles.[3]
Datos: Q159323
Multimedia:
Especies: Silurus glanis
El siluro europeo (Silurus glanis), o simplemente siluro, es una especie de pez de agua dulce de la familia Siluridae, originario de los grandes ríos de Europa Central.
Se ha extendido artificialmente fuera del área de distribución natural, llegando a países como España, Italia y Kazajistán. En los países del Benelux y en Francia fue reintroducida con éxito, incluso en áreas donde no se puede demostrar arqueológicamente. En el sur de la isla de Gran Bretaña, el siluro fue introducido en 1880 en los lagos y grandes ríos, sin embargo, apenas pudo extenderse probablemente debido a las condiciones climáticas. En el sur de Finlandia, Dinamarca posiblemente fueron eliminados de nuevo. En algunas regiones donde el siluro no se mencionó al principio, es ahora considerado como una plaga, ya que pone en peligro las poblaciones de peces nativos.
La especie, por lo general, no se considera amenazada. En el noroeste de la cordillera de los Alpes escandinavos, especialmente en el sur de Suecia, debido a las desfavorables condiciones climáticas y al deterioro del hábitat el número de siluros se ha reducido hasta casi desaparecer. En Grecia, se tiene constancia que hubo en otros tiempos.
See artikkel räägib kalaliigist; kalaperekonna kohta vaata artiklit Säga (perekond); Eesti endise küla kohta vaata Sägä Säga (Silurus glanis) on sägalaste sugukonda kuuluv kalaliik.
Säga on laia ja madala peaga kala. Ülalõual on tal kaks pikka poiset ja alalõual neli väiksemat. Pärakuuim on pikk ja ulatub sabauimeni, seljauim on väike ja keha suhtes suhteliselt eespool. Selg on mustjasrohekas, küljed laigulised ja kõht hele.
Tavaliselt on sägad 1,3–1,6 meetri pikkused, suurimad isendid on olnud kuni 3 meetri pikkused (teistel andmetel ka kuni 5 m [1] ja 300 kg raskused; suurim isend, kes kirjalikes allikais on märgitud kaalus 375 kg, ja see püüti Oderi jõest. Eesti püütud suurim isend kaalus 152 kg[2]. Sägad võivad elada kuni 80 aasta vanuseks[viide?].
Säga eelistab suuri soojemaid järvi ja aeglase vooluga sügavaid jõgesid, ning riimveelisi jõgede suudmealasid. Toitub enamasti kaladest, vähemal määral ka limustest ja putukatest, suuremad kalad ka jõevähkidest, konnadest, pisiimetajatest ja veelindudest.
Säga on levinud Lääne-Euroopas Reini jõest ida pool kuni Kaspia ja Araali mereni, põhjas kuni Lõuna-Soomeni ja lõunast Väike-Aasiani. Puudub Põhja-Jäämere jõgede vesikonnas.
Eestis on säga vähesel määral levinud peamiselt Emajõe alamjooksul, Peipsi ja Pihkva järves ning Võrtsjärves. Püük on Eestis aastaringselt keelatud.
Silurua (Silurus glanis) siluridoen familiako arraina da, ur gezatan ibiltzen den Europako handiena, 3 m inguru luzea eta 200 kg har ditzakeena. Gorputz sendo luzarana du, eta buru handia. Azala soila eta lirdinga-guruin askokoa du, beltzarana bizkarraldean eta arrea edo oliba-kolorekoa sabelaldean. Animalia hauek oso indartsuak dira eta erraz bota dezakete pertsona bat uretara.
Europako eta Asiako ibai eta aintziretan bizi da, Europan erdiko eta ekialdekoetan eta Asian mendebaldekoetan. Kirol arrantza dela eta arrantzale askok beste ibaietan bota dituzte siluruak, kasu batzuetan beste espezie bat dagoelako ez dute ibaia superpopulatzen baina beste kasu batzuetan super harrapari bilakatzen dira. Espainian 1974. urtean Mequinenza urtegian sartu zen eta Ebro ibai osoan zehar zabaldu dira. Siluruentzat egoera ona egon denez arazorik gabe tamaina ikaragarriak izatera heldu dira espezie nagusia bilakatuaz. 1880an Erresuma Batuan aske utzi zituzten, baina ez ziren zabaldu egoera klimatiko traketsaren erruz. Alpeetan eta Suedian siluru kopurua ikaragarri jaitsi da. Grezian ere bizi izan zirela jakin da baina gaur egun ez da aurkitzen espezimenik.
Arrain hauek oso luzeak izan ohi dira eta gutxi gora-behera 2 metroko luzera daukate. Aho handia daukate eta jaten dituzten arrain gehienak irentsi egiten dituzte, barnean hortz oso txikiak baina asko dauzkate. Ahoarekin egin dezaketen indarra oso handia da eta erraz txikitu dezakete pertsona baten hanka. Begi txikiak dauzkate eta gainera ez dute ondo ikusten. Ahoaren inguruan bibote antzekoak dauzkate eta beraien inguruan mugitzen diren gauzak detektatu ditzakete, adibidez arrainak. Emeak bere pisu kilo bakoitzeko 30000 arrautza jartzen ditu, arrak arrautzak zaintzen ditu eta beste arrainez defendatzen ditu. Arraina arrautzetatik ateratzeko 3 edo 10 egun igaro behar dira, egunak tenperatura erabakitzen du.
Zeinahi animalia jaten du, arrainak, uretako hegaztiak eta anfibioak batez ere. Ikusmen oso txarra daukatenez batzuetan ez dakite zer jaten ari diren, beraien aurrean zerbait dagoela bakarrik. Harrapatutako siluru batzuen tripen barruan latak aurkitu dira.
Silurua beste habitat batera sartzean bertako arrainak jan ditu eta balantza biologikoaren oreka suntsitu egin du bertako ekosistema desagerraraziz.
Silurua (Silurus glanis) siluridoen familiako arraina da, ur gezatan ibiltzen den Europako handiena, 3 m inguru luzea eta 200 kg har ditzakeena. Gorputz sendo luzarana du, eta buru handia. Azala soila eta lirdinga-guruin askokoa du, beltzarana bizkarraldean eta arrea edo oliba-kolorekoa sabelaldean. Animalia hauek oso indartsuak dira eta erraz bota dezakete pertsona bat uretara.
Monni eli säkiä (Silurus glanis) on monnikaloihin kuuluva kookas makean veden petokala, joka Suomesta on hävinnyt sukupuuttoon.
Monni muistuttaa jonkin verran madetta, muttei ole sille mitään sukua. Ruumis on edestä liereä mutta takaa kalamaisesti litistynyt. Pää on kookas ja kuono pyöreä. Suu on huomattavan suuri, pienten piikkihampaiden täyttämä, ja sitä ympäröi kuusi viiksisäiettä. Silmät taas ovat kovin pienet. Selkäevä ja vatsaevät ovat pienet, mutta peräevä on pitkä ja leveä ja ulottuu pyrstöevään asti.
Monni voi kasvaa usean metrin mittaan, mutta yleensä saaliiksi saadaan puolen-puolentoista metrin mittaisia alle 40-kiloisia kaloja. Yli kolmimetrisistä ja 150-kiloisia suurmonneja on pyydystetty niin Ruotsista, Virosta kuin muualtakin, ja Venäjällä on saatu pyydystettyä neljämetrisiäkin. Suurimpien ja vanhimpien monnien arvellaan olevan 5–6-metrisiä. Ne voivat painaa jopa 300 kilogrammaa.[2] Monni kasvaa nopeasti ja voi elää kymmeniä vuosia. Kaksivuotiaat monnit ovat toistakiloisia ja kymmenessä vuodessa kalojen pituus on yli metrin. Monni on sukukypsä 3–5-vuotiaana, alle 2-kiloisena.
Monni on Keski- ja Itä-Euroopan ja Keski-Aasian kala, jonka levinneisyys lännessä ulottuu Ranskaan ja Reinin alueelle. Esiintymisen painopiste on kuitenkin Mustaanmereen ja Kaspianmereen laskevissa joissa. Pohjoisimpana se esiintyy Äänisen vesistöalueella, kuten Suojoessa[2]. Nykyisin Suomea lähimmät monnit elävät Karjalan tasavallassa Taipaleenjoen suun hitaasti virtaavissa osissa.[2] Laji on siellä kuitenkin hyvin harvinainen ja mahdollisesti jo hävinnyt.[2] Monneja elää myös muutamissa Laatokan Karjalan itäosan joissa sekä eteläiseen Laatokkaan laskevissa joissa, kuten Olhavanjoessa.[2] Lähes kaikki Karjalan monnipopulaatiot ovat pienentyneet, syynä siihen pidetään vesien saastumista.[2] Myös Keski-Ruotsissa ja Virossa Peipsijärven-Vörtsjärven alueella on yhä jonkin verran monneja.
Suomessa monni ei liene koskaan ollut kovin yleinen ja laajalle levinnyt laji. 1800-luvun alkupuolella monnia esiintyi Suomessa Vanajaveden vesistön alueella ainakin Janakkalassa, Hattulassa, Lammilla ja Kalvolassa, sekä Karjalankannaksen vesistöissä. Melko varmoja havaintoja monnista tunnetaan samalta ajalta myös Ähtäristä, Puulavedeltä ja Ruokolahdelta. Nyky-Suomen alueen viimeiset sisävesien monnit pyydettiin Janakkalan Kernaalanjärvestä vuonna 1866. Kaksi vuotta aiemmin samasta järvestä oli noussut 171 cm:n mittainen yksilö. Suomen vakituisesta kalastosta monni poistui Pariisin rauhassa, kun monnin esiintymisalueet Karjalankannaksella siirtyivät Neuvostoliitolle. Suomenlahdesta monneja saatiin satunnaisesti 1960-luvulle asti. Lämpimiä vesiä suosivana kalana monni oli Suomessa levinneisyysalueensa pohjoisrajoilla. Tämä lienee yksi syy lajin katoamiseen Hämeestä: vähenemisen arvellaan alkaneen jo parituhatta vuotta sitten ilmaston kylmenemisen myötä. Monnin lopullisen häviämisen syynä lienee kuitenkin ollut ihmisen tekemät toimenpiteet vesistöissä. Esimerkiksi Kernaalanjärvestä laji hävisi vedenpinnan laskun ja puunjalostustehtaan jätevesien vuoksi.[3]
Monnit saalistavat pääasiassa öisin. Päiväsaikaan ne lepäilevät pohjalla. Saaliiksi niille kelpaavat lähes kaikki vesieläimet, kuten erilaiset kalat, sammakot ja nuoret vesilinnut. Suurten yksilöiden kerrotaan syöneen Keski-Euroopassa jopa jokea ylittäneitä kulkukissoja. Ihmiselle monneista ei kuitenkaan ole vaaraa.
Monni kutee veden lämmettyä kesä-elokuussa. Naaras laskee munat koiraan kaivamaan pesäkuoppaan, joka sijaitsee matalassa vedessä kasvillisuuden joukossa. Kutukertoja on useita. Koiras vartioi ja puolustaa sekä kehittyviä mätimunia että pieniä poikasia.[2]
Poikaset syövät aluksi planktonia ja pieniä pohjaeläimiä, mutta kasvun myötä ne siirtyvät suurempiin saaliisiin.
Monni on lähes ainoa kalalaji, jolle kalastettaessa syötin hajulla on merkitystä ja voimakashajuisia syöttejä käytetään usein monnin kalastuksessa.
Monni eli säkiä (Silurus glanis) on monnikaloihin kuuluva kookas makean veden petokala, joka Suomesta on hävinnyt sukupuuttoon.
Silurus glanis
Le silure glane (Silurus glanis) est une espèce de poissons d'eau douce du genre Silurus, originaire du Paléarctique occidental. C'est le plus grand poisson d'eau douce d'Eurasie et le troisième plus grand au monde, pouvant atteindre plus de 2,7 m de longueur et 130 kg[1],[2].
Cette espèce est présente de manière indigène dans une grande partie de l'Europe entre le bassin du Rhin à l'ouest, le bassin du Danube et les fleuves côtiers de Grèce au sud, le bassin de la Volga et de l'Oural à l'est, et le bassin de la mer Baltique au nord, ainsi qu'en Asie centrale dans les bassins de l'Amou-Daria et du Syr-Daria, et dans les cours d'eau des rives sud de la mer Noire et de la mer Caspienne au nord du Moyen-Orient. Il est cité dans l'Histoire naturelle de Buffon éditée au XVIIIe siècle. Son aire de répartition s'est récemment étendue à la suite d'introductions par l'Homme pour la pêche de loisir, lui permettant de conquérir de nombreux réseaux hydrographiques dans presque toute l'Europe de l'Ouest.
Son corps est allongé. Sa peau, très glissante, est vert-brun à blanc-noir, plus claire (jaune ou blanchâtre) sur le ventre.
Des spécimens dits « mandarins » (jaune à orangé) présentent une peau plus ou moins dépigmentée. D'autres sont franchement albinos. Les animaux albinos, au sein d'un groupe pigmenté, ont une couleur qui pourrait les rendre plus vulnérables aux prédateurs[3]. De plus les spécimens albinos pourraient avoir une vue plus dégradée (par manque de cellules photoréceptrices)[3] ; or l'albinisme semble assez fréquent chez le silure[3] et Slavík, Horký & Maciak en 2015 ont décrit un phénomène d'exclusion du groupe de spécimens plus clairs, peut-être parce qu'un poisson dépigmenté pourrait être une cible préférentielle pour certains prédateurs (Landeau & Terborgh, 1986 ; Theodorakis, 1989) ; ce pourrait être une raison pour l'exclusion des albinos dans un groupe de silures[3].
Sa tête massive, large et aplatie peut représenter jusqu'à 30 % de son poids total. La bouche très large est pourvue de lignes de dents petites et nombreuses, semblables à de fines pointes très tranchantes. Elle lui permet d'engloutir de grosses proies et de les maintenir fermement. Elle porte six barbillons : deux longs, et mobiles, sur la mâchoire supérieure, et quatre courts sur la partie inférieure de la tête. Ceux-ci sont pourvus de « bourgeons gustatifs » (organes sensoriels servant à localiser les proies ou toute nourriture potentielle, même cachées dans la vase ou le gravier), sont situés principalement sur leur portion distale. D'autres organes lui servent aussi à détecter tout mouvement proche (la nage d'une écrevisse jusqu'à 10 mètres). Comme la plupart des poissons d'eau douce, le silure glane possède également une ligne latérale très efficace lui permettant de ressentir les mouvements de ses proies potentielles.
Ses yeux minuscules lui seraient peu utiles pour la détection, mais ils lui servent sans doute à distinguer les couleurs[réf. nécessaire], la direction de la lumière et sont importants pour la régulation de ses rythmes biologiques
Les nageoires sont au nombre de sept : deux pectorales très larges, deux ventrales légèrement moins larges, une nageoire dorsale minuscule (de texture adipeuse), une nageoire ventrale très longue partant de l'orifice anal jusque la nageoire caudale. Il peut créer un tourbillon à l'aide de celle-ci dans le but de désorienter, ou assommer sa victime qu'il peut ensuite avaler.
La taille varie d’un à deux mètres le plus souvent, mais le silure peut atteindre jusqu'à 2,75 m, pour un poids de plus de 130 kg. Le plus gros silure péché et homologué a été capturé dans le Tarn en septembre 2017 et mesurait 274 cm[4]. Il a été pris en float-tube avec une grappe de vers. En octobre 2017, un silure de 275 cm[4] a été pris dans le fleuve Pô en Italie mais le record n'a pas été homologué officiellement même s'il ne fait pas de doute sur la taille incroyable de ce spécimen.
L'ichtyologiste britannique Francis Willughby mentionne au XVIIe siècle des silures dépassant les 5 mètres pour un poids de 75 kg (150 livres), ce qui en faisait une des plus grandes espèces de poisson d'eau douce au monde[5].
Il existe cependant des esturgeons plus gros et plus grands[6],[7].
Depuis les années 2000, des études de télémétrie[8] puis d'analyse stomacale[9] ont permis de mieux connaitre les habitats qu'il explore ou utilise pour s'alimenter. Elles montrent que ce poisson s'adapte facilement à tout type d'habitat pourvu que l'eau y soit assez chaude en période de reproduction (condition atteinte en Europe du Nord grâce au soleil de minuit en été) et assez riche en nourriture.
Il vit généralement près du fond, sous les troncs et branches d'arbres tombés à l'eau ou près des berges où il se cache dans l'attente d'une proie.
Le groupe des siluriformes est très ancien, daté d'avant la séparation de l'Amérique du Sud et de l'Afrique il y a environ 110 millions d'années, ce qui explique la présence de nombreuses espèces d'eau douce de toutes tailles sur plusieurs continents[10].
Les fossiles européens les plus anciens de poissons du genre des silures (Silurus sp.) estimés vieux de 8 à 5 millions d'années environ, c'est-à-dire du Miocène supérieur durant l'ère Tertiaire, ont été trouvés dans le bassin du Danube (près de Vienne en Autriche), associés à des Cyprinidés (genres Scardinius, Rutilus, Palaeocarassius proche de Carassius, Tinca, Barbus, etc.) et des Percidés selon Gaudant (1994)[11], soit une association de poissons très semblable à l'actuelle en Europe moyenne. Des données paléontologiques montrent la présence de Silurus glanis dans le bassin du Rhône avant les trois dernières glaciations[10]. Par exemple, un fossile provient de l'Ardèche (rivière)[12]. Près de Perpignan ont été trouvés quelques éléments (rayons) de nageoires pectorales aujourd’hui conservés par le département des Sciences de la Terre de l'Université Claude Bernard de Lyon[13]. Ils pourraient appartenir à un poisson du genre Silurus ou Parasilurus, et sont datés du Pliocène (entre −6 et −3 Millions d'années). Aucun fossile aussi ancien de silure n'a été trouvé pour le moment dans le bassin du Rhin, bien qu'une présence ancienne ait été possible du fait que le haut cours du Rhin était tributaire du Danube avant les glaciations. Le silure glane, comme beaucoup d'autres poissons d'eau douce (carpe, sandres, etc) a ensuite progressivement disparu des bassins fluviaux d'Europe de l'Ouest au fil des glaciations successives du Pléistocène. Mais il a subsisté en Europe de l'Est, dans les bassins de la mer Noire et de la mer Caspienne, qui formaient un vaste ensemble lacustre d'eau douce interconnecté, et dans les fleuves tributaires de cet hydrosystème. L'Europe de l'Est a conservé une ichtyofaune plus riche que l'Europe de l'Ouest.
Selon les données phylogénétiques disponibles, les populations actuelles de silures ont pour origine un noyau d'Europe de l'Est provenant il y a environ 10 000 ans (fin de la dernière glaciation) d'un unique refuge glaciaire. Dix loci microsatellites ont servi à reconstituer l'histoire des populations actuelles : leur diversité génétique est beaucoup plus élevée que les premières analyses d'ADN mitochondrial ne le laissaient penser[14] mais les niveaux relatifs de variabilité entre les populations sont en accord avec les études antérieures. Les populations des grands bassins (Volga et Danube) sont génétiquement les plus polymorphes, et les populations de silures des petits fleuves grecs, plus enclines au goulet d'étranglement génétique, sont touchées par de faibles niveaux de diversité génétique. En dépit de grandes différenciations génétiques aucun modèle cohérent de structuration géographique n'a été révélé pour cette espèce (à la différence de ce qui a été le cas pour diverses études précédentes sur les espèces européennes de poissons d'eau douce). L'isolement géographique par la distance semble être le modèle le plus probable, avec une dispersion récente à partir d'un seul refuge glaciaire probablement situé dans la région Ponto-Caspienne.
À partir de ce refuge ponto-caspien, Silurus glanis a pu recoloniser naturellement, au début de l'Holocène, lorsque le climat s'est fortement réchauffé il y a environ 10 000 ans, de nombreux cours d'eau, dont le bassin du Danube et celui de la Volga, et, par une connexion naturelle ancienne, l'ensemble du bassin de la mer Baltique (la mer Baltique a été un temps un lac lié à la Volga au début de l'Holocène), en profitant de l'optimum climatique de l'Holocène, ainsi que le bassin de la mer d'Aral (qui était connecté à la mer Caspienne). Il en résulte une répartition naturelle de l’espèce très semblable à celle de beaucoup d'autres poissons d'Europe centrale et orientale qui ont suivi le même réseau hydrographique, mais qui n'ont pas pu recoloniser naturellement de nombreux bassins fluviaux non connectés d'Europe de l'Ouest durant l'Holocène.
On a aussi des traces archéologiques qui démontrent qu'il avait recolonisé naturellement les bassins du Rhin de la Meuse et de l'Escaut dès le début de l'Holocène. En effet le delta du Rhin a pu être temporairement connecté au bassin de l'Elbe et au bassin de la mer Baltique (qui était le lac Ancylus) au début de l'Holocène lorsque les glaciers fondaient au nord, le réseau hydrographique de la région étant alors instable. Mais il semble avoir connu un fort déclin dans ces bassins à partir de la fin du Moyen Âge, probablement à cause des effets conjugués du Petit Âge glaciaire et d'une surpêche. Puis au XVIIIe siècle, il semble être totalement disparu à nouveau dans ces bassins. De même dans le bassin de la mer Baltique, seules des populations relictuelles ont survécu jusqu'à nos jours[10].
En France, il est cité deux fois par des auteurs anciens dans le bassin du Rhin :
Ce n'est ensuite qu'aux XIXe et XXe siècles, via des réintroductions par l'homme pour la pisciculture et la pêche, qu'il a recolonisé les fleuves d'Europe de l'Ouest. Une pisciculture de ce poisson était active à Huningue dans le sud de l'Alsace dès 1857 à partir de spécimens importés du Danube (de l'autre côté de la Forêt Noire). Il recolonise le Rhin, puis il apparait en France dans le Doubs à partir de 1890, sans qu'on ne sache s'il y a été introduit directement par des pêcheurs où s'il est éventuellement passé de lui même par le canal du Rhône au Rhin. Il colonise ensuite la Saône en 1966 à partir des étangs de pisciculture de la Dombes. Il est élevé en Camargue quelques années plus tard d'où il passe dans le bas Rhône. Il est pêché dans la Seine et dans la Loire à partir de 1975, puis dans la Garonne à partir de 1989. En passant par les cours d'eau et les canaux, il a pu coloniser rapidement la plupart des eaux libres accessibles des bassins fluviaux où il a été introduit. Il a aussi été introduit dans de nombreuses pièces d'eau, carrières, lacs et étangs isolés. Il est également introduit dans le Pô en Italie dès le XIXe siècle, dans l'Èbre en Espagne en 1990 et localement en Angleterre. Dans les années 1990 il fait l'objet de réintroductions dans les plans d'eau du bassin de l'Elbe en Allemagne, où il avait décliné, pour y contrôler la surpopulation de brèmes communes dont il est le principal régulateur naturel[10]. L'histoire du silure en Europe est donc comparable à celle d'autres poissons qui ont la même origine géographique : la carpe, le sandre, l'ide ou plus récemment l'aspe.
Ce poisson constitue aussi une exception notable : alors que partout les autres grands poissons prédateurs (qui ont des fonctions écologiques reconnues comme importantes voire vitales pour l'écosystème) régressent ou disparaissent d'une grande partie de leur aire de répartition[15],[16], que ce soit dans les milieux marins[17],[18],[19] ou dans les eaux douces[20],[2],[21] ; le silure conquiert au contraire de nouveaux milieux là où il a été introduit, avec des populations en forte croissance en quelques décennies[22] et des groupes d'individus qui commencent à atteindre de grandes tailles.
Dès les années 1980 on s'intéresse au régime alimentaire du silure et à sa place dans le réseau trophique[23]. Son alimentation principale est le plus souvent représentée par les cyprinidés les plus abondants dans son environnement tels que brèmes, carassins, carpes, tanches, rotengles, chevesnes, barbeaux, hotus, etc.
C'est un poisson carnassier typiquement généraliste et opportuniste. Il peut consommer une grande variété d'espèces de poissons et parfois d'autres animaux vivant dans l'eau ou au bord de l'eau, pourvu qu'il soit capable de l'avaler. Il consomme essentiellement des poissons, mais aussi des mollusques, des crustacés, ainsi que des oiseaux d’eau et des mammifères aquatiques. Le silure peut être un grand consommateur d'écrevisses si elles sont bien présentes[24]. Il consomme aussi des insectes comme des larves de libellules (plutôt pour les petits silures) et occasionnellement des amphibiens. Le silure peut être considéré comme un superprédateur se nourrissant parfois d'autres prédateurs (sandre, brochet, etc) pouvant mesurer jusqu'au tiers de sa propre taille, bien que ceux-ci ne constituent qu'une faible part de son alimentation[9]. De gros sujets peuvent ingérer des poissons de plus de 5 kg. Son caractère au moins localement envahissant pourrait être lié à sa grande adaptabilité alimentaire[24].
L’opportunisme et l’adaptabilité de cette espèce s'illustre par exemple au bord du Tarn, où l'alimentation de certains silures est composée à 80 % de pigeons qui viennent s'abreuver sur les berges[25],[26]. Ailleurs, il attaque occasionnellement des oiseaux tels que des poules d'eau, foulques, grèbes, laridés, cormorans, canards, etc, et parfois des jeunes ragondins et autres mammifères aquatiques[27],[24],[9]. Dans la Loire et la Garonne, où les poissons migrateurs comme la lamproie marine et le saumon atlantique sont présents et faciles à attraper au niveau des obstacles avec passes à poissons où ils se concentrent, ceux-ci peuvent constituer une part importante de son alimentation[24].
Fréquemment, en été, lors de fortes chaleurs et peut-être par manque d’oxygène, les mollusques du genre Corbicula meurent, sortent de leur coquille et remontent en surface, ils deviennent un mets de choix pour le silure, qui apprécie aussi d'autres moules d'eau douce comme les mulettes (anodontes) et autres organismes filtreurs[24].
En 2017 des études de contenu stomacal combinées avec analyse isotopique, effectuées dans deux lacs tchèques, montrent que le silure glane occupe une niche écologique bien plus large que celle des autres prédateurs d'eau douce (brochet, sandre, perche...) et que selon les cas et ressources alimentaires présentes il se comporte tantôt en généraliste et tantôt en spécialiste. Il est très adaptable et doué de capacité d'apprentissage. Il est capable de consommer les autres prédateurs présents dans son environnement, mais son impact concerne l'ensemble de l'écosystème aquatique, avec les poissons herbivores et omnivores comme groupe écologique le plus consommé. Il ne remplace pas le brochet, le deuxième plus grand prédateur présent dans son écosystème, car les deux espèces tendent à avoir des niches écologiques différenciées.[9]. D'après une étude similaire de 2015 dans le Lot cependant, le régime du silure est au contraire assez voisin de celui du brochet, mais les deux espèces semblent se faire peu de concurrence grâce à la productivité du milieu, ainsi que par des zones ou horaires de chasse probablement différentes[28].
Comme tous les poissons le silure est un animal ectotherme (à sang froid). De plus cette espèce est peu active et consomme donc peu d'énergie. Malgré sa taille il n'a donc pas besoin de consommer beaucoup de nourriture chaque année pour croître convenablement, comparé aux animaux à sang chaud (oiseaux et mammifères). Les silures peuvent donc cohabiter en nombre dans un habitat malgré une ressource qui peut paraitre faible vis-à-vis de leur taille. Selon le grand aquarium de Touraine un silure de 2 mètres mange en moyenne 1 kg de poisson tous les trois jours en été lorsque la température de l'eau se situe aux alentours de 22 °C. Cette quantité diminue nettement quand l'eau se refroidit : comme beaucoup d'animaux à sang froid, en hiver le silure s'alimente peu.
Entre deux prises alimentaires, le silure passe un certain temps l'estomac vide, mais plus ou moins fréquemment selon le milieu. Par exemple dans le Lac de Most en Tchéquie, 72 % des 232 silures examinés avaient l'estomac vide, 10 % contenaient seulement l'un des appâts disposés par les scientifiques et 18 % contenaient un animal du régime alimentaire normal (65 aliments comptabilisés dans ce milieu, dont sept espèces de poissons, cinq de sauvagine, une de mammifères aquatiques, deux amphibiens et des œufs), alors que dans le lac Milada (lac artificiel rectangulaire de 250 ha et 16 m de profondeur moyenne issu de la submersion d'une mine de charbon à ciel ouvert en Tchéquie) seuls 40 % des estomacs de 93 silures examinés étaient vides, et 6 % contenaient l'appât contre 54 % des aliments normaux, et dans ce cas 117 aliments ont été retrouvés dans les estomacs (8 espèces de poissons, 2 espèces d'oiseaux d'eau, un mammifère aquatique, 2 espèces d'invertébrés, des œufs et quelques macrophytes non identifiés)[9].
L'alevin se nourrit d'abord de plancton et de micro-invertébrés. La taille de ses proies grandit à mesure de sa croissance. À la fin de la première année, il devient un prédateur opportuniste. Sa croissance est alors très rapide : taille de trente-cinq centimètres à un an, cinquante à deux ans et poids atteignant de 2,5 à 3 kilogrammes la troisième année. Un silure de 25 ans pèse environ 65 kilogrammes. Ce poids varie selon la quantité de nourriture disponible et la température de l'eau. Les silures glanes grandissent plus vite dans un environnement riche où leur capacité de prédation est alors accrue, ce qui est souvent le cas dans les cours d'eau où ils ont récemment été introduits.
En France, mis à part dans de rares cas, l'introduction du silure ne semble pas avoir d'impact négatif important sur les populations de poissons d'eau douce, ni en biomasse, ni en densité, ni en richesse spécifique. La question se pose en revanche au niveau des poissons migrateurs qui constituent une part non négligeable de son régime dans les cours d'eau français[28].
On constate que là où ils sont encore présents, le silure apprécie particulièrement les poissons migrateurs anadromes[29],[30]. Dans les années 2000, l'écologie fonctionnelle commence à mieux mesurer les effets écologiques de prédateurs introduits dans les écosystèmes dulçaquicoles[31] et du régime alimentaire du silure[1], que certains jugent en France préoccupants pour la biodiversité[32]. En 2016 une étude pilotée par le Muséum d'Orléans et conduite de 2011 à 2014 dans le Val de Loire conclut (à partir de l'examen du contenu stomacal de 60 spécimens de toutes tailles, pêchés au filet avec l'aide de pêcheurs professionnels)[33] que le régime alimentaire du silure est très éclectique (23 espèces-proies). Dans le Val de Loire, les poissons et les cyclostomes (lamproies) sont l'essentiel de ses proies (en nombre et biomasse). En termes d'occurrences relatives ce sont les cyprinidés qui sont les plus consommés (29,5 %), devant les cyclostomes (23 %) et les écrevisses (10 %) mais en termes d’abondance d’individus de chaque espèce consommés (pour 110 proies identifiées) c'est la Lamproie marine qui est, en nombre, la proie la plus consommée (28 % du total). Par ailleurs, deux saumons atlantiques de 78 cm et 80 cm pesant respectivement 5,2 kg et 5,5 kg ont été retrouvés dans les estomacs[24].
Le silure semble particulièrement friand d'espèces migratrices (47 % du contenu stomacal en Val de Loire alors que ces espèces n'y sont pas dominantes et même « notoirement moins abondantes » et qu'elles ne sont présentes qu’à certains moments de l’année. Toujours en Val de Loire en termes de biomasse ingérée, c'est encore la lamproie marine qui domine parmi les proies, mais le saumon atlantique représente ensuite 19 % de la biomasse ingérée par le silure (en raison de son poids, malgré seulement deux spécimens retrouvés). L'anguille européenne figure aussi à son menu[34]. Des hydrobiologistes et écologues comme Guillerault et al. (2015), Libois & al. (2016) jugent préoccupant que le silure consomme dans le sud-ouest de la France de manière nettement préférentielle[24] des espèces qui sont toutes depuis la fin du XXe siècle « à l’exception du Mulet porc » concernées par « un statut de conservation très précaire »[35]. Toutes sont classées comme menacées à divers niveaux[36],[37].
Le problème est aggravé pour les migrateurs en phase de reproduction, car dans le cas de la Lamproie marine, toutes les femelles récupérées en Val de Loire dans les estomacs de silures « étaient adultes, en phase de frai et contenaient des œufs ». Pour le silure qui se montre capable de développer des stratégies de chasse complexes et efficaces, les migrateurs qui se concentrent temporairement au pied de chaque seuil et barrage sont a priori des proies particulièrement vulnérables[24]. Les écrevisses autochtones, dont le silure fait une grande consommation sont aussi des espèces menacées[38]
Selon une étude de 2015 dans le Lot, la consommation de poissons anadromes par le silure serait le fait de l'opportunisme. Les plus gros silures consomment plus souvent ces poissons parce que ces derniers sont plus gros. D'après l'analyse isotopique, les silures testés au niveau d'un barrage et ceux trouvés plus loin dans un site témoin sans barrage consommeraient à peu près autant de poissons d'origine marine en moyenne. Ce barrage n'aurait donc a priori pas d'impact sur le comportement alimentaire du silure[28]. Mais selon une autre étude effectuée dans la Garonne et publiée en 2018, il y a bien une spécialisation d'un certain nombre de silures pour la prédation sur les poissons migrateurs, au niveau des barrages et notamment dans leurs passes à poissons, du fait de la grande facilité de capture des proies à cet endroit. Le saumon est normalement un poisson difficile à capturer pour un silure, et il présente des mœurs très différentes, il devrait donc constituer une proie inhabituelle, mais il devient au contraire facile à capturer dans ce type de passe où les poissons sont très confinés. Durant la saison de migration de 2016, les silures venant nombreux chasser à l'intérieur de la passe à poissons de Golfech ont prélevé 14 des 39 saumons qui ont emprunté cette passe, soit 35%. De nombreux silures ont aussi tenté d'attaquer les saumons à la sortie de la passe mais sans succès à cet endroit, les saumons sachant repérer et éviter efficacement ces prédateurs lorsqu'ils ont assez de place. La période de migration coïncide avec un changement de température de l'eau et avec l'arrivée des silures au niveau du barrage. Ainsi l'étude suggère un probable impact important de la présence du silure sur les poissons anadromes actuellement rares comme le saumon, dans le contexte des cours d'eau anthropisés avec des barrages et des passes à poissons[39].
Le silure est grégaire et territorial. Les jeunes silures se déplacent souvent en groupes de trois à quatre individus (et d'autant plus que le nombre d'individus est élevé sur un site). L'adulte est agressif envers les intrus s'il se sent en danger et il est très protecteur envers sa progéniture, il attaque tout intrus s'approchant trop près de son nid en période de reproduction, y compris les baigneurs. Ce réflexe est surtout destiné à protéger ses œufs et non à se nourrir.
Il apprécie les eaux profondes et abritées des courants, de préférence encombrées et tièdes en surface. Il affectionne les fonds vaseux, principalement en plaine. Il passe la majeure partie de la journée en groupe, indolent près du fond, ou protégé sous les arbres ou branches.
Il s'active plutôt au coucher du soleil, à la recherche de toute nourriture jusqu'au crépuscule. L'adulte chasse alors pour lui seul, mais la chasse peut être faite en groupe. Il peut aussi chasser en journée si son attention est attirée par un poisson ou un oiseau imprudent ou montrant des signes de faiblesse sur son territoire.
Des légendes médiévales présentaient le silure comme un mangeur d'homme. Selon les données disponibles, il peut attaquer l'homme, s'il se sent menacé, ou en période de reproduction où il défend sa progéniture, mais cela reste très rare et surtout peu dangereux, avec au maximum une blessure localisée. Cette agressivité vise alors à éloigner l'intrus, quel qu'il soit.
Le silure s'adapte aux conditions du milieu et peut radicalement changer ses habitudes de prédation. Ainsi des spécimens vivant dans le Tarn se sont spécialisés dans la chasse aux pigeons, qui se baignent dans les eaux peu profondes des rives, en employant une technique d'attaque en échouage similaire à celles employées par les orques du Chili et les crocodiles[40],[25].
Le frai a lieu de mi-mai à la mi-juin. Sa date dépend de la température de l'eau.
La ponte a lieu le soir ou à l'aube dans une température de 18 à 21 °C. Le silure fraye en couple, les œufs sont déposés dans un nid préparé à l'avance, que le mâle défendra farouchement contre tout intrus durant l'incubation. Le nombre d'œufs est fonction du poids de la femelle, on compte de 20 000 à 26 000 œufs par kilogramme. Une femelle de cent kilogrammes peut pondre jusqu'à 2 600 000 œufs.
Les mâles arrivent à leur maturité sexuelle dans leur 3e ou 4e année. Les femelles sont plus tardives et ce n’est que vers leur 5e ou 6e année qu'elles arrivent à leur maturité sexuelle.
La reproduction artificielle a fait l'objet de nombreuses expérimentations de la part des aquaculteurs, allant de la reproduction in situ[41] à la cryopréservation de ses spermatozoïdes [42] et des embryons[43] à l'élevage des larves en passant par l'ovulation artificiellement contrôlée [44], la survie des ovocytes exposés à des solutions salines et d'urine[45] et l'insémination artificielle, dont en Tchéquie et en France[46], en vue de l'aquaculture de l'espèce[47],[48]. Pour obtenir une reproduction (et ensuite une croissance maximale) à n'importe quelle saison, l'importance de la température de l'eau pour la maturation des gonades[49] puis pour une croissance optimale des jeunes et des adultes a aussi été étudiée[50].
En 1986, une étude a porté sur la production d'une triploïdie par exposition de l'ovule fraichement fécondé à un choc thermique (4 °C durant 30 à 40 min dans les 5 min suivant la fertilisation, opération qui tue 70 à 75 % des œufs fécondés)[51],[52],[53].
Très apprécié d'une nouvelle catégorie de pêcheurs pour sa force et les « combats » qu'il engendre lors de sa pêche, il fait l'objet depuis son apparition en France d'un intérêt et d'un traitement médiatique particulier[54] oscillant « entre fascination et angoisse » (ainsi après qu'il eut été aperçu et signalé à proximité de rejets de centrales nucléaires, et avant qu'on l'étudie près d'une centrale nucléaire (Golfech)[55], qu'on fasse savoir qu'il affectionne ces lieux en tant qu'espèce thermophile[56], on évoque un poisson-chat dont la taille pourrait résulter de « variations génétiques »[57]). Son introduction fait encore l'objet de controverses[58], même dans le monde de la pêche où deux catégories de pêcheurs s'affrontent concernant sa place dans les eaux d'Europe de l'Ouest et notamment de France : les anti-silures et les pro-silures (qui acceptent ou encouragent sa présence dans des régions où il était naturellement absent).
De nombreuses images et vidéo diffusées sur Internet et via des articles de revues de pêche le présentent comme une prise spectaculaire pour le pêcheur, et parfois comme un animal dangereux alors que d'autres le montrent (hors contexte de pêche) comme un animal facile à approcher et au comportement plutôt placide et débonnaire[59] (quand il n'est pas en chasse).
En dehors de l'hexagone, dès 1945 le silure est suspecté par la presse de dévorer des enfants voire des adultes « quand bien même seules des parties de corps ont été retrouvées dans les estomacs des poissons »(Gudger, 1945).
En 2012 des chercheurs toulousains publient dans la revue Plos One un article sur le comportement d'échouage volontaire par des silures s'attaquant à des pigeons (Cucherousset et al., 2012), qui, repris par des vidéos fera un « buzz médiatique »[60].
Divers articles de presse abordent son aspect d'espèce invasive ou le jugent indésirable car susceptible de perturber les équilibres écologiques aquatiques en s'attaquant aux poissons autochtones et/ou en perturbant les frayères ou le espèces migratrices[61] par exemple.
Valadou (membre du Conseil Supérieur de la Pêche) en 2007[62] et Proteau et al. en 2008[56] nuancent ce risque. En 2017, à partir d'une analyse lexicale, une étude a cherché à analyser la controverse telle que présentée par la presse française de 2003 à 2015, montrant « que des représentations négatives continuaient d’être véhiculées par les récits médiatiques » durant toute cette période principalement en raison du caractère allochtone de l'espèce, à partir d'un élément fondateur qui a été son introduction, souvent volontaire, suivie en France de son expansion dans les années 1980-1990, et peut être en raison du fait qu'il soit inhabituellement grand (pour un poisson d'eau douce), souvent considéré comme laid et de mauvaise réputation. Cette étude a aussi montré que c'est localement que la presse s'est montrée intéressée par le silure (pour 2202 articles analysés, seuls 88 articles (4 %) proviennent de quotidiens nationaux). L'introduction est « considérée au mieux comme un accident, et au pire, comme un acte malveillant »[58] susceptible de nuire aux espèces autochtones, par exemple au « traditionnel goujon » ou encore à la « "traditionnelle pêche professionnelle » ; selon cette étude « régulièrement accompagné d’un jugement péjoratif : « de façon malveillante », « de façon illégale », « clandestinement », « pour le seul plaisir de la pêche », « croyant bien faire, [il] a introduit de redoutables prédateurs », « de façon malencontreuse », « petits malins qui ont introduit le silure », « introduit maladroitement », « de mauvais plaisants les y ont mis », etc. »[58]. La presse l'affuble de surnom et descriptions métaphoriques qui entretiennent l'attention du lecteur, et donnent à ce poisson une dimension quasi-mythique « « requin d’eau douce », « (notre) monstre du Loch Ness », « Goliath du fleuve », « baleine des eaux douces », « monstre sanguinaire », « monstre des rivières », « nouveau colosse de nos cours d’eau », « monstre dévoreur d’enfants ou de jeunes filles », « “la bête” », etc. ». Ceci est exacerbé par la diffusion de « « légendes » (43 fois sur 2202), « rumeurs » (27 fois), « soupçons » (14 fois) et « bruits qui courent » à son sujet. Il aurait attaqué des baigneurs, mangé des chiens, des enfants et même des veaux entiers. Dans le Lot, un pêcheur muni d’un écho-sondeur en aurait repéré un de quatre mètres (Sud-Ouest, 7 mai 2004) ».
Jean-Noël Kapferer (1987) souligne que le thème de l’animal malveillant est l'une des spécificités des rumeurs en tant que phénomène social, facilement soutenu par le rouage rhétorique et qui porte la rumeur : « il n’y a pas de fumée sans feu » (tautologie)[58]. Via la presse, certains pêcheurs « s’indignent du « délit de sale gueule » (6 fois) » dont souffre cet animal[58]. À partir de 2006, l'espèce semble moins mystérieuse et l'animal semble mieux perçu par les médias (pour la période 2003-2015, par rapport aux années 1980, mais on continue à craindre un comportement invasif et des problèmes à l'image de ceux posés par les « écrevisses américaines/de Louisiane/de Californie, tortue de Floride, grenouille-taureau, insecte, végétal, frelon asiatique, poisson-chat, vison, ragondin, etc. » »[58]; Ainsi en 2015, selon la presse, des représentants de la pêche amateur et professionnelle fustigent « le rôle du silure dans la diminution des stocks de poisson migrateurs : « “La seule menace qui pèse sur les lamproies est le silure. Ils sont de plus en plus nombreux dans la Garonne” » selon le secrétaire de l'Adapaef, association de pêcheurs du Sud-Ouest[58] (une étude de 2016 a retrouvé de nombreuses lamproies dans les estomacs de silures ; ce sont là ses principales proies, avec l'anguille et les crustacés, devant le Barbeau et de nombreuses autres espèces[24]).
En 2017, Rees & al ont étudié au Royaume-uni les aspects socio-économiques communs aux amateurs de silures[63].
Sa chair est comestible mais pas considérée comme de grande valeur.
En outre, comme pour tous les prédateurs, et parce qu'il se nourrit aussi de sédiments et d'animaux filtreurs, sa chair peut être polluée par des pesticides, des organochlorés tels que les PCB et divers éléments traces métalliques toxiques (cadmium, plomb, mercure, arsenic et chrome[64] voire des radionucléides[65],[66].
D'après une étude faite dans le bassin du Pô (Italie du Nord) de 2007 à 2009 chez cette espèce, le mercure (Hg) est souvent le contaminant le plus problématique[67] ; il est surtout retrouvé dans la chair (muscles) et le foie, le cadmium (Cd) dans le rein, le plomb (Pb) à la fois dans les branchies, le foie et la chair, alors que le chrome est plus spécifiquement fixé dans les branchies et le foie[67]. Dans ces cas le mercure dépassait les niveaux maximaux (ML) de 0,5 ppm dans 18 % des échantillons, alors que le Pb et le Cd ne dépassaient pas les normes européenne[68] dans les tissus musculaires[67]. Les taux les plus élevés de mercure (Hg) étaient dans ces cas corrélées à la proximité d'activités industrielles[67]. Les auteurs considèrent que cette espèce ne répond pas dans ce contexte aux normes et recommandations de consommation humaine et que de manière générale « une surveillance étroite de la pollution par les métaux est fortement recommandée, en particulier dans les poissons piscivores, à cause leur capacité de bioaccumulation »[67],[66], d'autant que les niveaux d'alerte sont également souvent dépassés pour des toxiques de type PCB[69]. Des résultats similaires ont été obtenus dans le bassin du Danube[70]. Plus le silure est grand et âgé, plus il est susceptible d'avoir accumulé des polluants persistants[66].
Une étude récente (2017) a porté sur la composition biochimique de ses œufs, concluant qu'ils pourraient avoir (en raison de leur teneur en phospholipides et en acides gras polyinsaturés ω3) une certaine valeur nutritionnelle comme possible complément alimentaire, qui serait à confirmer par des analyses plus poussées [71], notamment car ses œufs pourraient être contaminés par des polluants organiques persistants liposolubles ou d'autres polluants.
_(13532617795).jpg)
Silurus glanis
Le silure glane (Silurus glanis) est une espèce de poissons d'eau douce du genre Silurus, originaire du Paléarctique occidental. C'est le plus grand poisson d'eau douce d'Eurasie et le troisième plus grand au monde, pouvant atteindre plus de 2,7 m de longueur et 130 kg,.
Cette espèce est présente de manière indigène dans une grande partie de l'Europe entre le bassin du Rhin à l'ouest, le bassin du Danube et les fleuves côtiers de Grèce au sud, le bassin de la Volga et de l'Oural à l'est, et le bassin de la mer Baltique au nord, ainsi qu'en Asie centrale dans les bassins de l'Amou-Daria et du Syr-Daria, et dans les cours d'eau des rives sud de la mer Noire et de la mer Caspienne au nord du Moyen-Orient. Il est cité dans l'Histoire naturelle de Buffon éditée au XVIIIe siècle. Son aire de répartition s'est récemment étendue à la suite d'introductions par l'Homme pour la pêche de loisir, lui permettant de conquérir de nombreux réseaux hydrographiques dans presque toute l'Europe de l'Ouest.
O Silurus glanis, chamado comunmente siluro[1][2] ou siluro europeo,[3][4] é unha especie de peixes siluros de auga doce nativa da amplas áreas do centro, norte e sur de Europa, nas cuncas do mar Báltico, mar Negro e mar Caspio. Foi introducida na parte occidental de Europa para a pesca deportiva e agora encóntrase desde Reino Unido ata ao leste de Casaquistán e China e ao sur de Grecia e Turquía e no val do Ebro. É un peixe de auga doce sen escamas, recoñecible pola ancha e aplanada cabeza e gran boca. Pode vivir polo menos 50 anos e ten un sentido da audición moi bo que compensa a súa mala vista.
Come peixes, vermes anélidos, gasterópodos, insectos e crustáceos; os máis grandes comen tamén ras, ratos, ratas, aves acuáticas como patos e ás veces son caníbales. Recentemente, viuse a individuos desta especie en ambientes fóra do seu hábitat normal impúlsandose fóra da auga para comer pombas.[5]
Vive en lagos grandes cálidos e ríos profundos de correntes lentas. Prefire permanecer en lugares protexidos como buratos nas ribeiras, baixo troncos mergullados etc. Come en augas abertas ou nos fondos.
A súa boca ten ringleiras de pequenos e numerosos dentes, dúas longas barbas na mandíbula superior e catro máis curtas na inferior. Ten unha longa aleta anal que se estende ata a aleta caudal, e unha pequena aleta dorsal aguda en posicición relativamente adiantada. Para cazar depende principalmente dos sentidos da audición e olfacto, e, aínda que os seus ollos teñen un tapetum lucidum, que lle proporciona vantaxe na visión nocturna, en contra da crenza popular teñen unha vista bastante mala. Coas súas aletas pectorais crea un remuíño para desorientar á súa vítima, á cal o predador succiona coa súa boca e traga enteira. A pel é moi limosa e a súa cor varía coa do ambiente onde vive. Nas augas claras o peixe ten unha cor negra, mentres que nas augas lamacentas adoita ter cor marrón verdosa. As partes inferiores son sempre de amarelas claras a brancas. Tamén existen espécimes albinos. Nada ondulando a súa longa cola muscular, de xeito similar ao que fan os crocodilos. Pode tamén nadar cara atrás.
As femias producen ata 30.000 ovos por quilogramo de peso corporal. O macho vixía o niño ata que eclosionan as crías, o cal, dependendo da temperatura da auga, pode tardar de tres a dez días. Observouse que se o nivel da auga descende moito ou demasiado rápido o macho bótalle auga aos ovos para mantelos húmidos.
Cunha lonxitude total de ata 5 m e un peso máximo duns 300 kg,[6] o siluro europeo é o peixe de auga doce (non anádromo ou catádromo) maior nas rexións onde vive de Europa e Asia. Porén, esas lonxitudes máximas son raras e foron difíciles de documentar con probas no pasado século, pero hai informes cribles do século XIX de espéciemes con eses tamaños. Brehms Tierleben cita os vellos informes de Heckl e Kner de espécimes do Danubio duns 3 m de longo e de 200 a 250 kg de peso, e o informe de Vogt de 1894 dun espécime capturado no lago Biel de 2,2 m e 68 kg.[7] En 1856, K. T. Kessler escribiu sobre espécimes do Dniéper de 5 m e 400 kg.[8]
Non obstante, o tamaño máis común da maioría dos siluros europeos está entre 1,3 e 1,6 m; e normalmente os peixes maiores de 2 m son unha rareza. Cando chegan a medir 1,5 m poden pesar de 15 a 20 kg e con 2,2 m pesan uns 65 kg.
Só en circunstancias excepcionalmente boas para o peixe este pode pasar dos 2 m, pero hai récords de 2,49 m en Kiebingen, Alemaña, de 2,61 m. en Polonia, e incluso maiores en Francia, España (Ebro), Italia ou Grecia, onde este peixe foi liberado hai unhas décadas.[9]
Dise que os espécimes extraordinariamente grandes poden atacar os humanos en raras circunstancias. Unha noticia publicada en Austria en 2009 menciona que un siluro intentou arrastrar por unha perna a un pescador preto de Györ, Hungría, cando este o capturou e agarrou, e só con grandes dificultades puido librarse.[10]
Preocupa o impacto ecolóxico da introdución deste siluro nas súas áreas non nativas. Despois da introdución do siluro europeo en moitas zonas, o número de peixes autóctonos entran nun rápido e claro declive.
Desde a súa introdución no encoro de Mequinenza no Ebro en 1974 espallouse a outras partes da cunca do Ebro, especialmente en afluentes como o Segre. Algunhas especies de barbos ibéricos (Barbus) que eran antes moi abondosas, agora case desapareceron na zona media do río. A ecoloxía do río tamén cambiou, xa que se produciu un maior crecemento da vexetación acuática, especialmente algas. Só os barbos de ríos de montaña, onde non chega o siluro, non se viron afectados. Tamén foi obxecto de introducións ilegais levadas a cabo por particulares noutros ríos, encoros e lagos da Península Ibérica. Na prensa publicouse a noticia da pesca dun siluro europeo de 2 metros de lonxitude no río Ebro ao seu paso pola cidade de Zaragoza o 5 de xuño de 2015, así como doutros no río Tietar ao seu paso pola provincia de Cáceres, onde se pescaron exemplares próximos aos 2 metros. Debido ao seu potencial colonizador e constituír unha amenaza grave para as especies autóctonas, os hábitats ou os ecosistemas, esta especie foi incluída no Catálogo Español de Especies Exóticas Invasoras, aprobado por Real Decreto 630/2013, de 2 de agosto, estando prohibida en España a súa introdución no medio natural, posesión, transporte, tráfico e comercio.
Só se adoita comer a carne dos espécimes novos. Ten bo sabor ata que o peixe pasa uns 15 kg, pero se son máis grandes son moi graxentos e non se recomenda o seu consumo. Normalmente péscase como deporte máis que para comer, procurando a captura de exemplares de trofeo grandes.
A pesca do siluro é moi popular e adoita ser espectacular. Dada a súa actividade nocturna, a pesca dá resultados notables entre as 20:00 e as 24:00 horas e entre as 03:00 e as 06:00 horas. Coñecido como o 'vasureiro' dos pantanos, o siluro é doadamente atraído pola carne alterada, o fígado de porco e os intestinos das aves, que son os máis utilizados como isco.
O anzó utilizado (simple ou triplo) debe ser grande e forte, en correspondencia coa propia boca do peixe. O siluro é atraído tamén polos tons baixos. Os pescadores do Danubio usan unha ferramenta de madeira, coñecida como clonk, golpeando con ela na auga e producindo un son similar ao que fai un pequeno peixe saltando na auga, unha ra ou unha ave.
Tamén se usan ondas de baixa frecuencia, de baixa intensidade, xa que teñen a propiedade de propagarse a través de longas distancias, obténdose resultados notables. O altofalante que se utiliza debe posuír un diámetro pequeno, pero que poida xerar sons de baixa frecuencia, e debe estar conectado a un xerador electrónico de baixa frecuencia (máximo 150 Hz).
A liña utilizada para a captura do siluro debe ser moi resistente. Para os grandes espécímenes utilízase liña trenzada de 0,4-0,6 mm ou máis; a cana debe ser resistente (de acción 100-300 g) e preferiblemente de dous tramos, e o carrete debe ser do tipo 'masivo' e moi robusto. Adoitan usarse liñas trenzadas de alta resistencia, xa que os siluros posúen unha dentadura cos dentes dirixidos cara adentro e son tan pequenos que en vez de cortar, desgarran. Unha liña monofilamento, por moita resistencia e anchura que tivese, duraríalle moi pouco na boca, aínda que se a captura non é demasiado grande, pode sacarse o peixe sen problemas. Outra forma máis económica, xa que a liña trenzada é bastante máis cara que a típica de nailon, é colocarle á liña común uns 40 cm de fío de aceiro no extremo. Non fai falta preocuparse polo brillo ou a opacidade do fío de aceiro, xa que o siluro practicamente non ve, senón que se guía polos vibracións captadas polas súas barbas e outros sentidos.
O período óptimo de pesca do siluro é a principios de verán e principios de outono, ata finais deste, e concéntrase especialmente no mes de xuño, no que se adoitan obter os mellores exemplares.
O Silurus glanis, chamado comunmente siluro ou siluro europeo, é unha especie de peixes siluros de auga doce nativa da amplas áreas do centro, norte e sur de Europa, nas cuncas do mar Báltico, mar Negro e mar Caspio. Foi introducida na parte occidental de Europa para a pesca deportiva e agora encóntrase desde Reino Unido ata ao leste de Casaquistán e China e ao sur de Grecia e Turquía e no val do Ebro. É un peixe de auga doce sen escamas, recoñecible pola ancha e aplanada cabeza e gran boca. Pode vivir polo menos 50 anos e ten un sentido da audición moi bo que compensa a súa mala vista.
Come peixes, vermes anélidos, gasterópodos, insectos e crustáceos; os máis grandes comen tamén ras, ratos, ratas, aves acuáticas como patos e ás veces son caníbales. Recentemente, viuse a individuos desta especie en ambientes fóra do seu hábitat normal impúlsandose fóra da auga para comer pombas.
Siluros europeos saíndo da auga para capturar pombas.Som (Silurus glanis) je riba iz porodice Siluridae. Ima izduženo tijelo, široko i zdepasto na prednjem dijelu lagano je spljošteno na stražnjem dijelu u razini repne peraje. Koža nema ljuski, a prekrivena je sa sluzi koja daje somu ljepljiv izgled. Glava mu je velika i masivna, uzdužno spljoštena a završava široko rasječenim ustima, sa 6 brkova, 2 dugačka na gornjoj čeljusti i 4 nešto kraća na donjoj čeljusti. Ima jako dobro razvijenu bočnu prugu tako da može osjetiti i najmanje vibracije mogućeg plijena. Visoko postavljeno oko maleno je što navodi na noćni život. Dugačka analna peraja završava na razini repne peraje od koje je odvojena samo malenim izreskom. Tijelo je sive boje išarano tamnijim mrljama na leđima i bokovima dok je trbuh svjetlije boje.
Somu se izgleda sviđaju mirne i duboke vode kao i spore i pravilne riječne vodene struje. Postavlja se na dubokim i zakrčenim mjestima kao što su obale, zaštitni kameni zidovi, vrtlozi, jarci usred voda, potopljena stabla, stjenoviti nasipi, nabacano kamenje gradilišta. Uopće nije rijetkost da se u gornjim tokovima rijeka nalazi u dijelovima najjačih struja gdje može naći neki prikladan zaklon ili neki manje mirniji dio iz kojeg će vrebati svoj plijen.
Kao i za sve druge ribe, temperatura vode pokreće mu biološki ritam. Zimi je voda hladna pa mu je prehrambena aktivnost malena. Sa zatopljenjem vode u travnju i svibnju skraćuje se probavni režim. Osobito je za ženke važno snabdjeti proeteinima organizam prije reprodukcije. No na kraju tog prirodnog cilkusa koji ga sili da potroši uskladištenu eneregiju, somu se ponovno otvara tek koji raste do sredine ljeta. Od rujna, a osobito u listopadu, postupno opadanje žive u toplomjeru obavještava ga da je vrijeme za uskladištenje masti za zimu koju provodi ukopan u mulj u najdubljim područjima rijeka gdje su veoma spore vodene struje.
U mladosti jede plankton a kad odraste vrlo se brzo prilagođava prehrani grabežljivica. Ozbiljan oportunist, som se hrani i ribama i rakovima, školjkama i vodenim puževima. Ne oklijeva na površini ugrabiti i progutati žabe, glodavce i vodene ptice. O somu se čuju maštovite priče koje ga prikazuju kao čudovište sposobno prožderati sve na što naiđe. No premda ima velika usta za hvatanje veoma velikog plijena, dosta mu usko ždrijelo sprječava njegovo gutanje. Najčešće se hrani u jutarnjim i večernjim satima, a ako mu je plijen nadohvat neće ga oklijevati zgrabiti u bilo koje doba dana. Za vrijeme ljetnih oluja i mutnih voda u revirima u kojima obitava aktivno se hrani kada god mu to odgovara. Som svoj plijen grabi vrlo brzo i silovito.
Som se razmnožava između svibnja i srpnja kada temperatura vode dostigne otprilike 20 stupnjeva. Mrijesti se u plitkim zonama, češće među korijenima obalnih stabala. Ženka izbacuje otprilike 30.000 jajašaca po kilogramu težine, u gnijezdo koje prethodno pripravi mužjak.
Inkubacija traje desetak dana tijekom kojih samo mužjak čuva i štiti jajašca. Nakon izlaska iz jaja, mlađ, dužine od 7 do 8 mm, razbježi se i sakrije u okolnu vegetaciju. Mladi somovi će sa svoje strane postići spolnu zrelost nakon 5 do 6 godina života.
Sheat-fish (engleski); Wels, Waller (njemački); siluro (talijanski); sum (poljski); silure (francuski); сом (ruski).
Som (Silurus glanis) je riba iz porodice Siluridae. Ima izduženo tijelo, široko i zdepasto na prednjem dijelu lagano je spljošteno na stražnjem dijelu u razini repne peraje. Koža nema ljuski, a prekrivena je sa sluzi koja daje somu ljepljiv izgled. Glava mu je velika i masivna, uzdužno spljoštena a završava široko rasječenim ustima, sa 6 brkova, 2 dugačka na gornjoj čeljusti i 4 nešto kraća na donjoj čeljusti. Ima jako dobro razvijenu bočnu prugu tako da može osjetiti i najmanje vibracije mogućeg plijena. Visoko postavljeno oko maleno je što navodi na noćni život. Dugačka analna peraja završava na razini repne peraje od koje je odvojena samo malenim izreskom. Tijelo je sive boje išarano tamnijim mrljama na leđima i bokovima dok je trbuh svjetlije boje.
Fengrani (fræðiheiti: Silurus glanis) er af fengranaætt. Fengrani er stærsti vatnafiskur Evrópu. Fengrani getur orðið allt að 4,5 metra langur og 300 kíló að þyngd. Hann finnst í ám og vötnum norður Evrópu, en mest í Mið-Evrópu og Vestur-Asíu. Hann nærist einkum á fiski, froskum og smáfuglum og litlum spendýrum.
Silurus glanis, conosciuto volgarmente come siluro o siluro d'Europa o anche pesce siluro, è un pesce d'acqua dolce europeo, appartenente alla famiglia dei Siluridae.
È originario dell'Europa orientale, dal bacino del Danubio verso est. È presente naturalmente in tutta l'Europa centro-orientale, a ovest fino all'Austria e Germania (bacino del Danubio), a nord fino all'estremo sud della Finlandia e della Danimarca e a sud fino alla Grecia settentrionale e alla Turchia europea. È stato introdotto in Gran Bretagna, Paesi Bassi, Belgio, Cipro, Germania, Francia, Spagna, Italia, Danimarca, Finlandia, Svezia e in alcune località extraeuropee tra cui Algeria, Tunisia, Cina e Afghanistan. È stato anche trovato nelle acque salate del Lago d'Aral, in prossimità della penisola di Kulandy.
In Italia è stato introdotto da circa mezzo secolo e si è molto diffuso soprattutto nei bacini del Po e dell'Adige; più recentemente è stato introdotto nei fiumi Adda, Volturno, Arno e Tevere.
Il suo habitat ideale è costituito da grandi fiumi (zona dell'Abramis brama), ma anche paludi, stagni, laghi, lanche, bracci morti e canali di bonifica. Si avvicina saltuariamente al mare, in prossimità delle foci dei grandi fiumi, ma non è ancora chiaro quanto possa spingersi all'interno di ambienti caratterizzati da acque salmastre. È una specie bentonica che quindi abita le zone più profonde, senza però disdegnare acque decisamente più basse, soprattutto durante la caccia. Ama nascondersi tra rami e fanghiglia, riposando durante la maggior parte della giornata. Col giungere delle tenebre inizia a nutrirsi, portandosi spesso nelle zone d'acqua più vicine alla superficie.
L'aspetto di questo grosso pesce è singolare. I piccoli esemplari sono spesso confusi con il pesce gatto, al quale il siluro somiglia. Gli occhi sono piccoli, il corpo cilindrico, ma si assottiglia e si comprime sempre di più verso la coda. L'arma subacquea chiamata "siluro" deve il suo nome alla somiglianza tra la sua forma e quella di questo pesce. La grande bocca è provvista di tre paia di barbigli, un paio sulla mascella e 2 sulla mandibola, che aiutano il pesce nella ricerca di cibo. La pinna caudale è a delta, corta e tozza, le pettorali sottili, così come la dorsale e le ventrali. La pinna anale invece è molto lunga.
La livrea è chiara sul ventre, bruna su fianchi e dorso, marezzata di marrone e bianco. È privo di squame e totalmente coperto di muco.
In acque molto limpide - acque britanniche, grandi laghi prealpini italiani, corsi d'acqua pedemontani - mostra livree tendenti a sottolineare il contrasto tra dorso nero e ventre bianco. In acque torbide - laghi molto organici, lanche morte dei delta dei fiumi kazaki, cave e stagni del basso corso dell'Adige - assume colorazioni tendenti al marrone fino a giungere al giallo screziato di marrone, tipico degli esemplari che vivono in paludi.
I siluri di solito raggiungono i 1,3-1,6 metri e raramente superano i 2 metri[1]. Si ritiene che possano raggiungere i 4 metri di lunghezza ma tali lunghezze sono estremamente rare e inoltre non si hanno delle prove certe. Secondo alcuni rapporti, tra i quali il libro Vita degli Animali di Alfred Edmund Brehm, nel XIX secolo sono stati pescati siluri lunghi 3 metri e pesanti 200–250 kg nel Danubio.
Nei fiumi di Polonia, Ucraina, Francia, Spagna, Italia e Grecia, i siluri possono raggiungere grandezze considerevoli grazie alla scarsa concorrenza, all'abbondanza di cibo e alle condizioni di vita favorevoli. Il più grande siluro registrato è stato pescato nel Delta del Po ed era lungo 2,78 m per un peso di 144 kg[2].
Il pesce siluro è tra i maggiori predatori delle acque interne e si nutre di pesci vivi e morti, vermi, larve e quant'altro possa trovare sul fondo. Nello specifico, durante la fase giovanile la sua alimentazione è composta da invertebrati di fondale, mentre nella fase adulta si alimenta di pesci quali anguille e ciprinidi (barbo, scardola, carpa e carassio). In certi casi quando il siluro è a caccia risale dal fondo per vedere se c'è pesce nelle vicinanze e spesso è attirato da animali in movimento (esca efficace: un verme agganciato all'amo e un pezzo di carne "possibilmente sanguinante"). La quantità di pesce di cui si nutre giornalmente è pari al 1,99% del peso corporeo, difatti un esemplare di 10 kg di peso si nutre di 72,8 kg di pesce all'anno, ovvero 0,199 kg al giorno. La sua arma principale sono i barbigli, che gli consentono di individuare la preda al buio e in presenza di torbidità elevata. A dimostrazione di questo, numerosi sono i pescatori che sottolineano l'elevato numero di catture realizzate quando i fiumi risultano essere in piena.
Molte leggende ruotano intorno all'aggressività e voracità del pesce siluro verso l'uomo. Tra le tante, alcune lo vogliono assalitore di cani, bestiame, bambini e sommozzatori. Scientificamente è documentato un comportamento aggressivo durante il periodo riproduttivo e in condizioni di particolare stress. Il siluro è un predatore particolarmente versatile che nella fase adulta sa adattare le strategie di caccia al tipo di prede più facilmente disponibili nell'ambiente in cui vive, siano essi pesci, piccoli mammiferi, anatidi o uccelli[3]. Diversi studi scientifici hanno evidenziato come una percentuale significativa nella dieta degli esemplari più grossi sia basata su piccoli mammiferi ed uccelli acquatici ed ipotizzato per questo un impatto ecologico negativo anche sull'avifauna palustre.
La pesca professionale di questa specie, attiva soprattutto nella zona del Danubio ed in Russia, è pressoché inesistente in Italia ed Europa occidentale, sia per lo scarso apprezzamento dei mercati sia per la scomparsa quasi totale dei pescatori fluviali.
Nel contempo la pesca sportiva è in crescita, in particolare in alcune zone dove la presenza di questo pesce è elevata (ad esempio nel Delta del Po), così come nelle zone d'origine dove il consumo delle carni è molto apprezzato.
La pesca sportiva è praticata per le difficoltà di cattura soprattutto degli esemplari più grandi. Sono usate lenze di fondo molto robuste con esche quali vermi e pesci. In Italia, dati i tassi di crescita elevati e l'abbondanza del siluro, esso è oggetto di bracconaggio allo scopo di rivendere gli esemplari sui mercati dell'Europa orientale.
Dopo l'accoppiamento, che avviene quando la temperatura dell'acqua supera i 20 °C, la femmina depone le uova, che vengono poi curate dal maschio fino a quando gli avannotti non saranno indipendenti. Famose tra i pescatori sono le abrasioni, riscontrabili nel periodo di fregola, sul dorso degli esemplari catturati.
Il siluro viene anche allevato in grandi acquari pubblici o in laghetti privati. Oltre alla livrea naturale, esistono altre variazioni melaniche: si trovano in commercio esemplari albini e mandarino, che risultano molto più vistosi ed apprezzati. Anche in natura sono possibili incontri, rarissimi, con queste variazioni.
Minacciato nei paesi d'origine dalla pesca, dall'inquinamento e dalla costruzione di bacini e dighe, nelle acque in cui è stato introdotto è fonte di problemi e di impatti drammatici sulle popolazioni autoctone: nelle acque interne italiane, ad esempio, è auspicabile ma irrealizzabile la sua totale eradicazione.[4] La sua immissione nell'ecosistema è avvenuta quando la situazione ambientale dei fiumi del nord Italia era più compromessa dalla canalizzazione e dalle bonifiche, che avevano eliminato canneti e le zone di acqua bassa nei corsi più imponenti, molto importanti ai fini riproduttivi per numerose specie, tra cui la tinca ed il luccio. La scomparsa dello storione provocata dalla realizzazione di numerose dighe, e la lenta uscita di scena del luccio, hanno favorito notevolmente l'insediamento del siluro nelle acque italiane. L'introduzione di altre specie alloctone, come il carassio e la breme, ha fatto il resto, fornendo abbondanti risorse trofiche a questo grande predatore (da non dimenticare che nel Po è quasi esclusivamente piscivoro e che i suoi tassi di accrescimento sono sensibilmente maggiori che nelle zone di origine[4]). A causa delle sue elevate dimensioni è alla sommità della catena alimentare è bene ricordare come il siluro si sia insediato oramai da oltre mezzo secolo nelle acque italiane; in talune zone sono stati presi provvedimenti per salvaguardare le specie autoctone, vietando ai pescatori la reimmissione in acqua del pesce siluro (come di ogni altra specie alloctona invasiva). La presenza di questa specie è considerata uno dei principali ostacoli alla rinaturalizzazione dei corsi d'acqua del Nord Italia anche se, stante il grande interesse sportivo ed economico che la sua presenza ha sollevato nel bacino padano, si sono sollevate voci favorevoli al suo mantenimento. Da non dimenticare il carattere di massa dell'invasione del siluro nel Po: indagini in provincia di Rovigo hanno mostrato come in media il 27% della biomassa del fiume Po sia costituito da questa specie, che è anche la più rappresentata come numero di individui.[5][6]
Silurus glanis, conosciuto volgarmente come siluro o siluro d'Europa o anche pesce siluro, è un pesce d'acqua dolce europeo, appartenente alla famiglia dei Siluridae.
Paprastasis šamas, arba šamas (lot. Silurus glanis) – šaminių (Siluridae) šeimos žuvis, panaši į vėgėlę.
Galva didelė, iš viršaus plokščia. Kūnas ties galva apvalus. Uodeginė kūno dalis ilga, iš šonų plokštėjanti ir žemėjanti. Nugara tamsiai žalsva, šonai žalsvai gelsvi, dėmėti. Pilvas baltas, išmargintas juodai melsvomis dėmelėmis. Oda be žvynų, minkšta, gleivėta. Ties burna 3 poros ūsų: ant viršutinio žando 1 pora ilgų, ant apatinio – 2 poros trumpų. Apatinis žandas ilgesnis už viršutinį. Žiotys plačios. Burnoje daugybė smulkių aštrių dantų. Pelekai tamsūs. Pasitaiko iki 3 m ilgio ir 300 kg šamų (įprastas ilgis 50–60 cm, svoris 1–1,5 kg).
Neršia gegužės–birželio mėnesiais. Ikrus deda vandens telkinių pakraščiuose, ant vandens augalų. Jaunikliai minta bestuburiais, suaugę šamai – moliuskais, kitomis žuvimis, varlėmis, vėžiais, vandens paukščiais.
Lietuvoje dažna žuvis, gyvena gėluose bei apysūriuose vandenyse. Sutinkamas upėse, ežeruose, Kuršių mariose. Mėgsta ramias, gilias vietas, tūno pasislėpęs po akmenimis, kelmais, išvartomis.[1]
Šamas Latvijos pašto ženkle
Sugautas stambus šamas
Šamo galva
Šamas iš Syrdarjos upės
Paprastasis šamas, arba šamas (lot. Silurus glanis) – šaminių (Siluridae) šeimos žuvis, panaši į vėgėlę.
Galva didelė, iš viršaus plokščia. Kūnas ties galva apvalus. Uodeginė kūno dalis ilga, iš šonų plokštėjanti ir žemėjanti. Nugara tamsiai žalsva, šonai žalsvai gelsvi, dėmėti. Pilvas baltas, išmargintas juodai melsvomis dėmelėmis. Oda be žvynų, minkšta, gleivėta. Ties burna 3 poros ūsų: ant viršutinio žando 1 pora ilgų, ant apatinio – 2 poros trumpų. Apatinis žandas ilgesnis už viršutinį. Žiotys plačios. Burnoje daugybė smulkių aštrių dantų. Pelekai tamsūs. Pasitaiko iki 3 m ilgio ir 300 kg šamų (įprastas ilgis 50–60 cm, svoris 1–1,5 kg).
Neršia gegužės–birželio mėnesiais. Ikrus deda vandens telkinių pakraščiuose, ant vandens augalų. Jaunikliai minta bestuburiais, suaugę šamai – moliuskais, kitomis žuvimis, varlėmis, vėžiais, vandens paukščiais.
Lietuvoje dažna žuvis, gyvena gėluose bei apysūriuose vandenyse. Sutinkamas upėse, ežeruose, Kuršių mariose. Mėgsta ramias, gilias vietas, tūno pasislėpęs po akmenimis, kelmais, išvartomis.
Šamas Latvijos pašto ženkle
Sugautas stambus šamas
Šamo galva
Šamas iš Syrdarjos upės
Sams jeb Eiropas sams (Silurus glanis) ir liela samveidīgā (Siluriformes) zivs, kas pieder samu dzimtai (Siluridae).
Sams ir sastopams plašā areālā centrālājā, dienvidu un Austrumeiropā, īpaši Baltijas jūras piekrastes upēs, kā arī Melnās un Kaspijas jūras reģionā. Tas ir saldūdens un vāji sāļa ūdens iemītnieks. Sams ir vienīgā samveidīgā zivs, kas dzīvo Latvijā. Tas galvenokārt dzīvo Daugavas lielbaseina upēs. Atsevišķus eksemplārus reizēm noķer jūras piekrastē, kā arī Rīgas līča austrumu un dienvidu piekrastēs.[1]
Tikai jaunu samu gaļa ir piemērota cilvēku pārtikai, tas ir garšīgs, ja ir vieglāks par 15 kg. Ja sams ir lielāks, tad zivs ir ļoti trekna un cilvēkam ir grūti sagremojama. Sama ikri ir indīgi un nav lietojami pārtikā.
Samu var atpazīt pēc tā lielās, plakanās galvas un platās mutes, kas vērsta uz augšu.[2] Samam ir daudzi, sīki zobiņi un divas garas ūsas augšžoklī un četras īsākas apakšžoklī. Tam ir gara anālā spura, kas stiepjas līdz astes spurai, un maza, smaila muguras spura, kas novietota relatīvi tuvu galvai. Tā krūšu spuras ir slaidas un tiek izmantotas, lai satvertu medījumu. Spuras norobežo telpu, liekot zivij bēgšanai izvēlēties sama plati atplesto muti. Muguras spurai un sānu spurām ir stingrs, dobs, kaulains, dzelonim līdzīgs spuru balstošs stars. Tas kā īlens ir garāks par pārējo spuras formu un tiek lietots kā ass ierocis. Tam medīt palīdz arī ļoti labā dzirde. Samam nav zvīņu,[1] un tā zaļganbrūnā āda ir ļoti gluma. Lai gan krāsa ir dažāda atšķirīgās vidēs. Skaidros ūdeņos sams būs tumšāks, gandrīz melns, bet duļķainos ūdeņos tā āda ir brūngana. Vēders ir gaišs: balts vai pelēkdzeltens. Samam svars un augums nepieaug vienmērīgi, arī masas pieaugums ir atkarīgs no apstākļiem.
Sams var izaugt 3 metrus garš un svērt 150 kg. Tā ir otra lielākā saldūdens zivs Eiropā, bet lielākā Latvijā.[3] Par samu lielāka ir tikai beluga. Tomēr sami ļoti reti izaug tik lieli. Pirmās rakstiskās liecības par milzīgiem samiem ir no 19. gadsimta. Kādā no senajiem 19. gadsimta aprakstiem tiek pieminēts sams, kas ir bijis 3 metrus garš un svēris 220 – 250 kg, vēl viens milzīgais sams tiek aprakstīts 1894. gadā, kas bijis 2,2 metrus garš un svēris 68 kg.[4] Dņepras upē 1856. gadā ir noķerts sams, kas bijis 5 metrus garš un svēris apmēram 400 kg.[5] Tomēr mūsdienās šos aprakstus neuzskata par patiesiem pierādījumiem, jo trūkst jebkādu fizisko liecību par šīm milzīgajām zivīm. Otrs iemesls, kādēļ šie apraksti netiek vērtēti kā ticami ir svara un garuma neatbilstība, salīdzinot ar mūsdienu lielajiem samiem. Šie apraksti vairāk līdzinās "makšķernieku stāstiem". Sams, kas ir 3 metrus garš, sver apmēram 150 kg, un sams, kas būtu 5 metrus garš, svērtu 700 kg vai vairāk.
Lielākā daļa samu ir 1,1—1,6 metrus gari, un sams, kas ir garāks par 2 metriem, ir ļoti reti sastopams. Ja sams ir 1,5 metrus garš, tad tā svars ir 15—20 kg, bet, ja sams ir 2,2 metrus garš, tas sver apmēram 65 kg.
Lai sams izaugtu lielāks kā 2 metri, tā dzīves apstākļiem ir jābūt ļoti labvēlīgiem augšanai. Vācijā lielākais noķertais sams mūsdienās ir bijis 2,49 m garš un svēris 89 kg. Itālijā, kur klimats ir maigāks un siltāks, lielākais sams ir svēris 144 kg, un tā garums bija 2,78 m garš.[6] Latvijā 2010. gadā tika noķerts rekordliels sams, kas bija 2,42 m garš un svēra 84,7 kg.[7]
Sami dzīvo galvenokārt lēni plūstošās upēs un duļķainos, siltos un lielos ezeros. Medībās tas dodas pārsvarā naktī,[1] dienā uzturas ēnā zem biezi apaugušiem krastiem vai, ja ūdens ir pietiekami dziļš, upes dibenā kādā bedrītē, zem nogrimušiem kokiem un citās slēptuvēs. Sams ir slinka zivs, kas labprāt nekustas. Atšķirībā no citām zivīm sams nekad nelec, pat tad, kad peld tuvu ūdens virsmai. Tas parasti ir vienpatnis, un katram indivīdam ir sava teritorija, ko tas uzmana un sargā. Ūdeņos, kur netrūkst mazu zivju, samērā tuvu cits citam var dzīvot vairāki sami. Sams var sasniegt 30 gadu vecumu, nepārtraukti augot lielāks un lielāks.
Sams barojas ar dažādiem zemūdens tārpiem, kukaiņiem, vēžveidīgajiem un zivīm. Lielie sami medī arī vardes, peles, žurkas, putnus, pat pīles.[8] Ļoti lieli eksemplāri var uzbrukt pat cilvēkam.[9] Sams medī arī mazākus savas sugas indivīdus. Garo ūsu pāri, kas aug no augšžokļa, tas izmanto, lai ūdenskrātuves dibenā atrastu iecienītu delikatesi - mazus bezmugurkaulniekus. Tomēr sama pamatbarība ir zivis. Sams barojas arī ar ūdenī iekritušiem lielākiem dzīvniekiem, kas ir beigti. Zvejnieki, lai noķertu lielu samu, par ēsmu mēdz izmantot trušu gaļu, aknas vai astoņkāji.
Dzimumgatavība samam iestājas 2—7 gadu vecumā, kad tas ir sasniedzis 35—108 cm garumu. Samu nārsts sākas aprīlī un ilgst līdz augustam, kad ūdens temperatūra ir 16—28 °C.[2] Šajā laikā mātīte iznērš ikrus upes vai ezera gruntī. Tēviņš viņai sagatavo ligzdu, ar apaļo galvu izurbjot smiltīs seklu padziļinājumu. Ligzda var atrasties gan 20 cm, gan 6 metru dziļumā.[2] Ikru skaits ir atkarīgs no mātītes lieluma , mēdz būt 100—370 tūkstoši: apmēram 30 000 ikru uz katru dzīvsvara kilogramu. Divas līdz desmit dienas, kamēr izšķiļas melni mazuļi, kas atgādina kurkuļus, tēviņš nevienu brīdi nepamet ikrus. Laiks, kāds nepieciešams, lai izzšķiltos mazuļi, ir atkarīgs no ūdens temperatūras. Ja ūdens līmenis krītas un ikriem draud palikšana sausumā, sama tēviņš ar asti kuļ ūdeni, lai ikri neizžūtu. Pēc izšķilšanās sama mazuļiem pašiem ir jāparūpējas par sevi. Vispirms viņi pārtiek no maziem bezmugurkaulniekiem, pakāpeniski sākot medīt lielākus dzīvniekus.
Sams jeb Eiropas sams (Silurus glanis) ir liela samveidīgā (Siluriformes) zivs, kas pieder samu dzimtai (Siluridae).
Sams ir sastopams plašā areālā centrālājā, dienvidu un Austrumeiropā, īpaši Baltijas jūras piekrastes upēs, kā arī Melnās un Kaspijas jūras reģionā. Tas ir saldūdens un vāji sāļa ūdens iemītnieks. Sams ir vienīgā samveidīgā zivs, kas dzīvo Latvijā. Tas galvenokārt dzīvo Daugavas lielbaseina upēs. Atsevišķus eksemplārus reizēm noķer jūras piekrastē, kā arī Rīgas līča austrumu un dienvidu piekrastēs.
Tikai jaunu samu gaļa ir piemērota cilvēku pārtikai, tas ir garšīgs, ja ir vieglāks par 15 kg. Ja sams ir lielāks, tad zivs ir ļoti trekna un cilvēkam ir grūti sagremojama. Sama ikri ir indīgi un nav lietojami pārtikā.
De Europese meerval (Silurus glanis) is een vissoort die behoort tot de beenvissen (Osteichthyes), en wordt ook wel val of visduivel genoemd.
De meerval is een langgerekte vis met een afgeplatte bek, een vrijwel rolrond lichaam met een dikke buik en een zeer lange staart. De meerval heeft zes baarddraden aan zijn opvallend grote bek: twee zeer lange baarddraden vlak voor en boven de mondhoeken, en twee paar aan de onderzijde van zijn bek waarvan de achterste twee wat meer naar buiten staan. Hij heeft een zeer klein rugvinnetje en een zeer lange aarsvin.
De ogen zijn klein en de huid is onbeschubd. De zijlijn is volledig.
De meerval is doorgaans donkergroen tot zwart aan de bovenzijde en vaak zilverachtig tot wit aan de onderzijde. Het kleurverloop is grillig en vlekkerig. Ook allerlei kleurafwijkingen zoals albino's komen relatief vaak voor.
Soms worden in de dierenhandel rode, gele of roze exemplaren aangeboden. Dit zijn geen bijzondere kleurvormen, zoals ze in de winkel worden aangeprezen, maar simpelweg exemplaren die zijn geïnjecteerd met inkt. Dit is niet goed voor de vis, die de kleur (uiteraard) na enige tijd weer verliest.
De Europese meerval voelt zich het best thuis in rivieren met een wisselend waterpeil, maar ook in grote, diepe meren met ondiepe, uitgestrekte oeverzones kan hij zich prima handhaven. Het dier heeft een voorkeur voor ontoegankelijke, dicht begroeide wateren met een zachte bodem. In de grote rivieren komen meervallen voor in diepe kommen en jagen ze 's nachts op ondiepe plekken. Meervallen zoeken overdag graag een schuilplaats op.
Een jonge meerval leeft voornamelijk van ongewervelde diertjes die hij op de bodem vindt, maar ontwikkelt zich al vroeg tot een meesterlijke jager op grotere diersoorten die hij in het water tegenkomt. In troebele onbegroeide wateren zijn brasem, karper, paling en snoekbaars geliefde prooien. Meervallen jagen ook vaak op watervogels zoals meerkoeten, amfibieën en kleine zoogdieren. Voor de mens is de meerval ongevaarlijk. Vanwege de grootte moet wel opgepast worden bij het vissen op meerval.[2] 's Nachts heeft de meerval veel profijt van zijn zeer goede gehoor. Door middel van een aantal verbonden beenstukjes, het orgaan van Weber, worden geluidstrillingen van de zwemblaas overgebracht naar het middenoor. Ook de baarddraden met tastzin en de smaakzin zijn belangrijk voor het opsporen van prooien. Daarnaast zijn de geur en de zijlijn belangrijk, en ten slotte heeft de meerval ook nog elektroreceptoren[3] waarmee hij prooien kan waarnemen.
Vissers maken gebruik van het goede gehoor van de meerval door het gebruik van het kwakhout. De ploppende geluiden die dit speciaal gevormd stuk hout maakt, trekken de meerval al van grote afstand aan. Vaak wordt ook kunstaas gebruikt dat geluid produceert.
Meervallen paaien van mei tot juli wanneer de watertemperatuur boven de 18 °C is. Ze zoeken ondiep plantenrijk water op en zetten hun eieren paarsgewijs af in een primitief nest van plantendelen of een ondiepe kuil. De eitjes zijn lichtgroen, kleverig en 3 mm groot. Een wijfje legt tot 30.000 eieren per kg lichaamsgewicht. Het mannetje bewaakt het nest totdat de eitjes uitkomen, wat ongeveer een week duurt.
De meerval groeit bijzonder snel. Na de eerste zomer kan de meerval al 500 gram zwaar zijn en ze kunnen al op twee- of driejarige leeftijd bij een gewicht van één of twee kg geslachtsrijp zijn.
De hoogste aangetoonde leeftijd bij een meerval was 80 jaar. Afmetingen van 150 tot 180 cm zijn voor een volwassen exemplaar van ca. 25 jaar onder de juiste leefomstandigheden heel normaal. Sommige exemplaren overschrijden zelfs de twee meter. De grootste betrouwbare meting betreft een exemplaar met een lengte van 278 cm en een massa van 144 kg, gevangen in de Po.[4] De waardes genoemd in oudere literatuur zijn erg onbetrouwbaar vanwege de afwijkende lengte/massa verhoudingen. Tot een lengte van ca. 130 cm is de meerval een betrekkelijk slanke vis, maar daarboven nemen omvang en massa drastisch toe.
Het oorspronkelijke verspreidingsgebied van de meerval liep vanaf het Aralbekken tot aan Zuid-Zweden, het stroomgebied van de Elbe en de Doubs. In Italië kwam de soort van nature niet voor. In Griekenland komt een iets afwijkende soort voor: de Aristotelesmeerval (Silurus aristotelis), die slechts één paar baarddraden op de kin heeft.
In West-Europa waren tot halverwege de jaren negentig van de 20e eeuw slechts enkele rivieren waar de vis algemeen was, zoals de Saône in Frankrijk, de Po in Italië, de Ebro in Spanje en de Donau en hiermee in verbinding staande rivieren. Vooral op de Franse en Duitse rivieren is deze vissoort tegenwoordig enorm in opkomst. In de voormalige Oostbloklanden is de vis een heel gewone verschijning en de hoofdprooi van veel beroepsvissers.
De meervallen in de Maas zijn afkomstig van uitzettingen in Duitsland en van ontsnapte exemplaren uit België. Hier is de meerval ook bekend uit het Schulensmeer.
Begin juli 2009 werd in de Rupelmondse kreek een dode meerval van 2,10 m aangetroffen.[5][6]
In augustus 2011 werd op het kanaal Dessel-Turnhout-Schoten een meerval van naar zeggen circa 2,02 m lengte en een massa van meer dan 80 kg gevangen.[7] Ook hier is echter sprake van een afwijkende lengte/massa-verhouding, zodat deze opgave niet erg betrouwbaar lijkt (bij 80 kg zou de lengte rond de 235 cm moeten liggen).
In Nederland is de meerval inheems. In Flevoland zijn prehistorische resten van de meerval gevonden. Van oudsher is een geïsoleerde populatie bekend in de Westeinderplassen en de Ringvaart van de Haarlemmermeer. Door de inheemse status van de Nederlandse meerval is het niet toegestaan de soort hier uit te zetten, dit om vermenging met de unieke inheemse populatie te voorkomen.
De laatste jaren zijn meervallen al op allerlei plaatsen waargenomen. Exemplaren in de Flevopolder zijn waarschijnlijk ontsnapte exemplaren uit de voormalige OVB-viskwekerij.
In de grote rivieren lijkt inmiddels een natuurlijke populatie voor te komen. Er worden regelmatig meervalletjes van zo'n twintig centimeter gevangen. Sportvissers die min of meer gericht zijn op deze soort vangen op de Waal exemplaren van 90 tot 160 cm groot. Kleinere exemplaren worden ook vaak gezien als bijvangst bij de palingvisserij. Eind 2005 werd uit de Rotterdamse Leuvehaven een dode meerval met een lengte van ca. 150 cm opgevist. Het dier is overgebracht naar het Natuurhistorisch Museum te Rotterdam. Er mag worden verwacht dat de natuurontwikkeling in het Gelderse Poortproject gunstig zal uitpakken voor de meerval in de grote rivieren. De meervallen in de Waal, heel af en toe te zien bij Nijmegen en vaker in de Nederrijn en de IJssel, zijn hoogstwaarschijnlijk afkomstig van in Duitsland uitgezette dieren. Tegenwoordig komen Europese meervallen algemeen in de grote rivieren voor. Zij worden dan ook veel gevangen door sportvissers; vissen van over de 2 meter zijn geen uitzondering meer.
De meerval valt sinds 1973 in Nederland onder de Natuurbeschermingswet en werd in 2002 opgenomen in de nieuwe Flora- en faunawet. Er mocht daarom niet op worden gevist en hij mag niet worden uitgezet. Gevangen exemplaren dienen onmiddellijk in hetzelfde water worden teruggezet. De meerval staat niet op de Nederlandse rode lijst van bedreigde vissoorten. Omdat de Europese meerval bezig is aan een opmars en omdat het Ministerie van LNV de natuurwetgeving wil saneren, is dit in maart 2012 veranderd. De meerval mag sinds 1 maart 2012 bevist worden waarbij een doorlopende gesloten tijd geldt. Elke gevangen vis dient direct te worden teruggezet.
De soort staat op de Rode Lijst van de IUCN als niet bedreigd, beoordelingsjaar 2008.[1]
Sportvissers zouden graag zien dat de vis net als andere vissen gekweekt, uitgezet en bevist mag worden, hoewel het creëren van goede migratie- en paaimogelijkheden natuurlijk de voorkeur verdient. In het buitenland wordt er wel veel op meervallen gevist. Populaire rivieren zijn de Ebro, de Saône en de Po.
Voor het vissen op meerval wordt vaak gebruikgemaakt van levend aas, bij voorkeur paling, kroeskarper, giebel of kleine karper. De aasvis wordt meestal met boeien en lood op een vaste plaats verankerd. Andere succesvolle methodes zijn het vissen met vismeelboilies zoals bij de karpervisserij. Vaak wordt de meerval gelokt met een kwakhout dat in het water geslagen wordt en een geluid produceert dat de meerval bijzonder aantrekt. Bij deze visserij worden ook vaak grote bossen dauwpieren als aas gebruikt.
Ook met kunstaas kan goed op meerval worden gevist; pluggen, rubber kunstaas en lepels worden met succes gebruikt. Het gebruik van geluid (ratelpluggen, twee op elkaar bevestigde lepels) kan veel succes opleveren, omdat de meerval erg goed hoort en het gezichtsvermogen beperkt is.
Bronnen, noten en/of referenties
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Silurus glanis op Wikimedia Commons. De Europese meerval (Silurus glanis) is een vissoort die behoort tot de beenvissen (Osteichthyes), en wordt ook wel val of visduivel genoemd.
Europeisk malle er ein stor malle som lever i ferskvatn i Aust- og Sentral-Europa. I Noreg finst han ikkje, men Sverige har ein liten bestand som er sterkt truga av utrydding.
Den europeiske mallen kan bli opp til 5 meter lang og vega 300 kg, men vanlegvis er dei ikkje større enn 1,5 med ei vekt på 100 kg. Den største mallen som er teken i skandinaviske vatn vart teken i Båven i Sverige, var 3,6 m lang og vog 180 kg.
Europeisk malle manglar skjel og er ofte flekkete på overflata. Ryggfinnen er lita og inneheldt berre fire eller fem finnestrålar. Han har eit breitt, flatt hovud med brei munn og mange små tenner. På haken har han to lange og fire korte skjeggtrådar som vert nytta som lukteorgan under søk etter føde.
Europeisk malle lever åleine i stilleståande vatn på 0-30 m djupn. Han trivst best på mudderbotn i grumsete, næringsrike sjøar, og er nattaktiv. Om dagen heldt dei seg i skuggen nede på botnen eller i skuggen av overgrodde elvebreidder. Mallen er territorial og hevdar revir.
På jaktturane sine fangar vaksne mallar stort sett fisk, men dei kan òg ta fuglar og symjande pattedyr. I tillegg er krepsdyr og frosk vanlege innslag i kosten deira. Dersom dei får sjansen, et dei dessutan gjerne åtsel.
Paringstida er frå mai til juli. Hannen brukar snuten til å grava ei grop som hoa legg dei 100 000-370 000 egga sine i. Hannen befruktar dei og passar på dei i 2-4 dagar før yngelen klekker ut. Desse må likevel greia seg sjølv heilt frå starten.
Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Europeisk malle Europeisk malle er ein stor malle som lever i ferskvatn i Aust- og Sentral-Europa. I Noreg finst han ikkje, men Sverige har ein liten bestand som er sterkt truga av utrydding.
Europeisk malle er en stor malle som lever i ferskvann i Øst- og Sentral-Europa. I Norge finnes den ikke, men Sverige har en liten bestand som er sterkt truet av utrydding.
Den europeiske mallen kan bli opp til 5 meter lang og veie 300 kg, men vanligvis er de ikke større enn 1,5 meter med ei vekt på 100 kg. Den største mallen som er tatt i Skandinavia ble tatt i Båven i Sverige, og var 3,6 m lang og veide 180 kg.[1] Den største fanget på sportsfiskeutstyr veide 148 kg.
Europeisk malle mangler skjell og er ofte flekkete på overflaten. Ryggfinnen er liten og inneholder bare fire eller fem finnestråler. I motsetning til de fleste andre maller har den ikke fettfinne. Hodet er bredt og flatt med bred munn og mange små tenner. På haken har den to lange og fire korte skjeggtråder som blir brukt som lukteorgan under søk etter føde.
Europeisk malle lever alene i stillestående vann på 0–30 m dybde. Den trives best på mudderbotn i grumsete, næringsrike sjøer, og er nattaktiv. Om dagen holder den seg i skyggen nede på botnen eller i skyggen av overgrodde elvebredder. Mallen er territorial og hevder revir.
På jaktturene sine fanger voksne maller stort sett fisk, men de kan også ta fugler og svømmende pattedyr. I tillegg er krepsdyr og frosk vanlige innslag i kosten deres. Dersom de får sjansen, spiser de dessuten gjerne åtsel.
Parringstida er fra mai til juli. Hannen bruker snuten til å grave ei grop som hunnen legger de 100 000–370 000 eggene sine i. Hannen befrukter dem og passer på dem i 2–4 dager før yngelen klekker ut. Disse må likevel greie seg selv helt fra starten.
Europeisk malle er en stor malle som lever i ferskvann i Øst- og Sentral-Europa. I Norge finnes den ikke, men Sverige har en liten bestand som er sterkt truet av utrydding.
Multimedia w Wikimedia Commons Sum pospolity[3], sum[4], sum europejski[5] (Silurus glanis) – gatunek ryby z rodziny sumowatych (Siluridae).
Zasiedla wody zlewiska Morza Bałtyckiego, Morza Czarnego i Morza Kaspijskiego na wschodzie aż po Hiszpanię na zachodzie. Na północ sięga do Zatoki Botnickiej (płd. i środkowa Szwecja i płd. część Finlandii. Introdukowany we Francji[potrzebny przypis] i we Włoszech oraz na Półwyspie Iberyjskim[potrzebny przypis].
Spotykany w dużych rzekach i zbiornikach zaporowych, w jeziorach jest rzadszym mieszkańcem. Najczęściej aktywny po zachodzie słońca, w dzień przebywa na dolnych partiach, przy dnie w miejscach o spokojnym przepływie. Prowadzi osiadły tryb życia i z natury jest samotnikiem. Zimą, od grudnia do lutego, nie żeruje.
Druga co do wielkości (po biełudze) ryba Europy i największa europejska ryba słodkowodna. Osiąga długość 3 m i masę ciała ponad 100 kg (maksymalnie 5 m i wagę 306 kg)[6]. Ciało długie pozbawione łusek, głowa duża, otwór gębowy jest duży, silnie uzębiony. Nad górną szczęką znajdują się dwa długie, a pod dolną cztery krótkie wąsy. Płetwa grzbietowa jest silnie zredukowana, posiada tylko 3-5 promieni, natomiast płetwa odbytowa jest bardzo długa i sięga prawie do zaokrąglonej płetwy ogonowej. Ogon bardzo długi, stanowi 3/5 długości ciała. Oczy małe, nozdrza zakończone krótkimi mięsistymi rurkami.
Ubarwienie zależy od środowiska. Grzbiet jest ciemny lub prawie czarny, czasem z zielonkawym, niebieskawym lub brązowawym odcieniem. Boki ciemnożółtawobiałe z wyraźnym szarobrązowym marmurkowym wzorem, brzuch szarobiały z ciemnymi nieregularnymi plamami. Czasami występują czerwonookie osobniki albinotyczne.
albinotyczna forma suma pospolitego
Młodociane osobniki zjadają początkowo skorupiaki, robaki itp. Starsze są drapieżnikami. Poluje na ryby różnych gatunków. Czasem zjada żaby, małe ssaki a nawet ptaki wodne. Wbrew pozorom większość zdobyczy to niewielkie rybki o długości kilkunastu centymetrów.
Dojrzałość płciową osiąga w wieku 3–6 lat. Tarło odbywa się od V–VII w temperaturze nie mniejszej niż 20 °C, na zarośniętych płyciznach[7]. Samica buduje na oczyszczonym z roślin podłożu prymitywne gniazdo[7] i składa do niego około 500 tys. ziaren ikry, której pilnuje samiec. Wylęg następuje po 3-4 dniach. Okres larwalny kończy się po około 21 dniach. Młode osobniki wyglądem przypominają kijanki.W zależności od sprzyjających warunków sumy mogą osiągnąć metr długości nawet w przeciągu niecałych 2 lat. W prywatnych hodowlach (np. w Niemczech, Hiszpanii), już 10 miesięczne sumy mierzą przeciętnie około 60 cm. Nie jest jeszcze znana maksymalna długość życia tej ryby, ale szacuje się, że może dożyć ponad 80 lat.[potrzebny przypis]
Największe znaczenie gospodarcze ma w rejonie Morza Czarnego. Wędkarze łowią go przede wszystkim na żywca lub martwą rybkę, z gruntu lub na spławik oraz na spinning.
Rekord Polski wagowy: 105 kg, 261 cm (złowiony 8 października 2011 r. w Jeziorze Rybnickim)[9].
Oficjalny rekord świata: ok. 135 kg (według organizacji IGFA), złowiony w rzece Pad we Włoszech[10].
Sum pospolity, sum, sum europejski (Silurus glanis) – gatunek ryby z rodziny sumowatych (Siluridae).
O siluro (Silurus glanis), frequentemente confundido com o peixe-gato (cujo comprimento não ultrapassa 30 cm), é um grande peixe de água doce originário dos grandes rios da Europa Central e ocorrendo, como espécie invasora, em outros cursos de água europeus, como os rios Tejo[1], Ebro (Espanha), Zêzere (Portugal), e Ródano (França).
O Silurus glanis é o maior peixe de águas interiores da Europa e um das maiores espécies de peixes de água doce, podendo alcançar, em condições favoráveis, até três metros de comprimento e 150 kg de peso.[2] Contudo, não há registo de um espécime dessas dimensões nos últimos 100 anos.
O siluro é um peixe bentónico, ictiófago, dotado de 6 barbilhos (dois longos na parte superior da mandíbula e quatro menores por baixo), que se alimenta sobretudo ao anoitecer. Vários pescadores desportivos relataram, no entanto, ter encontrado no estômago destes peixes outras presas para além de peixes, tais como pequenos mamíferos (ratos) e aves.
O habitat original dos siluros estende-se desde o Elba e do Doubs, no leste de França, até ao leste e sudeste da Europa (com exceção da costa do Mediterrâneo); da bacia do Aral até a (Turquia) e Afeganistão).
A existência do siluro no Danúbio e no Reno, onde era endémico, está registada na L'Histoire Naturelle de Buffon, editada no século XIX.
O siluro está também presente no Mar Cáspio e em zonas de águas salobras do Báltico e do Mar Negro.[3]
Registos fósseis, no entanto, indicam que, anteriormente, a espécie viveu também a norte do Reno e dos seus afluentes, chegando até ao Mar do Norte.
A introdução do siluro em Espanha foi da responsabilidade do biólogo alemão Roland Lorkowsky em 1974, que introduziu no Ebro 32 juvenis procedentes do Danúbio, como o próprio admitiu em entrevista a Zeb Hogan.[4]
Em Portugal, desconhece-se o processo de introdução do peixe.[5]
Até 2012, foram avistados siluros nos rios Tejo, Pônsul, Ocreza, Guadiana e Zêzere.[6]
Em 2014 já apareceu no Baixo Mondego (Barragem da Aguieira), e em várias albufeiras do Ribatejo (Rio Sorraia) e do Alentejo (Barragem de Maranhão).
Segundo a literatura mais recente, parece improvável que o S. glanis exerça pressão trófica sobre peixes nativos, exceto quando outros impactos humanos já estiverem ocorrendo.[3]
Devido ao seu tamanho e forma peculiar o Silurus glanis é um peixe comestível bastante popular na Europa Central e Oriental. A sua carne e gordura eram utilizadas para fins de cura em alguns locais do mundo.[7] No século quatro, foi descrito pelo poeta Decimus Magnus Ausónio como nostrae mitis Balaena Mosellae ( "baleia gentil do nosso Mosel " ).[8]
A importância económica do peixe-gato é diferente em varias regiões do seu habitat. No leste da Europa é pescado comercialmente e cada vez mais criado em aquicultura. A sua carne é branca, de sabor suave, poucas espinhas e tem um teor de gordura de seis a oito por cento.[9] É comercializado fresco, secos , fumado ou salgado. No Mar Cáspio os ovos são utilizado como caviar.
,_%D0%A1%D1%8B%D1%80%D0%B4%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%8F,_%D0%91%D0%B0%D0%B9%D2%9B%D0%BE%D2%A3%D1%8B%D1%80.jpg)
.png)
,_%D0%A1%D1%8B%D1%80%D0%B4%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%8F,_%D0%91%D0%B0%D0%B9%D2%9B%D0%BE%D2%A3%D1%8B%D1%80.jpg)
,_%D0%A1%D1%8B%D1%80%D0%B4%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%8F,_%D0%91%D0%B0%D0%B9%D2%9B%D0%BE%D2%A3%D1%8B%D1%80.jpg)
,_%D0%A1%D1%8B%D1%80%D0%B4%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%8F,_%D0%91%D0%B0%D0%B9%D2%9B%D0%BE%D2%A3%D1%8B%D1%80.jpg)
_(13532570755).jpg)
,_%D0%A1%D1%8B%D1%80%D0%B4%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%8F,_%D0%91%D0%B0%D0%B9%D2%9B%D0%BE%D2%A3%D1%8B%D1%80.jpg)
,_%D0%A1%D1%8B%D1%80%D0%B4%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%8F,_%D0%91%D0%B0%D0%B9%D2%9B%D0%BE%D2%A3%D1%8B%D1%80.jpg)
|ano= (ajuda) !CS1 manut: Nomes múltiplos: lista de autores (link) O siluro (Silurus glanis), frequentemente confundido com o peixe-gato (cujo comprimento não ultrapassa 30 cm), é um grande peixe de água doce originário dos grandes rios da Europa Central e ocorrendo, como espécie invasora, em outros cursos de água europeus, como os rios Tejo, Ebro (Espanha), Zêzere (Portugal), e Ródano (França).
Somnul (Silurus glanis) este o specie de pește răpitor de talie mare din familia Siluridae. El este răspândit mai ales în Europa Centrală și Europa de Est, dar și în Asia de Vest putând fi întâlnit și în Afganistan sau Kazahstan. Somnul trăiește frecvent în bălți, lacuri, pe cursul inferior al fluviilor mai mari, ca și la gura lor de vărsare în Marea Baltică, Marea Neagră, Marea Caspică. Peștele preferă locurile adânci cu mâl și ape tulburi.
Somnul are un corp lung, cu un cap turtit dorso-ventral; are o gură largă, care are pe laturi două mustăți lungi, sub gură fiind mustăți scurte. Corpul se termină fără o înotătoare codală propriu-zisă. În medie somnul are o lungime de 2 m, putând însă atinge o lungime de 3 m și o greutate de 150 kg. Culoarea corpului este albăstruie negricioasă sau verzuie măslinie pe spate, iar abdomenul este de o culoare mai deschisă.
Somnul este activ mai ales noaptea, vânând în apele tulburi când temperatura apei este peste 4 - 7 °C. Hrana lui constă mai ales din pești și raci, dar poate ataca și păsări acvatice sau mamifere tinere. Animalele adulte duc în general o viață solitară.
Perioada depunerii icrelor la somn este în regiunile temperate între lunile mai și iunie, când apa are o temperatură între 17 - 18 °C. Icrele sunt depuse în locuri bogate cu plante acvatice. Cantitatea de icre depuse depinde de posibilitățile de hrănire și de mărimea femelei. La 2 - 3 zile apare puietul care are o mărime de 4 – 5 mm. În primele 10 zile ei sunt sensibili la lumină. După această perioadă încep să se deplaseze activ consumând plancton, crustacee mici. În caz că nu este suficientă hrană apare canibalismul. La vârsta de 4 - 5 ani somnul este apt pentru reproducție.
Poate depăși 80 de ani.
În Europa de Est, creșterea și pescuitul somnului joacă un rol economic important.
Momelile folosite la pescuit sunt naturale (viermi, râme negre, pești mici, broaște) sau artificiale (shad-uri, lingurițe oscilante, voblere). În Germania este interzisă folosirea broaștelor ca momeală. Icrele somnului sunt toxice si nu sunt indicate consumului uman.[necesită citare]
Somnul (Silurus glanis) este o specie de pește răpitor de talie mare din familia Siluridae. El este răspândit mai ales în Europa Centrală și Europa de Est, dar și în Asia de Vest putând fi întâlnit și în Afganistan sau Kazahstan. Somnul trăiește frecvent în bălți, lacuri, pe cursul inferior al fluviilor mai mari, ca și la gura lor de vărsare în Marea Baltică, Marea Neagră, Marea Caspică. Peștele preferă locurile adânci cu mâl și ape tulburi.
Sumec západný (iné názvy: sumec obyčajný, sumec veľký, staršie: hrča obyčajná[2], ľudovo hrča, lat. Silurus glanis; Linné, 1758) z čeľade sumcovitých je popri jeseterovitých rybách najväčšia sladkovodná ryba v Európe.
Široká nízka hlava prechádza nenápadne do pretiahnutého tela, kryté slizkou kožou bez šupín. na hornej strane hlavy má malé oči. Rozoklané ústa sú vybavená dvomi dlhými chrupavčitými fúzmi v hornej čeľusti a štyrmi kratšími v čeľusti dolnej. Slúžia ako chemoreceptory a sú v nich chuťové bunky. Nahrádza zle vyvinutý zrak. Má malú chrbtovú plutvu a nemá tukovú plutvu.
Základné sfarbenie tela je olivovo zelené až modrosivé, na chrbte tmavé, na bokoch je zreteľné mramorovanie, brucho je svetlo šedé až biele a škvrnité. Ojedinele sa vyskytujú i bielo zafarbení jedinci (albíni).[3] Dorastá až 5 metrov[4], na Slovensku maximálne 3 m[3]. Môže vážiť maximálne 350 kg na Slovensku do 100 kg ale bežne má hmotnosť 30 kg[5].
Ideálne sú veľké toky s pomalým prúdom, alebo nádrže so stojatou vodou, bahnité dno s bujnou vegetáciou a podvodnými prekážkami, pretože sumec sa zdržuje pri dne (bentický druh), kde vyhľadáva členitý povrch s úkrytmi. Zemepisne sa vyskytuje v horných častiach povodia riek Rýn a Labe a ďalej vo vodách východnej časti Európy patriacich k úmoriam Baltského, Čierneho a Kaspického mora.
Nie je náročný na obsah kyslíka a znesie aj znečistenie.[5]
Patrí k rybám dlhovekým. Dožíva sa bežne veku 20 – 40 rokov. V priaznivých podmienkach (dostatok potravy, teplá voda) rastie veľmi rýchlo. V chladných vodách je jeho rast pomalší. Žije spoločensky.[3]
Neres je od mája do júla, pri teplote vody nad 18 °C.[3] Samica z rastlín vytvára hniezdo a ikry v zhlukoch lepí na rastliny. Ikry ochraňuje.[5]
Sumec sa živí rôznou potravou, ktorá sa mení i jeho vekom. Mladšie jedince sa živia planktónom, neskôr hmyzom a rybami.[5] Dospelý jedinec filtruje bahno, aby z neho dostal mikroskopické bezstavovce, chytá červy, obojživelníky, plazy, mäkkýše, kôrovce, z rýb hlavne lieňov a kaprov, vodných cicavcov a dokonca aj vodné vtáky (kačice).[4] Často loví v noci alebo pred búrkou.[5]
Vysoká je jeho športovo-rybárska hodnota[3] a uplatňuje sa aj jeho biomelioračná funkcia – obmedzovanie a zhodnocovanie premnožených druhov rýb. Je cenný aj pre dobré mäso bez kostí.[6] Lovná miera sumca veľkého na území Slovenska je v roku 2012 ustanovená na 70 cm.
Zo sumca sa vyrába aj lacný kaviár, z kostí a plynového mechúra sa vyrába lepidlo a využíva sa aj koža.[4]
Commons ponúka multimediálne súbory na tému Sumec západný
Sumec západný (iné názvy: sumec obyčajný, sumec veľký, staršie: hrča obyčajná, ľudovo hrča, lat. Silurus glanis; Linné, 1758) z čeľade sumcovitých je popri jeseterovitých rybách najväčšia sladkovodná ryba v Európe.
Evropski som je sladkovodna riba iz družine pravih somov.
Navadni som je velika riba z dolgim, valjastim telesom, ki ni pokrito z luskami. Ima veliko glavo z velikimi usti, okoli katerih so trije pari brkov in majhnimi očmi. V ustih ima več vrst zob. Predrepna plavut je dolga in sega od sredine trebuha vse do repne plavuti.
Zgornja stran telesa je temno do olivno zelene barve ali celo skoraj povsem črna, boki pa so marmorirani svetlo sivih do olivnih ali rjavkastih tonov. Trebuh je belkaste barve, plavuti pa so temne in lahko pri starejših primerkih postanejo rdečkaste.
Spolno dozori v petem ali šestem letu starosti, drstiti pa se začnejo od maja do junija v vodnem rastlinju, kjer samec zgradi nekakšno gnezdo, v katerega samica odloži okoli 30.000 iker na kilogram telesne teže. Ikre do dokončnega razvoja čuva samec. Prezimijo v globokih tolmunih in luknjah na dnu rek ali jezer.
Som je največja sladkovodna riba, ki lahko zraste do 3 metrov v dolžino in doseže preko 100kg( uradno največji ulovljen som je meril 2.67m ter tehtal 127kg). Prehranjuje se pretežno z drugimi ribami, pogosto pa tudi z mrhovino ali celo vodnimi pticami.
Razširjen je v porečju Donave, živi pa tudi v vseh rekah, ki se stekajo v Baltik. Na vzhodu je razširjen v rekah, ki se stekajo v Kaspijsko jezero, Azovsko morje in Aralsko jezero. Na severu ga najdemo na Švedskem, polotoku Jutland in na Finskem. V Franciji poseljuje reko Doubs. Pojavlja se tudi v vodotokih jugovzhodne Anglije. V Rusiji je razširjen tudi v porečju reke Neve in v Ladoškem jezeru.
V Sloveniji poseljuje Savo, Muro, Dravo s pritoki, Krko, Savinjo, Ljubljanico, Vipavo, pa tudi Blejsko in Bohinjsko jezero. Vlagajo ga tudi v večje ribnike, predvsem zaradi športnega ribolova.
Navadni som je dokaj pomembna gospodarska riba, privlačen pa je tudi za športne ribiče, ki ga lovijo na vobler, trnek in blestivke. Ponekod v Evropi ga ogroža onesnaževanje in prevelik izlov.
V zadnjih desetletjih so začeli mladice vzrejati tudi umetno in jih vlagati v vodotoke. Pri nas so ukrepi za zaščito soma najmanjša lovna mera, lovopust v času drsti ter zavarovanje drstišč.
Evropski som je sladkovodna riba iz družine pravih somov.
Mal[2] (Silurus glanis),[3] ibland kallad europeisk mal, är en stor sötvattensfisk som ingår i släktet Silurus och familjen malfiskar.[4][5][2] Malen är en av världens största sötvattensfiskar med storleksrekord på närmare fem meter och över 300 kg. Fisken trivs i lugnvatten från Spanien till Centralasien. I Sverige finns den dock endast i tre olika vattensystem i sydöstra delen av landet, och populationen är hotad på grund av miljöförändringar.
Malen kan bli upp till fem meter lång och väga 300 kg,[6] och näst efter europeisk stör är den Europas längsta sötvattensfisk.
Malen har en lång, hög, ihoptryckt kropp, med en slät hud utan fjäll och som ofta är täckt av slem.[7] Kroppen är kilformig och smalare bak än fram.[6] Undersidan av kroppen är marmorerad, färgen på översidan är blåsvart.[8] Huvudet är platt med två långa skäggtömmar från överkäken och fyra kortare från underkäken; vilka alla fungerar som känselorgan (motsvarande morrhår hos katter). På skäggtömmarna sitter också smaklökar som är till hjälp vid födosökandet. Den breda munnen är full av små tänder.[6] Fisken har en mycket liten ryggfena och en mycket lång analfena.[7] Till det yttre påminner malen närmst om laken.[8]
Europeisk mal är en av de största sötvattenfiskarna i världen. Det största infångade exemplaret i Sverige fångades 1870,[9][a] där det i Eskilstuna Tidning för den 10 augusti stod att läsa: "en owanlig fisk warit införd å Eskilstuna torg. Det war näml. en 6 alnar lång mal, som infångats i sjön Båfwern."[12] Sjön går idag under namnet Båven, fiskaren skulle ha varit fiskaren Anders Petter Karlsson Sandberg,[13] och 6 alnar motsvarar 3,6 meter. Vikten var enligt uppgift hela 180 kg. Den köptes av åkaren J. E. Jacobsson som sedan skänkte skinnet till det nybyggda läroverket.[14]
Det näst tyngsta exemplaret, med vikten 139 kg, fångades i Emån. Den tredje största vägde 127,5 kg och fångades i Ivösjön i nordöstra Skåne, även den på 1800-talet.[15]
Internationellt har några av de största exemplaren fångats i Ryssland (eller områden som tillhört Ryssland). Den absoluta toppnoteringen gäller ett exemplar som på 1800-talet fångades i Dnepr, med en längd på 4,57 meter och en vikt på 336,3 kg. Det italienska rekordet är på 2,78 meter och 144 kg, uppmätt på en fisk fångad i Pos delta.[16]
Malen förekommer i sötvatten och bräckt vatten, där den föredrar näringsrika vatten.[17] Den är en bottenlevande art som förekommer ner till 30 meters djup[18] och trivs bäst i långsamt flytande vatten. I vatten med nedhängande rötter av gråvide, hålor, stenblock och liknande trivs arten. Även översvämningsmarker och våtmarker är en passande biotop.[8]
Malens favoritföda är karpfiskar som mört och björkna.[19] Malen har dock en varierande diet som ofta även inkluderar grodor[19] och i varierande grad även kräftdjur och sjöfågel; vid minst ett tillfälle har den setts jaga duvor (!) som uppehållit sig vid strandkanten. Den är framför allt nattaktiv.[7]
Europeisk mal kan bli åtminstone 30 år gammal,[18] och det svenska åldersrekordet hålls av en 40 år gammal fisk på 38 kg.[8] Teoretiskt bedöms att arten kan nå 80 års ålder.[6]
Malen leker nära stranden under sommaren, där äggen fastnar på vattenväxter.[7] Honan kan producera cirka 30 romkorn per gram kroppsvikt, vilket innebär att en hona på 10 kg kan lägga 300 000 korn. Det är hanen som sedan vaktar rommen, tills de kläcks; kläckningen tar 2-3 dygn beroende på vattentemperatur.[6] Favorittemperaturen i vattnet är 22 °C,[8] och i de kalla svenska vattnen växer fisken långsamt.[6]
Malen förekommer i stora delar av södra och mellersta Europa – så långt norrut som till södra Sverige och så långt söderut som till Spanien och Turkiet – samt vidare till Centralasien i öster.[7][4] Den förekommer i avrinningsområden vid Nordsjön, Östersjön, Svarta havet, Kaspiska havet, Aralsjön, vid Maritza i Egeiska havet och Strumas till Sperchios avrinningsområden i Turkiet men saknas i övriga flodbäcken runt Medelhavet. Arten är idag vida introducerad och omförflyttad i hela Europa och introducerad till Balchasjsjön.[4]
Arten förekommer i Götaland och Svealand,[20] främst i Emåns vattensystem i östra Småland samt i sjön Båven i Södermanland (del av Nyköpingsåns vattensystem[21]). Sparsamt förekommer den även i Möckeln (del av Helge ås vattensystem)[8] i Kronobergs län samt ett antal mindre sjöar i Småland och Södermanland som är del av de här tre uppräknade vattensystemen.[6]
Malens förekomst i södra Sverige är en kvarleva från den tid (för 8 000 år sedan) då hela Östersjön var en insjö. Idag förekommer fisken inte i saltvattnet i Östersjön, vilket har isolerat den svenska populationen från resten av malbestånden på den eurasiska kontinenten.[8]
Globalt är inte arten hotad utan kategoriseras av IUCN som livskraftig LC.[1] Enligt den finländska rödlistan[17] är arten nationellt utdöd i Finland. I flera områden där arten introducerats har malen haft ogynnsamma effekter på den lokala ekologin.
Malen är i Sverige upptagen som starkt hotad (EN) på rödlistan och därför fridlyst.[20] Anledningen till den svenska malstammens kraftiga tillbakagång de senaste 50 åren tros främst vara kraftverksbyggen, sjösänkningar, förstörda lekplatser, utdikningar och föroreningar.[8] Dessutom är det kalla svenska vattnet en försvårande faktor.[19] I Hjälmaren försvann malen i samband med sjösänkningen under 1880-talet.
Projekt för att säkra malens överlevnad i Sverige har satts igång, och man har kunnat bevisa att malen har förökat sig i några få svenska vattendrag de senaste åren. I Helge å, där beståndet i den nedre delen av ån försvann på 1960-talet på grund av föroreningar, utplanterades ett antal exemplar 1999.[8] "Projekt Malen" har pågått sedan 1982, startat på initiativ av Högskolan i Kalmar och Sportfiskarna.[8] Omsorgen om malen har gjort att kanaliseringen av Emån i slutet av 1980-talet inte gjordes på den för malen passande Fliserydsplatån längs med ån.[19]
För att försöka rädda arten i Sverige håller ett åtgärdsprogram på att tas fram av Fiskeriverket. Eftersom arten sedan 1994 är fredad i Sverige,[22] måste malar som fångas sättas tillbaka oskadade.
År 2012 ansågs att det fanns knappt 250 malar som var reproduktionsdugliga i hela Sverige.[19]
Malen är Smålands landskapsfisk.[23]
Europeisk mal beskrevs och klassificerades första gången av Carl von Linné, år 1758. Arten har getts tre olika vetenskapliga namn:
Det svenska trivialnamnet för arten är i litteraturen europeisk mal.[6]
Wikimedia Commons har media som rör Mal (fisk).
Wikispecies har information om Silurus glanis.
Mal (Silurus glanis), ibland kallad europeisk mal, är en stor sötvattensfisk som ingår i släktet Silurus och familjen malfiskar. Malen är en av världens största sötvattensfiskar med storleksrekord på närmare fem meter och över 300 kg. Fisken trivs i lugnvatten från Spanien till Centralasien. I Sverige finns den dock endast i tre olika vattensystem i sydöstra delen av landet, och populationen är hotad på grund av miljöförändringar.
Bayağı yayın balığı (Silurus glanis), Siluridae familyasından Avrupa'nın ikinci büyük tatlı su balığıdır. Yassı ve geniş kafası, geniş ağzı, dudaklarından sarkan iki uzun anteni ve çenesinden sarkan daha kısa dört anteni, kuyruğuna kadar uzanan alt-yüzgeci ve kafasının yakınında bulunan daha küçük bir sırt-yüzgeci vardır. Bayağı yayın balığı çok iyi duyma kabiliyetine sahiptir. Seksen yaşına kadar yaşayabilir.
Bayağı yayın balığının dişisi kilo başına 30.000 yumurta üretir. Erkek balık, yavrular yumurtalardan çıkana kadar yuvayı korur, bu süre, suyun sıcaklığına göre üç ila on gün arasında değişir.
Bayağı yayın balığı büyük, ılık gölleri ve derin, yavaş akan ırmakları tercih eder. Su akıntılarının oluşturduğu mağaralarda ve suya batmış ağaçların yanında barınmayı sever.
Alt dudağın üsttekinden daha öne çıkık durmasından da anlaşılacağı gibi, suyun ortasında ve suyun dibinde beslenir. Suni göllerde de üretilen yayın balığı yenilen bir balıktır. Ama yaşlı balıkların eti tatlı olmadığı için belli bir yaşa kadar yenilmesi gerekir; o zaman tadı dana etini andırır.
Bayağı yayın balıkları kuzey hariç Avrupa'nın her yerinde bulunur. Türkiye'de de büyük ırmaklarda ve baraj göllerinde bulunur. Fırat ve Dicle Irmaklarının dışında kalan akarsu ve göllerde yayılmıştır. 3 metreye varan uzunluğu ve 150 kiloya varan ağırlığı ile, mersin balığından sonra Avrupa'nın ikinci büyük balığıdır. Ama bu büyüklüğe ulaşan yayın balıkları çok nadirdir, son yüz yıl içinde, bu büyüklükte balık yakaladığını söyleyenlerin inandırıcı kanıtları yoktur. En son inandırıcı kanıtlar 19. yüzyıldan kalmadır. Yayın balığı ortalama 1,30 - 1,60 metre boyundadır. Bazen iki metreden daha büyüğünü yakalamak da mümkündür. Yakın zamanda yakalanan en büyük yayın balıkları Po Nehrinde yakalanan 2,78 metre boyunda ve 144 kilo ağırlığında, Almanya'da yakalanan 2,49 metre boyunda ve 89 kilo ağırlığındaki yayınlardır. Fransa, İspanya ve Yunanistan'da da yaklaşık bu büyüklüklerde yayınlar yakalanmıştır.
Bayağı yayın balığı genellikle balıkla beslenir, ama solucan, sülük, böcek ve yengeç de yer. Belli bir büyüklüğe ulaştıktan sonra, kurbağa, fare, sıçan, ördek ve su kıyısında yaşayan kuş türleriyle de beslenir.
Balıkçılar, tuttukları balığın büyüklüğünü abartmaları ile meşhurdur, ama eğer anlatılan balık yayın balığı ise onları biraz daha ciddiye almak gerekebilir:
Kanıtlanmış olaylar
Bayağı yayın balığı (Silurus glanis), Siluridae familyasından Avrupa'nın ikinci büyük tatlı su balığıdır. Yassı ve geniş kafası, geniş ağzı, dudaklarından sarkan iki uzun anteni ve çenesinden sarkan daha kısa dört anteni, kuyruğuna kadar uzanan alt-yüzgeci ve kafasının yakınında bulunan daha küçük bir sırt-yüzgeci vardır. Bayağı yayın balığı çok iyi duyma kabiliyetine sahiptir. Seksen yaşına kadar yaşayabilir.
Bayağı yayın balığının dişisi kilo başına 30.000 yumurta üretir. Erkek balık, yavrular yumurtalardan çıkana kadar yuvayı korur, bu süre, suyun sıcaklığına göre üç ila on gün arasında değişir.
Bayağı yayın balığı büyük, ılık gölleri ve derin, yavaş akan ırmakları tercih eder. Su akıntılarının oluşturduğu mağaralarda ve suya batmış ağaçların yanında barınmayı sever.
Alt dudağın üsttekinden daha öne çıkık durmasından da anlaşılacağı gibi, suyun ortasında ve suyun dibinde beslenir. Suni göllerde de üretilen yayın balığı yenilen bir balıktır. Ama yaşlı balıkların eti tatlı olmadığı için belli bir yaşa kadar yenilmesi gerekir; o zaman tadı dana etini andırır.
Bayağı yayın balıkları kuzey hariç Avrupa'nın her yerinde bulunur. Türkiye'de de büyük ırmaklarda ve baraj göllerinde bulunur. Fırat ve Dicle Irmaklarının dışında kalan akarsu ve göllerde yayılmıştır. 3 metreye varan uzunluğu ve 150 kiloya varan ağırlığı ile, mersin balığından sonra Avrupa'nın ikinci büyük balığıdır. Ama bu büyüklüğe ulaşan yayın balıkları çok nadirdir, son yüz yıl içinde, bu büyüklükte balık yakaladığını söyleyenlerin inandırıcı kanıtları yoktur. En son inandırıcı kanıtlar 19. yüzyıldan kalmadır. Yayın balığı ortalama 1,30 - 1,60 metre boyundadır. Bazen iki metreden daha büyüğünü yakalamak da mümkündür. Yakın zamanda yakalanan en büyük yayın balıkları Po Nehrinde yakalanan 2,78 metre boyunda ve 144 kilo ağırlığında, Almanya'da yakalanan 2,49 metre boyunda ve 89 kilo ağırlığındaki yayınlardır. Fransa, İspanya ve Yunanistan'da da yaklaşık bu büyüklüklerde yayınlar yakalanmıştır.
Bayağı yayın balığı genellikle balıkla beslenir, ama solucan, sülük, böcek ve yengeç de yer. Belli bir büyüklüğe ulaştıktan sonra, kurbağa, fare, sıçan, ördek ve su kıyısında yaşayan kuş türleriyle de beslenir.
За зовнішніми ознаками сома легко відрізнити від усіх інших риб. У нього величезна тупа голова, велика паща зі «щіткою» — кількома рядами дрібних загнутих всередину зубів. Сом має двоє вусів на верхній щелепі і чотири вусики — на нижній. Вуса є своєрідними щупальцями, за допомогою яких сом відшукує їжу навіть у темряві. Очі в сома дуже маленькі. Сом має довгий анальний плавець, що переходить у довгий хвостовий плавець. Жировий плавець відсутній, непарні плавці не мають шипів. Тіло зверху темне, черево світле. Сом має колір, відповідний типу ґрунту, на якому він мешкає: наприклад, «піщані» соми — світліші, «кам'яні» — темніші. Іноді трапляються соми-альбіноси.
Тіло голе, без луски, покрите шаром слизу.
Сом звичайний — не тільки найбільший за розміром у роді сом, а й одна з найбільших прісноводних риб на планеті та найбільша прісноводна риба в Україні. Довжина тіла сомів може сягати 5 м, вага — 100 кг у віці 80–100 років[4][5]. Останніми роками соми більші за 100 кг не виловлюються. Причиною цьому є значний промисловий пресинг і браконьєрство. Існує чимало інформації про гігантських сомів, що сягають 250–300 кг, але документальних підтверджень існування таких сомів немає.
Поширений у Європі на схід від Рейну в Південній та Східній Європі, у басейнах Балтійського, Чорного, Каспійського і Аральського морів, Ладозького та Онезького озер[6]. Мешканець прісних вод, проте може виходити на нагул у солону воду морів. Надає перевагу теплій воді; чим північніше, тим соми трапляються в меншій кількості і меншого розміру. Ареал на півночі обмежений Ленінградською областю та півднем Фінляндії, де соми рідко досягають ваги 10 кг.
В Україні живе в басейнах всіх річок[3]. Найчисельніший у пониззі Дунаю, Дністрі, у басейні Дніпра. У західних районах нечисельний, трапляється в гірських течіях до висоти 400 м. Також трапляється в окремих ділянках Чорного моря, зокрема був помічений біля острова Зміїний.[7]
Інтродукований до багатьох акваторії Євразії. Історія вселення розпочалась у 1865 р., коли сер Лейкман вселив 14 молодих сомів з Дунаю до Англії[8]. У 1857 р. була невдала інтродукція сома до Франції (вдале вселення проведено тільки у 1960-х роках)[9].
У 1900 р. в Італії сом був випадково випущений з риболовних ставків у зовнішнє середовище[10][11]. У 1957 р. перший екземпляр виловлений у річці Адда (басейн річки По), протягом подальших 20-ти років вид поширився басейном річки По[12]. Також вселився до озера Гарда у 1956 р.[13]. У подальші роки сом заселив водойми західної Європи (Німеччини, Франції, Португалії, Данії, Нідерландів, Бельгії)[12][14][15]. До Іспанії сом був заселений у 1980–1989 рр. з басейну Дунаю, наразі поширений у басейні річки Ебро[16] Серед Азійських країн сом вселений до прісних вод Туреччини, Казахстану, Сирії, Китаю[12][17]. Також відомий у північній Африці[12].
Молодь живиться донними безхребетними, ікрою і дрібними рибами. Дорослі — типові хижаки: полюють на риб, великих донних безхребетних, часто на амфібій, рептилій, водоплавних птахів і дрібних ссавців. Загалом, здобич сома не є вибірковою, основою його раціону є масові придонні види в певній водоймі. Як і щука, сом — прекрасний санітар водойм: він з'їдає хворих і ослаблих риб.[3] Про сома також відомо, що він є канібалом, тобто поїдає молодь свого виду.
Описані випадки людоїдства[18], нападу на людей[19].
Шукає їжу сом за допомогою нюху, дотику, слуху та сприймання електромагнітних імпульсів. Зір у сома дуже слабкий.
Статева зрілість сома настає на 3–4-му році життя (при вазі 1–2 кг), нерест починається після прогрівання води до 20 °C[20]. У пониззі Дніпра нерест триває з середини травня до середини червня.[21] У ті ж терміни нерест спостерігається й у інших регіонах України і залежить переважно від метеорологічних (температура води — в першу чергу) і гідрологічних (сила паводка) умов.[22] Нерест парний, відбувається на глибинах 0,4–2,5 м за температури 18–25 °C[3]. Самиця відкладає ікру на неглибоких ділянках зі слабкою течією або зовсім без течії у вириті в ґрунті заглиблення. Зазвичай нерестовища розташовані у прибережній зоні на глибині 40–50 см на ділянках із м'якою водною рослинністю[23]. Водні рослини використовуються як субстрат для нересту, а також як природний фільтр для води і схованки для молоді.
Плодючість сомів — 140–278, максимально до 1380 тис. ікринок[3]. Вважається, що самці охороняють ікру до появи мальків. Ікринки мають блідо-жовте забарвлення. Період інкубації ікри залежить від температури води і триває в середньому близько 2,5 доби[24]. Після нересту соми переходять на глибину, до місця літніх стоянок і починають активно живитись. Післянерестовий жор — найактивніший. Триває він майже до середини літа, потім поступово знижується[25], а за перших нічних заморозків сом зовсім припиняє харчуватися.
Зазвичай все життя проводить в одній ямі, якщо тільки надзвичайні обставини не змусять його шукати інше місце (як, наприклад, пошуки їжі, нерестові та зимувальні міграції). Сом веде одиночний спосіб життя, лише деяке скупчення можна спостерігати в зимувальних ямах (іноді по кілька десятків, а то й сотень особин) або у масивних укриттях (повалені дерева, затоплені судна тощо). Перші 2–3 роки молоді соми також воліють триматися зграями, зазвичай спостерігається це в багатих кормом місцях. Соми ведуть переважно нічний спосіб життя. У спекотні дні можуть виходити до поверхні води. Вони дуже чутливі до холоду. Соменята — рухливіші й часто активні вдень. Вночі у пошуках корму соми виходять на мілководдя до берегів. Сом не любить каламутну воду і тому в дощову погоду, коли в річку надходить каламутна вода, він прагне піти з ями до поверхні. Присутність сомів у водоймі іноді можна виявити за поодинокими голосними сплесками протягом ночі.
Інформація про хвороби й паразитів сома відома із досліджень, проведених як на вільноживучих популяціях, так і, головним чином, в аквакультурі. Відзначено значну уразливість ікринок сома до бактерій, грибків, паразитів, а також через їх споживання водними комахами, такими як личинки жуків і бабок. Дорослі тварини є носіями різних бактерій, зокрема представників родів Flavobacteria, Aeromonas і Vibrio. Серед еукаріотичних паразитів відомо понад 50 видів, серед яких різні види найпростіших, як-от Apicomplexa, також нематоди, цестоди і паразитичні ракоподібні. Найбільших втрат аквакультура сома зазнає від інфузорій роду Ichthyophthirius. 1989 року був описаний специфічний вірус сома — ESV, Ranavirus Iridoviridae. Крім того, сом також чутливий до вірусів родини Rhabdoviridae, як-от збудник весняної віремії коропа. У природі негативний вплив паразитів на організм сома і його захворюваність значною мірою залежить від стану зовнішнього середовища, зокрема забруднення або нестачі кисню, в той час як в аквакультурі наявність паразитів може негативно вплинути на молодь культивованої риби і навіть викликати її загибель[26][27].
Сом — цінна промислова риба, має ніжне, смачне, жирне м'ясо. Жирність м'яса коливається в межах 4–11 %[28]. Калорійність м'яса перевищує таку в ляща, судака, коропа, кількість білка у ньому сягає 15 %.
Значення сома у водоймі неоднозначне. З одного боку, він знищує малоцінні види риб, які є конкурентами в живленні промислових видів, також виїдає слабких і хворих риб, виконуючи таким чином роль біологічного меліоратора водойми. З іншого боку, при досягненні великих розмірів (понад 90–120 см) сом може шкодити рибному господарству, знищуючи цінних промислових риб. Тому його чисельність слід регулювати промисловим ловом.
Утім, активний промисловий лов сома призвів до зниження чисельності його популяції в багатьох водоймах, таких як дельта Дунаю, Дніпро, Волга, водойми Середньої Азії[22].
Районами промислового лову сома звичайного в Україні є Дніпро, його пригирлова частина, а також Азовське море, Сіверський Донець, Дністер і Дунай. Згідно з офіційною статистикою, у 1930-х рр. на Середньому Дніпрі питома вага цієї риби в уловах становила від 3,6 до 5,6 %, що відповідає 211–333 т на рік. У 1950-х рр. його добування, як і більшість дніпровських риб, знизилось та становило 97 т на рік. Однак у 60-х роках різко пішла вгору, досягнувши рекордних для Дніпра значень 377 т на рік. У подальшому обсяги вилову неухильно падали. У 1970-х рр. було виловлено тільки 76 т, в 80-х — 63,2 т, 90-х — 13,7 т[29].
Особливо вражаюче падіння обсягів вилову сома в Україні представлене в матеріалах FAO. У 1989–1990 рр. в усіх водоймах у середньому добували 2070 т цієї риби, у 1991–1995 рр. обсяги вилову були вже у 10 разів менше 191 т, а в 1996–2001 рр. вони впали до 1,8 т, а це означає, що вони скоротилися більше, ніж у 1000 разів![29]
Завдяки своїй екологічній пластичності та неперебірливості в їжі сом став об'єктом товарного вирощування у ставкових господарствах у балканських країнах і Угорщині[22]. В Україні сома вирощують як у монокультурі, так і в полікультурі з дволітками та трилітками коропа та рослиноїдних, оскільки сом не живиться одновіковим коропом та рослиноїдними рибами[30]. Кінцева маса товарних дволіток сома у господарстві становить 700–1000 г. Плідникам роблять триразову внутрішньом'язову ін'єкцію суспензії гіпофізу ляща. Співвідношення статей при штучному розмноженні становить 1:2, робоча плодючість становить 12-36 тис. ікринок на кілограм маси тіла, а відсоток запліднення — 82-98%.
Інкубація ікри здійснюється в апаратах Вейса. Молодь вирощують у басейнах та лотках при проточності із розрахунку 5-6 л/хв. Рентабельність штучного розведення й вирощування сома в полікультурі становить 7%.
Сом — один із найпопулярніших об'єктів аматорської та спортивної риболовлі. Сома ловлять з берега або човна. Сомова риболовля належить до категорії «біг гейм» (англ. Big game, «велика гра»), тобто найвищої категорії складності.
Багато рибалок-сомятників сповідують принцип «спіймав — відпусти». Це сприяє збереженню популяції сома, що особливо важливо в умовах майже неконтрольованого в Україні браконьєрського вилову. У деяких країнах, наприклад в Іспанії, відпускати спійманого сома — обов'язково.
Для вилову сома використовують лише найміцніші снасті, серед яких найпоширеніші бренди: Fin-Nor, Penn, MAD, Black Cat, Uni Cat. Особливо популярними є гачки — Gamakatsu та Owner. Для вилову дрібного сома з берега використовують також коропові та серфові (призначені для лову у смузі прибою) снасті.
Найпопулярнішими наживками при ловлі сома є молюски, жаби, живець, м'ясні та морепродукти, важкі блешні та силіконові приманки. Дрібного сома найчастіше ловлять на дощового черв'яка. Специфічним для сома є спосіб ловлі «на квок». Для ловлі сома адаптовано традиційні коропові наживки — пелетс та бойли — ароматні шматочки, що прив'язуються до гачка.
Найпопулярнішими місцями спортивної ловлі сома є північна Іспанія (річка Ебро), Італія (річка По), Казахстан, Німеччина. На річці Ебро проводять регулярні змагання з ловлі сома. У США практикується ловля сома руками — нудлінг, щоправда, таким чином ловлять далекого родича європейського сома — сома оливового (Pylodictis olivaris).
У слов'янський міфології сом звичайний асоціювався із міфічним божком природи — водяником, котрий сам міг набувати образу велетенського сома. Звідси виникла і народна назва риби — «риба водяного». Люди вважали сома небезпечною істотою, що міг топити з поверхні води качок, гусей, собак і навіть маленьких дітей. У словнику довіднику «Слов'янський світ» наведено ще одну народну назву сома — «чортів кінь». За переказами, це величезний сом, на якому їздить водяник під час оглядин своїх володінь і який йому приносить потопельників. Ось чому в деяких місцевостях цю рибу не вживали в їжу, виловленого сома не можна було сварити, аби не почув водяник і не помстився за нього. Згідно із Танахом, сом — нечиста риба, адже не має луски[31].
На Запоріжжі існувала легенда, згідно з якою предком запорозьких козаків був вусатий сом, а саме слово «сом» означало чаклун або чарівник[32].
Образ сома використовувався в українських народних легендах, переказах та казках: «Сом»[33], «Легенда про Сома»[34]. За свою характерну зовнішність і поведінку про сома згадується в народних прикметах, загадках, приказках та повір'ях[35][36]:
Сому вусатому, сумно самому
Щука сома не з'їсть
Ловили, ловили, та й піймали сома.
Не людина, і не звір - а вусатий.
Вусатий велет, під мостом
Перед грозою б'є хвостом.
Ляже й спить на глибині
З шаром мулу на спині,
Тільки вуса повертає,
Що навколо – все він знає!
Українські письменники також зверталися у своїх творах до цієї риби: Григір Тютюнник у «Степовій казці»[37], Лущевська Оксана у «Пригодах сома на ім'я Сіромаха»[38], Олександр Петрович Ємченко у «Пригодах чорного сома» та Остап Вишня у оповідці «Сом»[39].
Сом звичайний зображений на поштових марках деяких європейських держав:
Латиська поштова марка
Поштова марка НДР
Поштова марка України
Cá nheo châu Âu (Silurus glanis) là một loài cá da trơn bản địa những vùng rộng ở trung, nam, và đông châu Âu, cũng như trong lưu vực biển Baltic, biển Đen, và biển Caspi. Nó được du nhập đến Tây Âu để làm cá thể thao và hay hiện diện khắp một vùng kéo dài từ Liên hiệp Anh đến Kazakhstan và Trung Quốc. Đây là một loài cá nước ngọt thiếu vảy. Loài cá này có thể sống đến hơn 50 năm.
Cá nheo châu Âu sống trong những hồ lớn,âm và con sông sâu, nước chảy chậm. Chúng thích trốn trong những chỗ có che chắn như hố dưới đáy sông hay đám cây chìm. Chúng thường được giữ trong ao làm cá thể thao.
Giống phần đông cá tầng đáy nước ngọt, cá nheo châu Âu sống nhờ giun đốt, động vật thân mềm, côn trùng, động vật giáp xác, và cá. Những cá thể lớn đã được ghi nhận ăn ếch, chuột nhắt, chuột cống, chim nước như vịt và cũng có ăn thịt đồng loại. Theo một nguyên cứu do những nhà nghiên cứu của đại học Toulouse (Pháp) công bố năm 2012,[2] những cá thể của loài này khi ở ngoài môi trường sống thông thường của chúng có khi bơi đến sát bờ để săn bồ câu.[3]
Cá nheo châu Âu (Silurus glanis) là một loài cá da trơn bản địa những vùng rộng ở trung, nam, và đông châu Âu, cũng như trong lưu vực biển Baltic, biển Đen, và biển Caspi. Nó được du nhập đến Tây Âu để làm cá thể thao và hay hiện diện khắp một vùng kéo dài từ Liên hiệp Anh đến Kazakhstan và Trung Quốc. Đây là một loài cá nước ngọt thiếu vảy. Loài cá này có thể sống đến hơn 50 năm.
естественный ареал (пресные водоёмы)
интродуцирован (пресные водоёмы)
ареал в солёных водоёмах
Обыкнове́нный сом[1], или европе́йский сом[1] (лат. Silurus glanis) — крупная[2] пресноводная бесчешуйчатая рыба семейства сомовых (Siluridae).
Длина тела до 5 м, вес до 400 кг (по историческим данным)[3]. Л.П. Сабанеев приводит сведения Кесслера о поимке сомов весом более 300 кг в XIX веке, в Днепре, Днестре и Одере[4]. Официально зарегистрирован пойманный сом весом 306 кг, длиной более 3 м и возрастом около 80 лет[5]. Сейчас сомы весом выше 100 кг встречаются крайне редко, тем не менее зарегистрированы случаи поимки сомов длиной более 2,5 м и весом около 150 кг[6]. Анальный плавник длинный, жировой плавник отсутствует, непарные плавники не имеют шипов.
Окрас в большинстве случаев бурый с оттенками коричнево-зелёного, брюхо белое. В зависимости от мест обитания окрас может меняться от почти чёрного до светло-жёлтого. Иногда, очень редко, встречаются сомы альбиносы.
Обитает в реках и озёрах Европы и Европейской части России, кроме бассейна Ледовитого океана. Обычен в Европе и в бассейне Аральского моря.
Икрометание весной в прибрежной зоне среди водной растительности. Самка откладывает икру в гнездо, которое самец охраняет. Половозрелость обычно на пятом году жизни.
Существует заблуждение, что сом питается только падалью и подпорченными продуктами. На самом деле это не совсем так. Основной пищей сома на ранней стадии развития являются мелкие ракообразные, мальки и водные насекомые. В более зрелом возрасте, в зависимости от кормовой базы, предпочитает в рационе живую рыбу и других пресноводных животных и моллюсков. Также известны случаи нападения на водоплавающих птиц и мелких домашних животных.
Активный ночной хищник. Днём предпочитает отлёживаться на ямах, в коряжнике и прочих «крепких местах».
Перед ледоставом собирается на ямах в небольшие группы от 5 до 10 особей. Зимой не питается и практически неактивен.
Описаны случаи нападения крупных особей на людей, особенно детей[4][7]. В XVI-XVIII веках неоднократно фиксировались случаи поимки гигантских сомов в Дунае, в желудках которых находили человеческие тела или их части, при этом, однако, неясно, становились ли погибшие жертвами рыб при жизни, или же последние употребляли в пищу их трупы[8].
В Волге можно встретить особей, масса тела которых достигает около 50 кг[9]. Наиболее крупные сомы (весом более 100 кг) иногда вылавливаются рыбаками в Испании, в р. Эбро, где они были акклиматизированы в середине XX века и быстро размножились[2].
Во многих регионах распространён способ ловли сома на квок.
Сома издавна употребляли в пищу, преимущественно в жареном виде, хотя В. И. Даль в книге «О поверьях, суевериях и предрассудках русского народа» (1845-1846) утверждал, что крестьяне южнорусских губерний и донские казаки его мясом брезговали, называя «чёртовым конём», используя лишь жирный хвост в качестве начинки для пирогов[10].
Примечателен факт, что мусульмане не едят рыбу без чешуи (в том числе и сомов), что вплоть до середины XX века способствовало лучшему сохранению численности сомов в мусульманских регионах.[источник не указан 254 дня]
Обыкнове́нный сом, или европе́йский сом (лат. Silurus glanis) — крупная пресноводная бесчешуйчатая рыба семейства сомовых (Siluridae).
Длина тела до 5 м, вес до 400 кг (по историческим данным). Л.П. Сабанеев приводит сведения Кесслера о поимке сомов весом более 300 кг в XIX веке, в Днепре, Днестре и Одере. Официально зарегистрирован пойманный сом весом 306 кг, длиной более 3 м и возрастом около 80 лет. Сейчас сомы весом выше 100 кг встречаются крайне редко, тем не менее зарегистрированы случаи поимки сомов длиной более 2,5 м и весом около 150 кг. Анальный плавник длинный, жировой плавник отсутствует, непарные плавники не имеют шипов.
Окрас в большинстве случаев бурый с оттенками коричнево-зелёного, брюхо белое. В зависимости от мест обитания окрас может меняться от почти чёрного до светло-жёлтого. Иногда, очень редко, встречаются сомы альбиносы.
Обитает в реках и озёрах Европы и Европейской части России, кроме бассейна Ледовитого океана. Обычен в Европе и в бассейне Аральского моря.
Икрометание весной в прибрежной зоне среди водной растительности. Самка откладывает икру в гнездо, которое самец охраняет. Половозрелость обычно на пятом году жизни.
Существует заблуждение, что сом питается только падалью и подпорченными продуктами. На самом деле это не совсем так. Основной пищей сома на ранней стадии развития являются мелкие ракообразные, мальки и водные насекомые. В более зрелом возрасте, в зависимости от кормовой базы, предпочитает в рационе живую рыбу и других пресноводных животных и моллюсков. Также известны случаи нападения на водоплавающих птиц и мелких домашних животных.
Активный ночной хищник. Днём предпочитает отлёживаться на ямах, в коряжнике и прочих «крепких местах».
Перед ледоставом собирается на ямах в небольшие группы от 5 до 10 особей. Зимой не питается и практически неактивен.
Описаны случаи нападения крупных особей на людей, особенно детей. В XVI-XVIII веках неоднократно фиксировались случаи поимки гигантских сомов в Дунае, в желудках которых находили человеческие тела или их части, при этом, однако, неясно, становились ли погибшие жертвами рыб при жизни, или же последние употребляли в пищу их трупы.
В Волге можно встретить особей, масса тела которых достигает около 50 кг. Наиболее крупные сомы (весом более 100 кг) иногда вылавливаются рыбаками в Испании, в р. Эбро, где они были акклиматизированы в середине XX века и быстро размножились.
Во многих регионах распространён способ ловли сома на квок.
Сома издавна употребляли в пищу, преимущественно в жареном виде, хотя В. И. Даль в книге «О поверьях, суевериях и предрассудках русского народа» (1845-1846) утверждал, что крестьяне южнорусских губерний и донские казаки его мясом брезговали, называя «чёртовым конём», используя лишь жирный хвост в качестве начинки для пирогов.
Примечателен факт, что мусульмане не едят рыбу без чешуи (в том числе и сомов), что вплоть до середины XX века способствовало лучшему сохранению численности сомов в мусульманских регионах.[источник не указан 254 дня]
歐鯰（学名：Silurus glanis）又稱歐洲巨鯰，為輻鰭魚綱鯰形目鯰科的其中一種，是在歐洲生活的淡水鯰[a]和汽水鯰，是世界上最大的淡水魚之一以及世界最大的鯰魚之一。
歐鯰的体色各不相同，有的身体全黑，而有的头部则是深黄绿色或蓝黑色。歐鯰肋部颜色稍浅，还有极少数体表带有棕红色光泽；而其腹部是白色的。全身均为蓝黑色或白色的歐鯰个体也出现过。除了底色以外，歐鯰的身上还有云片状或点状的花纹。鳍色为深棕红色或紫褐色。[2]
歐鯰的體色主要會隨著水的清澈程度而受影響，生活在混濁水域中歐鯰體色是褐色，而生活在清澈水域中歐鯰體色則是偏向黑色，此外，季節也會影響歐鯰的體色。[3]
歐鯰身体很长，前端圆柱形，末端较扁平，头部较大且扁平，口部宽而大，有3对触须，上颌触须放松时尤其长，可以触及胸前。脊鳍十分小，向头部方向插入身体，但无脂鳍。臀鳍基部很长，這些特徵使歐鯰十分容易就可辨識得出來。
傳說中最大的歐鯰體長達到5公尺，重達336公斤（但大部分的歐鯰體長大約在2公尺左右，體重很少會超過100公斤），生長於19世紀的俄羅斯，此紀錄比已知的任何鯰形目都要大許多，包括湄公河巨鯰（Pangasianodon gigas） 的3公尺，重350公斤、撒旦鴨嘴(絲條短平口鯰)（Brachyplatystoma filamentosum）最大可達360公分，重200公斤，以及鮡科的鯰魚，俗稱坦克鴨嘴(巨魾)（Bagarius yarrelli）的2公尺，重90.7公斤，及兩個近親琵琶湖鯰（Silurus biwaensis）的2.4公尺(240公分)，重140 公斤，以及懷頭鯰（Silurus soldatovi）的4公尺(400公分)，重40公斤。
歐鯰喜欢居住在广阔温暖、有大量植被的的湖或死水塘中，以及水流缓慢的深水江河中，有時他們也會棲息在水庫上游。它们喜欢栖息在隐蔽的地方，如河床上的孔洞和沉木等。歐鯰在开放水域或水体底部捕食。人们将歐鯰作为食用鱼饲养在鯉鱼塘中，同时也将它们视为宠物。
歐鯰居河川食物鏈的上層，幾乎什麼東西都吃，主要以环虫、螺、昆虫和甲壳类维生，有时也吃蛇、龜、魚、鼠、水鸟（如鴨），甚至田鼠，而歐鯰也吃過一條狗，因此有一個可怕的外號為「殺手庫諾」（不過殺手庫諾懷疑已在2003年死亡）。在中世紀時，就有許多攻擊人的傳聞，那時，歐鯰被形容成殺人不眨眼的吃人怪物，能一口將嬰孩吞下，在有廣泛歐鯰棲息的水域中，常有巨大的身影攻擊人類事件；目前只能確認有歐鯰吃過人、但不知道是吃活人還是吃屍體，也有歐鯰嘗試捕捉活人但未成功。
在其栖息地，雌歐鯰一般于5月－7月将卵产在由雄歐鯰挖掘的浅洼地或是河岸中，产下的卵每千克体重可以达300000个，光是夏季繁殖期，一隻歐鯰的卵，加總起來共有70萬顆以上，卵由雄魚照顧直至小鲶鱼孵化出，此过程需3－10天，所需时间取决於水温。如果水位变化过大或过快，雌歐鯰会用其强健有力的尾鳍向卵上泼水，以保持卵的湿润；此外，若是有類似淡水龍蝦、鯉魚等偷蛋賊，歐鯰就會強制驅離甚至攻擊，就連人類也不例外，這也是牠們會攻擊小船及泳客的原因。
歐鯰生长极快，只需4至5年就可以发育成熟，寿命一般可达到20或30年，而目前已知的最长寿的歐鯰甚至活到80岁。
歐鯰原產於中亚的鹹海、南歐、中歐和東歐德國的萊茵河上游、波羅的海和里海、亞洲東北部，目前甚至持續入侵到西班牙等歐洲國家，也就是後引入到中國大陸以及其他國家，其分布範圍十分廣泛。
歐鯰雖然生活於歐洲的各個大小國家中，但最不到當地人的愛戴，因為歐鯰的肉容易發黃，不易保存，加上土味又太重，使的市場反應十分不佳；近年來養殖業者為了滿足中國饕客的需求，而將歐鯰大量引進中國，並且迅速的在該國市場中落地生根。而且因為出口限制，大部分市場很少機會見到白子歐鯰。歐鯰的卵有毒，不可食用。
诱捕歐鯰的最佳鱼饵之一是水蛭，可谓百发百中，几乎从来不会失败。制作钓饵要小心，注意不能破坏水蛭的体节，这样其能生存较长时间，发出的声音可以吸引歐鯰，而另外一種魚餌是淡水鰻魚，跟水蛭一樣幾乎沒有失誤過，並且可保證一定吸引歐鯰。其他常用的鱼饵包括小鱼、大蚯蚓团、其他昆蟲、鯉魚、动物内脏和鱿鱼块。冬天，大量的歐鯰会聚集在河床的低洼地，这样人们可用拖网渔船大量捕获歐鯰。抓住的歐鯰很滑，而且不停挣扎，在船上不易控制，一种解决办法是用手指夹住触须，因为其触须很敏感，这样做会使它们痛得不能动弹。
有些鯰形目的魚類長的與歐鯰白子差不多，例如懷頭鯰。這種鯰魚體色、體態與歐鯰白子相似，不過歐鯰的頭皆比這種鯰魚尖，而且歐鯰白子的體色帶一點粉紅色，相比有些差異。
歐鯰在最大的淡水魚名單中，佔有一席之位，不論用什麼方法比較，歐鯰都比大部分的淡水魚大，可以媲美美國白鱘、歐洲鱘、中華鱘、大西洋鱘、巨骨舌魚、近親懷頭鯰。
歐鯰不仅為養殖與食用魚類，也是十分常見的觀賞魚。在水族館裡，最常見的種類是小型歐鯰的白化幼仔，體型一般可以達到1.85公尺（6英尺），生長一段時間後可達到2.78公尺（9英尺），但因為空間過小，所以用來觀賞的歐鯰最大通常不會超過3公尺。不过，若使用室內游泳池，最大紀錄可以達到4.75公尺，幾乎可以達到野生種5公尺的最大體型紀錄。關於食物，飼養者可以先餵食歐鯰鴨、雞，之後便可以進一步餵食鱈魚、蟑螂等食物；而另一種餵食方法，適用於大型歐鯰，飼養者可將魷魚或大型魚類的肉切成塊，但若想餵食其他食物也是可以的，如小龍蝦（螯蝦）。
網路上曾流傳大洋洲悉尼北部一隻大鯰魚吞籃球的圖片，顯然這隻鯰魚餓壞了，才把籃球誤以為食物，結果吐不出來。這隻鯰魚在體型上與外型上看起來跟歐鯰極為相似，不過也有可能是其他大型鯰魚，例如坦克鴨嘴（Bagarius jarrelli）、奧圖鯰（Wallago attu）。[4] [5]
在最近土耳其进行的魚類体内污染物（汞、鉛等重金屬與其他物質）含量的調查報告中指出，歐鯰與其他三種魚類（Achanthobrama marmid、Chondrostoma regium和Cyprinus carpio）汙染物含量較多，雖然其汙染物對於魚體本身是幾乎無害的，但卻可以造成體質較敏感的哺乳類、鳥類死亡，雖然此區已有限制污染物不可超過一定含量的標準，並且，這些魚類污染物含量低於該地區標準，但隨著農業與工業的發展，污染造成的問題也可能會發生。
.png)
.jpg)
_1987,_MiNr_3097_I.jpg)
,_%D0%A1%D1%8B%D1%80%D0%B4%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%8F,_%D0%91%D0%B0%D0%B9%D2%9B%D0%BE%D2%A3%D1%8B%D1%80.jpg)
|access-date=中的日期值 (帮助)
分類 界 : 動物界 Animalia 門 : 脊索動物門 Chordata 亜門 : 脊椎動物亜門 Vertebrata 綱 : 条鰭綱 Actinopterygii 目 : ナマズ目 Siluriformes 科 : ナマズ科 Siluridae 属 : ナマズ属 Silurus 種 : S. glanis 学名 Silurus glanis Linnaeus, 1758[1][2] 英名 Wels catfish[1][2] Silurus glanisは、条鰭綱ナマズ目ナマズ科ナマズ属に分類される魚類。
中央、南、西ヨーロッパやバルト海、カスピ海近辺で広く見られる大きなナマズである。マイン川、クズルウルマク川など。
口には沢山の小さい歯が並んでいる。上あごには2本の長いひげ、下あごには4本の短いひげがある。尻びれは長く、尾びれまで繋がっており、比較的前方には小さくて鋭い背びれがある。鋭い胸びれを用いて渦を作り、獲物の方向感を失わせて大きな口で飲み込む。非常に滑りやすい皮膚は緑茶色で、腹は薄黄色か白色である。色は環境によって変化する。透明な水に住むと黒っぽくなり、濁った水に住むと茶色っぽくなる。重さや長さは季節によっても変わる。
雌は体重1kgあたり3万個にのぼる卵を産む。雄は3日から10日で水温が上昇し、卵が孵化するまで巣を守る。水位が急速に下がる時は、卵を湿った状態にしておくため、雄は尾で卵をまき散らす様子が観察される。
最大で長さは4m、体重は394kgにも達する。淡水魚としては、オオチョウザメに次ぐ2番目の大きさである。しかし、このような長さにまでなるのは非常に稀である。前世紀の間は証明できなかったが、19世紀ごろから信頼のできる報告が上がっている。Brehms Tierlebenは、ドナウ川で体長3m、体重200から250kgの個体を釣ったというHecklとKnerの古い報告を引用している。Vogtの1894年の報告では、ビール湖で体長2.2m、体重68kgの個体を得たとされる[3]。1856年、K. T. Kessler[4]はドニエプル川の体長5m、体重400kgにも及ぶ個体について記している。しかしこれらの報告には物理的な証拠がないため、今日では正当性を立証することができない。また、これらの報告は典型的な巨大魚と比べて長さと重さの関係が正常ではなく、さらに信憑性が疑われることとなっている。体長3mの個体の重さは150kg程度であり、体長5mの個体がいるとすればその重さは700kgを超えるはずである。
ほとんどの個体の長さは1.3mから1.6mに過ぎず、2mを越える体長の個体は非常に稀である。1.5mの個体は15kgから20kg程度で、2.2mの個体は約65kgである。
例外的に良好な生育環境に恵まれた場合にのみ、体長は2mを越え、ドイツのロッテンブルク・アム・ネッカー近郊のKiebingenで見つかった個体は体長2.49m、体重89kである。ポーランド、ウクライナ、スペイン、イタリア、ギリシア等でこれよりも大きな個体が見つかっている。ギリシアは気候が良く、餌が豊富で天敵がいないため、大きく育つ。これまでで最大の個体は、イタリアのポー川で見つかった体長2.78m、体重144kgの個体である[5]。これより大きな体長5mの個体等の報告は、チョウザメの誤認等の疑いがある。
淡水域から汽水域に住む魚で、幅広く平たい頭と大きい口が特徴である。少なくとも30年以上生きることができ、聴力がとても良い。
環形動物、腹足綱、昆虫、甲殻類、魚等を食べる。大きい個体はカエル、ネズミの他、アヒルやハトなどの鳥類も食べる[6]。
ヨーロッパオオナマズは、大きく暖かい湖や深くて流れの遅い川に住む。川底や沈んだ木の穴のような、身を隠せる場所を好み、開水域や水底で餌を食べる。また食用として池で養殖されることもある。
淡水に住む幼魚には食用としての価値があり、15kg以下の個体は味が良いとされている。この大きさより大きくなると、脂肪が多くなり、食用には適さなくなる。卵には毒があり、食べられない。
非常に大きな個体は、稀に人間を襲うという噂がある。アニマルプラネット『怪物魚を追え！』で放送されたジェレミー・ウェイド（イギリスの生物学者・釣り師）の調査でもこのエピソードが紹介された。オーストリアの新聞Der Standardの2009年8月5日付けの記事では、ハンガリーのジェール近くで巨大な個体を素手で獲ろうとした釣り人が、右脚を水中に引き込まれたという記事を載せている。釣り人は辛くも魚から逃げたが、彼によると魚の重さは100kgはあったということである[7]。しかしこれは、人間が先に手を出したのであって、大きな個体であっても人間を餌とは認識しないと考えられる。
元来生息していなかった南ヨーロッパ地域に外来種として導入された際の影響について関心が寄せられている。アフリカのビクトリア湖に導入されたナイルパーチが急速に固有種を絶滅させた際の状況等が参考にされている。深刻な影響はすぐ湖全体に広がり、元来の生態系のほとんどが破壊された。この事例は極端だが、外来種の導入では常に生態系への影響を考慮する必要がある。日本では2016年8月にヨーロッパナマズとして特定外来生物に指定（同年10月に施行）され、飼養・保管・運搬・放出・輸入などが規制された[8]。
유럽메기(독일어: europäischer Wels 에우라페이셔 벨스[*])는 대형 메기목의 하나로, 유럽 중부, 서부, 동부의 발트 해, 흑해, 카스피 해 유역에 널리 자생한다. 서부 유럽에 도입되었으며 지금은 영국에서부터 동쪽으로는 카자흐스탄, 남쪽으로는 그리스, 터키에서 볼 수 있다. 크고 평평한 머리에 넓은 입이 특징이며 비늘이 없는 민물고기이다. 유럽메기는 적어도 50년은 살 수 있으며 청각이 매우 좋은 편이다. 한때 세상을 놀라게 하였던 체르노빌의 4미터 괴물메기가 바로 이 유럽메기다. 하지만 방사능의 영향으로 거대화된 것이 아니다. 유럽메기는 기네스북에 기록된 세계 최대의 담수어로 과거에는 6미터 이상도 자랐으나, 지금은 남획으로 그렇게 거대한 개체는 찾아볼 수가 없다.
,_%D0%A1%D1%8B%D1%80%D0%B4%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%8F,_%D0%91%D0%B0%D0%B9%D2%9B%D0%BE%D2%A3%D1%8B%D1%80.jpg)
