Multimedia w Wikimedia Commons Lenek stoziarn (Radiola linoides Roth, właśc. Linum radiola L.[3]) – gatunek roślin z rodziny lnowatych (Linaceae). Reprezentuje monotypowy rodzaj lenek (Radiola). Występuje na rozległych obszarach Europy, na Bliskim Wschodzie i w górach afrykańskich (najdalej na południe sięgając Malawi)[2][4]. W Polsce występuje w rozproszeniu na terenie całego kraju[5].
Morfologia
- Pokrój
- Drobne rośliny jednoroczne, do 6 cm wysokości, rozpościerające się, rozgałęziające się widlasto, nagie, często od dołu czerwono nabiegłe[4].
-
Liście
- Naprzeciwległe, siedzące, jajowate, 1-nerwowe[4], do 2 mm długości[6].
-
Kwiaty
- Zebrane w szczytowych, regularnie widlasto rozgałęzionych kwiatostanach. Kwiaty drobne, czterokrotne, do 1,5 mm długości. Szypułki proste, cienkie. Płatki korony białe, nie dłuższe od trwałych działek kielicha. Pręcików 4, zrosłych z płatkami w krótką rurkę. Zalążnia 4-komorowa zwieńczona jest czterema wolnymi szyjkami słupka zwieńczonymi główkowatymi znamieniami[6][4].
-
Owoc
- Czterokomorowa torebka zawierająca w każdej komorze dwa nasiona, otwierająca się ośmioma łatkami[4].
Systematyka
-
Synonimy taksonomiczne rodzaju Radiola[7]
Linodes O. Kuntze, Millegrana Adanson
- Pozycja systematyczna według APWeb (aktualizowany system APG III z 2009)
Jeden z ośmiu rodzajów podrodziny Linoideae w obrębie rodziny lnowate (Linaceae)[8]. Rodzina należy do rzędu malpigiowców (Malpighiales) i wraz z nim do kladu różowych w obrębie okrytonasiennych[1].
Biologia i ekologia
Roślina jednoroczna. Rośnie w wilgotnych, piaszczystych miejscach. Kwitnie w lipcu i sierpniu. Gatunek charakterystyczny związku Radiolion linoidis[9].
Zagrożenia i ochrona
Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006, 2016)[10][11] w grupie gatunków narażonych na wyginięcie (kategoria zagrożenia VU).
Przypisy
-
↑ a b Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-05-22].
-
↑ a b Taxon: Radiola linoides Roth (ang.). USDA, ARS, National Genetic Resources Program. Germplasm Resources Information Network - (GRIN). [dostęp 2010-05-22].
-
↑ Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: http://dx.doi.org/10.3372/wi.46.46105.
-
↑ a b c d e Radiola. W: Gateway to African Plants [on-line]. [dostęp 2014-04-23].
-
↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając (red.) i inni, Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
-
↑ a b Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
-
↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-02-25].
-
↑ Family: Linaceae (ang.). USDA, ARS, National Genetic Resources Program. Germplasm Resources Information Network - (GRIN). [dostęp 2010-05-22].
-
↑ WładysławW. Matuszkiewicz WładysławW., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059 .
-
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
-
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
