Rdest plamisty (Polygonum persicaria) – gatunek z rodziny rdestowatych (Polygonaceae). Pospolity w całej Polsce chwast i roślina lecznicza wykorzystywana w lecznictwie ludowym. Według nowszych ujęć taksonomicznych gatunek ten zaliczony został do rodzaju Persicaria i ma nazwę Persicaria maculosa Gray[2][3].
Rozmieszczenie geograficzne
Naturalny zasięg geograficzny obejmuje rozległe przestrzenie Azji od Dalekiego Wschodu, Chin, Indonezji poprzez Azję Środkową (na południu sięgając po Nepal) po rejon Kaukazu. W Europie przez jedne źródła uznawany za naturalny jedynie w części wschodniej (Rosja)[4], inne wskazują na bardziej rozległy zasięg przyznając, że na części terenów gatunek został zawleczony. Spotykany jest niemal w całej Europie[5]. W Polsce gatunek uznawany za rodzimy[6], pospolity na całym terenie.
Morfologia
- Łodyga
- Podnosząca się lub wyprostowana o wysokości 10–60 cm.
- Liście
- Lancetowate lub równowąskolancetowate, długo zaostrzone, z bardzo krótkim ogonkiem. Na wierzchu blaszki liściowej w części centralnej często obecna jest ciemna plama. Na brzegu liścia i nerwach obecne są krótkie szczecinki, także na końcach gatki włoski do 3 mm długości, przylegające włoski obecne na całej gatce.
- Kwiaty
- Zebrane w gęstym kłosie. Okwiat różowy, 6-członowy, okwiat i szypułki kwiatowe nagie.
- Owoce
- Drobny, 3-kanciasty lub soczewkowaty orzeszek.
Biologia i ekologia
Roślina jednoroczna. Występuje w miejscach wilgotnych na brzegach rzek, na przydrożach, na polach i w ogrodach jako chwast w uprawach warzyw i roślin okopowych. Kwitnie od lipca do października, jest rośliną miododajną. . Roślina jest trująca dla świń[7].
Zmienność
Gatunek bardzo zmienny pod względem sposobu wzrostu oraz kształtu liści i kwiatostanu. Tworzy mieszańce z rdestem ostrogorzkim, mniejszym, szczawiolistnym i łagodnym[5].
Zastosowanie
- Roślina lecznicza: Ziele rdestu plamistego Herba Persicariae zawiera flawonoidy, garbniki, olejek eteryczny, śluz[8] . Stosowane było w medycynie ludowej jako środek przeciwkrwotoczny (w leczeniu hemoroidów), moczopędny, przeciwzapalny[8]. Ma podobne własności lecznicze, jak rdest ostrogorzki, tylko w odróżnieniu od niego nie posiada ostego i piekącego smaku[8].
- Ziele służyło dawniej do barwienia tkanin na żółto[8].
Przypisy
-
↑ Stevens P.F.: Caryophyllales (ang.). Angiosperm Phylogeny Website, 2001–. [dostęp 2009-10-07].
-
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-05].
-
↑ Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: http://dx.doi.org/10.3372/wi.46.46105.
-
↑ Persicaria maculosa (ang.). USDA, ARS, National Genetic Resources Program. Germplasm Resources Information Network – (GRIN). [dostęp 2008-12-12].
-
↑ a b Polygonum persicaria (ang.). Flora Europaea. [dostęp 2008-12-12].
-
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
-
↑ S. Bagiński, J. Mowszowicz: Krajowe rośliny trujące. Łódź: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963.
-
↑ a b c d Anna Mazerant: Mała księga ziół. Warszawa: Inst. Wyd. Zw. Zawodowych, 1990. ISBN 83-202-0810-6.
Bibliografia
- Jakub Mowszowicz: Przewodnik do oznaczania krajowych roślin zielarskich. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1985. ISBN 83-09-00682-9.
