Chenopodium rubrum

Komosa czerwonawa^[2], komosa czerwona^[3] (Chenopodium rubrum L., właśc. Oxybasis rubra (L.) S. Fuentes & al.^[4]) – gatunek rośliny należący w różnych systemach klasyfikacyjnych do rodziny komosowatych lub szarłatowatych. Jest szeroko rozprzestrzeniona na półkuli północnej. Występuje w Ameryce Północnej, Azji i Europie. Rozprzestrzenia się też gdzieniegdzie poza rejonami rodzimego swojego występowania^[5]. W Polsce występuje na całym obszarze kraju^[6].

Morfologia

Łodyga

Stosunkowo gruba, wzniesiona i naga, o wysokości 30–60 cm.

Liście

Nagie, połyskujące, dość zmiennego kształtu; zwykle trójkątnie oszczepowate, na końcu zaostrzone i wyraźnie ząbkowane. Czasami mogą być podługowate i całobrzegie.

Kwiaty

Kwiatostan złożony, wyrastający w kątach liści. Drobne kwiaty, wyrastają w kłębikach, które z kolei tworzą kłosokształtne kwiatostany. Kwiaty dwojakiego rodzaju: niektóre z 4 – 5-listkowym okwiatem i słupkami spłaszczonym z góry, inne (tych jest więcej) z 2 – 3-listkowym okwiatem i słupkami spłaszczonymi po bokach. Charakterystyczną cechą jest, że listki okwiatu zwykle są czerwonawe i mięsiste.

Owoc

Drobne, spłaszczone orzechy.

Biologia i ekologia

Roślina jednoroczna. Kwitnie od lipca do września, jest wiatropylna. Roślina ruderalna – rośnie na śmietniskach, przychaciach, przydrożach. Jest też jednym z chwastów w uprawach rolniczych. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Chenopodium fluviatile, Ass. Chenopodio-Atriplicetum^[7].

Ciekawostki

• Od czasów prehistorycznych aż do XVIII wieku wiele gatunków komosy było zbieranych i uprawianych jako rośliny jadalne. Zjadano młode liście i nasiona, z których można robić mąki i kaszę. Komosa czerwonawa nie ma takich własności trujących, jak komosa biała, która również była zjadana (po przegotowaniu i odcedzeniu).
• Jeszcze w czasach współczesnych – w czasie I i II wojny światowej, czy na przednówku ludność ratowała się od głodu i szkorbutu zjadając ziele i nasiona komosy.
• U ludzi uczulonych na pyłek różne gatunki komosy mogą powodować alergię.

Przypisy

Bibliografia

1. Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
2. Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński, Bogumił Pawłowski: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.