La abeya europea (Apis mellifera), tamién conocida como abeya doméstica o abeya melífera, ye una especie de himenópteru apócrito de la familia Apidae. Ye la especie d'abeya con mayor distribución nel mundu. Orixinaria d'Europa, África y parte d'Asia, foi introducida n'América y Oceanía. Foi clasificada por Carlos Linneo en 1758. A partir d'entós numberosos taxónomos describieron variedaes xeográfiques o subespecies que, anguaño, superen los trenta races.
Cuando un apicultor referir a los sos truébanos en forma colectiva facer dende un conceutu intuitivu de coleutividá, al falar de los componentes d'un apiario, fala lóxicamente de la conocencia de la bioloxía de les abeyes, que la so naturaleza social fai que l'individuu, en sí mesmu, escareza de valor en favor de la coleutividá de les abeyes. Por tou ello dizse que'l truébanu ye un superorganismo. Esti superorganismo portar con sinergia que ye l'efectu producíu pola interaición ente los componentes d'un sistema que fai qu'el tou seya más que la suma de les partes individuales. A esta sinergia de conxuntu demostrada por Farrar matemáticamente denominar regla de Farrar.
Les abeyes eusociales son inseutos sociales con trés distintos tipos d'individuos o castes na colonia: La reina, les obreres y los zánganos (los machos).
Cada casta tien la so función especial y desenvuelven un tipu de trabayu estremáu na colonia. La reina y les obreres son femes y los zánganos son machos.
La reina ye la única fema que puede ser fecundada polos zánganos; pon güevos fecundaos, que dan orixe a abeyes obreres y güevos ensin fecundar que dan orixe a zánganos, por un mecanismu denomináu partenogénesis.
Cada casta tien un tiempu o ciclu de desarrollu distintu, propiu pa cada especie y críase en distintos tipos de celdes. El periodu de desarrollu nel casu de Apis mellifera ye de 16 díes pa l'abeya reina, 21 díes pa les obreres y 23 díes pa los zánganos. Pa convertise en reina, un bárabu tien de ser nutrida con auria real y ser agospiada nuna celda especial. Tamién los bárabos de les obreres comen nes sos primeres fases auria real, pero depués dáse-yos otra dieta. Si una obrera come auria real puede desenvolver les sos posibilidaes de poner güevos, pero non d'apariase con un zánganu, polo que los sos güevos van ser infecundos (esto ye, van dar llugar namái a zánganos). Esti fenómenu puede producise en truébanos que quedaron quitaes de reina.
Les abeyes melíferas son unos animales bien interesantes en munchos aspeutos, sobreviven y perpetúense como una unidá que denominamos colonia. L'abeya reina, dependiendo de les condiciones climátiques, suel empezar a poner güevos en primavera. Esta actividá ta condicionada pola información que recibe dende l'esterior (ej. fluxu de néctar, recueya de polen, duración del día, temperatura, etc.). La reina ye la única fema fértil y deposita los güevos de los cualos van nacer toles demás abeyes. L'abeya reina nun abandona'l truébanu, salvu mientres los vuelos de fecundación, o cuando se produz un ensame pa dar llugar a una nueva colonia. La reina deposita los sos güevos en setos de cera que les obreres constrúin con celdes hexagonales. El güevu dempués del tercer día tresformar nuna pequeña bárabu que ye alimentada poles abeyes nodrizas (abeyes obreres moces). Depués d'aprosimao una selmana, el bárabu ye sellada na so celda poles abeyes nodrizas, produciéndose l'estadiu de pupa; al zarru de les celdes denominar operculado. N'aprosimao otra selmana, remanez l'abeya adulta.
Les reines nun son criaes nes típiques celdes horizontales del setu, sinón que les sos celdes son construyíes pa ser de mayor tamañu y en posición vertical. Amás, nun son alimentaes con polen como los bárabos de les obreres, sinón con auria real. Demostróse que ye esta alimentación especial lo que fai qu'una fema desenvuélvase como reina y non como obrera. Cuando la reina termina la so etapa d'alimentación llarval y conviértese en pupa, mover a una posición cabeza abaxo. Mientres la etapa de pupa, les abeyes obreres tapen o sellen la celda real. Xusto dempués de remanecer de les sos celdes, de cutiu abeyar reines producen un soníu'l cual créese que ye un retu a otres reines a batallar.
Les abeyes reines viven un promediu de trés años. Les obreres viven periodos muncho más curtios, de menos de tres meses en promediu. Les abeyes reines lliberen feromones pa regular les actividaes del truébanu. Les feromones de la reina, ente otres funciones, modifiquen el comportamientu de les obreres de cuenta qu'éstes alimenten los nuevos bárabos como obreres y non como reines en condiciones normales. Munches abeyes obreres tamién producen feromones pa comunicase con otres abeyes.
|- bgcolor="Khaki" !Tipu !Güevu
!Bárabu !Operculado
!Pupa !Periodu desenvuelvo !Fertilidá |-
|Reina |3 díes |5 1/2 díes |7 1/2 díes |8 díes |16 díes |aprox. 23 díes |}
Les abeyes obreres son femes infértiles. Elles segreguen la cera utilizada pa construyir los setos y son tamién les encargaes de llimpiar y caltener el truébanu, criar a los bárabos, xixilar el setu y recoyer el néctar y el polen.
Como en tolos miembros d'Aculeata, el ovipositor foi modificáu nun aguiyón que sirve pa inyectar venenu producíu por glándules abdominales. Pueden clavalo nun enemigu pa defendese, pero les abeyes muerren pocu dempués de clavar el so aguiyón, que ye rectu con escayos, que torguen retiralo. La glándula ta xunida a él y ye arrincada al tratar de retiralo.
|- bgcolor="Khaki" !Tipu !Güevu
!Bárabu !Operculado
!Pupa !Periodu desenvuelvo !Fertilidá |-
|Obrera |3 díes |6 díes |9 díes |12 díes |21 díes |nun tien |-
Los zánganos son les abeyes machu de la colonia. Los güevos que depués van producir zánganos nun fueron primeramente fecundaos, polo tanto tienen la metá de la dotación xenética de la especie. Los zánganos nun recoyer néctar nin polen. El principal propósitu de los zánganos ye fertilizar a la nueva reina. Estos copulan cola reina en plenu vuelu. En rematando la cópula, el zánganu muerre. L'abeya reina copula con dellos zánganos (más de 15) nos diversos vuelos de fecundación.
Los zánganos nun tener aguiyón, una y bones l'aguiyón ye en realidá un ovipositor modificáu[ensin referencies].
díes
6 1/2 díes 10 díes 14 1/2 díes 24 díes aprox. 38 díesTantu les obreres como l'abeya reina alimentar d'auria real mientres los primeros trés díes del estáu llarval. Depués les obreres camuden por una dieta de polen y néctar o miel esleida, ente que aquellos bárabos escoyíos pa ser abeyes reines siguen recibiendo auria real. Esto causa que'l bárabu convertir en pupa más rápido amás d'aumentar el so tamañu y desenvolvela sexualmente. El criadores de reines consideren qu'una bona nutrición mientres l'estáu larvariu ye de crucial importancia pa la calidá de les reines criaes, siendo otros factores importantes una bona xenética y un númberu abondu de apareamientos. Mientres los estaos llarval y pupal, dellos parásitos pueden atacar la pupa o'l bárabu y destruyila o mutala.
Toles abeyes zuquen néctar de les flores, que ye l'alimentu enerxético, y polen, del cual llogren les proteínes, grases y minerales necesarios pa la supervivencia.
Les abeyes tienen un sistema de comunicación propiu, que denominamos danza de l'abeya. Mientres munchos años el investigadores trabayaron tratando de descifrar el llinguaxe d'estos inseutos. Les distintes especies tienen adaptaciones propies del llinguaxe, pero son asemeyaos. En 1973 Karl R. von Frisch, Konrad Lorenz y Nikolaas Tinbergen ganaron el Premiu Nobel de Fisioloxía o Medicina al consiguir descifrar cómo al traviés del baille, con movimientos vibratorios, les abeyes indicaben la distancia y orientación con respectu al sol de la fonte d'alimentu.
Dende'l puntu de vista filoxenéticu, clasificóse a Apis mellifera en grupos d'alcuerdu a llinaxes o tipos d'ADN:
Ruttner dixebra Apis mellifera macedonica de Apis mellifera carnica en 1988, y asigna a la subespecie una distribución xeográfica que toma'l norte de Grecia, Bulgaria, Rumanía y, quiciabes, la parte colindante de la URSS.
Los búlgaros nun reconocen la hipótesis de Ruttner y denominar:
Los rumanos nun reconocen la hipótesis de Ruttner y denominar:
Los ucraínos nun reconocen el nome de:
Pa la mariña mediterránea conócense 13 races, que s'estremen en grupos:
Mediterraneu oriental:
Oriente del valle del Nilo:
Mediterraneu occidental
Mediterraneu central y nordeste:
Símbolu del trabayu y de la obediencia, de la elocuencia persuasiva y de l'adulación. Píndaro abandonáu na espesura d'un monte foi alimentáu con miel poles abeyes monteses. Dizse que cuando Platón topábase entá nel trubiecu baxaron les abeyes del monte Himeto pa depositar el miel na so boca, lo que fixo abarruntar la dulzura del so estilu. Xenofonte foi apellidado l'abeya ateniense.
Ente los antiguos l'abeya yera la imaxe de les colonies, Éfeso tener esculpida nel anverso de les sos monedes. Consagraes a la Lluna en Grecia y a Ibis n'Exiptu, sirvíen les abeyes de feliz agüeru en Beocia y nel Ática. Plutarco en la vida de Brutu diz qu'ente los romanos l'apaición de les abeyes de primeres d'una empresa anunciaba dalguna fatalidá. Apiano cunta que nel víspora de la batalla de Farsalia un ensame d'abeyes apaeció sobre los altares. Una tradición de los habitantes de Delfos atribuyía a les abeyes la construcción del templu que se llevantó naquella ciudá y añedía que lo fabricaron de cera y de plumes de distintes aves. Apolo unvió esti templu a los hiperbóreos, que nun teniendo casa fixa topar bien cómodu pola razón de ser portátil.
Les abeyes son consideraes como les nodrices de Xúpiter. Habiéndose atopáu na cueva de Dictea, onde Xúpiter foi criáu, dellos truébanos d'abeyes, darréu atribuyóse-yos l'honor de ser cuntaes nel númberu de les nodrizas d'aquel dios. Añedir que como entraren ciertu día cuatro homes na mesma cueva pa robar los truébanos, Xúpiter indignáu fixo retumbar los sos truenos y llanzó rayos contra los sacrílegos qu'osaron violar la santidá d'aquel asilu.
Diose tamién el nome de abeyes a les sacerdotises de Ceres y a les d'otres divinidaes porque s'esixía de toes l'actividá, la vixilancia y la pureza de les abeyes.[4]
La abeya europea (Apis mellifera), tamién conocida como abeya doméstica o abeya melífera, ye una especie de himenópteru apócrito de la familia Apidae. Ye la especie d'abeya con mayor distribución nel mundu. Orixinaria d'Europa, África y parte d'Asia, foi introducida n'América y Oceanía. Foi clasificada por Carlos Linneo en 1758. A partir d'entós numberosos taxónomos describieron variedaes xeográfiques o subespecies que, anguaño, superen los trenta races.
Cuando un apicultor referir a los sos truébanos en forma colectiva facer dende un conceutu intuitivu de coleutividá, al falar de los componentes d'un apiario, fala lóxicamente de la conocencia de la bioloxía de les abeyes, que la so naturaleza social fai que l'individuu, en sí mesmu, escareza de valor en favor de la coleutividá de les abeyes. Por tou ello dizse que'l truébanu ye un superorganismo. Esti superorganismo portar con sinergia que ye l'efectu producíu pola interaición ente los componentes d'un sistema que fai qu'el tou seya más que la suma de les partes individuales. A esta sinergia de conxuntu demostrada por Farrar matemáticamente denominar regla de Farrar.
