dcsimg

Mandryl barwnolicy ( Polish )

provided by wikipedia POL
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
 src=
Czaszka samca Mandrillus sphynx

Mandryl barwnolicy[3], mandryl[4] (Mandrillus sphinx) – gatunek ssaka z rodziny koczkodanowatych, blisko spokrewniony z drylem, największy przedstawiciel koczkodanowców.

Nazewnictwo

W polskiej literaturze zoologicznej gatunek M. sphinx był oznaczany nazwą „mandryl”[4]. W wydanej w 2015 roku przez Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk publikacji „Polskie nazewnictwo ssaków świata” gatunkowi nadano nazwę „mandryl barwnolicy”, rezerwując nazwę „mandryl” dla rodzaju tych naczelnych[3].

Występowanie i biotop

Mandryle żyją w tropikalnych lasach Afryki Zachodniej (Kamerun, Gabon i Kongo). Występują w lasach różnego typu.

Wygląd

Mandryle są największymi małpami po człekokształtnych gorylach, szympansach i orangutanach. Samce mają charakterystyczne ubarwienie. Twarz i modzele siedzeniowe mają wyraźnie niebiesko, czerwono i fioletowo ubarwione. Młode oraz samice są bardziej brązowe i nie mają takich akcentów barwnych jak samce. Młode samce zyskują swe ubarwienie dopiero w 5–6 roku życia, kiedy są już dojrzałe płciowo.

Wymiary dorosłego osobnika

  • długość ciała: 61–76 cm
  • długość ogona: do 7 cm
  • masa ciała: samce średnio 30 kg, maksymalnie do 54 kg, samice średnio 15 kg

Tryb życia

Mandryle głównie przebywają na ziemi, niekiedy także w dolnej warstwie koron drzew. Zwierzęta te tworzą grupy (haremy) liczące do 20 osobników, przewodzone są przez jednego samca i zajmują terytorium 50 km². Często kilka takich grup łączy się i powstają w ten sposób duże, luźne zgrupowania.

Pożywienie

Mandryle jedzą owoce, nasiona, korzenie, bulwy, grzyby, owady, oraz niekiedy małe kręgowce.

Rozmnażanie

Po ciąży trwającej 220-270 dni rodzi się 1 młode. Samice są płodne średnio co 33 dni. Dojrzałość płciową osiągają po ukończeniu 4 lat. Najdłuższy zanotowany wiek mandryla to 46 lat.

Zagrożenia

Niszczenie naturalnego środowiska i nadmierne polowania (na mięso lub do hodowli w zwierzyńcach) spowodowały, że mandrylowi zagraża wymarcie. Dla jego ocalenia konieczne jest szybkie zorganizowanie rezerwatów w dżungli.

Przypisy

  1. Mandrillus sphinx, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Oates, J.F. & Butynski, T.M. 2008, Mandrillus sphinx [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015-3 [dostęp 2015-10-08] (ang.).
  3. a b Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 48. ISBN 978-83-88147-15-9.
  4. a b K. Kowalski (redaktor naukowy), A. Krzanowski, H. Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 188, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.

Bibliografia

  1. Ingmarsson, L.: Mandrillus sphinx (ang.). (On-line), Animal Diversity Web, 1999. [dostęp 1 stycznia 2009].
  2. K. Kowalski (redaktor naukowy), A. Krzanowski, H. Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 188, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
  3. Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 115. ISBN 83-01-14344-4.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Mandryl barwnolicy: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL
 src= Czaszka samca Mandrillus sphynx

Mandryl barwnolicy, mandryl (Mandrillus sphinx) – gatunek ssaka z rodziny koczkodanowatych, blisko spokrewniony z drylem, największy przedstawiciel koczkodanowców.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL