Boymadərən (lat. Achillea) — astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Şimal yarımkürəsinin mülayim qurşağında 100-dən artıq növü var.
Gövdəsi düz yarpağı neştərşəkilli, çiçəkləri ağ, sarı və ya çəhrayı, çiçək səbətcikləri qalxanvaridir.
Adi Boymadərən meşə, çəmən və çay kənarında bitir. Boymadərən efir yağlıdır (0.4%-ə qədər), dərman və bəzək bitkisidir. Bəzi növləri aşı maddələri ilə zəngindir.
Azərbaycanda 14 növü məlumdur.
Boymadərən (lat. Achillea) — astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Achillea és un gènere de plantes amb flor de la família Asteraceae.[2]
Una gran part de les espècies d'aquil·lea es troben a les zones temperades d'Euràsia. Normalment les plantes d'aquest gènere tenen fulles piloses i aromàtiques.
Les inflorescècies són en corimbe, grans i amb forma de para-sol. Algunes varietats són apreciades com a planta de jardineria.
El nom del gènere prové de l'heroi de la mitologia grega Aquil·les. Segons la Ilíada, els soldats d'Aquil·les utilitzaven plantes d'aquest gènere per tractar les ferides.[3]
Moltes espècies d'Achillea són l'aliment preferit de les erugues de certs lepidòpters.
Achillea és un gènere de plantes amb flor de la família Asteraceae.
Řebříček (Achillea) je rod vytrvalých rostlin z čeledi hvězdnicovitých kde je řazen do tribu Anthemideae. Celkový počet jeho druhů se odhaduje na 115, jsou to vesměs nenáročné rostliny z nichž mnohé se řadí mezi okrasné i léčivé.
Centrum diversity rodu je umísťováno do Středozemí, Malé Asie a na Blízký východ. Řebříček je rozšířen po celé Evropě a dále v Asii, Severní Americe i Africe. Nejvíce druhů je možno najít v jihovýchodní Evropě a severozápadní Asii. V České republice se téměř po celém území vyskytuje s rozdílnou intenzitou 13 druhů, některé druhy jsou běžnější a jiné vzácnější. Konkrétně řebříček sleziníkolistý je v ČR považován za kriticky ohrožený druh.
Řebříčky se nejčastěji vyskytují v mezofytiku na loukách a travnatých mezích. Na půdu nejsou rostliny náročné, nejlépe rostou na písčitých nebo hlinitých, snesou i velké sucho. Na polích se vyskytují převážně jen ve vytrvalých pícninách a dobytek je požírá, ve větším množství je to však krmivo nevhodné pro vysoký obsah hořčin.
Řebříček je světlomilná, vytrvalá bylina s plazivými, vícehlavými oddenky nebo vláknitými kořeny ze kterých vyrůstají 15 až 120 cm vysoké lodyhy. Rostlina má lodyh několik, ty jsou vzpřímené, pevné, sympodiálně větvené a porostlé střídavými, měkkými, řapíkatými nebo přisedlými listy které jsou až na výjimky jednou až třikrát peřenosečně až peřenolaločně dělené. Listy jsou v obryse podlouhlé, vejčité nebo kopinaté, v mládí bývají vlnaté a později olysávají.
Na vrcholech lodyh vyrůstají květní úbory sestavené do bohatých květenství chocholičnatých lat. Jen ojediněle stojí květní úbory samostatně. Uprostřed poměrně drobných úborů s plochými, vydutými nebo vypuklými plevnatými lůžky roste 15 až 75 oboupohlavných květů se zploštělou, pětičetnou, trubkovitou korunnou která bývá bílá, žlutá nebo růžová. Po obvodě lůžka je 5 až 12 jazykovitých samičích květů se širokou ligulou barvy bílé nebo žluté; u některých druhů však jazykovité květy zanikly. Víceřadý střechovitý zákrov je složen ze šupinovitých listenů, z nich vnitřní jsou po okraji suchomázdřité. Květy jsou cizosprašné, opylovány bývají hmyzem. Plodem je tenkostěnná, dorsiventrálně zploštělá nažka se dvěma podélnými žebry a bez chmýru.
Rostliny se mohou rozšiřovat dlouhými větvenými oddenky nebo drobnými semeny - nažkami která roznáší vítr. Na jedné rostlině jich mohou dozrát i desítky tisíců. Nažky klíčí ihned po uzráním, druhým rokem po přezimování již klíčivost částečně ztrácejí. Nejlépe vzcházejí z povrchu půdy a z hloubky do 1 cm, ze 3 cm již nevzejdou. Po vyklíčení se vytvoří nejprve listová růžice a silný kořenový systém. Z kořenového krčku rostou vodorovné oddenky a na jejich koncích vyrůstají nové rostliny, vytváří se tak hustá síť kořenů která ostatní rostliny vytlačuje. Vytržené oddenky snadno opět zakoření.
Rostlina obsahuje ve všech nadzemních částech, hlavně v květech a květenstvích, hodně silic a je proto aromatická. Silice obsahují monoterpeny, sekviterpenové laktony, alkaloidy a další účinné látky. Dále jsou v rostlinách glykosidické hořčiny, třísloviny, falavonoidy a mnohé organické kyseliny. Své uplatnění nacházejí ve farmacii, při výrobě kosmetických přípravků i při ochucování likérů. Rostlina také působí jako silný insekticid a larvicid a fungují jako akumulátor škodlivých kovů, jímá z kontaminované půdy bor, kadmium, měď, molybden, olovo i stroncium.
Drcená nať se přikládá jako lokální anestetikum na podlitiny, pohmožděniny a různé vyrážky, křečové žíly a bércové vředy. Odvary z řebříčku se používají vnitřně k vyvolání pocení při horečkách, jako lék podporující trávení (zvyšuje vylučování žluči), při onemocnění jater, zánětech močových cest i na rozličné ženské choroby nebo při zácpě. Droga má také antibakteriální, protizánětlivé a stahující účinky.
Řebříček je vytrvalá kvetoucí bylina a proto má také estetický význam, je přirozenou součástí mnoha přírodních společenstev. Semena některých druhů, jako např. řebříček chlumní, řebříček obecný, řebříček panonský a řebříček sličný, se přidávají do travních směsí květnatých luk, v parcích i okrasných zahradách. Vzrostlejší druhy, řebříček bertrám, řebříček tužebníkovitý, se používají jako nenáročné trvalky v zahradách nebo jsou oblíbenými druhy k sušení. K řezu se v českých podmínkách využívá nejvíce řebříček obecný který plně rozkvetlý vydrží ve váze dva až tři týdny.
Rod Achillea, do kterého byl v nedávné době vřazen rod Otanthus, je tvořen asi 115 druhy. V závislosti na názorech autorů je rod obvykle členěn do 4 až 5 sekcí, někdy ještě i do podsekcí, které se od sebe různí jak molekulárně, tak i morfologicky, liší se hlavně ve velikosti a množství úborů, v četnosti a barvě jazykovitých květů a ve tvaru listů.
V přírodě České republiky vyrůstají tyto druhy:
Mimo uvedené druhy se vyskytují i tyto hybridy:
Řebříček je rod jehož některé druhy jsou používané jako okrasné, bývají proto v zahradnických podnicích využívány i další exotické druhy a z nich šlechtěny nové variety. Ty občas unikají do volné přírody a případně se tam i kříží. Mezi známější cizí druhy náleží:
a známější hybridy:
Řebříček tužebníkovitý
Řebříček velkokvětý
Řebříček žlutý
Řebříček oddálený
Obrázky, zvuky či videa k tématu řebříček ve Wikimedia Commons
Řebříček (Achillea) je rod vytrvalých rostlin z čeledi hvězdnicovitých kde je řazen do tribu Anthemideae. Celkový počet jeho druhů se odhaduje na 115, jsou to vesměs nenáročné rostliny z nichž mnohé se řadí mezi okrasné i léčivé.
Slægten Røllike (Achillea) består af ca. 45 staudeagtige arter, som er udbredt i Europa, Asien og Nordamerika. Det er planter med spredte blade og kvastlignende blomsterstande. Randblomsterne er ofte hvide og korte. Her nævnes kun de arter, som er vildtvoksende eller dyrkede i Danmark. Har også evnen til at fjerne betændelse, samt gammeldags brug til bagning.
Beskrevne arter
Die Schafgarben (Achillea) sind eine Pflanzengattung in der Familie der Korbblütler (Asteraceae). Einige Achillea-Arten finden als Heilpflanzen Verwendung. Im deutschsprachigen Raum bezeichnet Schafgarbe meist Achillea millefolium.
Bei den Achillea-Arten handelt es sich um ausdauernde krautige Pflanzen, selten Halbsträucher, die Wuchshöhen von 6 bis zu 80 Zentimetern erreichen. Meist duftet die ganze Pflanze aromatisch. Im Frühling treibt das Rhizom eine Blattrosette aus. Später wächst ein Stängel, auf dem sich die Blüten bilden. Der glatte bis behaarte Stängel ist zäh und innen markhaltig.
Die wechselständig angeordneten Laubblätter sind gestielt bis sitzend. Die Blattspreiten sind schmal und gefiedert.
Der einfache oder zusammengesetzte scheindoldige Blütenstand besteht aus vielen kleinen körbchenförmigen Teilblütenständen. 10 bis 30 Hüllblätter stehen in (ein bis) zwei bis drei (bis vier) Reihen. Die Blütenkörbchen weisen meist einen Durchmesser von 2 bis 3 (selten 5) Millimeter auf und enthalten (5 bis) 15 bis mehr als 75 Röhren- und selten keine, meist aber drei bis fünf (bis zwölf oder selten mehr) Zungenblüten. Die Farbe der Zungenblüten der meisten Arten ist weiß bis schwach gelblich, auch rosa Färbungen kommen vor.
Die Achänen besitzen meist zwei Rippen.
Inhaltsstoffe der Schafgarben-Arten sind Proazulen, ätherische Öle, Gerbstoffe, Flavonoide, Chamazulen (in seiner Vorstufe Matricin), Kampfer, Achillein und andere Bitterstoffe sowie verschiedene Mineralien (vor allem Kalium).[1]
Die Gattung Achillea wurde durch Carl von Linné aufgestellt. Der botanische Gattungsname Achillea leitet sich von dem griechischen Helden Achilles ab[2], welcher der Legende nach mit Hilfe dieser Pflanze einst seine Wunden behandelt haben soll. Synonyme für Achillea L. sind: Leucocyclus Boiss., Ptarmica Hill[3]
Die Achillea-Arten sind in der subtropischen bis gemäßigten Zone Eurasiens beheimatet, einige Arten aber auch in Nordafrika und in Amerika. In ganz Europa sind sie bis zum Polarkreis und auch in den Alpen heimisch.
In der Gattung Achillea gibt es 115 bis 200 Arten (Auswahl):[3][4]
Verwendung finden die blühenden Schafgarben als Bitter-Tonika bei Verdauungsstörungen und Koliken. Zudem werden die Blüten zur Pflege der Gesichtshaut in Dampfbädern eingesetzt. Die frischen Triebe und Blätter können außerdem als Beigabe zu Salaten verwendet werden und die ätherischen Öle wirken schleimlösend.[8]
Die Schafgarbe ist nach Achilles benannt[2]: er hatte beim heilkundigen Kentaur Chiron gelernt, die Eigenschaften des Krautes zu nützen und heilte damit eine eiternde Wunde des Königs Telephos. Im Altertum wurde die Schafgarbe zur Wundheilung und zur Stillung von Blutungen verwendet. In Nordamerikas und in China wird sie schon seit 4000 Jahren benutzt. Die Germanen schrieben ihr offensichtlich schützende Eigenschaften gegen praktisch alle Krankheiten zu.
Aus den Stängeln wurden Stäbchen für das traditionelle chinesische Schafgarbenorakel gefertigt, siehe auch I Ging.
Die Schafgarben (Achillea) sind eine Pflanzengattung in der Familie der Korbblütler (Asteraceae). Einige Achillea-Arten finden als Heilpflanzen Verwendung. Im deutschsprachigen Raum bezeichnet Schafgarbe meist Achillea millefolium.
Achillea grup i mëse 85 lulave, të familjes Asteraceae, për ne është e njohur si bari mijëfletësh. Rritet në Evropë dhe disa pjesë të Azisë. një numër shumë i vogël mund të gjindet edhe në Ameriken Veriore.
Lulen e bimës e hasim në ngjyra të ndryshme si të bardhë, të verdhë, të portokalltë, vjollcë apo të kuqe. Po ashtu kjo mund të kultivohet në kopshtë.
Emrin e ka marrur nga mitologjia greke, nga personazhi Akili (Achilles).
Achillea is a group o flouerin plants in the faimily Asteraceae descrived as a genus bi Linnaeus in 1753.[3][4]
Achillea grup i mëse 85 lulave, të familjes Asteraceae, për ne është e njohur si bari mijëfletësh. Rritet në Evropë dhe disa pjesë të Azisë. një numër shumë i vogël mund të gjindet edhe në Ameriken Veriore.
Lulen e bimës e hasim në ngjyra të ndryshme si të bardhë, të verdhë, të portokalltë, vjollcë apo të kuqe. Po ashtu kjo mund të kultivohet në kopshtë.
Emrin e ka marrur nga mitologjia greke, nga personazhi Akili (Achilles).
Achillea is a group o flouerin plants in the faimily Asteraceae descrived as a genus bi Linnaeus in 1753.
'S e luibh ioma-thaobhach a th' anns a' Chathair-thalmhainn (Laideann: Achillea millefolium) [2].
Sirear i ann an gàrraidhean sna dàthan diofraichte, ach 's e luibh slànachail a th' innte cuideachd. Bha i aithnichte do na Greugaich seana mar-tha is bha guth oirre anns an fhionn-sgeul mu Aicheall, oir thuirt ban-dia Rìbhinn dha a' chathair-thalmhainn a chleachdadh airson a lot a shlànachadh.
Fasaidh a' chathair-thalmhainn ann an faichean, feuraich, ri taobh achaidhean is slighean air feadh na Roinn-Eòrpa bhon Mhuir Mheadhanach gu Cearcall na h-Arctaig, nan Stàitean Aonaichte is Àisia a Tuath.
Faodaidh na cuiseagan a' fàs gu 0,3-1 m a dh'àirde. Is toil leatha àitichean tìoram is soilleir agus mar sin chan fhaicear i faisg air uillt no ann an faichean fliucha ach is coma leatha mu theasa, fhuachd no luime.
Chìthear a' chiad bhachlag as t-earrach. Fàsaidh an toiseach dad ach duilleagan bachlach mar ròsag. Bidh i fo bhlàth eadar an t-Òg-mhìos is an Dàmhair.
Fàsaidh na freumhan faisg fo uachdar na talmhainn gu math còmhnard, ach chan eil e furasata a' chathair-thalmhainn a bhuain air sàilibh dìorras nan cuiseagan. Cruinnichidh na braonain aig na freumhan agus coimheadaidh iad mar bollagan, ach chan e feadhainn a th' ann. Bidh na blàthan lìonmhor glè bheag. Mar as àbhaist bidh iad geal, ach uaireannan bidh iad rud beag pinc.
Essential oil, Tannins, Flavonoids, Chamazulen, co-adhbharan searbha.
Cleachdar a' chathair-thalmhainn mar leigheas air làn abdomanach, trioblaid rè fuil mhìosail, gaothan oir obair iad ana-bhactirideach, teannachadh, flagachadh iodhan is ma a bhios càil a dhìth. Òlar i mar masgadh ma-thà. 'S e blàs rud beag searbh a th' ann. Nighear lotan iongarach neo cnàimhseagan leis a' chathair-thalmhainn.
'S e luibh ioma-thaobhach a th' anns a' Chathair-thalmhainn (Laideann: Achillea millefolium) .
Sirear i ann an gàrraidhean sna dàthan diofraichte, ach 's e luibh slànachail a th' innte cuideachd. Bha i aithnichte do na Greugaich seana mar-tha is bha guth oirre anns an fhionn-sgeul mu Aicheall, oir thuirt ban-dia Rìbhinn dha a' chathair-thalmhainn a chleachdadh airson a lot a shlànachadh.
Rotwica[1][2] (Achillea) jo rod ze swójźby kóšowych kwětarjow (Asteraceae).
Łopjena su paproćojte, aromatiske a cesto kósmate.
Wětše družyny kwiśu wót póznego nalěta až do nazyma. Kwiśonkowe głowki su běłe, žołte, oranžowe, rožojte abo cerwjene.
Rozeznawa se w roźe Achillea něźi 115 až 200 družynow (wuběrk) [3]:
Rotwica (Achillea) jo rod ze swójźby kóšowych kwětarjow (Asteraceae).
Каз таңдай (лат. Achillea, L. 1753)— көп жылдык тамыр сабактуу чөп өсүмдүк. Биздин өлкөдө кеңири таралган; токой, талаа шалбааларда өсөт. Кыргызстанда азия жана биберштейн каз таңдайы кеңири тараган. Медицинада каз таңдайдын чөбү жана топ гүлү дары катарында колдонулат. Жалбырагында жана гүлүндө эфир майы, ачуу даамды берүүчү — алкалоид, витамин К, уксус, кумурска кислотасы бар. Каз таңдайдын чөбүнүн ачытылган маңызы гастритте, тамакка табитти жогорулатуу жана кан агууну токтотуу үчүн пайдаланылат.
Кружоватикше[2] (лат. Achilléa, руз. Тысячели́стник) — ламо иень перть касыця тикше. Якстере цецянсетнень[2] (Rosáceae).
Нетьксэнзэ сэрейть, тарадовт. Лопанзо ашти зярыя вишкине лопинестэ, кода пизёлксонь. Пакся тикше.
Achillea /ækɪˈliːə/[4] is a genus of flowering plants in the family Asteraceae, known colloquially as yarrows. The plants typically have frilly leaves. The common name "yarrow" usually refers to A. millefolium. The genus was named after the Greek mythological character Achilles, whose soldiers were said to have used yarrow to treat their wounds;[5] this is reflected by common names such as allheal and bloodwort. The genus is native primarily to Eurasia and North America.
These plants typically have frilly, hairy, aromatic leaves. The plants show large, flat clusters of small flowers at the top of the stem. The flowers can be white, yellow, orange, pink or red and are generally visited by many insects, and are thus characterised by a generalised pollination system.[6]
Carl Linnaeus described the genus in 1753.[7][8] The common name "yarrow" is usually applied to Achillea millefolium,[9] but may also be used for other species within the genus.
Nearly 1,000 names have been published within the genus Achillea, at or below the level of species. Sources differ widely as to which should be recognized as species, which merit subspecies or variety status, and which ones are merely synonyms of better-established names. For convenience, the Plant List maintained by the Kew Botanic Gardens is followed.[10]
The following cultivars are recipients of the Royal Horticultural Society's Award of Garden Merit:
The genus was named after the Greek mythological character Achilles. According to legend, Achilles' soldiers used yarrow to treat their wounds,[26] hence some of its common names such as allheal and bloodwort.
The genus is primarily native to Europe, temperate areas of Asia, and North America.[27][28]
Achillea species are used as food plants by the larvae of some Lepidoptera species.
Achillea species and cultivars are popular garden plants.
Yarrow (Achillea millefolium)
Silvery Yarrow (Achillea clavenae)
Sweet Yarrow (Achillea ageratum)
Fernleaf Yarrow (Achillea filipendula)
.jpg)
Macro image of Yarrow in Sweden
Achillea /ækɪˈliːə/ is a genus of flowering plants in the family Asteraceae, known colloquially as yarrows. The plants typically have frilly leaves. The common name "yarrow" usually refers to A. millefolium. The genus was named after the Greek mythological character Achilles, whose soldiers were said to have used yarrow to treat their wounds; this is reflected by common names such as allheal and bloodwort. The genus is native primarily to Eurasia and North America.
Akileo (Achillea) botanike apartenas al la asteracoj. Ĝi estas daŭra planto alta 10-80 cm kiu kreskas ĉefe en Eŭropo kaj Azio, kie pli ol 100 specioj ekzistas.
Akileo kreskas abunde sur herbejoj, en maldensaj arbaroj, sur kortoj kaj apud vojoj. La florojn oni plukas antaŭ la finfloro, la supran parton – ĉ. 20 cm. La drogo jam en pratempoj helpis sanigi vundojn. Interna uzado estas konata nur de la 18a jarcento. Popolaj kuracistoj uzadis ĝin kiel rimedon por sanigi vundojn, por haltigi sangadon (lignohakistoj metadis ĝin sur vundojn) kaj por lavi hararon.
En la kuirarto oni uzas la foliojn kaj la florojn de la planto, depende de la specio: La milda gusto de la Achillea ptarmica ekzemple bone taŭgas por fajnigi salatojn, kazeon kaj buterpanon, dum la iom amaraj folioj de la milfolia akileo (Achillea millefolium) estas uzataj por likvoroj, kaj en la pasinteco ili ofte anstataŭis la lupolon dum la produktado de biero.
Akileo estas unu el la plej malnovaj kuracplantoj. Unuavice ĝi helpas al virinaj malsanoj, do ĝi estas virina kuracplanto. Sebastian Kneipp skribis pri la planto: Virinoj preventus multajn malsanojn, se ili de tempo al tempo uzus akileon.Ĝi helpas ne nur al knabinoj, kiuj havas neregulan menstruon, sed ankaŭ al virinoj antaŭ aŭ post la menopaŭzo.
En la naturkuracado la sekigitaj folioj de la planto uzatas en tizano aŭ tinkturo, ekz. por stimuli la digeston kaj mildigi inflamojn. La drogo entenas eteroleon, akileinon, holinon, mukojn, askorban acidon, amarajn kaj aromajn substancojn. Ĝi ekscitas apetiton, fortigas sekreciadon de salivoj kaj stomakaj sukoj, plialtigas koaguladon de la sango kaj tiel haltigas la sangadon. La tanacidoj efikas kontraŭinflame. La drogo krome helpas ĉe sangofluado el utero, malsanoj de renoj, nazo, gingivoj, hemeroidoj, dispepsio, gastrito, kolito, diareo, inflamo de urina veziko, iktero, reŭmatismo. Ĝi plifortigas kontrahojn de utero kaj reguligas menstruon. Dum malvarmumo, doloroj de dorso kaj ĉe reŭmataj malsanoj estas bone trinketi varmegan akilean tizanon. [1]
La tigo lanuga, kelkfoje laneca, estas rekta, de 15 ĝis 80 cm alta. La folioj kreskas je la bazo de la pedunklo de la floroj. Ili estas duoble plume dividitaj en multnombraj, molaj folieroj. Tiu aspekto donis la nomon al la planto. La floroj, blankaj, foje rozkoloraj aŭ purpuraj, grupiĝas en blankaj kapituloj, 4-7mm larĝaj, kiuj formas korimbojn.
Akileo (Achillea) botanike apartenas al la asteracoj. Ĝi estas daŭra planto alta 10-80 cm kiu kreskas ĉefe en Eŭropo kaj Azio, kie pli ol 100 specioj ekzistas.
Akileo kreskas abunde sur herbejoj, en maldensaj arbaroj, sur kortoj kaj apud vojoj. La florojn oni plukas antaŭ la finfloro, la supran parton – ĉ. 20 cm. La drogo jam en pratempoj helpis sanigi vundojn. Interna uzado estas konata nur de la 18a jarcento. Popolaj kuracistoj uzadis ĝin kiel rimedon por sanigi vundojn, por haltigi sangadon (lignohakistoj metadis ĝin sur vundojn) kaj por lavi hararon.
Achillea es un género de plantas de alrededor de 650 especies descritas y unas 150 aceptadas, perteneciente a la familia Asteraceae, comúnmente se las conoce como milenrama. Son naturales de Europa y regiones templadas de Asia. Algunas crecen en Norteamérica. Sus hojas son peludas y aromáticas.
Herbáceas perennes y subarbustivas. Presentan hojas alternas, raramente enteras, generalmente dentadas pinnatisectas, en ocasiones vermiformes. Los capítulos generalmente se disponen en densos corimbos, raramente solitarios, pedunculados a subsésiles, radiados o raramente discoideos. Flores liguladas femeninas, fértiles, con limbo blanco, amarillo o rosa; tubo más o menos aplanado. Flósculos hermafroditas, fértiles; corola con cinco lóbulos, blanca, amarilla o rosada. Aquenios obovoides, dorsiventralmente aplanados, con dos laterales y raramente una costilla adicional adaxial; ápice marginalmente redondeado; pericarpo con células mixogénicas en las costillas, con o sin sacos resiníferos longitudinales. El número cromosómico básico es x= 9.
El género fue descrito por Carlos Linneo y publicado en Species Plantarum 2: 896. 1753.[2] La especie tipo es: Achillea millefolium L
Achillea nombre genérico nombrado en honor de Aquiles.[3] Se ha indicado también que el nombre, más específicamente, proviene de la guerra de Troya, donde Aquiles curó a muchos de sus soldados y al propio rey Télefo, rey de Micenas, utilizando el poder que la milenrama tiene para detener las hemorragias.[4]
La presencia de alcamidas con porciones de amida cíclica está confinada a la tribu Anthemideae, siendo las especies de Achillea en las que más abundan estos compuestos tanto en pirrolididos como en piperididos. Además de las isobutilamidas, este género se caracteriza por la abundancia de amidas de anillos insaturados en 5 y en 6. La acumulación de amidas con patrones olefínicos y acetilénicos le confiere un distintivo a esta familia. Estas amidas por regla general se acumulan en las partes subterráneas.[6]
Achillea es un género de plantas de alrededor de 650 especies descritas y unas 150 aceptadas, perteneciente a la familia Asteraceae, comúnmente se las conoce como milenrama. Son naturales de Europa y regiones templadas de Asia. Algunas crecen en Norteamérica. Sus hojas son peludas y aromáticas.
See artikkel räägib taimeperekonnast; perekonnanime kohta vaata artiklit Raudrohi (perekonnanimi) Raudrohi (Achillea) on korvõieliste sugukonda kuuluv mitmeaastaste rohttaimede, vahel poolpõõsaste perekond.
Perekonda kuulub umbes 85–120 liiki. Eestis on levinuim harilik raudrohi.
Raudrohud kasvavad Euroopas ja Aasia parasvöötmes. Mõni liik kasvab Põhja-Ameerikas. Euroopas levivad nad kuni põhjapolaarjooneni.
Raudrohtudel on tavaliselt sakilised, karvased ja lõhnavad lehed. Kevadel kasvab risoomist välja lehekodarik, hiljem kasvab lehtede vahele 6–80 cm kõrgune sile või karvane vars. Varrel kasvavad harvad kitsad sulgjad vahelduvad lehed.
Püstise varre otsas on suured lamedad õisikud, täpsemalt sarikad, mis koosnevad vähemalt 5, tavaliselt 15–75 väikesest õiest, mille läbimõõt on 2–3, vahel kuni 5 mm. Õied võivad olla valged, kollased, oranžid, roosad või punased. Hulk liike on ilutaimed. Viljaks on kahe haagikesega seemnised.
Mõni raudrohuliik on ilutaim.
Harilik raudrohi on ravimtaim, millel korjatakse ja seejärel kuivatatakse kas kogu taimi või siis üksnes õisikuid. Raudrohi sisaldab eeterlikke õlisid, parkaineid, flavonoide, kamprit, raudrohu ladinakeelse nime järgi nimetatud ahhilleiini, mineraalaineid, eriti kaaliumi, ja teisi aineid, mis on sageli kibeda maitsega. Värskeid võrseid ja lehti saab salatiks kasutada. Õisikuid saab kasutada näonaha hoolduseks ja selleks tehakse auruvanne.
Hulk liblikaröövikuid sööb raudrohtu, sealjuures mõned perekondade Bucculatrix ja Coleophora liigid ei söö peale raudrohtude teisi taimi.
Raudrohu ladinakeelne nimetus on tulnud vanakreeka mütoloogia tegelase Achilleuse järgi. "Iliases" kasutasid Achilleuse sõdurid raudrohtu haavade raviks. Eurypylos viis Achilleusele sõnumit, kui sai noolehaava jalga. Patroklos lõikas nooleotsa haavast välja, pesi kogu musta vere ära ja pani haavale purustatud raudrohtu, mis "Iliase" järgi võttis kogu valu ära ja sulges haava. Seda kunsti oli Patroklos õppinud Achilleuselt, kes omakorda oli seda õppinud Cheironilt, kõige targemalt kentaurilt.[1]
Raudrohi (Achillea) on korvõieliste sugukonda kuuluv mitmeaastaste rohttaimede, vahel poolpõõsaste perekond.
Kärsämöt (Achillea) on mykerökukkaisten kukkakasvien suku. Siihen kuuluu 115 lajia, jotka ovat ruohovartisia monivuotisia pystykasvuisia kasveja, joiden kukat ovat valkoisia, kellanvalkeita tai ruusunpunaisia.[1]
Suomessa kasvaa yleisenä kaksi kärsämölajia: siankärsämö (Achillea millefolium) ja ojakärsämö (Achillea ptarmica). Suomessa esiintyviä siankärsämön alalajeja ovat etelänsiankärsämö (Achillea millefolium subsp. millefolium) ja pohjansiankärsämö (Achillea millefolium subsp. alpestris).
Nämä Suomessa yleiset kärsämölajit ovat kukinnoltaan valkoisia tai vaaleita. Kalkkipitoisella maalla kasvaessaan siankärsämön kukinnon väri voi olla vaaleanpunainen tai jokin sävy valkoisen ja vaaleanpunaisen väliltä. Siankärsämö kasvaa yleensä kuivilla paikoilla, kuten niityillä. Kärsämöiden lehdet ovat vihreitä. Ojakärsämöä tavataan esimerkiksi kuivahkoilla ojanvarsilla.
Joitakin kärsämölajeja, -lajikkeita tai -risteymiä käytetään myös koristekasveina. Koristekasveina käytettäviä kärsämöitä ovat esimerkiksi kultakärsämö eli angervokärsämö (Achillea filipendulina), koreakärsämö (Achillea ptarmica f. multiplex) ja rikkikärsämö (Achillea 'Taygetea').
Kärsämöt (Achillea) on mykerökukkaisten kukkakasvien suku. Siihen kuuluu 115 lajia, jotka ovat ruohovartisia monivuotisia pystykasvuisia kasveja, joiden kukat ovat valkoisia, kellanvalkeita tai ruusunpunaisia.
Suomessa kasvaa yleisenä kaksi kärsämölajia: siankärsämö (Achillea millefolium) ja ojakärsämö (Achillea ptarmica). Suomessa esiintyviä siankärsämön alalajeja ovat etelänsiankärsämö (Achillea millefolium subsp. millefolium) ja pohjansiankärsämö (Achillea millefolium subsp. alpestris).
Nämä Suomessa yleiset kärsämölajit ovat kukinnoltaan valkoisia tai vaaleita. Kalkkipitoisella maalla kasvaessaan siankärsämön kukinnon väri voi olla vaaleanpunainen tai jokin sävy valkoisen ja vaaleanpunaisen väliltä. Siankärsämö kasvaa yleensä kuivilla paikoilla, kuten niityillä. Kärsämöiden lehdet ovat vihreitä. Ojakärsämöä tavataan esimerkiksi kuivahkoilla ojanvarsilla.
Joitakin kärsämölajeja, -lajikkeita tai -risteymiä käytetään myös koristekasveina. Koristekasveina käytettäviä kärsämöitä ovat esimerkiksi kultakärsämö eli angervokärsämö (Achillea filipendulina), koreakärsämö (Achillea ptarmica f. multiplex) ja rikkikärsämö (Achillea 'Taygetea').
Achillea
Le genre Achillea (les achillées) Écouter regroupe diverses plantes de la famille des Astéracées (ou Composées) dont la plus connue est l'achillée millefeuille (Achillea millefolium). Le nom du genre correspond au latin achillea, lui-même emprunté au grec akhileios, herbe d'Achille : lorsqu'au siège de Troie, Achille fut mortellement blessé au talon par la flèche de Pâris, la déesse Aphrodite, en larmes, lui conseilla d’utiliser cette plante pour calmer ses souffrances. Ainsi naquit l’Achillée, souveraine contre les blessures à l’arme blanche. Achille a également blessé Télèphe accidentellement, et le guérit à l'aide de l'achillée[1]. Elle est aussi connue sous le nom d'herbe aux coupures[2].
Plantes herbacées vivaces à feuilles alternes. Comme pour toutes les composées, ce qu'on appelle communément « fleur » est un capitule. Les capitules des achillées sont formés d'un disque de fleurs tubulées hermaphrodites entourées de fleurs ligulées femelles. Les ligules, presque toujours blanches, sont assez courtes, le plus souvent à trois dents. Très nombreux sur la plante, les capitules sont groupés en inflorescences appelées corymbes. Les fruits sont des akènes.
Selon Catalogue of Life (20 juin 2013)[3] :
Dans le langage des fleurs, l'achillée symbolise la guerre, en conformité avec l'origine de son nom[4].
Achillea
Le genre Achillea (les achillées) Écouter regroupe diverses plantes de la famille des Astéracées (ou Composées) dont la plus connue est l'achillée millefeuille (Achillea millefolium). Le nom du genre correspond au latin achillea, lui-même emprunté au grec akhileios, herbe d'Achille : lorsqu'au siège de Troie, Achille fut mortellement blessé au talon par la flèche de Pâris, la déesse Aphrodite, en larmes, lui conseilla d’utiliser cette plante pour calmer ses souffrances. Ainsi naquit l’Achillée, souveraine contre les blessures à l’arme blanche. Achille a également blessé Télèphe accidentellement, et le guérit à l'aide de l'achillée. Elle est aussi connue sous le nom d'herbe aux coupures.
Stolisnik (kunica, hajdučka trava, sporiš, jezičac, lat. Achillea), rod trajnica i polugrmova iz porodice glavočika kojemu pripada oko 180 priznatih vrsta raširenih po klimatski umjerenim krajevima Europe, Azije i Sjeverne Amerike. Obuhvaća kako ljekovite tako i ukrasne i ponekad korovske biljke. Rod je dobio ime po grčkom junaku Ahileju koji je njome liječio svoje rane, pa je ovaj rod dobio ime i ranjenik.
U Hrvatskoj raste desetak vrsta među kojima obični stolisnik ili hajdučica (A. millefolium), na travnjacima, uz putove, po dvorištima i sl.; srebrna kunica ili bijeli stolisnik (A. clavennae); zelenkasti stolisnik (Achillea virescens); močvarni stolisnik (A. ptarmica); žuti stolisnik (Achillea filipendulina) i druge. Žuti stolisnik nema ljekovitih svojstava, uzgaja se samo kao ukrasna biljka.
Stolisnici mogu narasti od 8 do 150 centimetara, listovi su prizemni (bazalni) i često odumru prije cvjetanja. Podzemni korjenski sustav je odebljao, nitast je ili vretenast. Stabljika je jedna ili više njih, prema gore razgranata. Cvjetovi su dvospolni, sitni, bijele, žute ili roza boje sa pet prašnika, tvore specifični glavičasti cvat.
Stolisnik (kunica, hajdučka trava, sporiš, jezičac, lat. Achillea), rod trajnica i polugrmova iz porodice glavočika kojemu pripada oko 180 priznatih vrsta raširenih po klimatski umjerenim krajevima Europe, Azije i Sjeverne Amerike. Obuhvaća kako ljekovite tako i ukrasne i ponekad korovske biljke. Rod je dobio ime po grčkom junaku Ahileju koji je njome liječio svoje rane, pa je ovaj rod dobio ime i ranjenik.
U Hrvatskoj raste desetak vrsta među kojima obični stolisnik ili hajdučica (A. millefolium), na travnjacima, uz putove, po dvorištima i sl.; srebrna kunica ili bijeli stolisnik (A. clavennae); zelenkasti stolisnik (Achillea virescens); močvarni stolisnik (A. ptarmica); žuti stolisnik (Achillea filipendulina) i druge. Žuti stolisnik nema ljekovitih svojstava, uzgaja se samo kao ukrasna biljka.
Stolisnici mogu narasti od 8 do 150 centimetara, listovi su prizemni (bazalni) i često odumru prije cvjetanja. Podzemni korjenski sustav je odebljao, nitast je ili vretenast. Stabljika je jedna ili više njih, prema gore razgranata. Cvjetovi su dvospolni, sitni, bijele, žute ili roza boje sa pet prašnika, tvore specifični glavičasti cvat.
Rutwica[1] (Achillea) je ród ze swójby zestajenkow (Asteraceae).
Łopjena su paproćojte, aromatiske a často kosmate.
Wjetše družiny kćěja wot pózdnjeho nalěta hač do nazyma. Kćenjowe hłójčki su běłe, žołte, oranžowe, róžojte abo čerwjene.
Rozeznawa so w rodźe Achillea něhdźe 115 hač 200 družinow (wuběrk) [2]:
Jeli eksistuje w druhej rěči hižo bóle wuwity nastawk ze samsnej temu, potom přełožuj a dodawaj z njeho.
Jeli nastawk ma wjace hač jedyn njedostatk, wužiwaj prošu předłohu {{Předźěłuj}}. Nimo toho so awtomatisce kategorija Kategorija:Zarodk wo botanice doda.
Rutwica (Achillea) je ród ze swójby zestajenkow (Asteraceae).
Achillea è un genere di piante dicotiledoni della famiglia delle Asteracee, notevole per il numero di specie e di diverse taglie (alcune grandi, altre nane).
Il nome del genere fu fissato da Linneo e deriva dalla credenza che Achille avesse usato queste piante durante l'assedio di Troia (così ci racconta Plinio) per curare le ferite insanabili di Telefo, dietro consiglio di Venere, avendo appreso da Chirone le virtù medicinali delle stesse.
Questo genere comunque doveva essere ben noto ai botanici prima di Linneo. Infatti lo troviamo nell'erbario di Jerome Bock (1498 – 1554) un ministro luterano noto anche col nome di Hieronymus Tragus; anche Robert Morison (1620 Aberdeen -1683) nel suo “Plantarum Historiae Universalis Oxoniens” (1680-1699) chiama alcune specie di questo genere “Achillea montana purpurea”. Mentre a metà del Settecento si registravano già una ventina di specie in coltivazione nei giardini inglesi.[1]
I francesi nominano queste piante “Achillées”, mentre gli inglesi le chiamano “Yarrow” oppure “Milfoil”.
Le piante del genere Achillea sono di tipo erbaceo, perenne, qualche volta anche suffruticose (ma in questo caso non sono molto alte).
Radici secondarie da rizoma.
I fusti ipogei sono del tipo a rizoma; mentre la parte epigea è villosa, semplice o ramificata, ascendente che può raggiungere fino 80 cm in altezza. In generale l'aspetto delle piante è densamente cespitoso.
Le foglie hanno una disposizione alterna e presentano un lieve aroma canforato. La forma è semplice o composta. Le foglie basali sono normalmente picciolate; mentre le foglie cauline in genere non hanno picciolo, e sono quindi sessili.
I fiori sono raccolti in capolini calatidi dal diametro di pochi millimetri in infiorescenze corimbose molto caratteristiche di questo genere. In alcuni casi si riscontra delle infiorescenze di tipo racemoso.
La struttura dei capolini è quella tipica delle Asteraceae: un peduncolo sorregge un involucro a forma emisferica composto da più squame (o brattee) con margine scarioso e nero[2] che fanno da protezione al ricettacolo piatto a pagliette trasparenti[1] sul quale s'inseriscono due tipi di fiori: quelli esterni ligulati disposti in un unico rango e quelli interni tubulosi.
I fiori sono simpetali, zigomorfi (quelli ligulati) e attinomorfi (quelli tubulosi); sono inoltre tetra-ciclici (formati cioè da 4 verticilli: calice – corolla – androceo – gineceo) e pentameri (calice e corolla formati da 5 elementi). Sono inoltre ermafroditi, più precisamente i fiori del raggio (quelli ligulati) sono femminili; mentre quelli del disco centrale (quelli tubulosi) sono bisessuali.
I frutti sono degli acheni privi di pappo.[1] La forma è compressa quasi appiattita.[4]
Queste piante sono proprie delle regioni temperate dell'emisfero boreale. È facile quindi trovarle in Europa e nelle zone temperate dell'Asia. Alcune specie crescono anche in America del Nord.
In Italia sono state individuate una ventina di specie spontanee e sono distribuite su tutta la penisola sia su suoli pesanti e umidi, che nei fossi e margini stradali. A volte si spingono fino al limite delle nevi eterne.
Altitudine: dal piano fino a 3000 m s.l.m. e oltre.
Della 23 specie spontanee della flora italiana 20 vivono sull'arco alpino. La tabella seguente mette in evidenza alcuni dati relativi all'habitat, al substrato e alla distribuzione delle specie alpine[5].
La famiglia di appartenenza (Asteraceae o Compositae, nomen conservandum) è la più numerosa del mondo vegetale, comprende oltre 23000 specie distribuite su 1535 generi[6] (22750 specie e 1530 generi secondo altre fonti[7]). Il genere è composto da circa un centinaio è più di specie, delle quali due dozzine circa fanno parte della flora spontanea italiana. Dal punto di vista sistematico queste specie si dividono in due gruppi principali:[1]
Altri autori comunque preferiscono organizzare i vari gruppi secondo la taglia: specie grandi ossia alte oltre 50 cm e specie piccole da pochi cm fino 50 cm.
Nelle classificazioni più vecchie la famiglia del genere Achillea è chiamata Compositae. Attualmente, in base alle ultime ricerche filogenetiche, il genere Achillea è assegnato alla sottotribù delle Matricariinae (tribù Anthemideae, sottofamiglia Asteroideae).[8]
Lo stesso argomento in dettaglio: Specie di Achillea. Per meglio comprendere ed individuare le varie specie del genere (solamente per le specie spontanee della nostra flora) l'elenco che segue utilizza il sistema delle chiavi analitiche.[9][10][11]
Questa entità ha avuto nel tempo diverse nomenclature. L'elenco seguente indica alcuni tra i sinonimi più frequenti:[8]
Le “Achillee” sono piante amare, lievemente aromatiche, ma dal punto di vista tossico fondamentalmente innocue. Fare attenzione a non esporre ai raggi del sole la pelle bagnata dal succo della pianta.
La achillea è una pianta mellifera e si può produrre un miele, purtroppo è raro perché non ci sono grandi distese di achillea.
Tra i composti di queste piante è presente l'achilleina un glicoside già usato in farmaceutica, ora solo in liquoreria.
Anticamente (ancora al tempo di Linneo) le specie di Achillea erano molto considerate per le loro proprietà medicinali: astringente e vulneraria. I succhi di queste piante erano usati dai montanari contro le ragadi, le ferite, le ulcerazioni delle varici e le emorroidi. Gli infusi sono indicati anche per i disturbi genitali femminili (mestruazioni irregolari, ansia da menopausa), nei disturbi digestivi.
Si utilizzano per infusi le parti fiorite fatte essiccare in luogo ombroso. La tintura ottenuta lasciando macerare in alcool per alcuni giorni i fiori di achillea, può essere ingerita per alleviare i disturbi digestivi. Viene utilizzata anche in tricologia per trattamenti per le alopecie
Alcune specie sono utilizzate per scopi alimentari. La specie Achillea moscata viene usata in Svizzera per un liquore stomachico. Mentre alcune “Achillee” in Svezia sono usate per insaporire la birra. La Achillea ptarmica il cui sapore si avvicina all'Artemisia, viene usata nell'insalata. In Inghilterra, dissecata e ridotta in polvere viene usata come tabacco economico da fiuto (viene chiamata “erba da starnuti”). Molto spesso le “Achillee” vengono usate come sostituti del tè. Alcune specie possono provocare effetti collaterali quali vomito.
L'utilizzo attuale è comunque circoscritto al giardinaggio. Le più usate (anche per la possibilità di creare buoni ibridi) sono: Achillea ptarmica – Achillea millefolium – Achillea filipendulina con le quali si creano aiuole e bordure di sicuro effetto.
Achillea asplenifolia
Achillea clavenae
Achillea millefolium (infiorescenza violetta)
Achillea millefolium (infiorescenza bianca)
Achillea millefolium (infiorescenza viola)
Achillea ageratum
Achillea filipendulina
Achillea è un genere di piante dicotiledoni della famiglia delle Asteracee, notevole per il numero di specie e di diverse taglie (alcune grandi, altre nane).
Kraujažolė (lot. Achillea, angl. Yarrow, vok. Schafgarben) – astrinių (Asteraceae) šeimos augalų gentis. Pavadinta Trojos karo didvyrio Achilo, kuris pirmasis pažinęs šių augalų vaistingumą, vardu. Daugiametės žolės su pražanginiais ir skiautėtais lapais. Graižai smulkūs, dažniausiai skėtiškose kekėse. Kraujažolė nuo seno vartojama kaip vaistas, ja buvo gydomos žaizdos ir kraujavimai. Dar Dioskaridas ją vadino žaizdos žole.
Gaieniniais kraujažolių preparatais žadinamas apetitas, gerinama skrandžio liaukų veikla, gydomas sumažėjusio rūgštingumo gastritas, skrandžio ir dvylikapirštės žarnos opaligė, kolitas, hemorojus, stabdomi vidiniai ir išoriniai kraujavimai, didinamas trombocitų kiekis kraujyje, greitinamas kraujo krešėjimas. Taip pat jais atpalaiduojami žarnyno, tulžies latakų lygieji raumenys, gerinamas tulžies styrimasis į dvylikapirštę žarną, virškinimas. Be to, kraujažolė veikia baktericidiškai, slopina uždegimus, mažina alergiją. Ji padeda žaizdoms, kepenų ir tulžies latakams, trauktis gimdai, o kartu mažina jos kraujavimą.
Gentyje yra apie 100 rūšių, paplitusių Eurazijoje vidutinio klimato juostoje. Daugiausia jų Viduržemio pajūrio kraštuose. Kai kurios rūšys auginamos darželiuose, kapinėse. Lietuvoje auga:
Kraujažolė (lot. Achillea, angl. Yarrow, vok. Schafgarben) – astrinių (Asteraceae) šeimos augalų gentis. Pavadinta Trojos karo didvyrio Achilo, kuris pirmasis pažinęs šių augalų vaistingumą, vardu. Daugiametės žolės su pražanginiais ir skiautėtais lapais. Graižai smulkūs, dažniausiai skėtiškose kekėse. Kraujažolė nuo seno vartojama kaip vaistas, ja buvo gydomos žaizdos ir kraujavimai. Dar Dioskaridas ją vadino žaizdos žole.
Duizendblad (Achillea) is een geslacht van ongeveer 85 bloeiende planten uit de composietenfamilie (Compositae of Asteraceae).
In Angelsaksische landen worden de planten yarrow genoemd. In de Benelux komen duizendblad (Achillea millefolium) en wilde bertram (Achillea ptarmica) voor.
Het geslacht komt voor in Europa en de gematigde streken van Azië. Een klein aantal soorten komt voor in Noord-Amerika. Veel van deze planten komen zeer algemeen voor.
Doordat de stengels alleen aan de top vertakt zijn, lijkt het alsof de kleine bloemen in schermen staan. De bloeiwijze is een tuil met hoofdjes. Deze bloemen zijn wit, geel ,oranje, roze of rood. De bladeren zijn aromatisch en vaak behaard; ze doen denken aan de bladeren van varens. Ze kunnen geveerd, maar ook ongedeeld zijn.
Sommige soorten worden gebruikt als sierplant. Men kan ook de bloemschermen als droogbloemen bewaren. Doordat ze hun kleur behouden, worden ze als decoratief beschouwd.
Het geslacht is naar de Griekse held Achilles genoemd. Met deze plant zou hij een wond in de Trojaanse oorlog genezen hebben.
Duizendblad (Achillea) is een geslacht van ongeveer 85 bloeiende planten uit de composietenfamilie (Compositae of Asteraceae).
In Angelsaksische landen worden de planten yarrow genoemd. In de Benelux komen duizendblad (Achillea millefolium) en wilde bertram (Achillea ptarmica) voor.
Het geslacht komt voor in Europa en de gematigde streken van Azië. Een klein aantal soorten komt voor in Noord-Amerika. Veel van deze planten komen zeer algemeen voor.
Doordat de stengels alleen aan de top vertakt zijn, lijkt het alsof de kleine bloemen in schermen staan. De bloeiwijze is een tuil met hoofdjes. Deze bloemen zijn wit, geel ,oranje, roze of rood. De bladeren zijn aromatisch en vaak behaard; ze doen denken aan de bladeren van varens. Ze kunnen geveerd, maar ook ongedeeld zijn.
Sommige soorten worden gebruikt als sierplant. Men kan ook de bloemschermen als droogbloemen bewaren. Doordat ze hun kleur behouden, worden ze als decoratief beschouwd.
Het geslacht is naar de Griekse held Achilles genoemd. Met deze plant zou hij een wond in de Trojaanse oorlog genezen hebben.
Ryllikslekta (Achillea) er ei planteslekt i korgplantefamilien. I Noreg veks tre artar. Desse er fleirårige plantar med mange små korger i halvskjerm.
Ryllikslekta (Achillea) er ei planteslekt i korgplantefamilien. I Noreg veks tre artar. Desse er fleirårige plantar med mange små korger i halvskjerm.
Norske artar i ryllikslekta Ryllik (Achillea millefolium) Engryllik (Achillea nobilis) Nyseryllik (Achillea ptarmica)Ryllikslekta (Achillea) er ei slekt i kurvplantefamilien.
Artene er flerårige, duftende urter med opprett stengel. Bladene sitter spredt og er som regel enkelt- til tredobbelt fjærflikete, mer sjeldent hele. Kurvene er små og sitter oftest i tette halvskjermer. Randkronene er korte, hunnlige, ofte tretannede og hvite, rosa, røde eller gule. Skivekronene er tvekjønnede og gule eller rosa. Kurvdekkbladene sitter i to eller tre rader. Kurvbunnen er nesten flat med halvt gjennomsiktige agner rundt enkeltblomstene. Frukten er flattrykt med to ribber.[1][2][3][4]
Ryllikslekta omfatter omtrent 115 arter. De monotypiske slektene Leucocyclus og Otanthus er nå inkludert i Achillea. Utbredelsen omfatter Europa, Nord-Afrika, Asia og Nord-Amerika. Artsmangfoldet er størst i Europa og tempererte deler av Asia.[5][6][7][8]
Den eneste helt naturlige arten i Norge er ryllik (A. millefolium). Nyseryllik (A. ptarmica) er innført for lenge siden og helt naturalisert. Engryllik (A. nobilis) er et ugras som sprer seg ved indre deler av Oslofjorden, og den har status høy risiko i fremmedartslista. Praktryllik (A. filipendulina) og filtryllik (A. tomentosa) er hageplanter som av og til forvilles.[9] To hageplanter som dyrkes i Norge, men som ikke er funnet forvillet, er gullryllik (A. chrysocoma) og sølvryllik (A. clavennae).[10][1]
Det vitenskapelige navnet Achillea viser til sagnhelten Akilles som brukte ryllik til å behandle sårede soldater under trojanerkrigen. De blodstillende og sårhelende egenskapene til ryllik har vært kjent i flere tusen år.[11]
Ryllikslekta (Achillea) er ei slekt i kurvplantefamilien.
Artene er flerårige, duftende urter med opprett stengel. Bladene sitter spredt og er som regel enkelt- til tredobbelt fjærflikete, mer sjeldent hele. Kurvene er små og sitter oftest i tette halvskjermer. Randkronene er korte, hunnlige, ofte tretannede og hvite, rosa, røde eller gule. Skivekronene er tvekjønnede og gule eller rosa. Kurvdekkbladene sitter i to eller tre rader. Kurvbunnen er nesten flat med halvt gjennomsiktige agner rundt enkeltblomstene. Frukten er flattrykt med to ribber.
Ryllikslekta omfatter omtrent 115 arter. De monotypiske slektene Leucocyclus og Otanthus er nå inkludert i Achillea. Utbredelsen omfatter Europa, Nord-Afrika, Asia og Nord-Amerika. Artsmangfoldet er størst i Europa og tempererte deler av Asia.
Den eneste helt naturlige arten i Norge er ryllik (A. millefolium). Nyseryllik (A. ptarmica) er innført for lenge siden og helt naturalisert. Engryllik (A. nobilis) er et ugras som sprer seg ved indre deler av Oslofjorden, og den har status høy risiko i fremmedartslista. Praktryllik (A. filipendulina) og filtryllik (A. tomentosa) er hageplanter som av og til forvilles. To hageplanter som dyrkes i Norge, men som ikke er funnet forvillet, er gullryllik (A. chrysocoma) og sølvryllik (A. clavennae).
Det vitenskapelige navnet Achillea viser til sagnhelten Akilles som brukte ryllik til å behandle sårede soldater under trojanerkrigen. De blodstillende og sårhelende egenskapene til ryllik har vært kjent i flere tusen år.
Multimedia w Wikimedia Commons Krwawnik (Achillea L.) – rodzaj bylin z rodziny astrowatych. Rodzaj ten obejmuje w zależności od ujęcia 85 lub 120 gatunków roślin zielnych wieloletnich, rosnących głównie w Europie i Azji północnej i zachodniej, niewiele tylko gatunków pochodzi z Ameryki Północnej[3]. W Polsce najbardziej pospolity jest krwawnik pospolity (A. millefolium).
Łacińska nazwa rodzaju krwawnik pochodzi od mitycznego Achillesa, który roślinami tymi leczył swoje rany[3].
Łodyga przeważnie wzniesiona, rozgałęziona u góry, na dole drewniejąca. Liście pojedyncze, podłużne, od całobrzegich do potrójnie pierzastych. Kwiaty zebrane w kwiatostany w postaci podbaldachu utworzonego przez liczne i drobne koszyczki. Kwiaty wewnętrzne obupłciowe, rurkowate, brzeżne natomiast to kwiaty żeńskie, języczkowe.
Millefolium Mill.
Angiosperm Phylogeny Website adoptuje podział na podrodziny astrowatych (Asteraceae) opracowany przez Panero i Funk w 2002[4], z późniejszymi uzupełnieniami[5]. Zgodnie z tym ujęciem rodzaj Achillea należy do plemienia Anthemideae Cass., podrodziny Asteroideae (Juss.) Chev. W systemie APG III astrowate są jedną z kilkunastu rodzin rzędu astrowców (Asterales), wchodzącego w skład kladu astrowych w obrębie dwuliściennych właściwych[1].
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa astrowe (Asteridae Takht.), nadrząd astropodobne (Asteranae Takht.), rząd astrowce (Asterales Lindl), rodzina astrowate (Asteraceae Dumort.), rodzaj krwawnik (Achillea L.)[6].
Niektóre gatunki, np. krwawnik pospolity i kichawiec mają własności lecznicze. Niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne.
Wszystkie uprawiane gatunki są odporne na mróz[3]. Są łatwe w uprawie, rosną na każdej glebie, ale preferują stanowiska słoneczne i suche. Wytwarzają kłącza, za pomocą których szybko się rozrastają. Najłatwiej rozmnażać je przez podział bryły korzeniowej bardzo wczesną wiosną. Po przekwitnięciu należy usuwać kwiatostany. Pędy można zostawić na zimę, ale wiosną należy je silnie przyciąć. Wiosną wskazane nawożenie.
Krwawnik (Achillea L.) – rodzaj bylin z rodziny astrowatych. Rodzaj ten obejmuje w zależności od ujęcia 85 lub 120 gatunków roślin zielnych wieloletnich, rosnących głównie w Europie i Azji północnej i zachodniej, niewiele tylko gatunków pochodzi z Ameryki Północnej. W Polsce najbardziej pospolity jest krwawnik pospolity (A. millefolium).
Łacińska nazwa rodzaju krwawnik pochodzi od mitycznego Achillesa, który roślinami tymi leczył swoje rany.
Achillea é um género de cerca de 85 plantas com flor da família Asteraceae.
Ocorre na Europa e em regiões temperadas da Ásia. Algumas crescem na América do Norte.
Possuem grandes aglomerados de pequenas flores no topo do caule. As flores podem ser brancas, amarelas, laranjas, rosas ou vermelhas. Possuem tipicamente folhas aromáticas.
O nome do género é derivado do personagem mitológico Aquiles. De acordo com a Ilíada, os soldados de Aquiles usaram esta planta para tratar as suas feridas.[1]
Espécies de Achillea são usadas como alimento por larvas de alguns lepidópteros.
Segundo o The Plant List:[2]
Em Portugal este género é representado por 3 espécies:
As três espécies ocorrem em Portugal em Portugal continental de onde são autóctones. A segunda ocorre também nos arquipélagos dos Açores e da Madeira, onde é invasora.[3]
Achillea é um género de cerca de 85 plantas com flor da família Asteraceae.
Ocorre na Europa e em regiões temperadas da Ásia. Algumas crescem na América do Norte.
Possuem grandes aglomerados de pequenas flores no topo do caule. As flores podem ser brancas, amarelas, laranjas, rosas ou vermelhas. Possuem tipicamente folhas aromáticas.
O nome do género é derivado do personagem mitológico Aquiles. De acordo com a Ilíada, os soldados de Aquiles usaram esta planta para tratar as suas feridas.
Espécies de Achillea são usadas como alimento por larvas de alguns lepidópteros.
Achillea sau pe nume mai cunoscut Coada Șoricelului este un gen de plante din familia Asteraceae, ordinul Asterales.
Genul Achillea cuprinde circa 100 specii:
Achillea ageratum
Achillea filipendulina
Achillea macrophylla
Achillea ptarmica
Achillea sau pe nume mai cunoscut Coada Șoricelului este un gen de plante din familia Asteraceae, ordinul Asterales.
Millefolium Mill.[1]
Rman (znanstveno ime Achillea) je rod kritosemenk iz družine nebinovk, v katerega uvrščamo približno 85 danes živečih opisanih vrst. Kot pri ostalih nebinovkah imajo predstavniki cvetove v koških - glavičastih socvetjih, ki so nadalje združeni v gosto češuljo. Za rmane konkretno pa je značilno, da je venec jezičastih cvetov bolj ali manj okrogel, listi pa so pernato deljeni in na steblu nameščeni premenjalno. Koški so majhni.[2] Cvetovi so lahko beli, rumeni, oranžni, rožnati ali rdeči.
Predstavniki rastejo v Evropi in v območjih Azije z zmernim podnebjem. Nekaj vrst raste tudi v Severni Ameriki.
Rod je dobil znanstveno ime po grškem mitološkem junaku Ahilu, ki naj bi sodeč po Iliadi z rmanom zdravil rane svojih vojakov. Linne, ki je rod opisal, je uporabil tradicionalno ime, ki so ga hortikulturisti prevzeli iz grščine.[3] Nekatere vrste so znane po svojem zdravilnem delovanju, zaradi česar se uporabljajo v ljudskem zdravilstvu, druge pa gojijo kot okrasne rastline.
Opisanih je približno 85 vrst rmanov. V Sloveniji so slabo poznani, tu rastejo po zdaj znanih podatkih naslednje vrste:[2][4]
Rman (znanstveno ime Achillea) je rod kritosemenk iz družine nebinovk, v katerega uvrščamo približno 85 danes živečih opisanih vrst. Kot pri ostalih nebinovkah imajo predstavniki cvetove v koških - glavičastih socvetjih, ki so nadalje združeni v gosto češuljo. Za rmane konkretno pa je značilno, da je venec jezičastih cvetov bolj ali manj okrogel, listi pa so pernato deljeni in na steblu nameščeni premenjalno. Koški so majhni. Cvetovi so lahko beli, rumeni, oranžni, rožnati ali rdeči.
Predstavniki rastejo v Evropi in v območjih Azije z zmernim podnebjem. Nekaj vrst raste tudi v Severni Ameriki.
Rod je dobil znanstveno ime po grškem mitološkem junaku Ahilu, ki naj bi sodeč po Iliadi z rmanom zdravil rane svojih vojakov. Linne, ki je rod opisal, je uporabil tradicionalno ime, ki so ga hortikulturisti prevzeli iz grščine. Nekatere vrste so znane po svojem zdravilnem delovanju, zaradi česar se uporabljajo v ljudskem zdravilstvu, druge pa gojijo kot okrasne rastline.
Röllikesläktet (Achillea)[1] är ett släkte med omkring 85 gömfröväxter i växtfamiljen korgblommiga växter[1] . Röllikorna förekommer i Europa och tempererade områden i Asien. Några få finns i Nordamerika. Typiskt för dessa växter är de flikiga, sträva, aromatiska bladen.
Röllikesläktets arter har stora platta samlingar av små blommor längst upp på stjälken. Blommorna kan vara vita, gula, orange, rosa eller röda. Ett antal arter är omtyckta trädgårdsväxter.
Släktet är uppkallat efter Akilles i den grekiska mytologin. Enligt Illiaden använde Akilles soldater röllikor för att behandla sårskador. Detta har givit röllikan de folkliga namnen soldatört och sårläka.
Wikimedia Commons har media som rör Röllikesläktet.
Wikispecies har information om Achillea.
Röllikesläktet (Achillea) är ett släkte med omkring 85 gömfröväxter i växtfamiljen korgblommiga växter . Röllikorna förekommer i Europa och tempererade områden i Asien. Några få finns i Nordamerika. Typiskt för dessa växter är de flikiga, sträva, aromatiska bladen.
Röllikesläktets arter har stora platta samlingar av små blommor längst upp på stjälken. Blommorna kan vara vita, gula, orange, rosa eller röda. Ett antal arter är omtyckta trädgårdsväxter.
Släktet är uppkallat efter Akilles i den grekiska mytologin. Enligt Illiaden använde Akilles soldater röllikor för att behandla sårskador. Detta har givit röllikan de folkliga namnen soldatört och sårläka.
Наукова назва Achillea походить від імені давньогрецького міфологічного героя Ахілла, який вперше застосував цю рослину, вилікувавши рану свого друга[1].
Багаторічні трави з цілісним, перисто-лопатевим або перисто-розсіченим листям. Стебла прямостоячі, висхідні. Суцвіття — кошики, дрібні, багатоквіткові, здебільшого зібрані в загальне щитковидне суцвіття, рідше поодинокі; крайові квітки маточкові, язичкові, білі, рожеві, червоні або жовті, серединні — двостатеві, трубчасті. Плід — сім'янка без летючки.
Рід Деревій включає в себе близько 150 описаних видів (Див. Список видів роду Деревій), поширених переважно в помірному поясі Північної півкулі, особливо багато видів в горах і в Середземномор'ї.
В Україні — 23 види. Найпоширеніший — деревій звичайний (Achillea millefolium L.). Доволі поширеним є деревій горбовий (Achillea collina J.Becker ex Rchb.).
Ендеміком України є деревій голий (Achillea glaberrima) — з перистороздільними листками й жовтими квітками. Росте лише на гранітних скелях у степовому заповіднику «Кам'яні Могили» Донецької області.
Лікарська рослина. У рослинній сировині деревію містяться вуглеводи, алкалоїди, сапоніни, дубильні речовини, флавоноїди та ефірна олія. Настій і рідкий екстракт із свіжого листя і суцвіть Деревія звичайного (і близьких до нього видів) застосовуються як кровоспинний засіб, підсилюють секреторну активність шлунка, розширюють жовчні протоки, знімають спазми в кишечнику а також у складі так званого апетитного чаю.
Деревій звичайний (Achillea millefolium) і деревій цілолистий (Achillea ptarmica) входять до списку дикорослих корисних рослин України.
Є відомості, що стеблини деревія використовувалися у китайському ворожінні (див. Ворожіння по І Цзину на стеблах тисячолисника[en]) ще у 13 ст. до н. е.[2]
Населення багатьох країн використовує деревій як пахучу приправу нарівні з пижмом. У Румунії, Угорщині, Чухії, Словаччині на ньому настоюють лікери і вермут.[3]
Деревій голий (Achillea glaberrima) включений до Червоної книги України видання 2009 року[4], до Європейського червоного списку тварин і рослин, що знаходяться під загрозою зникнення у світовому масштабі (1991)[5], до Червоної книги Донецької області[6] та до Офіційного переліку регіонально рідкісних рослин Донецької області[7].
До Червоної книги України видання 2009 року внесені також деревій язичковий (Achillea lingulata Waldst. & Kit.; синоніми — деревій язиколистий, чихавка язичкова)[8] і деревій гостролистий (Achillea oxyloba (DC.) Sch.Bip.; синоніми — чихавка тонколиста, деревій Шура)[9].
Chi Cỏ thi (danh pháp khoa học: Achillea) là một chi của khoảng 85 loài thực vật có hoa thuộc họ Cúc (Asteraceae), nói chung được gọi là cỏ thi. Chúng có mặt ở châu Âu và các khu vực ôn đới của châu Á và một số ít loài ở Bắc Mỹ. Các loài thực vật này nói chung có các lá dạng diềm xếp nếp có lông và hương thơm.
Các loài cây này có các cụm hoa lớn và phẳng bao gồm nhiều hoa nhỏ mọc ở phía trên của thân cây. Các hoa có thể có màu trắng, vàng, da cam, đỏ hay hồng, tùy theo loài. Một loạt các loài là những cây mọc phổ biến trong vườn.
Tên gọi khoa học của chi này được đặt theo tên của một nhân vật trong thần thoại Hy Lạp là Achilles. Theo câu chuyện trong Illiad, các binh lính của Achilles đã sử dụng cỏ thi để điều trị các vết thương [1].
Các loài trong chi Achillea bị ấu trùng của một số loài côn trùng thuộc bộ Cánh vẩy (Lepidoptera) phá hại - xem Danh sách các loài cánh vẩy phá hại cỏ thi.
Achillea asplenifolia
Cỏ thi bạc (Achillea clavenae)
Cỏ thi tía
Cỏ thi trắng
Cỏ thi (Achillea millefolium)
Cỏ thi ngọt (Achillea ageratum)
Cỏ thi lá dương xỉ (Achillea filipendula)
Chi Cỏ thi (danh pháp khoa học: Achillea) là một chi của khoảng 85 loài thực vật có hoa thuộc họ Cúc (Asteraceae), nói chung được gọi là cỏ thi. Chúng có mặt ở châu Âu và các khu vực ôn đới của châu Á và một số ít loài ở Bắc Mỹ. Các loài thực vật này nói chung có các lá dạng diềm xếp nếp có lông và hương thơm.
Các loài cây này có các cụm hoa lớn và phẳng bao gồm nhiều hoa nhỏ mọc ở phía trên của thân cây. Các hoa có thể có màu trắng, vàng, da cam, đỏ hay hồng, tùy theo loài. Một loạt các loài là những cây mọc phổ biến trong vườn.
Tên gọi khoa học của chi này được đặt theo tên của một nhân vật trong thần thoại Hy Lạp là Achilles. Theo câu chuyện trong Illiad, các binh lính của Achilles đã sử dụng cỏ thi để điều trị các vết thương [1].
Các loài trong chi Achillea bị ấu trùng của một số loài côn trùng thuộc bộ Cánh vẩy (Lepidoptera) phá hại - xem Danh sách các loài cánh vẩy phá hại cỏ thi.
Achillea L., 1753
Синонимы Типовой вид
Тысячели́стник (лат. Achilléa) — крупный род растений семейства Астровые, или Сложноцветные (Asteraceae), включает около 200 видов[4].
Большая часть видов — из Евразии, несколько видов происходят из Северной Америки. Многие виды тысячелистников часто перемещаются в близкородственный род Пижма (Tanacetum).
Родовое название лат. Achilléa — «тысячелистник» происходит от субстантивированной формы прилагательного женского рода к др.-греч. ἀχίλλειος (achílleios) — Ахиллов, названия неизвестного растения по имени Ахилла, Ахиллеса (Achilleus, -eos = Achílles), сына Пелея и Фетиды, мифологического героя Троянской войны, воспитанника кентавра Хирона, который применял это растение как средство, излечивающее раны[5][6][7]
Многолетние корневищные травы, реже — полукустарники. Стебель прямостоячий либо слегка изогнутый у поверхности почвы. Листья зубчатые, надрезанные или перисто-рассечённые, расположенные в очередном порядке. Соцветия — мелкие корзинки, большей частью собранные в общее щитковидное соцветие. Плод — семянка.
Некоторые виды тысячелистника используются в декоративном садоводстве — главным образом как почвопокровные растения на бедных, в том числе каменистых, но хорошо дернированных почвах, реже для срезки в обычные и сухие букеты[8]. Наиболее часто в цветниках выращивают следующие виды: Тысячелистник обыкновенный (Achillea millefolium), Тысячелистник булавовидный (Achillea clavinae), Тысячелистник таволговый (Achillea filipendula), Тысячелистник мускусный (Achillea moschata), Тысячелистник благородный (Achillea nobilis), Тысячелистник войлочный (Achillea tomentosa).
Тысячелистник обыкновенный (Achillea millefolium) и близкие к нему виды — лекарственные растения. В медицинских целях тысячелистник собирают во время цветения, не дожидаясь, когда его головки станут темнеть. Можно собирать и всё растение, и только цветочные головки. Собирают тысячелистник небольшими букетиками и подвешивают эти букетики на чердаке под крышей. Когда трава высыхает, режут её садовыми ножницами и убирают в стеклянные банки с хорошо закрывающейся крышкой.
Род Тысячелистник включает около 150 видов[9]. Некоторые из них:
Тысячели́стник (лат. Achilléa) — крупный род растений семейства Астровые, или Сложноцветные (Asteraceae), включает около 200 видов.
Большая часть видов — из Евразии, несколько видов происходят из Северной Америки. Многие виды тысячелистников часто перемещаются в близкородственный род Пижма (Tanacetum).
参见正文
蓍属为菊科的植物，大约有85种，广泛分布在北温带的欧洲、亚洲和北美洲，多为多年生草本植物，鲜有的品种为亚灌木，叶有羽状深裂，有毛和香味；花为伞房状花序，盘状，白色、黄色、橘黄色、粉色或红色，有的品种为园艺花卉；果实为瘦果，有冠毛。部分品种可以入药，味辛，微温。
蓍属为菊科的植物，大约有85种，广泛分布在北温带的欧洲、亚洲和北美洲，多为多年生草本植物，鲜有的品种为亚灌木，叶有羽状深裂，有毛和香味；花为伞房状花序，盘状，白色、黄色、橘黄色、粉色或红色，有的品种为园艺花卉；果实为瘦果，有冠毛。部分品种可以入药，味辛，微温。
分類 界 : 植物界 Plantae 門 : 被子植物門 Magnoliophyta 綱 : 双子葉植物綱 Magnoliopsida 亜綱 : キク亜綱 Asteridae 目 : キク目 Asterales 科 : キク科 Asteraceae 亜科 : キク亜科 Asteroideae 連 : キク連 Anthemideae 属 : ノコギリソウ属 Achillea 学名 Achillea L. ノコギリソウ属（Achillea）は顕花植物の分類群のひとつ。アキレアとも。キク科キク亜科キク連のうち約100種が属する。
ヨーロッパを中心に、アジアにも分布する。また北アメリカにもわずかに自生する種がある。
フリルがついたような形の、毛が生えた、良い匂いのする葉が特徴である。
茎の先端に、小さな花が沢山集まった大きな花序を持つ。花の色は白、黄色、オレンジ、ピンク、赤などがある。多くの種がガーデニング用に人気がある。
ノコギリソウ属の植物はしばしばチョウ目の幼虫の餌となる。
属名 Achillea はギリシア神話に登場するアキレスから名づけられた。イリアスによると、アキレスの軍の兵士たちは傷をノコギリソウで癒していたという。
エゾノコギリソウ Achillea ptarmica subsp. macrocephala
ノコギリソウ属（Achillea）は顕花植物の分類群のひとつ。アキレアとも。キク科キク亜科キク連のうち約100種が属する。
.jpg)
Karte mit allen verlinkten Seiten: 
.jpg)
_-_geograph.org.uk_-_1439272.jpg)
_-_11.jpg)
