Los anfípodos (Amphipoda, del griego amphí, "de un lado y otro" y podós, "pie") son un orden de pequeños crustáceos malacostráceos que incluye a más de 7000 especies descritas, aunque el más grande, Alicella gigantea, puede llegar a medir 34 cm.[1]
Muchos anfípodos son marinos; aunque un pequeño número de especies son límnicos o terrestres. Los anfípodos marinos pueden ser pelágicos (viven en la columna de agua) o bentónicos (viven en el fondo marino). Los anfípodos pelágicos son comidos por aves marinas, peces, y mamíferos marinos. Los anfípodos terrestres como los Talitridae viven en la arena, guijarrales, o en playas.
A diferencia de otros crustáceos como los decápodos, no presentan caparazón. A diferencia de los isópodos cuyos apéndices torácicos y abdominales son muy similares, los anfípodos presentan varios grupos de apéndices que difieren en forma y función. [3]
Su cuerpo está comprimido lateralmente y dividido en cabeza (cefalón), tórax (pereión) y abdomen (pleón), al igual que ocurre en todos los crustáceos. El cefalón presenta un par de ojos sésiles, a diferencia de otros crustáceos como los decápodos cuyos ojos son pedunculados.
Su pereión está compuesto por ocho segmentos o pereionitos, cada uno con un par de apéndices, sin embargo, el primer perionito está fusionado al cefalón, de manera que los apéndices de este segmento pasan a tener función trófica y a denominarse maxilípedos. De los siete pares de apéndices restantes los dos primeros, más desarrollados y llamados gnatópodos, son utilizados para capturar el alimento, mientras que los cinco pereiópodos restantes suelen ser locomotores. Es frecuente que el máximo grado de desarrollo de los gnatópodos aparezca en machos adultos.
El pleón está formando por seis segmentos o pleonitos con un par de apéndices por segmentos. Los tres primeros segmentos presentan unas expansiones laterales llamadas placas epimerales y un par de apéndices o pleópodos por segmento, mientras que los tres últimos carecen de estas placas y constituyen el urosoma, de manera que los últimos apéndices se denominan urópodos. En el extremo posterior encontramos el telson, una estructura sin origen embrionario metamérico.
Muchas especies de anfípodos pelágicos son mutualistas o (usualmente) parásitos, viviendo en asociación con invertebrados Scyphozoa y Salpidae. Phronima es un género relativamente común de los anfípodos pelágicos que matan y limpian los cuerpos de los Salpidae para vivir dentro y cuidar a sus crías.
De las relativamente pocas especies de vida libre, los anfípodos planctonicos, donde el más abundante de todos es Themisto gaudichaudii; que vive en el océano Antártico, este anfípodo se congrega en densas formaciones, siendo un voraz predador de copépodos y otros pequeños miembros del zooplancton.
En mares fríos, los anfípodos bénticos son enormemente diversos y abundantes. En aguas antárticas, los anfípodos son los más abundantes crustáceos bénticos. Algunos son forrajeros, muchos son omnívoros, algunos son carroñeros similares a las pirañas: rápidamente limpian las carcasas de los animales muertos. Los anfípodos son uno de los pocos grupos de animales frecuentemente vistos cuando submarinos descienden a partes abisales del océano. Otros anfípodos bénticos son el alimento primario de las Eschrichtius robustus ballenas grises.
Una especie de anfípodo de las quillas de barcos, común del océano Atlántico y de estuarios es Jassa falcata.
Se han encontrado seis especies de anfípodos en el abismo de Challenger, en la fosa de las Marianas. Curiosamente, una de ellas produce un compuesto que se está probando para tratar el Alzheimer[cita requerida].
Actualmente el orden Amphipoda se divide en seis subórdenes:[4]
Dentro de estos subórdenes se reconocen las siguientes 205 familias:[5][6][7][8][9]
Los anfípodos (Amphipoda, del griego amphí, "de un lado y otro" y podós, "pie") son un orden de pequeños crustáceos malacostráceos que incluye a más de 7000 especies descritas, aunque el más grande, Alicella gigantea, puede llegar a medir 34 cm.
Muchos anfípodos son marinos; aunque un pequeño número de especies son límnicos o terrestres. Los anfípodos marinos pueden ser pelágicos (viven en la columna de agua) o bentónicos (viven en el fondo marino). Los anfípodos pelágicos son comidos por aves marinas, peces, y mamíferos marinos. Los anfípodos terrestres como los Talitridae viven en la arena, guijarrales, o en playas.
Gammaridea
Corophiidea
Hyperiidea
Ingolfiellidea
Postranice ali bibe (znanstveno ime Amphipoda) so red rakov, v katerega uvrščamo okrog 7.000 danes živečih opisanih vrst, ki živijo večinoma v morjih in jih prepoznamo po bočno sploščenem telesu. Njihovo znanstveno ime je sestavljeno iz latinske predpone amphi- - »obojevrsten« in grške besede ποδός (podos) - »noga«.[1] Nanaša se na značilnost teh živali, da imajo del nog prilagojenih za premikanje (plavanje, skakanje oz. hojo), del pa za prehranjevanje.
Večina vrst ima bočno sploščeno telo, zaradi česar so pogosto obrnjene na bok; iz tega izvira tudi slovensko ime skupine. Veliki so največkrat med 5 in 15 mm; največja opisana vrsta je Alicella giganticus, ki doseže do 14 cm v dolžino, najmanjše pa so manjše od enega milimetra. Za razliko od mnogih drugih rakov njihovega oprsja ne prekriva karapaks. Prvi člen in včasih tudi drugi sta zlita z glavo, zato ima njihovo oprsje navidez samo osem členov. Glava nosi dva para močnih tipalnic, sestavljene oči in obustni aparat. Oči so lahko pri jamskih predstavnikih reducirane, nekatere globokomorske vrste pa imajo vsako oko razdeljeno v dve, eno obrnjeno navzgor in eno naprej.
Vsak člen oprsja nosi po en par okončin; prvi par sodi k obustnem aparatu (t. i. maksilipeda), drugi in tretji par sta pogosto povečana in kavljasta ali škarjasta, žival jih uporablja za grabljenje plena, preostale noge - pereopodi - pa so namenjene plavanju in prezračevanju škrg. Kokse (prvi členi) oprsnih okončin so velike in ploščate, njihov videz še okrepi sploščen videz telesa. Pri njihovih bazah izraščajo škrge.
Zadek se ne ločuje očitno od oprsja. Sprednji trije členi nosijo pleopode - okončine oblikovane za plavanje in prezračevanje. Zadnji trije pari so za razliko od ostalih višjih rakov uropodi; obrnjeni so nazaj in služijo za skakanje, kopanje ali plavanje, odvisno od vrste. Zadek se zaključi s kratkim telzonom.
Za vse opisane značilnosti obstajajo med postranicami izjeme, saj obstaja mnogo ozko specializiranih vrst, ki so lahko močno preoblikovane.
Samice privabljajo samce s feromoni, ki jih ti zaznajo s čutili na sprednjem paru tipalnic. Razmnoževanje je najbolje opisano pri predstavnikih rodu Gammarus in sorodnih; samec pri teh vrstah zgrabi samico in jo drži pod seboj dokler se ta zadnjič ne levi. Potem samec zavije svoj zadek okrog samice, tako da se njegovi uropodi dotikajo samičine spolne odprtine in izbrizga spermije, ki jih samica potisne vase z nogami. Potem se ločita. Samica nato izloči jajčeca v valilnik, kjer jih oplodi, lističi valilnika pa preprečujejo da bi padla ven. Pri zelo specializiranih vrstah lahko parjenje poteka tudi drugače.
Preobrazba je nepopolna. Vrste, ki živijo v sladkih vodah zmernega pasu, imajo letno po eno generacijo, samica izleže največkrat med 15 in 50 jajčec. Morske vrste imajo po 2 do 750 jajčec v leglu in pogosto več kot eno generacijo letno. Življenjska doba je največkrat okoli enega leta.
Večina vrst je pelaških; predstavniki podreda Hyperiidea živijo v povezavi z morskimi nevretenčarji, predvsem salpami, cevkaši, meduzami in rebračami. Odnos je pogosto priskledniški, nekateri pa živijo tudi v sožitju ali zajedajo na drugem organizmu. Predstavniki družine Phronimidae živijo v nekakšnih sodčkih, ki jih naredijo tako, da izdolbejo salpe in se naselijo v notranjost. Pelaške vrste, ki živijo kot plankton, so še posebej razširjene v Južnem oceanu, kjer predstavljajo večino favne rakov. Med njimi so rastlinojede, vsejede in plenilske vrste, pa tudi učinkoviti mrhovinarji in filtratorji.
Nekaj vrst je sladkovodnih, redke pa so poselile tudi kopno, kjer živijo pogosto v zelo specifičnih ekoloških nišah. Kopenske vrste pripadajo družini Talitridae. Tudi kopenske vrste dihajo s škrgami, kar pomeni, da potrebujejo zelo vlažno okolje. Živijo v pesku ali med naplavinami na obalah, v listnem odpadu v gozdovih ipd. Jamske vrste, predvsem tiste iz rodu Niphargus (slepe postranice) so med najpogostejšimi prebivalci jam.
Večina bentoških vrst je dobrih kopačev; po podlagi rijejo v iskanju hrane in se vkopljejo za zavetje. Nekatere si poleg tega gradijo tulce, ki so lahko zgrajeni iz enostavno zbitega mulja ali pa kompleksnejši, zgrajeni iz različnih materialov in zlepljeni z izločki postranic.
Postranice ali bibe (znanstveno ime Amphipoda) so red rakov, v katerega uvrščamo okrog 7.000 danes živečih opisanih vrst, ki živijo večinoma v morjih in jih prepoznamo po bočno sploščenem telesu. Njihovo znanstveno ime je sestavljeno iz latinske predpone amphi- - »obojevrsten« in grške besede ποδός (podos) - »noga«. Nanaša se na značilnost teh živali, da imajo del nog prilagojenih za premikanje (plavanje, skakanje oz. hojo), del pa za prehranjevanje.
