dcsimg

Rekin polarny ( Polish )

provided by wikipedia POL
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Rekin polarny[3] (Somniosus microcephalus) – gatunek ryby koleniokształtnej z rodziny Somniosidae. Dawniej zaliczany był do rodziny scymnowatych (Dalatiidae) i rzędu rekinokształtnych (Galeiformes).

Zasięg występowania

Występuje w wodach Grenlandii, Morza Północnego, północnego Atlantyku, Oceanu Arktycznego i Morza Białego. Niekiedy spotykane są bardziej na południe[4].

Cechy charakterystyczne

Ciało wrzecionowate, masywne, z małymi płetwami, ubarwienie grzbietu ciemne (czarne, brązowe lub szare), brzuch jaśniejszy, u niektórych osobników występują ciemne pręgi na grzbiecie i bokach. Pysk szeroki, zaokrąglony. Pięć par szczelin skrzelowych. Dwie płetwy grzbietowe, bez kolców. Brak przesłony migawkowej.

Opis

Największy osobnik, jaki został złapany, mierzył 6,4 m[4], ale rekiny polarne prawdopodobnie mogą dorastać do 7,3 m[5][2] (przy średniej wielkości rzędu od 4 do 5 m)[6] i osiągać masę do 1,5 tony. 1/3 masy ciała rekina polarnego stanowi wątroba. Rekin przydenny, spotykany w wodach pelagialnych, schodzący na głębokość do 1200 metrów (jednego osobnika schwytano w Zatoce Meksykańskiej na głębokości 1800 m, jest też doniesienie o rekinie polarnym na głębokości 2200 m[4]). Zimą podpływa bliżej powierzchni, latem spotykany najczęściej na głębokościach 180 do 550 m. Pływa powoli – w porównaniu do wielkości ciała najwolniej z dotąd zbadanych ryb[7] – ze średnią prędkością 1,22 km/h, (max. 2,6 km/h)[6]. Wędruje stadami. Poluje na ryby i morskie ssaki, takie jak foki[8], które przypuszczalnie chwyta, gdy te śpią w wodzie[7]. W żołądkach tych zwierząt znajdowano szczątki reniferów i niedźwiedzi polarnych[9].

Gatunek jajożyworodny, do 10 osobników w miocie. Rośnie powoli, w tempie nie większym niż centymetr rocznie[6]. Młode w chwili przyjścia na świat mają niewiele ponad 60 cm długości. Rekin ten miał kiedyś znaczenie gospodarcze ze względu na pozyskiwany z jego wątroby olej[potrzebny przypis]. Mięso surowe jest toksyczne ze względu na wysoką zawartość N-tlenku trimetyloaminy, dopiero ususzone, sfermentowane lub ugotowane z kilkukrotną wymianą wody nadaje się do jedzenia[6]. Inuici wyrabiali z suszonej skóry ryby materiał na buty.

Badania Nielsena i współpracowników (2016) przeprowadzone na grupie 28 samic rekina polarnego o długości ciała od 0,81 m do 5,02 m wykazały, że rekiny polarne osiągają dojrzałość płciową w wieku 156 lat (± 22 lata); największy badany przez autorów rekin polarny osiągnął wiek 392 lat (± 120 lat) i tym samym jest najstarszym znanym kręgowcem[10], podczas gdy dotychczas szacowano, że gatunek ten dożywa 200 lat. Badania wykonano za pomocą oznaczania radioizotopów pochodzących z próbnych wybuchów bomb termojądrowych[6].

Rekin polarny obecny jest w legendach i podaniach Inuitów i Aleutów[8].

Przypisy

  1. Somniosus microcephalus, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b Somniosus microcephalus. Czerwona księga gatunków zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (ang.).
  3. G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970.
  4. a b c Craig R. McClain, Meghan A. Balk, Mark C. Benfield, Trevor A. Branch, Catherine Chen, James Cosgrove, Alistair D.M. Dove, Lindsay C. Gaskins, Rebecca R. Helm, Frederick G. Hochberg, Frank B. Lee, Andrea Marshall, Steven E. McMurray, Caroline Schanche, Shane N. Stone, Andrew D. Thaler. Sizing ocean giants: patterns of intraspecific size variation in marine megafauna. „PeerJ”. 3: e715, 2015. DOI: 10.7717/peerj.715 (ang.).
  5. Yves Cherel, Guy Duhamel. Antarctic jaws: cephalopod prey of sharks in Kerguelen waters. „Deep Sea Research Part I: Oceanographic Research Papers”. 51 (1), s. 17–31, 2004. DOI: 10.1016/j.dsr.2003.09.009 (ang.).
  6. a b c d e MarcinM. Rotkiewicz MarcinM., Rekiny to najdłużej żyjące kręgowce świata. Możliwe, że dożywają nawet 500 lat [dostęp 2016-08-11] .
  7. a b Yuuki Y. Watanabe, Christian Lydersen, Aaron T. Fisk, Kit M. Kovacs. The slowest fish: Swim speed and tail-beat frequency of Greenland sharks. „Journal of Experimental Marine Biology and Ecology”. 426-427, s. 5–11, 2012. DOI: 10.1016/j.jembe.2012.04.021 (ang.).
  8. a b Skalugsuak's origins (ang.). Canadian Geographic Magazine. [dostęp 16 maja 2011].
  9. Anna Błońska: Rekiny zagrażają niedźwiedziom?. Kopalnia wiedzy. [dostęp 16 maja 2011].
  10. Julius Nielsen, Rasmus B. Hedeholm, Jan Heinemeier, Peter G. Bushnell, Jørgen S. Christiansen, Jesper Olsen, Christopher Bronk Ramsey, Richard W. Brill, Malene Simon, Kirstine F. Steffensen i John F. Steffensen. Eye lens radiocarbon reveals centuries of longevity in the Greenland shark (Somniosus microcephalus). „Science”. 353 (6300), s. 702–704, 2016. DOI: 10.1126/science.aaf1703 (ang.).
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Rekin polarny: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL

Rekin polarny (Somniosus microcephalus) – gatunek ryby koleniokształtnej z rodziny Somniosidae. Dawniej zaliczany był do rodziny scymnowatych (Dalatiidae) i rzędu rekinokształtnych (Galeiformes).

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL