Multimedia w Wikimedia Commons Dąbrówka piramidalna (Ajuga pyramidalis L.) – gatunek rośliny z rodziny jasnotowatych. Rośnie w Europie[2]. W Polsce występuje niezbyt pospolicie, głównie na północy.
Morfologia
- Pokrój
- Osiąga wysokość 5–30 cm. Cała roślina krótko owłosiona. Nie tworzy rozłogów.
- Liście
- Dolne tworzą różyczkę. Są odwrotnie jajowate, bardzo duże, krótkoogonkowe, falisto karbowane. Górne łodygowe wyraźnie mniejsze. Wszystkie przysadki są szerokojajowate, dużo dłuższe od kwiatów, o całobrzegiej lub słabo karbowanej blaszce, która swoją nasadą szeroko obejmuje łodygę.
- Kwiaty
- Zebrane w okółki na gęstym, piramidalnym kwiatostanie. Kwiaty grzbieciste o niebieskiej koronie nie odpadającej po przekwitnięciu. Jej duża dolna warga jest 3-klapowa, środkowa klapa ma szerokość 2–3 mm. Górna warga jest zredukowana do 2 małych ząbków. Wewnątrz rurki korony pierścień włosków. Pręciki o nagich nitkach nie wystające, lub tylko nieznacznie z rurki korony.
- Owoc
-
Rozłupki o długości ok. 2,5 mm.
Biologia i ekologia
Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od czerwca do lipca. Porasta świetliste lasy, zarośla, murawy. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Nardion[3].
Zmienność
Gatunek zróżnicowany na dwa podgatunki[4]:
-
Ajuga pyramidalis subsp. meonantha (Hoffmanns. & Link) Fern.Casas - występuje we Francji,Portugalii i Hiszpanii
-
Ajuga pyramidalis subsp. pyramidalis - rośnie w całym zasięgu gatunku
Zagrożenia
Gatunek umieszczony został na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006, 2016)[5][6] i na obszarze Polski uznany za narażony (kategoria zagrożenia V (VU)).
Przypisy
-
↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-03-31].
-
↑ Ajuga pyramidalis na Germplasm Resources Information Network [dostęp 2013-11-15].
-
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
-
↑ World Checklist of Selected Plant Families [dostęp 2013-11-15].
-
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
-
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
Bibliografia
- Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
- Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
