Regular passage visitor and winter visitor.
El tarru canelu[2] (Tadorna ferruginea) ye una especie d'ave anseriforme de la familia Anatidae mesma d'Eurasia y el norte d'África.
El tarru canelu ye una anátida con un porte entemediu ente coríu y gansu. Mide ente 58 y 70 cm de llargu y tien un valumbu alar de 110 a 135 cm. El plumaxe ye principalmente de color castañu anaranxáu, más claru na cabeza y el pescuezu. Les coberteras de les nales son blanques y les plumes de vuelu son negres, al igual que la cola. El picu y les pates son coritos. Dambos sexos son bien similares, pero pueden estremase porque los machos tienen una llista negra a manera de collar na parte inferior del pescuezu, más prominente na dómina de cría braniza, y les femes suelen tener un llurdiu blancu na cara. Les llamaes del tarru canelu consisten en gazníos altos.
El tarru canelu foi descritu científicamente pol zoólogu alemán Peter Simon Pallas en 1764,[3] col nome de Anas ferruginea, qu'en llatín significa «coríu aferruñáu», en referencia a'l color del so plumaxe. Darréu foi treslladáu al xéneru Tadorna, creáu por Heinrich Boie en 1822.[3] Ye una especie monotípica, esto ye, nun se reconocen subespecies estremaes.[4]
El nome del so xéneru, Tadorna, procede del términu celta tadorne que significa «coríu enllordiáu».[5] El so nome específicu, ferruginea, ye la forma femenina de la pallabra llatina ferrugineus que significa «aferruñáu».[6]
Ye un coríu migratoriu que cría en llatitúes templaes d'Asia, la Europa oriental y el norte d'África y migra al sur d'Asia y el valle del Nilo pa pasar l'iviernu, anque esisten poblaciones sedentaries nel norte d'África, Oriente próximu, Asia Central y Etiopía. Nel pasáu yera un invernante regular nes marismas del sur d'España, pero na actualidá namái apaecen dellos individuos divagantes.[7]
Suel atopase en llagunes, ríos y banzaos, evitando les agües costeres y aquelles con vexetación acuática alta y trupa.[1]
Na dómina de cría suel atopase en pareyes esvalixaes, ente que fora de la dómina de reproducción rexuntar en pequeñes bandaes.
Ye una especie omnívora que s'alimenta de biltos de yerba, granes, inseutos, moluscos, crustáceos, merucos, cucharapes y pequeños pexes.
Suel añerar en depresiones nel suelu llueñe de l'agua. Tamién puede añerar en sitios altos, como ribayos predresos, turries arenoses y en buecos de los árboles, y utilizar les llurigues escavaes por otros animales.
El tarru canelu (Tadorna ferruginea) ye una especie d'ave anseriforme de la familia Anatidae mesma d'Eurasia y el norte d'África.
Qırmızı anqut (lat. Tadorna ferruginea) - Qazkimilər dəstəsinin ördəklər fəsiləsinə aid quş növü. Çəkisi 900 q-dan 1,5 kq-adəkdir. Göllərdə yaşayır, Mil düzündə çoxdur. Rəngi kürən (narıncı-xınalı), quyruğu və çalma lələkləri qaradır. Qanadının üstündə ağ ləkə var. Tez-tez səciyyəvi «aanq-aanq» səsi çıxarır. Azərbaycanda həm yuvalayır, həm də qışlayır. Anqutun dişi fərdinin başı daha açıq rəngli, erkəyinin boynunda isə qara halqa olur. 27–29 gün kürt yatır. Yuvalarını qaya yarıqlarında və ya koğuşlarda, çox vaxt gəmiricilər, hətta tülkülərlə qonşuluqda qururlar. Qırmızı anqut ala ördəklər yarımfəsiləsinə daxil olan və Yer kürəsinin şimal yarımkürəsində yaşayan iki növündən biridir. [1]
Qırmızı anqut (lat. Tadorna ferruginea) - Qazkimilər dəstəsinin ördəklər fəsiləsinə aid quş növü. Çəkisi 900 q-dan 1,5 kq-adəkdir. Göllərdə yaşayır, Mil düzündə çoxdur. Rəngi kürən (narıncı-xınalı), quyruğu və çalma lələkləri qaradır. Qanadının üstündə ağ ləkə var. Tez-tez səciyyəvi «aanq-aanq» səsi çıxarır. Azərbaycanda həm yuvalayır, həm də qışlayır. Anqutun dişi fərdinin başı daha açıq rəngli, erkəyinin boynunda isə qara halqa olur. 27–29 gün kürt yatır. Yuvalarını qaya yarıqlarında və ya koğuşlarda, çox vaxt gəmiricilər, hətta tülkülərlə qonşuluqda qururlar. Qırmızı anqut ala ördəklər yarımfəsiləsinə daxil olan və Yer kürəsinin şimal yarımkürəsində yaşayan iki növündən biridir.
An tadorn rous[1] a zo un evn palvezek, Tadorna ferruginea an anv skiantel anezhañ.
Bevañ a ra al labous en Eurazia, Etiopia ha gwalarn Afrika[2].
a vo kavet e Wikimedia Commons.
L'Ànec canyella, Tadorna ferruginea, és un membre de la família Anatidae.
Principalment viu des del sud-est d'Europa a la Xina central és migratori i hiverna al sud d'Àsia. Fa de 58–70 cm de llarg.
És considerat sagrat pel budisme al Tibet i Mongòlia.
L'Ànec canyella, Tadorna ferruginea, és un membre de la família Anatidae.
Principalment viu des del sud-est d'Europa a la Xina central és migratori i hiverna al sud d'Àsia. Fa de 58–70 cm de llarg.
Mae Hwyaden Goch yr Eithin (Tadorna ferruginea) yn aelod o deulu'r Anatidae, yr hwyaid, gwyddau ac elyrch. Mae'n nythu yn ne-ddwyrain Ewrop a chanolbarth Asia hyd at ogledd India (lle mae'n cael ei adnabod fel Hwyaden Brahminy) a Tsieina, gyda nifer bychan yng ngogledd-orllewin Affrica. Mae'n berthynas i Hwyaden yr Eithin.
Fel rheol mae'r hwyaden yma yn aderyn mudol, yn gaeafu yn ne Asia. Mae'n nythu mewn tyllau yn y ddaear neu dyllau mewn coed, yn aml ymhell o'r dŵr. Dodwyir 6-16 o wyau. Nid yw'n ymgasglu'n heidiau mawr fel rheol, er y gellir gweld cryn nifer lle mae digonedd o fwyd.
Mae Hwyaden Goch yr Eithin yn aderyn hawdd ei adnabod. Mae'n weddol fawr, 58–70 cm o hyd a 110–135 cm ar draws yr adenydd, gyda'r corff i gyd yn liw oren a'r pen ychydig yn fwy gwelw. Gwyn yw'r adenydd, gyd a plu hedfan du. Gellir gwahaniaethu rhwng y ddau ryw trwy edrych an y dorch ddu o gwmpas gwaelod gwddf y ceiliog yn y tymor nythu, ac mae gan yr iâr yn aml ddarn gwyn ar yr wyneb.
Nid yw Hwyaden Goch yr Eithin yn nythu yng Nghymru ac mae'n aderyn gweddol brin, er bod ambell un yn cael ei gweld bob blwyddyn. Mae'n ansicr faint o'r rhain sy'n adar gwyllt wedi crwydro o dde Ewrop a faint sydd wedi dianc o gasgliadau adar.
Husice rezavá (Tadorna ferruginea) je středně velký druh ptáka z řádu vrubozobých. Patří do skupiny husic, což jsou vrubozobí ptáci příbuzní kachnám, kteří ve svém chování i stavbě těla spojují vlastnosti hus a kachen.
Dorůstá stejné velikosti jako blízce příbuzná a známější husice liščí, délka jejího těla činí asi 58–70 cm. Je jasně oranžovohnědě zbarvená, se světle béžovou nebo smetanovou hlavou. Ocas a kostřec jsou černé. Letky jsou černé a zelenavě lesklé. Samec se od samice liší úzkým černým obojkem kolem krku.
Husice rezavá obývá stepní oblasti Eurasie od Ukrajiny přes jižní Sibiř, Střední Asii a Írán až do Indie a Číny. Na většině území je tažným druhem, pouze v Indii je stálá. Od 19. století byla mnohkrát pozorována v západní a střední Evropě, jedná se však vesměs o jedince uniklé ze zajetí. Nepravidelně se po celý rok vyskytuje na území České republiky.[2][3] Uměle je chována například v Zoo Jihlava, Zoo Olomouc, Zoo Hluboká a nebo v Zoologické zahradě Tábor.
Hnízdí v norách, podobně jako husice liščí, někdy zahnízdí i v budkách, dutinách stromů nebo ve skalních rozsedlinách. Hnízdní v dubnu až květnu, snůška činí 8–14 krémově zbarvených vajec, po 28 až 30 dnech inkubace se z nich líhnou hnědobíle strakatá housata, vodí je oba rodiče.
V Indii a v Tibetu patří mezi posvátné ptáky hinduistů a buddhistů.
Obrázky, zvuky či videa k tématu husice rezavá ve Wikimedia Commons
Husice rezavá (Tadorna ferruginea) je středně velký druh ptáka z řádu vrubozobých. Patří do skupiny husic, což jsou vrubozobí ptáci příbuzní kachnám, kteří ve svém chování i stavbě těla spojují vlastnosti hus a kachen.
Dorůstá stejné velikosti jako blízce příbuzná a známější husice liščí, délka jejího těla činí asi 58–70 cm. Je jasně oranžovohnědě zbarvená, se světle béžovou nebo smetanovou hlavou. Ocas a kostřec jsou černé. Letky jsou černé a zelenavě lesklé. Samec se od samice liší úzkým černým obojkem kolem krku.
Husice rezavá obývá stepní oblasti Eurasie od Ukrajiny přes jižní Sibiř, Střední Asii a Írán až do Indie a Číny. Na většině území je tažným druhem, pouze v Indii je stálá. Od 19. století byla mnohkrát pozorována v západní a střední Evropě, jedná se však vesměs o jedince uniklé ze zajetí. Nepravidelně se po celý rok vyskytuje na území České republiky. Uměle je chována například v Zoo Jihlava, Zoo Olomouc, Zoo Hluboká a nebo v Zoologické zahradě Tábor.
Hnízdí v norách, podobně jako husice liščí, někdy zahnízdí i v budkách, dutinách stromů nebo ve skalních rozsedlinách. Hnízdní v dubnu až květnu, snůška činí 8–14 krémově zbarvených vajec, po 28 až 30 dnech inkubace se z nich líhnou hnědobíle strakatá housata, vodí je oba rodiče.
V Indii a v Tibetu patří mezi posvátné ptáky hinduistů a buddhistů.
Rustand (Tadorna ferruginea) er en fugleart blandt de egentlige andefugle. Den er fortrinsvis udbredt i Asien, men findes også i Europa og Afrika. Rustanden holdes som prydfugl i parker. Den er nært beslægtet med den lidt mindre gravand.
Arten ses årligt i Danmark, men de fleste er formentlig undslupne fangenskabsfugle.
Rustand (Tadorna ferruginea) er en fugleart blandt de egentlige andefugle. Den er fortrinsvis udbredt i Asien, men findes også i Europa og Afrika. Rustanden holdes som prydfugl i parker. Den er nært beslægtet med den lidt mindre gravand.
Arten ses årligt i Danmark, men de fleste er formentlig undslupne fangenskabsfugle.
Die Rostgans (Tadorna ferruginea) ist eine der sieben Arten der im deutschen Sprachraum auch als Kasarkas bezeichneten Gattung Tadorna, die der oft als Halbgänse bezeichneten Unterfamilie Tadorninae zugerechnet werden. Wie für diese Gattung charakteristisch weist die Rostgans sowohl Merkmale gründelnder Enten der Seichtwasserzone als auch Merkmale äsender Gänse angrenzender Weideflächen auf.
Rostgänse sind in den innerasiatischen Steppen und Halbwüsten beheimatet. In Europa gibt es wildlebende Populationen, die jedoch alle Gefangenschaftsflüchtlingen zugerechnet werden.
Die deutsche Bezeichnung „Rostgans“ leitet sich aus der rostbraunen Körperfärbung ab. Ähnlich hat sich die lateinische Bezeichnung entwickelt. Ferrugo ist das lateinische Wort für Eisenrost. Die Gattungsbezeichnung Casarca dagegen ist ein Lehnwort aus dem Russischen. Im Russischen wird der Begriff „Kasarka“ allerdings für die Gänse der Gattung Branta verwendet.[1]
Beide Geschlechter sind intensiv rostbraun oder rostgelb gefärbt und haben einen heller gelblichen oder weißen Kopf. Die Vorderflügel sind weiß oder weißlich, Handschwingen und Schwanz sind schwarz, die Armschwingen sind smaragdgrün. Dies ist in der Regel nicht erkennbar, wenn sie am Boden laufen. Bei schwimmenden Rostgänsen sind die weißen Vorderflügel an den Körperseiten als weißer Langsstreifen mitunter sichtbar. Bei fliegenden Rostgänsen ist der Kontrast zwischen den weißen Vorderflügeln, den schwarzen Schwingen und dem schwarzen Schwanz jedoch sehr auffällig. Ihr Flug ist sehr geschickt. Sie sind auch in steilem und alpinem Gelände sehr wendige Flieger. Man kann sie häufig beobachten, wie sie auf Warten sitzen.
Beide Geschlechter sind sich sehr ähnlich. Das Männchen ist an seinem schmalen schwarzen Halsring vom Weibchen unterscheidbar. Dieses Merkmal ist jedoch nur während der Fortpflanzungszeit auffällig, wenn das Männchen das Prachtkleid trägt. Im Ruhekleid fehlt der schwarze Halsring auch beim Ganter gelegentlich völlig oder ist nur angedeutet. Als weiteres Unterscheidungsmerkmal gilt, dass der Kopf bei den Weibchen etwas heller ist als bei den Männchen und fast weiß wirken kann.[2] Die Männchen sind außerdem etwas schwerer als die Weibchen. Sie haben ein durchschnittliches Gewicht von etwas unter 1,4 Kilogramm, während die Weibchen im Schnitt 1,2 Kilogramm wiegen.[3]
Die Dunenküken der Rostgans weisen ein ähnlich kontrastreiches schwarzbraun-weißes Federkleid auf wie die der Brandgänse. Schwarzbraune Dunen finden sich auf dem Rücken, der Kopfplatte und am Hals. Im Unterschied zu den Dunenküken der Brandgans fehlt ihnen der dunkle Fleck jeweils hinter und unter dem Auge. Bei frisch geschlüpften Dunenküken ist der Schnabel blaugrau mit einem hellbraunen Nagel. Die Beine sind olivgrau, die Füße und die Schwimmhäute sind graurosa. Die Iris ist braun. Zu dem Zeitpunkt, zu dem junge Rostgänse flügge werden, ist ihr Schnabel durchgängig dunkel. Die Beine und Füße sind dunkel olivgrau und die Schwimmhäute haben sich zu einem dunklen Grau umgefärbt.[4]
Das Stimmrepertoire der Rostgans ist insgesamt sehr variabel. Der charakteristische Ruf für Rostgänse sind weittragende, nasal klingende trompetende Rufe. Sie erinnern an die der Kanadagans, sind aber von der Tonlage her höher. Diese ang oder eng-Rufe sind sehr häufig zu hören. Gelegentlich rufen Männchen und Weibchen duettartig abwechselnd. Von drohenden oder imponierenden Männchen ist gelegentlich ein weiches, gedehntes arörr zu hören. Nähert sich ein Fressfeind oder auch ein Mensch während der Nistzeit der Nisthöhle, drohen die Tiere mit gestrecktem Hals und gesenktem Kopf. Dabei lassen sie ein ständig wiederholtes gaa hören.[5]
Verbreitet ist die Rostgans hauptsächlich im Inneren Asiens, wo sie in Steppen- und Wüstenzonen vornehmlich flache, salzhaltige Seen und Lagunen besiedelt. Viele der von ihr besiedelten Seen finden sich auf Hochplateaus. In Tibet brütet sie bis in Höhen von 5000 Metern.[6] Das europäische Brutgebiet erstreckt sich vom Kaspischen Meer nach Westen bis zum Schwarzen Meer und umfasst auch den Süden der Ukraine. Vereinzelte Brutvorkommen gibt es in der Türkei und in Griechenland. In Rumänien brütet sie ausschließlich im Donaudelta.[2] Sie ist außerdem im nordwestlichen Afrika beheimatet. Während des Winterhalbjahrs hält sie sich bevorzugt an großen Süßwasserseen auf. Die großen Populationen, die im Sommerhalbjahr in Zentralsibirien beheimatet sind, ziehen dann in die Ebenen Nord- und Zentralindiens, Bangladeschs und nach Süd- und Ostchina sowie Taiwan und Korea.[7] Der indische Halbkontinent ist dabei eines ihrer wichtigsten Überwinterungsgebiete.
Anders als die zur gleichen Gattung gehörende Brandgans hält sie sich nur sehr selten an Küstengewässern auf. Rostgänse präferieren offene Landschaften und sind vorwiegend dort zu finden, wo größere Vegetation fehlt.[7] Die Abwesenheit von Vegetation scheint bei der Wahl der Brutreviere eine größere Rolle zu spielen als der Gewässertyp. Während des Winterhalbjahrs halten sie sich überwiegend an Flussläufen auf.
Rostgänse sind Höhlenbrüter, die mitunter auch selbst Höhlen graben, in denen die Weibchen acht bis elf, teils bis 16 Eier ausbrüten. Während der Brutzeit sind Rostgänse streng territorial und dulden keine anderen Entenvögel (Anatidae) in ihrem Revier. Rostgänse ernähren sich in erster Linie herbivor von Grünteilen und Samen von Kultur-, Steppen-, Litoral- und Wasserpflanzen. Zur Nahrungsaufnahme suchen sie zum Teil sehr weit vom nächsten Gewässer entfernte Felder und Wiesen auf.[7] Gras wird ähnlich wie von Gänsen gezupft. Im seichten Wasser nehmen Rostgänse Nahrung auch schnatternd und gründelnd auf. Neben pflanzlicher Kost werden auch Kleinkrebse, Würmer und Insekten, selbst Fischchen und Amphibien in geringer Menge aufgenommen.
Rostgänse sind monogame Gänsevögel. Die Paarbildung findet im zweiten Lebensjahr statt. Brutterritorien werden von ihnen intensiv verteidigt. Ähnlich wie die Brandgans, die zur selben Gattung zählt, nistet die Rostgans bevorzugt in Gesteinshöhlen oder höhlenartigen Bauen und Vertiefungen. Sie nutzt aber auch verlassene Greifvogelnester für ihre Gelege. Das Nest ist eine flache Mulde, die nur mit wenig pflanzlichem Material ausgelegt wird. Sie wird aber mit einer großen Zahl an Nestdunen ausgepolstert.[2]
Das Gelege besteht aus acht bis zehn Eiern. Diese sind rundoval, von weißer Farbe und glänzen matt. Der Zeitpunkt der Eiablage ist vom Verbreitungsgebiet abhängig. In Mittelsibirien legen Rostgänse nicht vor Mitte April. In südlicheren Verbreitungsgebieten beginnen Rostgänse bereits Mitte März mit der Brut. Das Gelege wird allein vom Weibchen bebrütet. Das Männchen hält sich jedoch in der Nähe des Nestes auf und hält Wache. Die Jungen sind Nestflüchter, die die Höhlen wenige Stunden nach ihrem Schlupf verlassen. Familien bleiben zunächst für sich. Sobald die Jungen jedoch etwas herangewachsen sind, schließen sich die Brutvögel eines Brutgebietes und ihre Nachkommen zu einem größeren Verband zusammen. Jungvögel sind mit etwa 55 Lebenstagen flügge und sind kurz danach von den Elternvögeln unabhängig.[4]
Hartmut Kolbe weist darauf hin, dass Nachweise auf Rostgänse in Europa bis in das Jahr 1601 zurückgehen. Sie belegen, dass Rostgänse gelegentlich die Alpen überqueren. Heute werden europäische Rostgänse allerdings den Neozoen zugerechnet, da man davon ausgeht, dass es sich entweder direkt um Gefangenschaftsflüchtlinge oder um deren Nachkommen handelt.[6] Dass Einflüge aus Asien bis heute stattfinden, belegt eine 1978 in Polen gefangene Rostgans, die in Kirgisien beringt wurde.[8] Das Vorkommen der Rostgans in Europa ist problematisch, da die Exotin einheimische Vögel verdrängt. Zur Brutzeit verhält sie sich äußerst aggressiv. Aus ihrem Brutrevier vertreibt sie fast alle Enten und besetzt auch Brutkästen von Schleiereulen und Turmfalken.
Die größte Rostganspopulation außerhalb des natürlichen Verbreitungsgebiets lebt in der Schweiz. Die erste in Freiheit brütende Rostgans wurde 1963 in Zürich entdeckt. Seit zehn Jahren vermehrt sich die Art exponentiell, vor allem an Kleinseen im Aargau und in Zürich. Dramatisch ist die Situation am Klingnauer Stausee: 2004 wurden dort über 400 Rostgänse gezählt. In den Kantonen Aargau und Zürich wird die Rostgans aktiv bekämpft: Neben Abschüssen werden auch Gelege angestochen, um Bruten zu verhindern.
In Deutschland gab es neben Übersommerungen lange Zeit nur einzelne Bruten, ohne dass sich eine Brutpopulation fest angesiedelt hätte. Seit den 1980er Jahren kommt es in Baden-Württemberg und Nordrhein-Westfalen alljährlich zu Bruten. Im Kreis Wesel wurden seit der Mitte der 1990er Jahre Trupps von bis zu 140 Individuen beobachtet.[9] Im Wildtiermonitoring Bayern (BJV) wurden in den Jahren 2016–2019 insbesondere im nördlichen Schwaben und südlichen Mittelfranken, sowie in der Oberpfalz Rostgans-Vorkommen gemeldet.[10] In den Niederlanden waren zwischen 1961 und 1994 von 65 Brutversuchen nur 17 erfolgreich. Eine feste Ansiedlung erfolgte ab den 1980er Jahren, und für die Zeit von 1998 bis 2000 wird der Brutbestand auf fünf bis zwanzig Paare geschätzt.[11]
Die IUCN schätzt den Gesamtbestand der Rostgans auf 170.000 bis 220.000 Tiere. Die Art gilt als „nicht gefährdet“ (least concern). Dies gilt jedoch nicht für alle Teile ihres Vorkommensgebietes. So ist die Rostgans in Rumänien, Griechenland und der Türkei, wo sie einstmals weit verbreitet war, weitgehend verschwunden und kommt nur noch zerstreut mit wenigen Brutpaaren vor.[12]
In der klassischen Sanskrit-Dichtung kommt ein Vogel namens Chakravaka (चक्रवाक cakravāka) vor, der in der indologischen Literatur mit der Rostgans identifiziert wird (häufig findet sich dort noch der veraltete wissenschaftliche Name Anas casarca statt Tadorna ferruginea). Der Chakravaka-Vogel dient in der Dichtung als Symbol für Liebe und Treue. Das Chakravaka-Männchen und -Weibchen erscheinen als unzertrennliches Paar, das in tiefer Liebe miteinander verbunden ist. Häufig wird auch auf eine Legende Bezug genommen, der zufolge das Männchen und das Weibchen wegen eines Fluches nachts voneinander getrennt sind und die ganze Nacht damit verbringen, wehklagend nach dem anderen zu rufen.[13] Die gleiche Funktion wie der Chakravaka-Vogel in der Sanskrit-Dichtung übernimmt in der klassischen Tamil-Dichtung ein Vogel namens Andril (அன்றில் aṉṟil). Dieser ist allerdings auch mit dem Saruskranich (Grus antigone) oder mit dem Warzenibis (Pseudibis papillosa) identifiziert worden.[14]
Die Rostgans (Tadorna ferruginea) ist eine der sieben Arten der im deutschen Sprachraum auch als Kasarkas bezeichneten Gattung Tadorna, die der oft als Halbgänse bezeichneten Unterfamilie Tadorninae zugerechnet werden. Wie für diese Gattung charakteristisch weist die Rostgans sowohl Merkmale gründelnder Enten der Seichtwasserzone als auch Merkmale äsender Gänse angrenzender Weideflächen auf.
Rostgänse sind in den innerasiatischen Steppen und Halbwüsten beheimatet. In Europa gibt es wildlebende Populationen, die jedoch alle Gefangenschaftsflüchtlingen zugerechnet werden.
Ang‘irt, sariq g‘oz, atayka (Tadorna ferruginea) – g‘ozsimonlar turkumining o‘rdaklar oilasiga mansub parranda. Patlari ochiq sarg‘ish, boshi oqish. Yevropa va Osiyoning cho‘l, dasht va tog‘li hududlarida tarqalgan. Qishlash uchun Afrikaning shimoliy va Osiyoning jan. tomonlariga uchib ketadi; O‘zbekistonda ham uchraydi, bir qismi shu yerda qishlaydi. Tog‘, cho‘l va dasht zonalaridagi chuchuk suvli va sho‘r ko‘llarda yashaydi. Inini tulki, qorsoq, bo‘rsiq kabi hayvonlarning tashlab ketgan uyasiga va toshlar orasiga quradi, 8–12 tacha tuxum qo‘yadi. Erkagi uyaning atrofidan uzoqqa ketmasdan, urg‘ochisini qo‘riqlab yuradi va tuxumdan chiqqan jo‘jalarini boqishga ko‘maklashadi. A. har xil mayda jonivorlar va o‘simliklar bilan ovqatlanadi. A. ov qilinadi. Go‘shti yozda (faqat jonivorlar bilan ovqatlanganda) bemaza va qo‘lansa, kuzda (o‘simliklar bilan ovqatlanganda) mazali bo‘ladi.
Ang‘irt, sariq g‘oz, atayka (Tadorna ferruginea) – g‘ozsimonlar turkumining o‘rdaklar oilasiga mansub parranda. Patlari ochiq sarg‘ish, boshi oqish. Yevropa va Osiyoning cho‘l, dasht va tog‘li hududlarida tarqalgan. Qishlash uchun Afrikaning shimoliy va Osiyoning jan. tomonlariga uchib ketadi; O‘zbekistonda ham uchraydi, bir qismi shu yerda qishlaydi. Tog‘, cho‘l va dasht zonalaridagi chuchuk suvli va sho‘r ko‘llarda yashaydi. Inini tulki, qorsoq, bo‘rsiq kabi hayvonlarning tashlab ketgan uyasiga va toshlar orasiga quradi, 8–12 tacha tuxum qo‘yadi. Erkagi uyaning atrofidan uzoqqa ketmasdan, urg‘ochisini qo‘riqlab yuradi va tuxumdan chiqqan jo‘jalarini boqishga ko‘maklashadi. A. har xil mayda jonivorlar va o‘simliklar bilan ovqatlanadi. A. ov qilinadi. Go‘shti yozda (faqat jonivorlar bilan ovqatlanganda) bemaza va qo‘lansa, kuzda (o‘simliklar bilan ovqatlanganda) mazali bo‘ladi.
De Rostgoos (Tadorna ferruginea) is en orangebrune Halfgoos ut dat Geslecht vun de Buntgöse. De Vagel brott in den Noordosten vun Afrika, in Süüdoost-Europa, Zentralasien un in'n Süüdwesten vun China. Overwintern deit he in Indien un Süüdoost-Asien.
De Rostgoos is 58 bit 70 cm lang un kann ehre Flunken 110 bit 135 cm wiet utspannen. Dor is düsse Buntgoos grötter mit, as en Aante, man lüttjer, as de meisten Göse. De Vagel sleiht na de Bargaante, de ok in Noorddüütschland vörkamen deit un in Würklichkeit keen Aant, man ok en Halfgoos is un ok to de Buntgöse tohören deit. In de Farv verscheelt sik Heken un Seken nich groot, man de Kopp vun dat Seken is en beten heller, mehr na Kaneel hen. De Ganner hett in'n Sommer todem en swatten Halsring. De Snavel is watt un de Föte sünd ok swatt. De Ogen sünd dunkerbruun.[1]
De Rostgoos leggt 6 bit 16 Eier. De Jungen slaht na dat utwussene Seken, man faken hefft se en griesen Vörflunken un keen witten.
Düsse Halfgoos brott in Steppen, an de Övers vun Meere, Solten Sümpe un Ströme, towielen ok wietaf vun Water up kahle Barge, wo se in Höhlen bröden doot. Dat Nest kann ok in holle Böme oder in de Planten an't Över bi dat Water boot weern.
De Tahl vun all Rostgöse in de Welt is 2006 up 170.000 bit 220.000 Vagels taxeert wurrn. Dat is nich bekannt, ob düsse Tahlen wasst oder achterut loopt. In Süüdoosteuropa besteiht en Gefohr for de Aart dör de Jagd. Bovenhen nehmt Bueree un Stadtbo de Vagels Land to'n Leven weg. Man dat Achterutlopen vun de Tahlen geiht langsam vor sik un de Vagel hett en groot Rebeed, wo he in leven deit, vundeswegen steiht de Rostgoos unner den Status „gor keen Gefohr“ up de Rode List vun den IUCN.
. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons. De Rostgoos (Tadorna ferruginea) is en orangebrune Halfgoos ut dat Geslecht vun de Buntgöse. De Vagel brott in den Noordosten vun Afrika, in Süüdoost-Europa, Zentralasien un in'n Süüdwesten vun China. Overwintern deit he in Indien un Süüdoost-Asien.
The ruddy shelduck (Tadorna ferruginea) is a member o the deuk, guiss an swan faimily Anatidae.
The ruddy shelduck (Tadorna ferruginea) is a member o the deuk, guiss an swan faimily Anatidae.
Ruozmesorzu (Tadorna ferruginea) on lindu.
Piduhus: 62-68 cm
Siibien agjuväli: 110 cm
Paino: 900-1650 g
Η Καστανόπαπια είναι υδρόβιο νηκτικό πτηνό της οικογενείας των Νησσιδών, μία από τις αγριόπαπιες που απαντούν και στον ελλαδικό χώρο. Η επιστημονική ονομασία του είδους είναι Tadorna ferruginea και δεν περιλαμβάνει υποείδη (μονοτυπικό).[2][3]
Η λατινική ονομασία Tadorna (παραλλαγές: Todarna, Tradena,[5] στην επιστημονική ονομασία του γένους, έχει άγνωστη προέλευση και δεν επιβεβαιώνεται από κάποια ιστορική πηγή. Ίσως έχει κελτικές ρίζες, η δε σημασία της είναι η ίδια με τη σημασία της σημερινής λαϊκής αγγλικής ονομασίας shelduck, που σε ελεύθερη μετάφραση είναι «πλουμιστή/παρδαλή πάπια», παραπέμποντας στο πολύχρωμο πτέρωμα του πτηνού.[6]
Στην ελληνική ορνιθολογική βιβλιογραφία εμφανίζεται ο όρος Χηνόπαπιες ως απόδοση των λατινικών όρων Tadorna και Tadorninae για το γένος και την υποοικογένεια, αντιστοίχως.[7][8] Ωστόσο, ουδεμία ετυμολογική βάση υπάρχει για την απόδοση αυτή, και ο όρος είναι απολύτως τεχνητός, βασιζόμενος στα ενδιάμεσα χαρακτηριστικά του πτηνού (βλ. Συστηματική ταξινομική).[ii]
Ο λατινικός όρος ferruginea στην επιστημονική ονομασία του είδους, προέρχεται από το επίθετο ferrūgo, -inis και σημαίνει «αυτός που σχετίζεται με την σκωρία (σκουριά) του σιδήρου», κατ’ αντιστοιχίαν ο «σκωριόχρωμος», < ferrugo, -inis «σκουριά σιδήρου» < ferrum «σίδηρος».[9][10] που παραπέμπει στο χρώμα του αναπαραγωγικού πτερώματος του είδους.
Στο χρώμα του πτερώματος παραπέμπουν, επίσης, τόσο η αγγλική (Ruddy [«κοκινωπή»] shelduck) όσο και η ελληνική, λαϊκές ονομασίες του είδους.
Το είδος περιγράφηκε από τον Γερμανό ζωολόγο και βοτανικό Π. Πάλας (Peter Simon Pallas, 1741 – 1811), ως Anas ferruginea (Κεντρική Ασία [no locality], 1764). Φυλογενετικά, συγγενεύει με το είδος T. cana, του οποίου θεωρείται «αδελφικό» taxon.[11][12]
Όπως συμβαίνει με πολλές άλλες αγριόπαπιες, η καστανόπαπια σχηματίζει υβρίδια με άλλα είδη όπως: Tadorna ferruginea x Alopochen aegyptiaca (αιγυπτιακή χήνα), Tadorna ferruginea x Branta leucopsis, Anas platyrhynchos (πρασινοκέφαλη) x Tadorna ferruginea, κ.α.
Το είδος εμφανίζει ευρύ φάσμα κατανομής στον Παλαιό Κόσμο, κυρίως στην ασιατική ήπειρο (οικοζώνες: Παλαιαρκτική, Αφροτροπική και Ινδομαλαϊκή). Παλαιότερα, η εξάπλωση του είδους ήταν μεγαλύτερη προς τα δυτικά της σημερινής.
Στην Ευρώπη, απαντά μόνον στα ΑΝΑ. Βαλκάνια, συγκεκριμένα σε Μολδαβία, Ρουμανία, Βουλγαρία και Ελλάδα, κυρίως στα ανατολικά αυτών των χωρών, κυρίως ως καλοκαιρινό αναπαραγόμενο είδος, αλλά με ασταθή συμπεριφορά (βλ. Κατάσταση στην Ελλάδα). Υπάρχει μεμονωμένος πληθυσμός στα Κανάρια Νησιά, ενώ έχει εισαχθεί και στην Ελβετία.[13]
Η Ασία είναι η σημαντικότερη επικράτεια καλοκαιρινού φωλιάσματος, σε μια συμπαγή ζώνη που αρχίζει από τις ανατολικές ακτές του Αιγαίου Πελάγους και την Μαύρη Θάλασσα και, διά μέσου όλης της περιοχής της νότια Ρωσίας, φθάνει μέχρι την Βαϊκάλη, την Μογγολία και την ΒΑ. Κίνα στα ανατολικά. Νότια, το είδος φθάνει στην Ν. Ινδία, την Ινδοκίνα και την ΝΑ. Κίνα ως χειμερινός επισκέπτης. Υπάρχουν και ασιατικές επικράτειες, όπου το είδος είναι επιδημητικό, όπως στην Μικρά Ασία, το Ιράκ, το Ιράν και το Ν. Καζακστάν.
Στην Αφρική, η καστανόπαπια απαντά είτε ως διαχειμάζον πτηνό, κυρίως στις χώρες παράλληλα του Νείλου, φθάνοντας νότια μέχρι την Αιθιοπία, είτε ως επιδημητικό, στα βόρεια και βορειοδυτικά της ηπείρου. Μικρός θύλακας καλοκαιρινού φωλιάσματος υπάρχει στην Τυνησία.
Η καστανόπαπια απαντά σε όλες τις επικράτειες όπου κατανέμεται, ως μερικώς μεταναστευτικό είδος στα δυτικά του φάσματος κατανομής και ως πλήρως μεταναστευτικό, στα ανατολικά, με τους πληθυσμούς να μετακινούνται σε μικρότερα γεωγραφικά πλάτη, συνήθως νότια των περιοχών φωλιάσματος. Ωστόσο, υπάρχουν και καθιστικοί πληθυσμοί, κυρίως στην Αφρική και στην ΝΔ. Ασία. Στο Νεπάλ έχει παρατηρηθεί ως διαβατικό στα 4.800 μ.[15]
Οι πληθυσμοί της Β. ΒΔ. Αφρικής που, στο παρελθόν (περίπου το 1970) ξεχειμώνιαζαν τακτικά στην Ισπανία, δεν μετακινούνται πλέον βόρεια, προς την Ευρώπη. Άλλοι πληθυσμοί αναλαμβάνουν τοπικές μετακινήσεις που συνδέονται με τη διαθεσιμότητα του κατάλληλου νερού (απομάκρυνση από πληγείσες από την ξηρασία περιοχές ή σε εποχικούς υγρότοπους) (del Hoyo et al. 1992, Scott και Rose 1996).
Τυχαίοι, περιπλανώμενοι επισκέπτες έχουν αναφερθεί, μεταξύ άλλων, από το Βέλγιο και την Ολλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Γαλλία, την Σρι Λάνκα, τις Σεϋχέλλες και την Ταϊβάν.[16]
Από την Κρήτη δεν αναφέρεται, ενώ από την Κύπρο αναφέρεται ότι, εμφανίζεται τον χειμώνα, αλλά όχι κάθε χρόνο.[21]
Tο είδος συχνάζει στις όχθες γλυκού νερού στα ηπειρωτικά, αλμυρές και υφάλμυρες λίμνες και ποτάμια σε ανοικτές περιοχές, ιδίως στις στέπες, σε ορεινές περιοχές και οροπέδια (φθάνει μέχρι τα 4.300 μ. στα Ιμαλάια[22]), πολλές φορές μακριά από την πλησιέστερη πηγή νερού.[23][24][25][26][27][28] Ωστόσο, εξαρτάται λιγότερο από μεγάλες υδάτινες μάζες για την ανάπαυση και τη διατροφή του, από τα περισσότερα άλλα μέλη των Νησσιδών και, συχνά, απαντά σε μεγάλη απόσταση από το νερό κατά τη διάρκεια της περιόδου αναπαραγωγής.[29]
Στην μη-αναπαραγωγική περίοδο το είδος απαντά σε χειμάρρους, ποτάμια με αργή ροή, λίμνες γλυκού νερού, πλημμυρισμένα λιβάδια, έλη και υφάλμυρες ή αλμυρές λίμνες σε πεδινές περιοχές, καθώς και σε τεχνητές λίμνες,[30][31][32][33][34] (Ουζμπεκιστάν).[35] Αποφεύγει τα παράκτια ύδατα και την υψηλή, πυκνή βλάστηση ή τα αναδυόμενα και επιπλέοντα υδρόβια φυτά.[36]
Η καστανόπαπια ανήκει στην υποοικογένεια των Tadorninae[41] («βαρβάρες»), όπου κατατάσσονται εκείνες οι πάπιες που, φυλογενετικά, βρίσκονται ανάμεσα στις χήνες και τις «πραγματικές» αγριόπαπιες. Εμφανίζει φυλετικό διμορφισμό ο οποίος, ωστόσο, δεν είναι τόσο έντονος όσο στις άλλες αγριόπαπιες, με το αναπαραγόμενο αρσενικό (drake) να είναι λίγο διαφορετικό σε εμφάνιση από το θηλυκό (duck).
Η καστανόπαπια είναι ισομεγέθης με την συγγενική βαρβάρα, πιθανόν, με ελαφρώς μεγαλύτερο εκπέτασμα. Ο λαιμός είναι σχετικά μακρύς, όπως και οι ταρσοί, ενώ οι πτέρυγες είναι μακριές και λεπτές. Το κύριο διαγνωστικό στοιχείο του πτηνού είναι το, πολύ εντυπωσιακό, πορτοκαλί-καφέ/σκωριόχρωμο πτέρωμά του, σχεδόν σε όλη την επιφάνεια του σώματος (ράχη, λαιμός, στήθος, κοιλιά, υπογάστριο), εκτός από την περιοχή του κεφαλιού, όπου γίνεται πολύ πιο ανοικτό, κανελλί-λευκωπό, κρεμ, ακόμη και λευκό, ειδικά στο πρόσωπο και το μέτωπο.
Το ουροπύγιο, η ουρά και τα ερετικά φτερά είναι μαύρα με κάποια πρασινωπή, μεταλλική ανταύγεια. Το πατάγιο (η περιοχή προσβολής της πτέρυγας) είναι λευκό, τόσο στο πάνω όσο και στο κάτω μέρος του, όπως και τα μεγάλα στέγαστρα, κάνοντας έντονη αντίθεση με τα μαύρα ερετικά φτερά, κατά την πτήση. Το ράμφος είναι μαύρο, με την ρινοθήκη ελαφρώς κοίλη στη μέση της και χωρίς φύμα στην βάση του. Η ίριδα είναι μαύρη, οι ταρσοί και τα πόδια σταχτόμαυρα. Το κάτοπτρο είναι μαυροπράσινο.
Αρσενικό: Λεπτό, μαύρο περιλαίμιο κατά την περίοδο αναπαραγωγής. Ελαφρώς πιο έντονο σκωριόχρωμο πτέρωμα στον μανδύα και το στήθος.
Θηλυκό: Χωρίς περιλαίμιο και με πιο ανοικτόχρωμη, σχεδόν λευκωπή «μάσκα» στο πρόσωπο.
Νεαρό: Σαν το θηλυκό, αλλά με γκρίζα χροιά στο, κατά τα άλλα, λευκό πατάγιο.
(Πηγές: [42][43][44][45][46][47][48][49][50][51][52])
Η καστανόπαπια θεωρείται παμφάγο πτηνό, με την φυτική διατροφή να αποτελείται κυρίως από πράσινα βλαστάρια, μαλακά ριζώματα, σπέρματα επίγειας βλάστησης και κόκκους δημητριακών, όπως κεχρί, σιτάρι και ρύζι (Κορέα και Ιαπωνία). Η ζωϊκή διατροφή περιλαμβάνει παράκτια οστρακόδερμα όπως γαρίδες, διάφορα υδρόβια και χερσαία έντομα (ιδιαίτερα ακρίδες), υδρόβια μαλάκια και καρκινοειδή, μικρά ψάρια, βατράχια και γόνους αμφιβίων, καθώς και σκουλήκια.[53][54][55][56][57][58]
Οι καστανόπαπιες μπορεί να συγκεντρώνονται σε μεγάλα σμήνη (π.χ. 4.000 πουλιά σε μια τοποθεσία στο Νεπάλ, περισσότερα από 10.000 σε μια τοποθεσία στην Τουρκία) κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου και του χειμώνα αλλά, τυπικά, απαντά σε ζεύγη[59][60] ή διάσπαρτες μικρές ομάδες[61] κατά μήκος των ποταμών.[62][63] Οι ενήλικες υποβάλλονται σε πλήρη μετα-αναπαραγωγική έκδυση (moult), από τα μέσα Ιουλίου μέχρι τον Σεπτέμβριο,[64][65] οπότε καθίστανται ανίκανοι να πετάξουν για τέσσερις εβδομάδες, περίπου. Σ’ αυτή την περίοδο απαιτούν μεγάλες, ανοικτές περιοχές νερού κοντά στα εδάφη αναπαραγωγής τους.[66] Το είδος είναι κυρίως νυκτόβιο.[67]
Οι καστανόπαπιες κολυμπούν τηρώντας χαρακτηριστική στάση, με το κεφάλι όρθιο, αλλά το μπροστινό μέρος του σώματος πολύ χαμηλά σε σχέση με το νερό και το πίσω μέρος ψηλά.[68]
Η περίοδος φωλιάσματος, συνήθως, ξεκινάει στα τέλη Μαΐου στις περισσότερες επικράτειες (αρκετά νωρίτερα στις νότιες) και φώλιασμα πραγματοποιείται άπαξ σε κάθε αναπαραγωγική περίοδο.[69]
Οι φωλιές είναι ρηχά βαθουλώματα, μακριά από το νερό, είτε λαγούμια ή τρύπες στην άμμο ή τις αργιλώδεις όχθες, με τις τελευταίες να είναι φυσικές ή σκαμμένες από άλλα ζώα.[70] Άλλες τοποθεσίες της φωλιάς περιλαμβάνουν εγκαταλελειμμένα κτίρια και αγροτικά υπόστεγα, κούφια δέντρα μέχρι 10 μ. ύψος, ρωγμές στους βράχους, γκρεμούς και, περιστασιακά, τεχνητές φωλιές.[71] Οι φωλιές επιστρώνονται με φυτικό υλικό, πούπουλα και λίγα φτερά.[72]
Η γέννα αποτελείται από 8 έως 12 (-16) υποελλειπτικά αβγά, διαστάσεων 67,0 Χ 47,1 χιλιοστών.[73] Η επώαση πραγματοποιείται μόνον από το θηλυκό, με το αρσενικό να βρίσκεται σε επιφυλακή μακριά από την φωλιά, και διαρκεί 27 έως 29 ημέρες, περίπου. Οι νεοσσοί (παπάκια) είναι φωλεόφυγοι (precocial), πλήρως ικανοί προς κολύμβηση μόλις εκκολαφθούν, αλλά επιτηρούνται στενά και από τους δύο γονείς. Η πτέρωση πραγματοποιείται στις 40-55 ημέρες, περίπου.[74][75] Η σεξουαλική ωριμότητα επιτυγχάνεται στα δύο έτη της ηλικάς τους.[76]
Το κυνήγι είναι μια σοβαρή απειλή για το είδος, ιδιαίτερα στη ΝΑ. Ευρώπη,[77][78][79][80] (π.χ. Τουρκία[81]) αν και προστατεύεται, σε μεγάλο βαθμό, στην Κ. και Α. Ασία, επειδή θεωρείται σε πολλές περιοχές ως ιερό πτηνό.[82][iii] Άλλες απειλές για τους δυτικούς πληθυσμούς περιλαμβάνουν την απώλεια και υποβάθμιση των εσωτερικών υγροτόπων, μέσω υπόγειας άντλησης νερού για άρδευση[83] (οπότε προκαλείται μείωση των αποθεμάτων νερού στους εποχικούς και ημι-μόνιμους υγρότοπους) και την ευρεία παροχέτευση ρηχών ελών και λιμνών.[84] Άλλοι κίνδυνοι είναι, η εξόρυξη αλατιού,[85][86][87] η αστική ανάπτυξη, η ρύπανση, η εισαγωγή εξωτικών μη-ιθαγενών ψαριών και η υπερβόσκηση.[88][89][90]
Στο Φράγμα Klingnau της Β. Ελβετίας, το είδος έχει γίνει γνωστό ότι υβριδίζεται με την βαρβάρα της Νότιας Αφρικής (Tadorna cana) από διαφυγόντες αιχμάλωτους πληθυσμούς, κάτι που θα μπορούσε να αποτελέσει απειλή για την γενετική καθαρότητα και των δύο ειδών.[91] Το είδος είναι, επίσης, ευαίσθητο στη γρίπη των πτηνών (στέλεχος H5N1) και ως εκ τούτου απειλείται από κρούσματα του ιού.[92] Τέλος, παρόλο που θηρεύεται για εμπορικούς και ψυχαγωγικούς σκοπούς στο Γκιλάν του Β. Ιράν[93] οι πληθυσμοί του στην χώρα έχουν σχεδόν 6πλασιασθεί.[94]
Το είδος, παρά το κυνήγι, λόγω της αυξητικής τάσης των πληθυσμών της Κ. και Α. Ασίας,[97] δεν κινδυνεύει σε παγκόσμιο επίπεδο, ως εκ τούτου, χαρακτηρίζεται ως Ελαχίστης Ανησυχίας (LC) από την IUCN. Ωστόσο, η τάση των πληθυσμών του σε πολλές περιοχές είναι καθοδική.[98]
Κατά τον 19ο αιώνα, η καστανόπαπια είχε παρατηρηθεί σε πολλές περιοχές όπου, πλέον, δεν απαντά, όπως στην Τριχωνίδα, το Κοτύχι, την Εύβοια, ακόμη και στην Αττική. Στις αρχές του αιώνα φώλιαζε αρκετά δυτικά, στην Πικρολίμνη Κιλκίς και νότια μέχρι την λίμνη Κάρλα.[99]
Η καστανόπαπια εμφανίζει ασταθή συμπεριφορά, ως προς την κατάσταση του πληθυσμού της στην χώρα. Κανονικά, είναι καλοκαιρινός αναπαραγόμενος επισκέπτης σε μικρούς πληθυσμούς στην βορειοανατολική επικράτεια (Α. Μακεδονία και Θράκη, με δυτικό όριο το Δέλτα του Νέστου). Ωστόσο, υπάρχουν και άτομα που φωλιάζουν περιστασιακά σε δυτικότερες θέσεις, προς τον Θερμαϊκό Κόλπο, αλλά και σε κάποια μεγάλα νησιά του ανατολικού Αιγαίου. Ο συνολικός αναπαραγόμενος πληθυσμός του είδους έχει μειωθεί δραματικά κατά τις τελευταίες δεκαετίες, πιθανότατα, σε όχι περισσότερα από 15-40 ζευγάρια, στις προαναφερθείσες περιοχές φωλιάσματος.[100] Φωλιάζει, στις αρχές Απριλίου, σε φυσικές ή τεχνητές οπές, αμμοθίνες, βράχια ή παλαιά οικήματα.[101]
Τον χειμώνα, έχουν καταγραφεί μικρά και διάσπαρτα σμήνη στους σημαντικότερους υγρότοπους της βορειοανατολικής χώρας, κυρίως στα Δέλτα του Νέστου και του Έβρου. Η παρουσία της καστανόπαπιας στα νησιά του ΒΑ. Αιγαίου θα μπορούσε να ήταν μόνιμη (καθιστικά άτομα), αλλά φαίνεται ότι το πτηνό εξαρτάται από την στάθμη των υδάτων στους υγροτόπους φωλιάσματος, δηλαδή από την εποχική αποξήρανση και επανακατάκλυσή τους, καθορίζοντας τις εκάστοτε μεταναστευτικές του κινήσεις.[103] Στον Έβρο διαχειμάζει το 98% του πληθυσμού της δεκαετίας 2000-1010. Ωστόσο, ο συνολικός πληθυσμός του είδους στην Ελλάδα είναι < 1% του ευρωπαϊκού (Wetlands Intarnational, 2006).[104]
Ειδικά στην Ελλάδα το είδος κατατάσσεται στα Τρωτά VU [D1],[107] ενώ παλαιότερα κατατασσόταν στα Κινδυνεύοντα (Ε1).[108]
Ο πληθυσμός καστανόπαπιας στο Φυσικό Καταφύγιο Ascania Nova, της Ν. Ουκρανίας, έχει ανακάμψει με επιτυχία, ως αποτέλεσμα της δημιουργίας τεχνητών φωλιών, της τακτικής σίτισης και θραύσης του πάγου στις λίμνες για να παρέχεται συνεχής πρόσβαση στο νερό. Επίσης, για την ανατροφή των νεοσσών, έχουν χρησιμοποιηθεί «ανάδοχες μητέρες» των ειδών Cairina moschata και Anas platyrhynchos (πρασινοκέφαλες).[109]
Στον ελλαδικό χώρο η Καστανόπαπια απαντά και με την -ευρέως διαδεδομένη- ονομασία, Αγκίτι.[112] ενώ έχει αναφερθεί και ως Καστανόχηνα,[113] ιδιαίτερα στην Κύπρο.[114]
i. ^ Η λέξη ταδόρνις (ή ταντόρνις) είναι δάνειο από τη λατινική -με πιθανή κελτική ρίζα- tadorna (βλ. Ονοματολογία).
ii. ^ Άλλες λόγιες ονομασίες είναι Νήσσα η ταδορνίς ή καστανόχρους, Νήσσα η χηναλώπηξ, Χηναλώπηξ η καστανόχρους, Χηναλώπηξ ο φαιόχρους και Αλεπόχηνα η πυρρός.[115] Από αυτές, μόνον η πρώτη έχει κάποιο έρεισμα στην επιστημονική της ονομασία, αλλά με τον τονισμό στην παραλήγουσα, διότι η λέξη είναι παράγωγο της λέξης όρνις.[116]
Οι άλλες ονομασίες είναι εντελώς τεχνητές και έχουν ως βάση τον συνδυασμό της -επίσης τεχνητής- κατηγορίας στην οποία ανήκει το γένος, (Χηναλώπηξ) με το χαρακτηριστικό χρώμα του πτερώματος του πτηνού.
iii. ^ Σε ορισμένες βουδιστικές χώρες, η καστανόπαπια προστατεύεται, επειδή το χρώμα του πτερώματος της μοιάζει με εκείνο που έχουν τα ράσα των μοναχών.
Η Καστανόπαπια είναι υδρόβιο νηκτικό πτηνό της οικογενείας των Νησσιδών, μία από τις αγριόπαπιες που απαντούν και στον ελλαδικό χώρο. Η επιστημονική ονομασία του είδους είναι Tadorna ferruginea και δεν περιλαμβάνει υποείδη (μονοτυπικό).
Аңыр (лат. Tadorna ferruginea), кызыл өрдөк — каз сымалдар түркүмүндөгү өрдөктөр тукумунун өкүлү. Узундугу 60 смге жакын. Тулку бою куйкул сары түстө, канаттары ак, кара, узун, куйругу да кара. Түштүк Европа, Түндүк Африка жана Азияда тузсуз жана туздуу көлмө жээгинде, Орто Азияда 4500 мге чейинки бийик тоолордо таралган. Кыргызстанда уясын суудан алыс аскаларга, суур, кашкулак, түлкү ийиндерине салат. Уяга 8-12 жумуртка тууп, ургаачысы басып чыгарат. Өсүмдүк, жаныбар, ошондой эле тарпты да жейт. Күзүндө анча чоң эмес топ түзүп, Түштүк Азияга кыштоого учуп кетет.
Аңыр (лат. Tadorna ferruginea), кызыл өрдөк — каз сымалдар түркүмүндөгү өрдөктөр тукумунун өкүлү. Узундугу 60 смге жакын. Тулку бою куйкул сары түстө, канаттары ак, кара, узун, куйругу да кара. Түштүк Европа, Түндүк Африка жана Азияда тузсуз жана туздуу көлмө жээгинде, Орто Азияда 4500 мге чейинки бийик тоолордо таралган. Кыргызстанда уясын суудан алыс аскаларга, суур, кашкулак, түлкү ийиндерине салат. Уяга 8-12 жумуртка тууп, ургаачысы басып чыгарат. Өсүмдүк, жаныбар, ошондой эле тарпты да жейт. Күзүндө анча чоң эмес топ түзүп, Түштүк Азияга кыштоого учуп кетет.
Кугас кус (лат. Tadorna ferruginea Pall., нууч. огарь) — улахан кус. Атыыра саас кугастыҥы кытархай өҥнөөх. Төбөтө, моонньо уонна көхсө арыый сырдыктар. Моонньун аллараа өттугэр хара моойторуктаах. Кутугуругун анна уонна кутуруга от күөхтүҥү кылбачыйар хара өҥнөөх. Кынатын иннэ үрүҥ, кэннэ — хара, от күөхтүҥү сирдээх. Тумса уонна атахтара харатыҥылар. Улааппыт тыһы атыырга майгынныыр, ол гынан баран төбөтүн уонна моонньун өҥнөрө арыый сырдыктар, моойторуга суох.
Саха сиригэр кугас кус сэдэхтик көстөр. Өлүөхүмэҕэ, Дьокуускай таһыгар уонна Бүлүү өрүскэ бултана сылдьыбыта биллэр. Саха сириттэн саамай чугас уйаланар сирдэрэ Байкаалга баар. Европа уонна Азия истиэптэригэр уонна кумах куйаардарыгар Средиземнай муораттан Амырга тиийэ син тарҕаммыт көтөр.
Кугас кус (лат. Tadorna ferruginea Pall., нууч. огарь) — улахан кус. Атыыра саас кугастыҥы кытархай өҥнөөх. Төбөтө, моонньо уонна көхсө арыый сырдыктар. Моонньун аллараа өттугэр хара моойторуктаах. Кутугуругун анна уонна кутуруга от күөхтүҥү кылбачыйар хара өҥнөөх. Кынатын иннэ үрүҥ, кэннэ — хара, от күөхтүҥү сирдээх. Тумса уонна атахтара харатыҥылар. Улааппыт тыһы атыырга майгынныыр, ол гынан баран төбөтүн уонна моонньун өҥнөрө арыый сырдыктар, моойторуга суох.
Саха сиригэр кугас кус сэдэхтик көстөр. Өлүөхүмэҕэ, Дьокуускай таһыгар уонна Бүлүү өрүскэ бултана сылдьыбыта биллэр. Саха сириттэн саамай чугас уйаланар сирдэрэ Байкаалга баар. Европа уонна Азия истиэптэригэр уонна кумах куйаардарыгар Средиземнай муораттан Амырга тиийэ син тарҕаммыт көтөр.
Къазплъы́фэ (лат-бз. Tadorna ferruginea) — бабыщ лъэпкъым щыщщ, къазкъуэлэным и «Ӏыхьлы» гъунэгъущ., я инагъкӀи зэрзэщхьэщыкӀ щӀагъуэ щыӀэкъым.
Теплъэр гъуэплъыфэщ, щхьэр нэхъ хужьщ, хъум и пщэм кусэ Ӏузэ фӀыцӀэ къокӀуэкӀ, дамакӀэхэмрэ кӀэмрэ фӀыцӀэщ, дамэхэм удзыфэ Ӏыхьэ мащӀэ яхэлъ. Щогъуалъхьэ Хы Курытым и Ӏэгъуэблагъуэм къыщыщӀэдзауэ КъухьэпӀэ Жыжьэм нэгъунэ. Къаукъазым деж уащыпэщӀэхуэнущ Хы ФӀыцӀэм, тафэ хыкъумхэм я Ӏуфэхэм.
Абгъуэ ещӀ уашхэ, бажэ, нэгъуэщӀ псэущхьэхэм я гъуэ бгынэжа, нэпкъ бгъуэнщӀагъ, цӀыхум и псэуалъэу щытахэм. Здэшхэр и нэхъыбэм щӀыщхьэфэм деж.
Ӏусыр удз жылэ, къэкӀыгъэ, гъудэбадзэ, псы псэущхьэ жьгъейхэрщ. ЩӀымахуэр щырех Хы Курытым и гъунэхэм, Ищхъэрэ Африкэм, Азиэм и ипщэ лъэныкъуэхэм.
Къазплъыфэм и шырхэр щӀэх цӀыхум йосэ, пщӀантӀэм къыщыбгъэхъуфынущ. Къаукъазыкум щыгъуалъхьэ къазплъыфэхэм я нэхъыбэр бжьыхьэм Хы Курыт лъэныкъуэм мэлъэтэж, ауэ щӀымахуэр щрахыну къани къахокӀ. Абыхэм Ӏус щагъуэт псыӀуфэ мыщтхэм.
Къазплъы́фэ (лат-бз. Tadorna ferruginea) — бабыщ лъэпкъым щыщщ, къазкъуэлэным и «Ӏыхьлы» гъунэгъущ., я инагъкӀи зэрзэщхьэщыкӀ щӀагъуэ щыӀэкъым.
Теплъэр гъуэплъыфэщ, щхьэр нэхъ хужьщ, хъум и пщэм кусэ Ӏузэ фӀыцӀэ къокӀуэкӀ, дамакӀэхэмрэ кӀэмрэ фӀыцӀэщ, дамэхэм удзыфэ Ӏыхьэ мащӀэ яхэлъ. Щогъуалъхьэ Хы Курытым и Ӏэгъуэблагъуэм къыщыщӀэдзауэ КъухьэпӀэ Жыжьэм нэгъунэ. Къаукъазым деж уащыпэщӀэхуэнущ Хы ФӀыцӀэм, тафэ хыкъумхэм я Ӏуфэхэм.
Абгъуэ ещӀ уашхэ, бажэ, нэгъуэщӀ псэущхьэхэм я гъуэ бгынэжа, нэпкъ бгъуэнщӀагъ, цӀыхум и псэуалъэу щытахэм. Здэшхэр и нэхъыбэм щӀыщхьэфэм деж.
Ӏусыр удз жылэ, къэкӀыгъэ, гъудэбадзэ, псы псэущхьэ жьгъейхэрщ. ЩӀымахуэр щырех Хы Курытым и гъунэхэм, Ищхъэрэ Африкэм, Азиэм и ипщэ лъэныкъуэхэм.
Къазплъыфэм и шырхэр щӀэх цӀыхум йосэ, пщӀантӀэм къыщыбгъэхъуфынущ. Къаукъазыкум щыгъуалъхьэ къазплъыфэхэм я нэхъыбэр бжьыхьэм Хы Курыт лъэныкъуэм мэлъэтэж, ауэ щӀымахуэр щрахыну къани къахокӀ. Абыхэм Ӏус щагъуэт псыӀуфэ мыщтхэм.
Лисестата гусковидна патка, Tadorna ferruginea, е член на фамилијата патки, редот гусковидни. Ја има во Македонија.
Има многу мала популација од овој вид во северно-западна Африка и Етиопија, но главната територија на парење е во северо-источна Европа и Азија.
Ова е птица на отворена земја и се вгнездува на карпи, во дупки или пукнатини далеку од вода, снесуваат 6-16 кремасто-бели јајца. Тоа се карактеристични видови, долги се 58-70 cm и имаат распон на крилјата 110–135 cm. Тие имаат портокалово-кафеава боја на телото и бледа глава. Крилјата се бели со црни пердуви за летање. Половите се слични, но мажјаците во сезоната на парење имаат црн прстен на дното од вратот, а женките често имаат побело лице. Се огласуваат со гласно, диво трубење. Претежно живеат во парови.
Лисестата гусковидна патка се храни и со растителна и со животинска храна. Ја наоѓа и на суво и во вода.
Лисестата гусковидна патка е еден од видовите на кои се однесува Договорот за заштита на африканско-евроазиските миграторни водни птици.
Лисестата гусковидна патка, Tadorna ferruginea, е член на фамилијата патки, редот гусковидни. Ја има во Македонија.
Хондон ангир, Tadorna ferruginea, нь нугас, галуу , хун шувууны хамт Нугасныхан овогт хамрагдана. Маш цөөн тооны сүрэг баруун хойд Африк , Этиопд суурин амьдрах ба гол нутаглах газар нь Европ, Ази юм. Хондон ангир нь нүүдлийн шувуу бөгөөд өвлийн улиралд өмнө зүгийг зорин нисдэг.
Энэхүү шувуу нь 58-70 см урт, далавчаа дэлгэхэд 110-135 см юм. Их бие нь улбар шар ба толгой нь цайвардуу зүстэй байна. Далавч нь цагаан бөгөөд нислэгийн дэвүүр өд нь хар. Хондон ангир сайн сэлдэг, тэдний нисэж байгаа нь галуу нугастай харьцуулахад илүү хүнд нүсэр харагддаг.
Эмэгчин.
Museum specimen
Хондон ангир, Tadorna ferruginea, нь нугас, галуу , хун шувууны хамт Нугасныхан овогт хамрагдана. Маш цөөн тооны сүрэг баруун хойд Африк , Этиопд суурин амьдрах ба гол нутаглах газар нь Европ, Ази юм. Хондон ангир нь нүүдлийн шувуу бөгөөд өвлийн улиралд өмнө зүгийг зорин нисдэг.
चकवा या चक्रवाक (Ruddy Sheldrake) एक सुनहरे रंग का पक्षी है। यह साहित्य का चिरपरिचित पक्षी है, जैसे बुलबुल उर्दू साहित्य का। इसके कोक, कोकनद आदि अनेक नाम हैं, लेकिन गाँवों में ये 'चकवा-चकई' के नाम से प्रसिद्ध है। यह पक्षी (Aves) वर्ग के हंस (Antidae) कुल का, मझोले कद का प्राणी है, जो प्रति वर्ष जाड़ों के प्रारंभ में हमारे देश में उत्तर की ओर से आकर जाड़ा समाप्त होते होते फिर उसी ओर लौट जाता है।
चक्रवाक (Casarca rufila) का रंग गाढ़ा नारंगी या हलका कत्थई होता है, लेकिन इसकी गरदन ओर सिर बदामी होता है। गरदन के चारों ओर एक काला कंठा रहता हैं, लेकिन मादा इस कंठे से रहित होती है। डैने और पर के कुछ पंख काले और सफेद रहते हैं और डैने का चित्ता (Speculum) हरा होता है।
चक्रवाक की एक प्रसिद्ध जाति शाह चकवा (Sheldrake, Tadorna tadorna) कहलाती है। यह काले और सफेद रंग का बहुत ही सुंदर चितकबरा पक्षी है, जिसका कद और आदतें चक्रवाक जैसी ही होती हैं।
चक्रवाक दो फुट लंबा पक्षी है, जिसके नर ओर मादा करीब करीब एक जैसे ही होते हैं। मादा नर से कुछ छोटी होती है और उसका रंग भी नर से कुछ हलका रहता है।
चक्रवाक सारे दक्षिणी पूर्वी यूरोप, मध्यएशिया और उत्तरी अफ्रीका के प्रदेशों में फैले हुए हैं, जहाँ ये झीलों, बड़ी नदियों तथा समुद्री किनारों पर अपना अधिक समय बिताते हैं। ये बहुत ढीठ पक्षी हैं। इनकी कर्कश बोली आबादी के निकटवर्ती जलाशयों में सुनाई पड़ती रहती है। हमारे कवियों ने इसी कारण शायद इनके बारे में यह कल्पना की है कि रात में नर पक्षी मादा से विलग हो जाता है और उसका मिलन सूर्योदय के पूर्व नहीं होता, लेकिन केवल साहित्यिक मान्यता के अतिरिक्त इसमें कोई तथ्य नहीं है।
चक्रवाक जोड़े में रहते हैं, लेकिन कभी कभी सैकड़ों का झुंड बना लेते हैं। ये अंडा देने के लिये घोंसला नहीं बनाते। इनकी मादा पहाड़ के सूराखों में अथवा जमीन पर ही थोड़ा घास फूस रखकर अपने अंडे देती है। इनका मुख्य भोजन घास पात, सेवर तथा अन्न के दाने आदि हैं, लेकिन छोटी छोटी मछलियाँ और घोंघे, कटुए आदि भी ये खा लेते हैं। इनका मांस साधारण तथा बिसैधा होता है। (सु.सिं.)
नामकरण उसके बोलने के ढंग पर हुआ है। चकवा इसका अपभ्रंश हिंदी शब्द है। इस पक्षी का प्राचीनतम उल्लेख अश्वमेघ के अंतर्गत बलिजीवों की सूची में ऋग्वेद (2.39,3) तथा यजुर्वेद में हुआ है। इसके संबंध में प्रचलित किंवदंती, जो कविसमय के रूप में प्रसिद्ध होकर भारतीय प्राचीन और अर्वाचीन काव्यों में प्रयुक्त हुई है तथा जिसका इस अर्थ में सबसे पुराना प्रयोग अथर्ववेद (4.2.64) में दंपति की परस्पर निष्ठा और प्रेम जैसी चारित्रिक विशेषता के संदर्भ में हुआ है, यह है कि इसके जोड़े दिन में तो प्रेमपूर्वक साथ साथ विचरते हें किंतु सूर्यास्त के बाद बिछुड़ जाते हैं ओर रात भर अलग रहते हैं। अत्यंत प्राचीन काल से कवियों की संयोग तथा वियोगसंबंधी कोमल व्यंजनाएँ इस प्रसिद्धि से संबद्ध हैं। यह पक्षी मिलन की असमर्थता के प्रतीक रूप में अनेक उक्तियों का विषय रहा है। अंधविश्वास, किंवदंती और काल्पनिक मान्यता से युक्त इस पक्षी की तथाकतित उपर्युक्त विशेषता ने इसे कविसमय तथा रूढ़ उपमान के रूप में प्रसिद्ध कर दिया है।
Female at Keoladeo National Park, Bharatpur, Rajasthan, India.
Female at Keoladeo National Park, Bharatpur, Rajasthan, India.
Museum specimen
चकवा या चक्रवाक (Ruddy Sheldrake) एक सुनहरे रंग का पक्षी है। यह साहित्य का चिरपरिचित पक्षी है, जैसे बुलबुल उर्दू साहित्य का। इसके कोक, कोकनद आदि अनेक नाम हैं, लेकिन गाँवों में ये 'चकवा-चकई' के नाम से प्रसिद्ध है। यह पक्षी (Aves) वर्ग के हंस (Antidae) कुल का, मझोले कद का प्राणी है, जो प्रति वर्ष जाड़ों के प्रारंभ में हमारे देश में उत्तर की ओर से आकर जाड़ा समाप्त होते होते फिर उसी ओर लौट जाता है।
चक्रवाक (Casarca rufila) का रंग गाढ़ा नारंगी या हलका कत्थई होता है, लेकिन इसकी गरदन ओर सिर बदामी होता है। गरदन के चारों ओर एक काला कंठा रहता हैं, लेकिन मादा इस कंठे से रहित होती है। डैने और पर के कुछ पंख काले और सफेद रहते हैं और डैने का चित्ता (Speculum) हरा होता है।
चक्रवाक की एक प्रसिद्ध जाति शाह चकवा (Sheldrake, Tadorna tadorna) कहलाती है। यह काले और सफेद रंग का बहुत ही सुंदर चितकबरा पक्षी है, जिसका कद और आदतें चक्रवाक जैसी ही होती हैं।
चक्रवाक दो फुट लंबा पक्षी है, जिसके नर ओर मादा करीब करीब एक जैसे ही होते हैं। मादा नर से कुछ छोटी होती है और उसका रंग भी नर से कुछ हलका रहता है।
चक्रवाक सारे दक्षिणी पूर्वी यूरोप, मध्यएशिया और उत्तरी अफ्रीका के प्रदेशों में फैले हुए हैं, जहाँ ये झीलों, बड़ी नदियों तथा समुद्री किनारों पर अपना अधिक समय बिताते हैं। ये बहुत ढीठ पक्षी हैं। इनकी कर्कश बोली आबादी के निकटवर्ती जलाशयों में सुनाई पड़ती रहती है। हमारे कवियों ने इसी कारण शायद इनके बारे में यह कल्पना की है कि रात में नर पक्षी मादा से विलग हो जाता है और उसका मिलन सूर्योदय के पूर्व नहीं होता, लेकिन केवल साहित्यिक मान्यता के अतिरिक्त इसमें कोई तथ्य नहीं है।
चक्रवाक जोड़े में रहते हैं, लेकिन कभी कभी सैकड़ों का झुंड बना लेते हैं। ये अंडा देने के लिये घोंसला नहीं बनाते। इनकी मादा पहाड़ के सूराखों में अथवा जमीन पर ही थोड़ा घास फूस रखकर अपने अंडे देती है। इनका मुख्य भोजन घास पात, सेवर तथा अन्न के दाने आदि हैं, लेकिन छोटी छोटी मछलियाँ और घोंघे, कटुए आदि भी ये खा लेते हैं। इनका मांस साधारण तथा बिसैधा होता है। (सु.सिं.)
चक्रवाक हा साधारण ६६ सें. मी. आकारमानाचा पक्षी आहे. चक्रवाक नर केशरी-बदामी रंगाचा असून त्याच्या डोक्याचा आणि मानेचा रंग त्यामानाने थोडा फिकट असतो. त्याच्या मानेभोवताली काळे वर्तुळ(काळा कंठ), पंखांत काळेपांढरे आणि हिरवे पट्टे असून शेपूट काळी असते. मादी नरासारखीच पण तिचे रंग फिकट असतात. मादीच्या मानेभोवती काळे वर्तुळ(काळा कंठ) नसते.
चक्रवाक हे बहुतकरून भारतात आढळणारे स्थलांतरित बदक आहे. अतिदक्षिण भारताचा प्रदेश वगळता संपूर्ण भारतभर ते हिवाळ्यात आढळते. तसेच बांगलादेश, पाकिस्तान, म्यानमार, चीन या देशांचा काही भाग आणि आफ्रिकेतील इथियोपिया येथेही यांचे वास्तव्य आहे. हे पक्षी तलावात जोडीने किंवा लहान थव्याने विहार करतात; त्यातही तलावांच्या किनाऱ्याकडे राहणे जास्त पसंत करतात. हे पक्षी इतर बदकांच्या मानाने जमिनीवर अधिक व्यवस्थित चालू शकतात.
पाण वनस्पती, पाण्यातले कीटक, मासे, सर्पट, मृदुकाय कवची गोगलगाई, कालवे हे चक्रवाक पक्ष्यांचे खाद्य आहे.
हे बदक मुळातले भारताच्या लडाख प्रांतातील व तिबेटमधील आहे. तिथून ही बदके हिवाळ्यात भारताच्या दक्षिण दिशेला स्थलांतर करतात व उन्हाळ्यात पुन्हा तिबेट व लडाखमध्ये परततात. साधारणपणे एप्रिल ते जून हा काळ चक्रवाक पक्ष्यांचा विणीचा काळ असतो. त्यांचे घरटे झाडाच्या ढोलीत, जुन्या इमारतींच्या भिंतीत असते, ते पिसांनी बनविलेले असते. मादी एकावेळी ६ ते १० स्वच्छ पांढऱ्या रंगाची अंडी देते.
चक्रवाक पक्ष्याला ब्राह्मणी बदक असेही म्हणतात. ब्राह्मणी हे नाव जातिवाचक नसून ते इंग्लिश भाषेतील पक्ष्यांच्या एका ठरावीक रंगच्छटेचे नाव आहे. ब्राह्मणी हे नाव इतर अनेक पक्ष्यांना पण दिलेले आहे.
हिमालयातील सर्वाधिक उंच रांग (साधारणपणे २१००० फूट) ओलांडून चक्रवाक भारतात येतात, त्यामुळे सर्वाधिक उंचीवरून उडणारे बदक म्हणून या पक्ष्याची ख्याती आहे. हौशी पक्षी निरीक्षक तिबेटमधील मानस सरोवराला हे पक्षी बघायला जातात.
संस्कृत आणि अन्य भारतीय काव्यांत हा पक्षी प्रेमाचे व पर्यायाने विरहाचे प्रतीक म्हणून मानला गेला आहे.
१. ज्ञानेश्वर महाराजांनीही ज्ञानेश्वरीतील १६व्या अध्यायात चक्रवाक पक्ष्याची उपमा वापरली आहे.:
तया चक्रवाकांचे मिथुन | साम सामरस्याचे समाधान |
भोगवी जो चिद्गगन | भुवनदिवा ||
... ज्ञानेश्वरी १६.६
अर्थ: बुद्धी आणि यथार्थबोध हे दोन चक्रवाक नर-मादी पक्षी शब्दाच्या भिन्नार्थरूपी अडचणीत सापडल्याने परस्परांच्या वियोगाने अनादिकालापासून ओरडत बसले आहेत. हे चिद्गगनातील गुरुरूपी दिवा असलेया सूर्यदेवा! तू आता लवकर दर्शन दे आणि या चक्रवाकाच्या जोडप्याला समरस ऐक्यतेचे सुख (भोगव) मिळवून दे.
२. महाकवी कालिदासानेही त्याच्या काव्यांत चक्रवाकाच्या उपमा दिल्या आहेत.
दूरी भूते मयि सहचरे चक्रवाकीमिवैकां --- मेघदूत २.२०
अर्थ : चक्रवाकीसारखीच माझी पत्नी (मी दूर असल्याने घरी) एकटीच असेल.
३. इहेमामिन्द्र संनुद चक्रकेव दम्पती
..प्रजयैनो स्वस्तकौ विश्वमायुर्व्यश्नुताम् -- अथर्ववेद १४.२.६४
अर्थ : संतानप्राप्ती होऊन सुखाचे आयुष्य उपभोगता यावे यासाठी हे इंद्रा, तू या पतिपत्नींना चक्रवाक-चक्रवाकीप्रमाणे प्रेरित कर.
४. शिवाय रघुवंश (३.२४), कुमारसंभव (५.२६) आणि हिरण्यकेशी गृह्यसूत्रात (१.२४.६) चक्रवाक पक्ष्याच्या प्रतिमा वापरल्या आहेत.
-_Female_at_Bharatpur_I.jpg)
चखेवाचखेवी (वैज्ञानिक नाम: Tadorna ferruginea)[२] [३] [४] नेपालमा पाइने एक प्रकारको चराको नाम हो । यसलाई अङ्ग्रेजीमा रडी सेल्डक (Ruddy Shelduck) भनिन्छ ।
-_Female_at_Bharatpur_I.jpg)
-_Female_at_Bharatpur_I_IMG_5344.jpg)
-_Female_at_Bharatpur_I_IMG_5336.jpg)
Museum specimen
चखेवाचखेवी (वैज्ञानिक नाम: Tadorna ferruginea) नेपालमा पाइने एक प्रकारको चराको नाम हो । यसलाई अङ्ग्रेजीमा रडी सेल्डक (Ruddy Shelduck) भनिन्छ ।
চাকৈ-চকোৱা এটা হাঁহৰ প্ৰজাতি। সংস্কৃতত ইয়াক ব্ৰাহ্মণি হাঁহ বুলি কয়।
চাকৈ-চকোৱাৰ মুখ্য বসতিস্থল দক্ষিণপূব ইউৰোপৰ পৰা মুখ্য এচিয়া হৈ দক্ষিণপূব চীনলৈ বিস্তিত হৈ আছে, তাৰোপৰি পশ্চিম আফ্ৰিকা আৰু ইথিঅ'পিয়াতো চাকৈ-চকোৱা পোৱা যায়। ই এবিধ পৰিভ্ৰমী চৰাই। শীত কালটো ই দক্ষিণপূব এছিয়াত পাৰ কৰে।দক্ষিণ পূব ইউৰোপ আৰু দক্ষিণ স্পেইনত এই চৰাই বিধ প্ৰায় বিলুপ্ত প্ৰায় হলেও, এছিয়াত এই চৰাই বিধ এতিয়াও দেখিবলৈ পোৱা যায়। উত্তৰ আমেৰিকাতো কেতিয়াবা এই চৰাই বিধ দেখিবলৈ পোৱা যায়।
ই এবিধ মুক্ত বিচৰণ কৰা চৰাই। ই ওখ পাহাৰৰ ওপৰত, গছৰ ধোন্দত, মাটিৰ ফাঁকত, কণী পাৰি পোৱালি জগায়।[1] ই এবাৰত ৬-১৬টা ওমনি দিয়ে। ইয়াৰ কণীবোৰ দেখিবলৈ বগা ক্ৰীমৰ ৰঙৰ দৰে। ইয়াৰ কণীবোৰ ওমনি লোৱাৰ পৰা কণী ফুটি পোৱালি ওলাবলৈ ৩০ দিন লাগে। এই চৰাই বিধ সদায় যোৰা পাতি থাকে নাইবা সৰু দলবান্ধি থাকে।ই কেতিয়াবাহে ডাঙৰ দল বান্ধে। কিন্তু কেতিয়াবা ডাঙৰ হ্ৰদত আৰু ধীৰস্ৰোতা নদীত শীত কালৰ সময়ত ইয়াক ডাঙৰ দলত দেখা যায়। এই চৰাই বিধ দেখিবলৈ আন চৰাইতকৈ বেলেগ। ই ৫৮-৭০ চেঃমিঃ দীঘল আৰু ইয়াৰ পাখি দুখিলা ১১০-১৩৫ চেঃমিঃ দীঘল। ইয়াৰ শৰীৰটো দেখিবলৈ কমলা-মুগা ৰঙৰ আৰু মুৰটো শেঁতা ৰঙৰ, পাখি দুখিলা বগা আৰু কলা ৰঙৰ। ই পানীত বৰ ভালকৈ সাঁতুৰিব পাৰে। ই উৰোঁতে দেখিবলৈ ৰাজহাঁহৰ নিচিনা লাগে। মতা-মাইকী দুয়োটা দেখিবলৈ প্ৰায় একে, কিন্তু, মতাটোৰ ডিঙিৰ তলত এটা কলা ৰঙৰ আঙুঠিৰ দেৰ চিন্হ আছে। মাইকীজনীৰ মুখত এটা বগা দাগ আছে। ই সহবাসৰ সময়ত বনৰীয়া হাঁহৰ নিচিনাকৈ ডাঙৰকৈ চিঞৰ মাৰে।
চাকৈ-চকোৱা চৰাইবিধক বুদ্ধধৰ্মীসকলে পবিত্ৰ হিচাবে গণ্য কৰে।
সংস্কৃতত এই চৰাই বিধক চক্ৰৱাক বুলি কয়। ভাৰতীয় সংস্কৃতিত চাকৈ-চকোৱা প্ৰেমৰ প্ৰতীক। কবিসকলে বিবাহিতযুগলক বৰ্ণনা কৰোঁতে এই চৰাই বিধৰ নাম ব্যৱহাৰ কৰে। চাকৈ-চকোৱা যুগলটো ৰাতি ইটোৰ পৰা সিটো আঁতৰি থাকি কান্দে আৰু দিনত আকৌ লগ হয়। ৰাতিৰ সময়ত মতা আৰু মাইকী চৰাই দুয়োটিয়ে ইটোৱে সিটোক নদীৰ দুটি পাৰৰ পৰা মাতি থাকে। সিহঁতে সূৰ্যোদয় হোৱালৈ অপেক্ষা কৰি থাকে। সূৰ্য্যক চাকৈ-চকোৱাৰ বন্ধু বুলি গণ্য কৰা হয়।
চাকৈ-চকোৱা Agreement on the Conservation of African-Eurasian Migratory Waterbirds (AEWA) ৰ অন্তৰ্ভুক্ত চৰাই।
চাকৈ-চকোৱা
চাকৈ-চকোৱা
চাকৈ-চকোৱা
চাকৈ-চকোৱা
চাকৈ-চকোৱা
চাকৈ-চকোৱা
চাকৈ-চকোৱা
চাকৈ-চকোৱা
চাকৈ-চকোৱা
চাকৈ-চকোৱা
চাকৈ-চকোৱা
চাকৈ-চকোৱা
চাকৈ-চকোৱা
চাকৈ-চকোৱা
চাকৈ-চকোৱা
Museum specimen
চাকৈ-চকোৱা এটা হাঁহৰ প্ৰজাতি। সংস্কৃতত ইয়াক ব্ৰাহ্মণি হাঁহ বুলি কয়।
ਸੁਰਖ਼ਾਬ (ਵਿਗਿਆਨਕ ਨਾਮ:Tadorna ferruginea) (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ:Ruddy Shelduck), ਭਾਰਤੀ ਉਪ ਮਹਾਂਦੀਪ ਦਾ ਇੱਕ ਪੰਛੀ ਹੈ ਜੋ ਦੱਖਣੀ ਪੂਰਬੀ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਸੰਤਾਨ ਉਤਪਤੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਆਓਣ ਵਾਲ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀ ਹੈ । ਸੁਰਖ਼ਾਬ ਦੀਆਂ ਅਨੇਕ ਕਿਸਮਾਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸੁਨਹਿਰਾ ਸੁਰਖ਼ਾਬ, ਆਮ ਸੁਰਖ਼ਾਬ,ਅਤੇ ਪੱਟੇਦਾਰ ਸੁਰਖ਼ਾਬ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਨ। ਸੁਰਖ਼ਾਬ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੁਨਹਿਰੀ ਸੁੰਦਰ ਰੰਗ ਕਰਕੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।ਜੋੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਕਰਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਚਕਵਾ-ਚਕਵੀ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਦੀਆਂ 145 ਜਾਤੀਆਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ‘ਐਨਾਟੀਡੇਈ’ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਬੁੱਧ ਧਰਮ 'ਚ ਸੁਰਖ਼ਾਬਾਂ ਨੂੰ ਪਵਿੱਤਰ ਪੰਛੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦੂਰੋਂ ਦੁਰਾਡਿਓਂ ਠੰਢੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਮੇ ਪੈਂਡੇ ਤੈਅ ਕਰਕੇ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਭਾਵ ਅਕਤੂਬਰ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸਰਦੀਆਂ ਮੁੱਕਣ ਮਗਰੋਂ ਬੱਚੇ ਦੇਣ ਲਈ ਵਾਪਸ ਠੰਢੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵੱਲ ਚਲੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਸ਼ਮੀਰ, ਲੱਦਾਖ ਅਤੇ ਨੇਪਾਲ 'ਚ ਸਮਾਂ ਬਤੀਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾ ਦਾ ਖਾਣਾ ਪੱਥਰਾਂ ਦੇ ਹੇਠੋਂ ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜੇ ਅਤੇ ਘੋਗੇ-ਸਿੱਪੀਆਂ, ਛੋਟੀਆਂ ਮੱਛੀਆਂ ਹਨ। ਸੁਰਖ਼ਾਬ ਉੱਡਣ ਲੱਗੇ ਉੱਚੀ ਸਾਰੀ ਨੱਕ ਵਿੱਚੋਂ ‘ਅਨਗ-ਅਨਗ’ ਜਾਂ ਬਿਗੁਲ ਵਰਗੀ ‘ਪੋਕ-ਪੋਕ’ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਕੱਢਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਦੀ ਲੰਬਾਈ 60-70 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ, ਭਾਰ 900-1000 ਗ੍ਰਾਮ ਅਤੇ ਖੰਭਾਂ ਦਾ ਪਸਾਰ 110-135 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਰੰਗ ਚਮਕੀਲੇ, ਸੰਗਤਰੀ ਅਤੇ ਕਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਆਕਾਰ 110 to 135 cਮੀ (43 to 53 ਇੰਚ) ਦੇ ਕਰੀਬ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਖੰਭ ਸੰਤਰੀ ਰੰਗੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਸਿਰ ਸੰਗਤਰੀ ਬਦਾਮੀ, ਕਾਲੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਅਤੇ ਛੋਟੀ-ਚੌੜੀ ਪਾਸਿਆਂ ਉੱਤੇ ਕੰਘੀਆਂ ਵਾਲੀ ਕਾਲੀ ਚੁੰਝ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਪੂਛ ਅਤੇ ਝਿੱਲੀਦਾਰ ਪੰਜੇ ਕਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਸਰੀਰ ਦੇ ਥੋੜ੍ਹਾ ਪਿੱਛੇ ਨੂੰ ਕਰਕੇ ਲੱਗੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ
ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਬਹਾਰ ਦਾ ਸਮਾਂ ਮਈ-ਜੂਨ ਹੈ। ਇਹ ਠੰਢੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਹਾੜਾਂ ਵਿਚਲੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਚਟਾਨਾਂ, ਸਿੱਲਾਂ ਦੀਆਂ ਝੀਥਾਂ, ਖੁੱਡਾਂ ਜਾਂ ਵੱਡੇ ਦਰੱਖਤਾਂ ਦੀਆਂ ਖੋੜਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਹੀ ਖੰਭਾਂ ਦਾ ਆਲ੍ਹਣਾ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਮਾਦਾ ਦੇ ਅੰਡੇ 6 ਤੋਂ 10 ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਹਨਾਂ ਦਾ ਰੰਗ ਮੋਤੀਆਈ ਭਾਹ ਵਾਲੇ ਚਮਕੀਲੇ ਚਿੱਟਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮਾਦਾ ਹੀ 28 ਤੋਂ 30 ਦਿਨ ਸੇਕ ਕੇ ਬੱਚੇ ਕੱਢ ਲੈਂਦੀ ਹੈ। ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਸਰੀਰ ਪੋਲੇ ਅਤੇ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਖੰਭਾਂ ਨਾਲ ਢੱਕਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤੇ 55 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਡਣ ਯੋਗ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਸੁਰਖ਼ਾਬ (ਵਿਗਿਆਨਕ ਨਾਮ:Tadorna ferruginea) (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ:Ruddy Shelduck), ਭਾਰਤੀ ਉਪ ਮਹਾਂਦੀਪ ਦਾ ਇੱਕ ਪੰਛੀ ਹੈ ਜੋ ਦੱਖਣੀ ਪੂਰਬੀ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਸੰਤਾਨ ਉਤਪਤੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਆਓਣ ਵਾਲ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀ ਹੈ । ਸੁਰਖ਼ਾਬ ਦੀਆਂ ਅਨੇਕ ਕਿਸਮਾਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸੁਨਹਿਰਾ ਸੁਰਖ਼ਾਬ, ਆਮ ਸੁਰਖ਼ਾਬ,ਅਤੇ ਪੱਟੇਦਾਰ ਸੁਰਖ਼ਾਬ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਨ। ਸੁਰਖ਼ਾਬ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੁਨਹਿਰੀ ਸੁੰਦਰ ਰੰਗ ਕਰਕੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।ਜੋੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਕਰਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਚਕਵਾ-ਚਕਵੀ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਦੀਆਂ 145 ਜਾਤੀਆਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ‘ਐਨਾਟੀਡੇਈ’ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਬੁੱਧ ਧਰਮ 'ਚ ਸੁਰਖ਼ਾਬਾਂ ਨੂੰ ਪਵਿੱਤਰ ਪੰਛੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦੂਰੋਂ ਦੁਰਾਡਿਓਂ ਠੰਢੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਮੇ ਪੈਂਡੇ ਤੈਅ ਕਰਕੇ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਭਾਵ ਅਕਤੂਬਰ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸਰਦੀਆਂ ਮੁੱਕਣ ਮਗਰੋਂ ਬੱਚੇ ਦੇਣ ਲਈ ਵਾਪਸ ਠੰਢੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵੱਲ ਚਲੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਸ਼ਮੀਰ, ਲੱਦਾਖ ਅਤੇ ਨੇਪਾਲ 'ਚ ਸਮਾਂ ਬਤੀਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾ ਦਾ ਖਾਣਾ ਪੱਥਰਾਂ ਦੇ ਹੇਠੋਂ ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜੇ ਅਤੇ ਘੋਗੇ-ਸਿੱਪੀਆਂ, ਛੋਟੀਆਂ ਮੱਛੀਆਂ ਹਨ। ਸੁਰਖ਼ਾਬ ਉੱਡਣ ਲੱਗੇ ਉੱਚੀ ਸਾਰੀ ਨੱਕ ਵਿੱਚੋਂ ‘ਅਨਗ-ਅਨਗ’ ਜਾਂ ਬਿਗੁਲ ਵਰਗੀ ‘ਪੋਕ-ਪੋਕ’ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਕੱਢਦੇ ਹਨ।
ପଣ୍ଡା ହଂସ (ଈଂରାଜୀରେ Ruddy Shelduck ବା Tadorna Ferruginea, ହିନ୍ଦୀରେ चक्रवाक ବା सुरखाब) ଏନାଟିଡାଏ ପରିବାରର ଏକ ଜଳପକ୍ଷୀ । ଭାରତରେ ଏହି ପକ୍ଷୀକୁ Brahminy Duck (ବ୍ରାହ୍ମଣୀ ବତକ) ବୋଲି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଇଥାଏ । ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଏହି ପକ୍ଷୀର ଅନ୍ୟ କିଛି ସ୍ଥାନୀୟ ନାମ ହେଲା : ଚକୁଆ, ଚକ୍ରବାକ ପକ୍ଷୀ, ରଥାଙ୍ଗ ପକ୍ଷୀ ଓ ଚକୋଆ । ଏହି ପକ୍ଷୀର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ପ୍ରାୟ ୫୮-୭୦ ସେଣ୍ଟିମିଟର୍ । ଡେଣା ଖୋଲି ରଖିଲେ ଏହାର ପ୍ରସ୍ଥ ପ୍ରାୟ ୧୧୦-୧୩୫ ସେଣ୍ଟିମିଟର୍ ହୋଇଥାଏ । ଏହାର ଶରୀର କମଳା-ମାଟିଆ-ବାଦାମୀ ରଙ୍ଗର, ମୁଣ୍ଡଟି ଧଳା ମିଶା ଫିକା ମାଟିଆ ରଙ୍ଗର ଓ ଲାଞ୍ଜ-ପର ଇତ୍ୟାଦି କଳା ରଙ୍ଗର । ଡେଣାର ବାହୁରେ ଧଳା ରଙ୍ଗର ଛାପଟିଏ ଲୁଚି ରହିଥାଏ ଯାହା ଡେଣା ଖୋଲିଲେ ଦେଖାଯାଏ । ପଣ୍ଡା ହଂସ ଏକ ପ୍ରବାସୀ ପକ୍ଷୀ । ଏମାନେ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଏସିଆ, ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ୟୁରୋପ୍ ଓ ଉତ୍ତର ଆଫ୍ରିକାରେ ବାସ କରନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଶୀତ ଦିନରେ ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦ୍ୱୀପକୁ ଚାଲି ଆସନ୍ତି । ପଣ୍ଡା ହଂସ ଉଚ୍ଚ ସ୍ୱରରେ “ହଂକ୍” ଆୱାଜ କରି ସତର୍କ ସୂଚନା ଦିଏ ।
ହ୍ରଦ, ନଦୀ, ଜଳାଶୟ ଇତ୍ୟାଦି ସ୍ଥାନରେ ଏମାନେ ରହିବା ପସନ୍ଦ କରନ୍ତି । ଅଣ୍ଡିରା ଏବଂ ମାଈ ପଣ୍ଡା ହଂସଙ୍କ ଯୁଗଳ ଆଜୀବନ ସାଥୀ ହୋଇ ରୁହନ୍ତି । ପାଣିରୁ ଯଥେଷ୍ଟ ଦୂରରେ କୌଣସି ଗଛ, କୋରଡ଼ ବା ପାହାଡ଼ ଖୋଲରେ ଏମାନେ ନିଜର ବସା ତିଆରି କରନ୍ତି । ଏକା ବେଳକେ ମାଈ ହଂସ ପ୍ରାୟ ୮ଟି ଅଣ୍ଡା ଦିଏ ଏବଂ ୪ ସପ୍ତାହ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅଣ୍ଡା ଉଷୁମାଉଥାଏ । ଛୁଆଙ୍କର ଲାଳନ ପାଳନରେ ଉଭୟ ମାଈ ଓ ଅଣ୍ଡିରା ପଣ୍ଡା ହଂସ ଯୋଗଦାନ କରନ୍ତି । ଜନ୍ମ ହେବାର ପ୍ରାୟ ୮ ସପ୍ତାହ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶିଶୁ ପଣ୍ଡା ହଂସମାନେ ମାତାପିତାଙ୍କ ଯତ୍ନରେ ରୁହନ୍ତି ଓ ତାହା ପରେ ନିଜେ ଉଡ଼ିବା ଆରମ୍ଭ କରିଦିଅନ୍ତି ।
କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଓ ପୂର୍ବ ଏସିଆରେ ଏମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବଢ଼ୁଥିବା ବେଳେ, ୟୁରୋପ୍ ମହାଦେଶରେ ଏମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ହ୍ରାସ ପାଇବାରେ ଲାଗିଛି । ମୋଟାମୋଟି ଭାବେ ଦେଖିବାକୁ ଗଲେ ବିଶ୍ୱରେ ଏମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଏବଂ ବ୍ୟାପ୍ତି ଅଧିକ । ତେଣୁ IUCN ସଂସ୍ଥା ଏହି ପକ୍ଷୀଙ୍କୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟରେ "Least Concern" ଶ୍ରେଣୀଭୁକ୍ତ କରିଛି ।
ପଣ୍ଡା ହଂସ ଶେଲ୍ଡକ୍ ପ୍ରଜାତିର ଏଣ୍ଟିଡାଏ ପରିବାରରେ ଗଣା । ପ୍ରଥମେ ୧୭୬୪ ମସିହାରେ ଜର୍ମାନ୍ ଜୀବବିଜ୍ଞାନୀ ପିଟର୍ ସିମୋନ୍ ପାଲାସ୍ଙ୍କଠାରୁ ଏହି ପକ୍ଷୀର ଉଲ୍ଲେଖ ମିଳେ । ସେ ଏହାକୁ Anas ferruginea ବୋଲି ବିବେଚିତ କରିଥିଲେ । ପରବର୍ତ୍ତୀ କାଳରେ ଏହି ପକ୍ଷୀକୁ ଅନ୍ୟ ଶେଲ୍ଡକ୍ମାନଙ୍କ ସହିତ Tadorna ପ୍ରଜାତିରେ ସ୍ଥାନିତ କରାଗଲା ।[୨][୩][୪] କିଛି ବିଶେଷଜ୍ଞ ପଣ୍ଡା ହଂସକୁ ଦକ୍ଷିଣ-ଆଫ୍ରିକୀୟ ଶେଲ୍ଡକ୍ (T. cana), ଅଷ୍ଟ୍ରେଲୀୟ ଶେଲ୍ଡକ୍ (T. tadornoides) ଓ ପାରାଡାଇଜ୍ ଶେଲ୍ଡକ୍ (T. variegata) ଇତ୍ୟାଦିଙ୍କ ସହିତ Casarca ପ୍ରଜାତିରେ ସ୍ଥାନିତ କରିଛନ୍ତି । ଫାଇଲୋଜେନେଟିକ୍ ବିଶ୍ଳେଷଣରୁ ଜଣା ପଡ଼ିଛି ଯେ ପଣ୍ଡା ହଂସ ଦକ୍ଷିଣ-ଆଫ୍ରିକୀୟ ଶେଲ୍ଡକ୍ ପ୍ରଜାତିର ନିକଟତମ ସମ୍ପର୍କୀୟ । ଟେଡ୍ରୋନା, ଏନାସ୍ ଓ ମିଶରୀୟ ବତକ (Alopochen aegyptiaca) ପରି ଅନ୍ୟ ପ୍ରଜାତିର ପକ୍ଷୀଙ୍କ ସହିତ ପୋଷା ମନାଇ ରଖିଲେ ପଣ୍ଡା ହଂସ ସେହି ପ୍ରଜାତିର ପକ୍ଷୀଙ୍କ ସହ ମିଳନ କରିବା ଓ ଏଥରୁ ବିଭିନ୍ନ ସଂକର ପକ୍ଷୀ ସୃଷ୍ଟି ହେବା ମଧ୍ୟ ଦେଖାଯାଇଛି । ଏଯାବତ୍ ପଣ୍ଡାହଂସମାନଙ୍କର କୌଣସି ଉପ-ପ୍ରଜାତି ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇନାହିଁ ।[୫]
ସାଧାରଣ ଶେଲ୍ଡକ୍ର ଫରାସୀ ନାମ ହେଲା "tadorne" ଓ ଏଥିରୁ ଏମାନଙ୍କ ପ୍ରଜାତିର ନାମ Tadorna ଶବ୍ଦଟି ଗୃହୀତ ହୋଇଛି ।[୬] ପଣ୍ଡା ହଂସର ପ୍ରଜାତିର ନାମ ଏକ ପୁରାତନ ସେଲ୍ଟିକ୍ ଶବ୍ଦରୁ ମଧ୍ୟ ଉଦ୍ଧୃତ ହୋଇଥାଇପାରେ, ଯାହାର ଅର୍ଥ "pied waterfowl" ବା “ବହୁରଙ୍ଗୀ ପାଣିକୁକୁଡ଼ା” । ଏହି ପକ୍ଷୀର ଈଂରାଜୀ ନାମ "sheld duck" ପ୍ରାୟ ୧୭୦୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ ବେଳକୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ଓ ଏହାର ଅର୍ଥ ମଧ୍ୟ ସେଲ୍ଟିକ୍ ଶବ୍ଦାର୍ଥର ଅନୁରୂପ ।[୭] ପଣ୍ଡା ହଂସର ପ୍ରଜାତି ନାମରେ ରହିଥିବା ferruginea ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ହେଲା କଳଙ୍କିତ । କଳଙ୍କ ଲାଗିବା ଆରମ୍ଭ ହେଲେ ଯେପରି ଦେଖାଯାଏ, ପଣ୍ଡା ହଂସର ଶରୀରର ମାଟିଆ ରଙ୍ଗର ଛାପ ଠିକ୍ ସେହିପରି ଦେଖାଯାଉଥିବାରୁ ଏହି ନାମ ଦିଆଯାଇଥାଇପାରେ ।[୮]
ପଣ୍ଡା ହଂସ ବଡ଼ ହୋଇ ପ୍ରାୟ ୫୮-୭୦ ସେଣ୍ଟିମିଟର୍ ଦୈର୍ଘ୍ୟ ପ୍ରାପ୍ତ କରେ । ଡେଣା ଦୁଇଟି ଖୋଲି ରଖିଲେ ଏହାର ପ୍ରସ୍ଥ ପ୍ରାୟ ୧୧୦-୧୩୫ ସେଣ୍ଟିମିଟର୍ ହୋଇଥାଏ । ଅଣ୍ଡିରା ପଣ୍ଡା ହଂସର ଶରୀର କମଳା-ମାଟିଆ ରଙ୍ଗର, ମୁଣ୍ଡଟି ଫିକା ମାଟିଆ ବା ଧଳା ରଙ୍ଗର ଏବଂ ବେକ ପାଖରେ କଳା ରଙ୍ଗର ଏକ ପତଳା ବେକପଟି ରହିଥାଏ । ଡେଣାର ଶେଷଭାଗ ଓ ଲାଞ୍ଜ କଳା ରଙ୍ଗର ହୋଇଥିବା ବେଳେ, ଡେଣାର ପ୍ରଥମାର୍ଦ୍ଧର କିଛି ଅଂଶ ଧଳା ଓ କିଛି ଅଂଶ ସବୁଜ ରଙ୍ଗର ହୋଇଥାଏ । ଡେଣାର ଧଳା ଅଂଶର ପର ଉଭୟ ଉପର ଓ ଭିତର ପଟେ ଏକା ରଙ୍ଗର । ପଣ୍ଡା ହଂସ ବସି ରହିଥିବା ବେଳେ ଏହି ଧଳା ଅଂଶ ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ଉଡ଼ିବା ବେଳେ କିମ୍ବା ଡେଣା ଖୋଲିଲେ ଏହି ଧଳା ଅଂଶ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବେ ଦିଶେ । ପଣ୍ଡା ହଂସର ଥଣ୍ଟ କଳା ରଙ୍ଗର ଏବଂ ଗୋଡ଼ଗୁଡ଼ିକ ଗାଢ଼ ଧୁସର ରଙ୍ଗର । ମାଈ ପଣ୍ଡା ହଂସ ଦେଖିବାକୁ ପ୍ରାୟ ଏକା ପରି କିନ୍ତୁ ଏହାର ଶରୀରର ରଙ୍ଗ ଅଣ୍ଡିରାଠାରୁ ଟିକେ ଫିକା । ମାଈ ହଂସର ମୁଣ୍ଡ ଓ ବେକ ଧଳା ଏବଂ ଏହାର ବେକରେ ପଟି ଦାଗ ନଥାଏ । ବୟସ ବଢ଼ିବା ସହ ପଣ୍ଡା ହଂସଙ୍କ ଶରୀରର ରଙ୍ଗ ଫିକା ପଡ଼ିଯାଏ । ପ୍ରଜନନ ଋତୁ ଶେଷରେ ପଣ୍ଡା ହଂସମାନଙ୍କର ପର ଝଡ଼ିଯାଏ । ଏହି ସମୟରେ ଅଣ୍ଡିରାମାନଙ୍କ ବେକର ପଟି ଲିଭିଯାଏ । ପୁଣି ଡିସେମ୍ବର ଓ ଅପ୍ରେଲ୍ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ନିଜର ବେକ ପଟି ଫେରି ପାଆନ୍ତି । ଶିଶୁ ବା ଅଳ୍ପବୟସ୍କ ପଣ୍ଡା ହଂସ ପ୍ରାୟ ମାଈ ହଂସ ପରି, ତେବେ ଏମାନଙ୍କ ଶରୀରର ରଙ୍ଗ ଗାଢ଼ ମାଟିଆ ।[୯]
ପଣ୍ଡା ହଂସ ଉଚ୍ଚ ସ୍ୱରରେ “ହଂକ୍-ହଂକ୍” ପରି ଶବ୍ଦ ସୃଷ୍ଟି କରି ଡାକିଥାଏ । ମାଈ ଓ ଅଣ୍ଡିରା ହଂସଙ୍କ ଶବ୍ଦରେ ସାମାନ୍ୟ ତଫାତ୍ ଥାଏ ଯାହା ବାରି ହୋଇଯାଏ । ପରିସ୍ଥିତି ଅନୁସାରେ ଏମାନେ ଭୂମିରେ ଥିବା ବେଳେ ଏବଂ ଉଡ଼ିବା ବେଳେ ମଧ୍ୟ ଶବ୍ଦ କରନ୍ତି । ତେବେ ଭିନ୍ନ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଡାକ ମଧ୍ୟ ଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ହୋଇଥାଏ ।[୯]
ପଣ୍ଡା ହଂସ ପରିବାର
ଉଡ଼ିବା ବେଳେ ପଣ୍ଡା ହଂସର ଡେଣା
ଲଦାଖର ପାଂଗୋଂଗ୍ ତ୍ସୋ ହ୍ରଦରେ ଏକ ପ୍ରବାସୀ ପଣ୍ଡା ହଂସ
୧୯୮୯ ମସିହାରେ ଋଷରେ ପ୍ରଚଳିତ ଏକ ଡାକ ଟିକଟରେ ପଣ୍ଡା ହଂସ
ଭରତପୁର ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନରେ ପଣ୍ଡା ହଂସ
ପଣ୍ଡା ହଂସ ଛୁଆ
Museum specimen
ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ଆଫ୍ରିକା ଓ ଇଥିଓପିଆରେ ଖୁବ୍ କମ୍ ପଣ୍ଡା ହଂସ ପକ୍ଷୀ ରହୁଛନ୍ତି । ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ୟୁରୋପ୍ରୁ ନେଇ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଏସିଆ, ବୈକାଳ ହ୍ରଦ, ମଙ୍ଗୋଲିଆ ଓ ଉତ୍ତର ଚୀନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପଣ୍ଡା ହଂସଙ୍କ ଏକ ସକ୍ରିୟ ଓ ପ୍ରଜନନଶୀଳ ପକ୍ଷୀଦଳ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।[୧୦] ପୃଥିବୀର ପୂର୍ବ ପଟର ପଣ୍ଡା ହଂସମାନେ ମୁଖ୍ୟତଃ ପ୍ରବାସୀ ପକ୍ଷୀ ଓ ଶୀତ ଦିନରେ ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦ୍ୱୀପକୁ ଉଡ଼ି ଆସନ୍ତି ।[୧୧] କ୍ୟାନାରୀ ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜରେ ୧୯୯୪ ମସିହାରେ ପ୍ରବାସ ଆରମ୍ଭ କରିଥିବା ପଣ୍ଡା ହଂସମାନେ ଏଠାରେ ବସବାସ କରିବା ଆରମ୍ଭ କଲେ ଓ କ୍ରମେ ଏମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ହୋଇ ୨୦୦୮ ବେଳକୁ ପ୍ରାୟ ୫୦ ହଂସ ଯୁଗଳ ହୋଇଯାଇଥିଲା ।[୧୨] ଭାରତକୁ ଶୀତ ଦିନରେ ଆସୁଥିବା ଅନେକ ପ୍ରବାସୀ ଚଢ଼େଇଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପଣ୍ଡା ହଂସ ବହୁ ମାତ୍ରାରେ ଦେଖାଯାନ୍ତି । ଏମାନେ ଅକ୍ଟୋବର ମାସ ବେଳକୁ ଭାରତରେ ପହଞ୍ଚି ଅପ୍ରେଲ୍ ମାସ ସମୟରେ ବାହୁଡ଼ି ଯାଆନ୍ତି । ବଡ଼ ଜଳାଶୟ, ନଦୀ, ନଦୀକୂଳ ଓ ସନ୍ତସନ୍ତିଆ ଜମି ଏମାନଙ୍କ ପ୍ରିୟ ବସବାସ ଓ ପ୍ରଜନନ କ୍ଷେତ୍ର । ଜମ୍ନୁ ଓ କାଶ୍ମୀରର ଉଚ୍ଚ ହ୍ରଦମାନଙ୍କ ନିକଟରେ ମଧ୍ୟ ଏମାନେ ରହିବା ଓ ଅଣ୍ଡା ଦେବା ଦେଖାଯାଇଛି ।[୧୧] ପ୍ରଜନନ ଋତୁକୁ ବାଦ୍ ଦେଲେ ଏମାନେ ନଦୀ, ହ୍ରଦ, ପୋଖରୀ, ଜଳଭଣ୍ଡାର ଓ ଲୁଣିଆ ହ୍ରଦମାନଙ୍କ ନିକଟରେ ଘୁରି ବୁଲୁଥାନ୍ତି ।[୧୩]
ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ୟୁରୋପ୍ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ସ୍ପେନ୍ରୁ କ୍ରମଶଃ କମି ଆସୁଥିବା ପଣ୍ଡା ହଂସ ଏସିଆରେ କିନ୍ତୁ ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୁଅନ୍ତି । ଆଇସ୍ଲ୍ୟାଣ୍ଡ୍, ଆୟାର୍ଲ୍ୟାଣ୍ଡ୍ ଓ ବ୍ରିଟେନ୍ ପରି ଦେଶମାନଙ୍କୁ ପୂର୍ବ ପଟରୁ ଅନେକ ପଣ୍ଡା ହଂସ ଯାଇ ବସବାସ କରୁଥିବା ସମ୍ଭବପର । ୟୁରୋପ୍ରେ ଏହି ପକ୍ଷୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା କମୁଥିବାରୁ ପ୍ରଜନନ କେନ୍ଦ୍ରରେ ଜାତ ଅଧିକାଂଶ ପକ୍ଷୀ ସ୍ୱାଧୀନ ଭାବେ ପଶ୍ଚିମ ୟୁରୋପ୍କୁ ଯାଇ ବସବାସ କରୁଥିବା ମଧ୍ୟ ଅନୁମାନ କରାଯାଏ । ଉତ୍ତର ଆମେରିକାର ପୂର୍ବ ଉପକୂଳରେ ମଧ୍ୟ ଏହି ପକ୍ଷୀ ଅନେକ ସମୟରେ ଦେଖାଯାଇଛନ୍ତି ।[୧] ସ୍ଥାନୀୟ ପକ୍ଷୀ ପ୍ରଜାତିଙ୍କ ସ୍ଥାନ ନେଇଯାଉଥିବାରୁ ସୁଇଜରଲ୍ୟାଣ୍ଡ୍ ଦେଶରେ ପଣ୍ଡା ହଂସକୁ ଏକ ଅନୁପ୍ରବେଶକାରୀ ପକ୍ଷୀ ରୂପେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ୨୦୦୬ରୁ ୨୦୧୬ ମଧ୍ୟରେ ସୁଇଜରଲ୍ୟାଣ୍ଡରେ ଏହି ପକ୍ଷୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ହ୍ରାସ କରିବା ପାଇଁ ଅନେକ ଚେଷ୍ଟା କରାଯାଇଛି, କିନ୍ତୁ ଏମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଏହି ଦଶନ୍ଧିରେ ୨୧୧ରୁ ୧୨୫୦ ହୋଇଯାଇଥିଲା ।[୧୪]
ପାଣିରୁ ଦୂର ବଣ ଜଙ୍ଗଲରେ ପଣ୍ଡା ହଂସ ପ୍ରାୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳନ୍ତି ନାହିଁ । ତେବେ ନଦୀ, ହ୍ରଦ, ପୋଖରୀ, ଜଳଭଣ୍ଡାର ଓ ମଧୁର ବା ଲୁଣିଆ ହ୍ରଦମାନଙ୍କରେ ଏମାନେ ପ୍ରାୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳନ୍ତି । ସମୁଦ୍ର ପତନରୁ ବହୁ ଉଚ୍ଚରେ ଥିବା ହ୍ରଦମାନଙ୍କରେ ମଧ୍ୟ ଏମାନଙ୍କୁ ଅନ୍ୟ ପ୍ରଜାତିର ଜଳପକ୍ଷୀଙ୍କ ମେଳରେ ଦେଖାଯାଇଛି ।[୭]
ପଣ୍ଡା ହଂସ ଏକ ରାତ୍ରିଚର ପକ୍ଷୀ ।[୧୩] ଏହା ସର୍ବଭକ୍ଷୀ । ଘାସ, ପତ୍ର, କଅଁଳ ଗଛ, ଶସ୍ୟ, ଜଳଜ ଉଦ୍ଭିଦ, ଜଳରେ ବସବାସ କରୁଥିବା କୀଟପତଙ୍ଗ ଓ ଛୋଟ ଅମେରୁଦଣ୍ଡୀ ପ୍ରାଣୀଙ୍କୁ ଖାଦ୍ୟ ରୂପେ ଆହରଣ କରିଥାଏ । ଭୂମିରେ ତୃଣମୟ ଓ ବୁଦାପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏମାନେ ଖାଦ୍ୟ ଖୋଜୁଥିବା ଦେଖାଯାଇପାରିବ । ଏମାନେ ପାଣିରେ ଖାଦ୍ୟ ଅନ୍ୱେଷଣ କରିବା ସମୟରେ ଅଗଭୀର ପାଣିରେ ଏବଂ ଗଭୀର ପାଣିରେ ମଧ୍ୟ ବୁଲନ୍ତି କିନ୍ତୁ ପାଣିରେ ବୁଡ଼ ପକାନ୍ତି ନାହିଁ ।[୭]
ପଣ୍ଡା ହଂସଙ୍କୁ ମୁଖ୍ୟତଃ ଯୁଗଳ ବା ଯୋଡ଼ା ରୂପେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ଏମାନେ ଏକ ବଡ଼ ଦଳରେ ରହିବା କ୍ୱଚିତ୍ ଦେଖାଯାଏ । ତେବେ ପ୍ରବାସ ସମୟରେ ବା ପରଝଡ଼ା ଦେଉଥିବା ସମୟରେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଜଳାଶୟ ନିକଟରେ ବହୁସଂଖ୍ୟକ ପଣ୍ଡା ହଂସ ଏକତ୍ରିତ ହେବା ଦେଖାଯାଇଛି । ନେପାଳର କୋଶୀ ବ୍ୟାରେଜ୍ ନିକଟରେ ରହିଥିବା କୋଶୀ-ଟାପୁ ବନ୍ୟଜନ୍ତୁ ଅଭୟାରଣ୍ୟରେ ଏକାଥରକେ ୪୦୦୦ରୁ ଅଧିକ ପକ୍ଷୀ ଏକତ୍ରିତ ହେବା ଦେଖାଯାଇଛି । ସେହିପରି ତୁର୍କୀର ଗୋଲୁ ହ୍ରଦରେ ଦଶ ହଜାରରୁ ଅଧିକ ପଣ୍ଡା ହଂସ ଏକତ୍ରିତ ହେବାର ଦେଖାଯାଇଛି ।[୭] ଶୀତଦିନରେ ଓଡ଼ିଶାର ଭିତର କନିକା, ଚିଲିକା ଆଦି ସ୍ଥାନରେ ବହୁ ସଂଖ୍ୟକ ପଣ୍ଡା ହଂସ ପ୍ରବାସ କରୁଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।
ମାର୍ଚ୍ଚ ଓ ଅପ୍ରେଲ୍ ମାସବେଳକୁ ଏହି ପକ୍ଷୀମାନେ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଏସିଆର ମୁଖ୍ୟ ମିଳନ ସ୍ଥଳକୁ ଉଡ଼ି ଆସନ୍ତି । ଏକ ଯୁଗଳ ପଣ୍ଡା ହଂସ ସାରା ଜୀବନ ପରସ୍ପର ପ୍ରତି ଅନୁଗତ ରୁହନ୍ତି । ମିଳନ ଋତୁରେ ପଣ୍ଡା ହଂସମାନେ ନିଜ ଓ ଅନ୍ୟ ଜାତିର ପକ୍ଷୀଙ୍କ ପ୍ରତି ସାମାନ୍ୟ ଆକ୍ରାମକ ମନୋଭାବ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରନ୍ତି । ମାଈମାନେ ମୁଖ୍ୟତଃ ରାଗରେ ଗର୍ଜନ କରି, ମୁଣ୍ଡ ଆଗକୁ କରି ଓ ବେକ ଲମ୍ବାଇ ଅନ୍ୟ ପକ୍ଷୀଙ୍କୁ ଗୋଡ଼ାଇ ତଡ଼ିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତି । ଯଦି ଅନୁପ୍ରବେଶକାରୀ ପକ୍ଷୀ ପଛଘୁଞ୍ଚା ନ ଦିଏ, ତେବେ ମାଈ ଚଢ଼େଇ ଅଣ୍ଡିରା ଚଢ଼େଇ ପାଖକୁ ଫେରିଆସି ତାହା ଚାରିପଟେ ବୁଲେ ଓ ଅନୁପ୍ରବେଶକାରୀକୁ ଆକ୍ରମଣ କରିବାକୁ ଉସୁକାଏ । ଅଣ୍ଡିରା ଚଢ଼େଇ ଅନୁପ୍ରବେଶକାରୀକୁ ତଡ଼ିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିପାରେ କିମ୍ବା ନ କରିପାରେ ମଧ୍ୟ ।[୯] ବେକ ଲମ୍ବାଇବା, ପାଣିରେ ମୁଣ୍ଡ ଅଳ୍ପ ବୁଡ଼ାଇବା, ଲାଞ୍ଜ ଉପରକୁ ଉଠାଇ ରଖିବା ଏପରି ଅନେକ କ୍ରୀଡ଼ା ପରେ ପଣ୍ଡା ହଂସ ଯୁଗଳ ପାଣିରେ ରତିକ୍ରୀଡ଼ା କରନ୍ତି ।[୭] ଏମାନଙ୍କ ବସା ସାଧାରଣତଃ ପାଣିରୁ ଯଥେଷ୍ଟ ଦୂରରେ ଥିବା କୌଣସି କୋରଡ଼, ଭଙ୍ଗା ଘର, ପାହାଡ଼ ଗୁମ୍ଫା ଇତ୍ୟାଦିରେ ରହିଥାଏ । ପର ଓ ଘାସ ବ୍ୟବହାର କରି ମାଈ ପଣ୍ଡା ହଂସ ଏହି ବସାଟି ତିଆରି କରିଥାଏ ।[୯]
ଅପ୍ରେଲ୍ ଶେଷ ଓ ଜୁନ୍ ଆରମ୍ଭରେ ପଣ୍ଡା ହଂସମାନେ ୬ଟିରୁ ୧୨ଟି (ପ୍ରାୟ ୮ଟି) ଅଣ୍ଡା ଦେଇଥାନ୍ତି । ଏହି ଅଣ୍ଡାଗୁଡ଼ିକ ଦେଖିବାକୁ ମଇଳା ଧଳା ଏବଂ ଚିକ୍କଣିଆ । ଅଣ୍ଡାଗୁଡ଼ିକ ୬୮×୪୭ ମି.ମି. ଆୟତକ୍ଷେତ୍ରରେ ଆବଦ୍ଧ ହୋଇଯିବ । ମାଈ ପଣ୍ଡା ହଂସ ମୁଖ୍ୟତଃ ଅଣ୍ଡା ଉଷୁମାଇବା କାମ କରିଥାଏ ଓ ଅଣ୍ଡିରା ପଣ୍ଡା ହଂସ ମାଈ ପାଖରେ ଜଗି ରହିଥାଏ । ଅଣ୍ଡା ଦେବାର ପ୍ରାୟ ୨୮ ଦିନ ପରେ ଅଣ୍ଡା ଫୁଟି ଛୁଆ ବାହାରନ୍ତି । ଉଭୟ ମାଈ ଓ ଅଣ୍ଡିରା ପଣ୍ଡା ହଂସ ଛୁଆଙ୍କ ଲାଳନ ପାଳନରେ ସହଯୋଗ କରନ୍ତି । ପ୍ରାୟ ୫୫ ଦିନ ପରେ ଛୁଆମାନେ ନିଜେ ଉଡ଼ିବା ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତି ।[୭] ପ୍ରଜନନ ପରେ ପଣ୍ଡା ହଂସ ପରଝଡ଼ା ଦିଏ, ତେଣୁ ପ୍ରାୟ ଏକ ମାସ ପାଇଁ ଦୂରକୁ ଉଡ଼ିବାର ସାମର୍ଥ୍ୟ ହରାଏ । ପରଝଡ଼ା ଦେବା ପୂର୍ବରୁ ଏମାନେ କୌଣସି ବଡ଼ ହ୍ରଦକୁ ଚାଲିଯାଆନ୍ତି ଯେଉଁଠାରେ ଅନ୍ୟ ମାଂସାସୀ ଜୀବଙ୍କଠାରୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରହିପାରିବେ ।[୧୩] ପଣ୍ଡା ହଂସ ପରିବାର କିଛିଦିନ ପାଇଁ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇ ରୁହନ୍ତି । ଶରତ ଋତୁରେ ସେପ୍ଟମ୍ବର ମାସ ବେଳକୁ ଏମାନଙ୍କ ପ୍ରବାସ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ । ଛୁଆମାନେ ଦ୍ୱିତୀୟ ବର୍ଷରେ ପରିପକ୍ୱତା ଲାଭ କରନ୍ତି । ଉତ୍ତର-ଆଫ୍ରିକୀୟ ପଣ୍ଡା ହଂସମାନେ ପ୍ରାୟ ୫ ସପ୍ତାହ ଆଗରୁ ପ୍ରଜନନ ଆରମ୍ଭ କରିଦିଅନ୍ତି । ଅଳ୍ପ ଗରମ ହେଉଥିବା ଆର୍ଦ୍ର ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଋତୁରେ ଏମାନଙ୍କ ପ୍ରଜନନ ହାର ସର୍ବାଧିକ ହୋଇଥିବାର ଦେଖାଯାଇଛି ।[୭]
ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମାବଲମ୍ବୀମାନେ ପଣ୍ଡା ହଂସକୁ ଏକ ପବିତ୍ର ପକ୍ଷୀ ରୂପେ ବିବେଚନା କରିଥାନ୍ତି । ତେଣୁ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଓ ପୂର୍ବ ଏସିଆର ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ଏମାନଙ୍କୁ ଶିକାର କରାଯାଏ ନାହିଁ । ଏହି କାରଣରୁ ଏସିଆରେ ସଂରକ୍ଷଣ ହେବା ସହ ଏମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ମଧ୍ୟ ବଢ଼ି ଚାଲିଛି । ତିବ୍ୱତର ପେମ୍ବୋ କଳା-ବେକିଆ ବଗ ଅଭୟାରଣ୍ୟରେ ବହୁ ପଣ୍ଡା ହଂସ ଶୀତଋତୁରେ ପ୍ରବାସ ପାଇଁ ଆସନ୍ତି ଓ ସେମାନଙ୍କୁ ଏହି ଅଭୟାରଣ୍ୟର ସୁରକ୍ଷିତ ପରିବେଶ ମିଳେ । ୟୁରୋପ୍ର କିଛି ଅଞ୍ଚଳରେ ଆର୍ଦ୍ର ଭୂମି କମ୍ ହେଉଥିବାରୁ ଓ ଶିକାର କରାଯାଉଥିବାରୁ ପଣ୍ଡା ହଂସଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ହ୍ରାସ ପାଇବାରେ ଲାଗିଛି । ନୂଆ ପରିବେଶରେ ପଣ୍ଡା ହଂସମାନେ ସହଜରେ ଖାପ ଖୁଆଇ ଚଳିବାରେ ସମର୍ଥ, ତେଣୁ ଅନ୍ୟ ଜଳ କୁକୁଡ଼ାଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ଏମାନେ ସହଜରେ ତିଷ୍ଠି ରହିପାରନ୍ତି ।[୭]
ପଣ୍ଡା ହଂସଙ୍କ ଭୌଗୋଳିକ ବ୍ୟାପ୍ତି ଅତ୍ୟନ୍ତ ବିସ୍ତୃତ । ଏମାନଙ୍କ ସମୁଦାୟ ସଂଖ୍ୟା ୧୭୦୦୦୦ରୁ ୨୨୫୦୦୦ ହୋଇଥିବା ଅନୁମାନ କରାଯାଏ । ପ୍ରତି ସ୍ଥାନର ସଂଖ୍ୟାର କମିବା ବଢ଼ିବାର ହାର ବଦଳୁଥାଏ, ତେଣୁ ଏହି ହାରର ମାନ ଜାଣିବା କଷ୍ଟ । ସଙ୍କଟାପନ୍ନ ପ୍ରଜାତିର କୌଣସି ସୂଚନା ବା ସ୍ଥିତି ନଥିବାରୁ IUCN ଏହାକୁ Least Concern (LC) ତାଲିକାରେ ସ୍ଥାନ ଦେଇଛି ।[୧] Agreement on the Conservation of African-Eurasian Migratory Waterbirds (AEWA) ରାଜିନାମା ଏହି ପକ୍ଷୀ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ ।[୧୫]
ପଣ୍ଡା ହଂସ (ଈଂରାଜୀରେ Ruddy Shelduck ବା Tadorna Ferruginea, ହିନ୍ଦୀରେ चक्रवाक ବା सुरखाब) ଏନାଟିଡାଏ ପରିବାରର ଏକ ଜଳପକ୍ଷୀ । ଭାରତରେ ଏହି ପକ୍ଷୀକୁ Brahminy Duck (ବ୍ରାହ୍ମଣୀ ବତକ) ବୋଲି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଇଥାଏ । ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଏହି ପକ୍ଷୀର ଅନ୍ୟ କିଛି ସ୍ଥାନୀୟ ନାମ ହେଲା : ଚକୁଆ, ଚକ୍ରବାକ ପକ୍ଷୀ, ରଥାଙ୍ଗ ପକ୍ଷୀ ଓ ଚକୋଆ । ଏହି ପକ୍ଷୀର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ପ୍ରାୟ ୫୮-୭୦ ସେଣ୍ଟିମିଟର୍ । ଡେଣା ଖୋଲି ରଖିଲେ ଏହାର ପ୍ରସ୍ଥ ପ୍ରାୟ ୧୧୦-୧୩୫ ସେଣ୍ଟିମିଟର୍ ହୋଇଥାଏ । ଏହାର ଶରୀର କମଳା-ମାଟିଆ-ବାଦାମୀ ରଙ୍ଗର, ମୁଣ୍ଡଟି ଧଳା ମିଶା ଫିକା ମାଟିଆ ରଙ୍ଗର ଓ ଲାଞ୍ଜ-ପର ଇତ୍ୟାଦି କଳା ରଙ୍ଗର । ଡେଣାର ବାହୁରେ ଧଳା ରଙ୍ଗର ଛାପଟିଏ ଲୁଚି ରହିଥାଏ ଯାହା ଡେଣା ଖୋଲିଲେ ଦେଖାଯାଏ । ପଣ୍ଡା ହଂସ ଏକ ପ୍ରବାସୀ ପକ୍ଷୀ । ଏମାନେ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଏସିଆ, ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ୟୁରୋପ୍ ଓ ଉତ୍ତର ଆଫ୍ରିକାରେ ବାସ କରନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଶୀତ ଦିନରେ ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦ୍ୱୀପକୁ ଚାଲି ଆସନ୍ତି । ପଣ୍ଡା ହଂସ ଉଚ୍ଚ ସ୍ୱରରେ “ହଂକ୍” ଆୱାଜ କରି ସତର୍କ ସୂଚନା ଦିଏ ।
ହ୍ରଦ, ନଦୀ, ଜଳାଶୟ ଇତ୍ୟାଦି ସ୍ଥାନରେ ଏମାନେ ରହିବା ପସନ୍ଦ କରନ୍ତି । ଅଣ୍ଡିରା ଏବଂ ମାଈ ପଣ୍ଡା ହଂସଙ୍କ ଯୁଗଳ ଆଜୀବନ ସାଥୀ ହୋଇ ରୁହନ୍ତି । ପାଣିରୁ ଯଥେଷ୍ଟ ଦୂରରେ କୌଣସି ଗଛ, କୋରଡ଼ ବା ପାହାଡ଼ ଖୋଲରେ ଏମାନେ ନିଜର ବସା ତିଆରି କରନ୍ତି । ଏକା ବେଳକେ ମାଈ ହଂସ ପ୍ରାୟ ୮ଟି ଅଣ୍ଡା ଦିଏ ଏବଂ ୪ ସପ୍ତାହ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅଣ୍ଡା ଉଷୁମାଉଥାଏ । ଛୁଆଙ୍କର ଲାଳନ ପାଳନରେ ଉଭୟ ମାଈ ଓ ଅଣ୍ଡିରା ପଣ୍ଡା ହଂସ ଯୋଗଦାନ କରନ୍ତି । ଜନ୍ମ ହେବାର ପ୍ରାୟ ୮ ସପ୍ତାହ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶିଶୁ ପଣ୍ଡା ହଂସମାନେ ମାତାପିତାଙ୍କ ଯତ୍ନରେ ରୁହନ୍ତି ଓ ତାହା ପରେ ନିଜେ ଉଡ଼ିବା ଆରମ୍ଭ କରିଦିଅନ୍ତି ।
କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଓ ପୂର୍ବ ଏସିଆରେ ଏମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବଢ଼ୁଥିବା ବେଳେ, ୟୁରୋପ୍ ମହାଦେଶରେ ଏମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ହ୍ରାସ ପାଇବାରେ ଲାଗିଛି । ମୋଟାମୋଟି ଭାବେ ଦେଖିବାକୁ ଗଲେ ବିଶ୍ୱରେ ଏମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଏବଂ ବ୍ୟାପ୍ତି ଅଧିକ । ତେଣୁ IUCN ସଂସ୍ଥା ଏହି ପକ୍ଷୀଙ୍କୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟରେ "Least Concern" ଶ୍ରେଣୀଭୁକ୍ତ କରିଛି ।
சிவப்புத்தாரா[2] அல்லது கருட தாரா அல்லது செங்கிளுவை[3] (Ruddy shelduck - Tadorna ferruginea) என்பது அனடீடி குடும்பத்தைச் சேர்ந்த ஒரு பறவையாகும். இதன் சராசரி நீளம் 58-70 செ.மீ (23-28 அங்குலம்), இறக்கை நீட்டம் 110-135 செ.மீ (43-53 அங்குலம்). இது செம்மஞ்சள்-பழுப்பு நிற உடலையும், சிறிது மங்கலான நிறத்தில் தலைப் பகுதியையும் கொண்டது, கறுப்பு நிறத்தில் வால், மற்றும் பறக்கும் சிறகுப் பகுதிகளையும் கொண்டது. இது ஒரு இடப்பெயர்வுக்கு உள்ளாகும் பறவையாதலால், குளிர் காலத்தில் இந்திய துணைக்கண்டத்திலும், இனப்பெருக்க காலத்தில் தென்கிழக்கு ஐரோப்பா மற்றும் நடு ஆசியாவிலும் வாழும். வட ஆப்பிரிக்காவிலும் இவற்றின் சிறிதளவு சனத்தொகை இருக்கிறது. அத்துடன் பெரிய சத்தத்தை ஏற்படுத்தும் பறவைகளாகும்.
சிவப்புத்தாரா அல்லது கருட தாரா அல்லது செங்கிளுவை (Ruddy shelduck - Tadorna ferruginea) என்பது அனடீடி குடும்பத்தைச் சேர்ந்த ஒரு பறவையாகும். இதன் சராசரி நீளம் 58-70 செ.மீ (23-28 அங்குலம்), இறக்கை நீட்டம் 110-135 செ.மீ (43-53 அங்குலம்). இது செம்மஞ்சள்-பழுப்பு நிற உடலையும், சிறிது மங்கலான நிறத்தில் தலைப் பகுதியையும் கொண்டது, கறுப்பு நிறத்தில் வால், மற்றும் பறக்கும் சிறகுப் பகுதிகளையும் கொண்டது. இது ஒரு இடப்பெயர்வுக்கு உள்ளாகும் பறவையாதலால், குளிர் காலத்தில் இந்திய துணைக்கண்டத்திலும், இனப்பெருக்க காலத்தில் தென்கிழக்கு ஐரோப்பா மற்றும் நடு ஆசியாவிலும் வாழும். வட ஆப்பிரிக்காவிலும் இவற்றின் சிறிதளவு சனத்தொகை இருக்கிறது. அத்துடன் பெரிய சத்தத்தை ஏற்படுத்தும் பறவைகளாகும்.
ಚಕ್ರವಾಕ ಪಕ್ಷಿಯು ಅನಾಟಿಡಿ ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯವಾಗಿದೆ. ಇದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಲಕ್ಷಣದ ಜಲಪಕ್ಷಿಯಾಗಿದ್ದು, ಇದರ ಉದ್ದ ೫೮ ರಿಂದ ೭೦ ಸೆ.ಮೀ. ಮತ್ತು ರೆಕ್ಕೆಯಗಲ ೧೧೦ರಿಂದ ೧೩೫ ಸೆ.ಮೀ. ಇರುತ್ತದೆ. ಶರೀರದ ಮೇಲೆ ಇದು ಕಿತ್ತಳೆ ಕಂದು ಬಣ್ಣದ ಗರಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ತಲೆ ತಿಳಿ ಬಣ್ಣದ್ದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಬಾಲ ಮತ್ತು ರೆಕ್ಕೆಗಳಲ್ಲಿನ ಹಾರಾಟದ ಗರಿಗಳು ಕಪ್ಪಾಗಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಇದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ಗುಪ್ತವಾದ ರೆಕ್ಕೆ ಗರಿಗಳು ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ್ದಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಇದು ವಲಸೆ ಹಕ್ಕಿಯಾಗಿದ್ದು, ಚಳಿಗಾಲಗಳನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಉಪಖಂಡದಲ್ಲಿ ಕಳೆಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆಗ್ನೇಯ ಯೂರೋಪ್ ಹಾಗೂ ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಉತ್ತರ ಆಫ಼್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಚಕ್ರವಾಕಗಳು ನೆಲೆಸಿವೆ. ಇದರ ಕೂಗು ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿದೆ (ಕಾರಿನ ಹಾರನ್ನಿನಂತೆ).
ಚಕ್ರವಾಕವು ಬಹುತೇಕವಾಗಿ ಕೆರೆಗಳು, ಜಲಾಶಯಗಳು ಮತ್ತು ನದಿಗಳಂತಹ ಒಳನಾಡಿನ ಜಲಸಮೂಹಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತದೆ. ಗಂಡು ಮತ್ತು ಹೆಣ್ಣು ಹಕ್ಕಿ ದಂಪತಿಗಳು ಚಿರವಾದ ಬಂಧನವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಗೂಡು ನೀರಿನಿಂದ ಬಹಳಷ್ಟು ದೂರವಿರಬಹುದು, ಕಡಿಬಂಡೆಯಲ್ಲಿನ ಬಿರುಕು ಅಥವಾ ರಂಧ್ರ, ಮರ ಅಥವಾ ಹೋಲುವ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ. ಸುಮಾರು ಎಂಟು ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಇಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕೇವಲ ಹೆಣ್ಣು ಹಕ್ಕಿಯು ಸುಮಾರು ನಾಲ್ಕು ವಾರಗಳು ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಮರಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಮರಿಗಳನ್ನು ಗಂಡು ಮತ್ತು ಹೆಣ್ಣು ಎರಡೂ ಹಕ್ಕಿಗಳು ಪೋಷಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಹೊರಬಂದ ಮೇಲೆ ಮರಿಗಳು ಸುಮಾರು ಎಂಟು ವಾರಗಳು ಗರಿಗಳನ್ನು ಬರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.
ಇದರ ಕೂಗು ಜೋರಾದ, ಮೂಗಿನಿಂದ ಹೊರಡುವ ಸ್ವರವಾಗಿದ್ದು, ಗಂಡು ಮತ್ತು ಹೆಣ್ಣು ಪಕ್ಷಿಗಳು ಹೊರಡಿಸುವ ಕೂಗುಗಳ ನಡುವೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಗ್ರಹಿಸುವುದು ಸಾಧ್ಯವಿದೆ. ಚಕ್ರವಾಕವು ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಮತ್ತು ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಹಾರುತ್ತಿರುವಾಗ ಎರಡೂ ಕಡೆ ಕೂಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಶಬ್ದಗಳು ಸಂದರ್ಭಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತವೆ.[೧]
ಕೊಕ್ಕು ಕಪ್ಪು ಬಣ್ಣದ್ದಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಕಾಲುಗಳು ಗಾಢ ಬೂದು ಬಣ್ಣದ್ದಾಗಿವೆ. ಹೆಣ್ಣು ಗಂಡನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ ಆದರೆ ಸ್ವಲ್ಪ ತಿಳಿ ಬಣ್ಣದ, ಬಿಳಿಯಾಗಿರುವ ತಲೆ ಮತ್ತು ಕತ್ತನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕಪ್ಪು ಕತ್ತುಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಎರಡೂ ಲಿಂಗಗಳಲ್ಲಿ ಬಣ್ಣಗಳು ಬದಲಾಗುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ರೆಕ್ಕೆಗಳು ವಯಸ್ಸಾದಂತೆ ಮಸುಕಾಗುತ್ತವೆ. ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಋತುವಿನ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಗರಿಗಳನ್ನು ಉದುರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಗಂಡು ತನ್ನ ಕಪ್ಪು ಕತ್ತುಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಡಿಸೆಂಬರ್ ಮತ್ತು ಎಪ್ರಿಲ್ ನಡುವೆ ಮತ್ತೊಂದು ಸುತ್ತಿನ ಗರಿ ಉದುರುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಪಟ್ಟಿ ಮತ್ತೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಹರೆಯದ ಚಕ್ರವಾಕಗಳು ಹೆಣ್ಣನ್ನು ಹೋಲುತ್ತವೆ ಆದರೆ ಬಣ್ಣ ಕಂದಿನ ಹೆಚ್ಚು ಗಾಢ ಛಾಯೆಯಿರುತ್ತದೆ.
ಚಕ್ರವಾಕ ಪಕ್ಷಿಯು ಅನಾಟಿಡಿ ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯವಾಗಿದೆ. ಇದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಲಕ್ಷಣದ ಜಲಪಕ್ಷಿಯಾಗಿದ್ದು, ಇದರ ಉದ್ದ ೫೮ ರಿಂದ ೭೦ ಸೆ.ಮೀ. ಮತ್ತು ರೆಕ್ಕೆಯಗಲ ೧೧೦ರಿಂದ ೧೩೫ ಸೆ.ಮೀ. ಇರುತ್ತದೆ. ಶರೀರದ ಮೇಲೆ ಇದು ಕಿತ್ತಳೆ ಕಂದು ಬಣ್ಣದ ಗರಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ತಲೆ ತಿಳಿ ಬಣ್ಣದ್ದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಬಾಲ ಮತ್ತು ರೆಕ್ಕೆಗಳಲ್ಲಿನ ಹಾರಾಟದ ಗರಿಗಳು ಕಪ್ಪಾಗಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಇದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ಗುಪ್ತವಾದ ರೆಕ್ಕೆ ಗರಿಗಳು ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ್ದಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಇದು ವಲಸೆ ಹಕ್ಕಿಯಾಗಿದ್ದು, ಚಳಿಗಾಲಗಳನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಉಪಖಂಡದಲ್ಲಿ ಕಳೆಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆಗ್ನೇಯ ಯೂರೋಪ್ ಹಾಗೂ ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಉತ್ತರ ಆಫ಼್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಚಕ್ರವಾಕಗಳು ನೆಲೆಸಿವೆ. ಇದರ ಕೂಗು ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿದೆ (ಕಾರಿನ ಹಾರನ್ನಿನಂತೆ).
ಚಕ್ರವಾಕವು ಬಹುತೇಕವಾಗಿ ಕೆರೆಗಳು, ಜಲಾಶಯಗಳು ಮತ್ತು ನದಿಗಳಂತಹ ಒಳನಾಡಿನ ಜಲಸಮೂಹಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತದೆ. ಗಂಡು ಮತ್ತು ಹೆಣ್ಣು ಹಕ್ಕಿ ದಂಪತಿಗಳು ಚಿರವಾದ ಬಂಧನವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಗೂಡು ನೀರಿನಿಂದ ಬಹಳಷ್ಟು ದೂರವಿರಬಹುದು, ಕಡಿಬಂಡೆಯಲ್ಲಿನ ಬಿರುಕು ಅಥವಾ ರಂಧ್ರ, ಮರ ಅಥವಾ ಹೋಲುವ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ. ಸುಮಾರು ಎಂಟು ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಇಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕೇವಲ ಹೆಣ್ಣು ಹಕ್ಕಿಯು ಸುಮಾರು ನಾಲ್ಕು ವಾರಗಳು ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಮರಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಮರಿಗಳನ್ನು ಗಂಡು ಮತ್ತು ಹೆಣ್ಣು ಎರಡೂ ಹಕ್ಕಿಗಳು ಪೋಷಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಹೊರಬಂದ ಮೇಲೆ ಮರಿಗಳು ಸುಮಾರು ಎಂಟು ವಾರಗಳು ಗರಿಗಳನ್ನು ಬರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.
ಇದರ ಕೂಗು ಜೋರಾದ, ಮೂಗಿನಿಂದ ಹೊರಡುವ ಸ್ವರವಾಗಿದ್ದು, ಗಂಡು ಮತ್ತು ಹೆಣ್ಣು ಪಕ್ಷಿಗಳು ಹೊರಡಿಸುವ ಕೂಗುಗಳ ನಡುವೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಗ್ರಹಿಸುವುದು ಸಾಧ್ಯವಿದೆ. ಚಕ್ರವಾಕವು ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಮತ್ತು ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಹಾರುತ್ತಿರುವಾಗ ಎರಡೂ ಕಡೆ ಕೂಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಶಬ್ದಗಳು ಸಂದರ್ಭಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತವೆ.
ಕೊಕ್ಕು ಕಪ್ಪು ಬಣ್ಣದ್ದಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಕಾಲುಗಳು ಗಾಢ ಬೂದು ಬಣ್ಣದ್ದಾಗಿವೆ. ಹೆಣ್ಣು ಗಂಡನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ ಆದರೆ ಸ್ವಲ್ಪ ತಿಳಿ ಬಣ್ಣದ, ಬಿಳಿಯಾಗಿರುವ ತಲೆ ಮತ್ತು ಕತ್ತನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕಪ್ಪು ಕತ್ತುಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಎರಡೂ ಲಿಂಗಗಳಲ್ಲಿ ಬಣ್ಣಗಳು ಬದಲಾಗುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ರೆಕ್ಕೆಗಳು ವಯಸ್ಸಾದಂತೆ ಮಸುಕಾಗುತ್ತವೆ. ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಋತುವಿನ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಗರಿಗಳನ್ನು ಉದುರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಗಂಡು ತನ್ನ ಕಪ್ಪು ಕತ್ತುಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಡಿಸೆಂಬರ್ ಮತ್ತು ಎಪ್ರಿಲ್ ನಡುವೆ ಮತ್ತೊಂದು ಸುತ್ತಿನ ಗರಿ ಉದುರುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಪಟ್ಟಿ ಮತ್ತೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಹರೆಯದ ಚಕ್ರವಾಕಗಳು ಹೆಣ್ಣನ್ನು ಹೋಲುತ್ತವೆ ಆದರೆ ಬಣ್ಣ ಕಂದಿನ ಹೆಚ್ಚು ಗಾಢ ಛಾಯೆಯಿರುತ್ತದೆ.
The ruddy shelduck (Tadorna ferruginea), known in India as the Brahminy duck, is a member of the family Anatidae. It is a distinctive waterfowl, 58 to 70 cm (23 to 28 in) in length with a wingspan of 110 to 135 cm (43 to 53 in). It has orange-brown body plumage with a paler head, while the tail and the flight feathers in the wings are black, contrasting with the white wing-coverts. It is a migratory bird, wintering in the Indian subcontinent and breeding in southeastern Europe and central Asia, though there are small resident populations in North Africa. It has a loud honking call.
The ruddy shelduck mostly inhabits inland water-bodies such as lakes, reservoirs and rivers. The male and female form a lasting pair bond and the nest may be well away from water, in a crevice or hole in a cliff, tree or similar site. A clutch of about eight eggs is laid and is incubated solely by the female for about four weeks. The young are cared for by both parents and fledge about eight weeks after hatching.
In central and eastern Asia, populations are steady or rising, but in Europe they are generally in decline. Altogether, the birds have a wide range and large total population, and the International Union for Conservation of Nature has assessed their conservation status as being of least concern.
The ruddy shelduck (Tadorna ferruginea) is a member of the shelduck genus Tadorna; in the wildfowl family Anatidae. The bird was first described in 1764 by the German zoologist and botanist Peter Simon Pallas who named it Anas ferruginea, but later it was transferred to the genus Tadorna with the other shelducks.[2][3][4] Some authorities place it in the genus Casarca along with the South African shelduck (T. cana), the Australian shelduck (T. tadornoides) and the paradise shelduck (T. variegata). Phylogenetic analysis shows that it is most closely related to the South African shelduck. In captivity, the ruddy shelduck has been known to hybridise with several other members of Tadorna, with several members of the dabbling duck genus Anas, and with the Egyptian goose (Alopochen aegyptiaca). No subspecies are recognised.[5]
The genus name Tadorna comes from the French "tadorne", the common shelduck,[6] and may originally derive from a Celtic word meaning "pied waterfowl". The English name "sheld duck" dates from around 1700 and means the same.[7] The species name ferruginea is Latin for "rusty" and refers to the colour of the plumage.[8]
The ruddy shelduck grows to a length of 58 to 70 cm (23 to 28 in) and has a 110–135 cm (43–53 in) wingspan. The male has orange-brown body plumage and a paler, orange-brown head and neck, separated from the body by a narrow black collar. The rump, flight feathers, tail-coverts and tail feathers are black and there are iridescent green speculum feathers on the inner surfaces of the wings. Both upper and lower wing-coverts are white, this feature being particularly noticeable in flight but hardly visible when the bird is at rest. The bill is black and the legs are dark grey. The female is similar but has a rather pale, whitish head and neck and lacks the black collar, and in both sexes, the colouring is variable and fades as the feathers age. The birds moult at the end of the breeding season and the male loses the black collar, but a further partial moult between December and April restores it. Juveniles are similar to the female but are a darker shade of brown.[9]
The call is a series of loud, nasal honking notes, it being possible to discern the difference between those produced by the male and the female. The calls are made both on the ground and in the air, and the sounds are variable according to the circumstances in which they are uttered.[9]
There are very small resident populations of this species in Northwest Africa and Ethiopia, but the main breeding area of the bird is from southeast Europe across the Palearctic to Lake Baikal, Mongolia, and western China.[10] Eastern populations are mostly migratory, wintering in the Indian subcontinent.[11] This species has colonised the island of Fuerteventura in the Canary Islands, first breeding there in 1994, and reaching a population of almost fifty pairs by 2008.[12] The ruddy shelduck is a common winter visitor in India where it arrives by October and departs by April. Its typical breeding habitat is large wetlands and rivers with mud flats and shingle banks, and it is found in large numbers on lakes and reservoirs. It breeds in high altitude lakes and swamps in Jammu and Kashmir.[11] Outside the breeding season it prefers lowland streams, sluggish rivers, ponds, flooded grassland, marshes and brackish lagoons.[13]
Although becoming quite rare in Southeastern Europe and southern Spain, the ruddy shelduck is still common across much of its Asian range. It may be this population which gives rise to vagrants as far west as Iceland, Great Britain and Ireland. However, since the European population is declining, it is likely that most occurrences in Western Europe in recent decades are escapes or feral birds. Although this bird is observed in the wild from time to time in eastern North America, no evidence has been found that this is a genuine case of vagrancy.[1] Feral ruddy shelduck have bred successfully in several European countries. In Switzerland the ruddy shelduck is considered an invasive species that threatens to displace native birds. Despite actions taken to reduce numbers, the population of ruddy shelduck in Switzerland increased from 211 to 1250 individuals in the period from 2006 to 2016.[14]
A stable population exists in Moscow, settling the city parks' ponds alongside the endemic mallards. It is theorized that the birds are feral descendants of escapees from the Moscow Zoo, the population most likely forming after 1948, when the policy of clipping the birds' wings was repealed. Unlike the wild population, these ducks are non-migratory, wintering instead in the non-freezing parts of the city's bodies of water.[15]
This shelduck mostly frequents open locations on inland bodies of water such as lakes, reservoirs and rivers. It is seldom seen in forested areas but does occur in brackish water and saline lagoons. Though more common in the lowlands, it also inhabits higher altitudes and in central Asia is one of the few waterbirds, along with the bar-headed goose (Anser indicus), to be found on lakes at 5,000 m (16,400 ft).[7]
The ruddy shelduck is a mainly nocturnal bird.[13] It is omnivorous and feeds on grasses, the young shoots of plants, grain and water plants as well as both aquatic and terrestrial invertebrates. On land it grazes on the foliage, in the water it dabbles in the shallows, and at greater depths, it up-ends, but it does not dive.[7]
The ruddy shelduck is usually found in pairs or small groups and rarely forms large flocks. However, moulting and wintering gatherings on chosen lakes or slow rivers can be very large. Gatherings of over four thousand birds have been recorded on the Koshi Barrage and in the Koshi Tappu Wildlife Reserve in Nepal, and over ten thousand at Lake Düden in Turkey.[7]
The birds arrive at their main breeding locations in central Asia in March and April. There is a strong pair bond between the male and female and it is thought they pair for life. In their breeding quarters, the birds are very aggressive towards their own kind and towards other species. The female in particular approaches intruders with head lowered and neck outstretched, uttering anger calls. If the intruder stands its ground, the female returns to the male and runs round him, inciting him to attack. He may or may not do so.[9] Mating takes place on the water after a brief courtship ritual involving neck stretching, head dipping and tail raising.[7] The nesting site is often far away from water in a hole in a tree or ruined building, a crevice in a cliff, among sand-dunes or in an animal burrow. The nest is constructed by the female using feathers and down and some grasses.[9]
A clutch of about eight eggs (range six to twelve) is laid between late April and early June. These have a dull gloss and are creamy-white, averaging 68 by 47 mm (2.68 by 1.85 in). Incubation is done by the female while the male stands in attendance nearby. The eggs hatch after about twenty-eight days and both parents care for the young, which fledge in a further fifty-five days.[7] After breeding the adults moult, losing the power of flight for about a month while they do so. Before moulting they move to large water bodies where they can more easily avoid predation while they are flightless.[13] The family may stay together as a group for some time; the autumn migration starts around September and the young may mature in their second year. North African birds breed about five weeks earlier, and their breeding success is greater in wet summers.[7]
Buddhists regard the ruddy shelduck as sacred and this gives the birds some protection in central and eastern Asia, where the population is thought to be steady or even rising. The Pembo Black-necked Crane Reserve in Tibet is an important wintering area for ruddy shelducks, and here they receive protection. In Europe on the other hand, populations are generally declining as wetlands are drained and the birds are hunted. However, they are less vulnerable than some other waterfowl because of their adaptability to new habitats such as reservoirs.[7]
The ruddy shelduck has a very wide range and an estimated total population size of 170,000 to 225,000 individuals. The overall population trend is unclear as some local populations are increasing while others are decreasing. The bird does not appear to meet the higher criteria necessary to be considered threatened, and the International Union for Conservation of Nature assesses that its conservation status is of least concern.[1] It is one of the species to which the Agreement on the Conservation of African-Eurasian Migratory Waterbirds (AEWA) applies.[16]
Tadorna ferruginea - MHNT The ruddy shelduck (Tadorna ferruginea), known in India as the Brahminy duck, is a member of the family Anatidae. It is a distinctive waterfowl, 58 to 70 cm (23 to 28 in) in length with a wingspan of 110 to 135 cm (43 to 53 in). It has orange-brown body plumage with a paler head, while the tail and the flight feathers in the wings are black, contrasting with the white wing-coverts. It is a migratory bird, wintering in the Indian subcontinent and breeding in southeastern Europe and central Asia, though there are small resident populations in North Africa. It has a loud honking call.
The ruddy shelduck mostly inhabits inland water-bodies such as lakes, reservoirs and rivers. The male and female form a lasting pair bond and the nest may be well away from water, in a crevice or hole in a cliff, tree or similar site. A clutch of about eight eggs is laid and is incubated solely by the female for about four weeks. The young are cared for by both parents and fledge about eight weeks after hatching.
In central and eastern Asia, populations are steady or rising, but in Europe they are generally in decline. Altogether, the birds have a wide range and large total population, and the International Union for Conservation of Nature has assessed their conservation status as being of least concern.
La Rusta tadorno (Tadorna ferruginea) estas birdo el la Anasedoj, nome familio kiu enhavas la anasojn, anserojn kaj cignojn. Ene de ĝi temas pri membro de la tadorna subfamilio de Tadornenoj. Temas pri specio tre brunecoranĝa kun iomete da seksa duformismo. Ĉefa teritorio estas centrazia, sed estas ankaŭ populacioj en orienta Eŭropo kaj nordokcidenta Afriko (Maroko).
La genra nomo Tadorna devenas el keltaj radikoj kaj signifas "makuleca akvobirdo", simile al la angla "shelduck".[1]
Estas tre malgrandaj populacioj de loĝantaj birdoj en nordokcidenta Afriko kaj Etiopio [2], sed la ĉefa reprodukta areo de tiu precipe palearkta specio estas el sudorienta Eŭropo (Rumanio kaj Ukrainio) tra Centra Azio al Orienta Azio (Ĉinio kaj Mongolio). Tiuj birdoj estas ĉefe migrantaj, kaj vintras en la Hinda subkontinento kaj en Sudorienta Azio.
Kvankam estas tre raraj en sudorienta Eŭropo kaj suda Hispanio, la Rusta tadorno estas ankoraŭ komuna en multe de sia azia teritorio. Plej verŝajne tiu granda populacio estas fonto de vagantoj tiom okcidente kiom ĝis Islando, Britio kaj Irlando. Tamen ĉar la eŭropa populacio malpliiĝantas, plej verŝajne plej vidaĵoj de okcidenta Eŭropo en ĵusaj jardekoj estas fuĝintoj aŭ naturiĝintaj birdoj. Kvakam tiu birdo estas observata en naturo de tempo al tempo en orienta Nordameriko, ne estas pruvoj de vera vaganteco.
La Rusta tadorno estas distinga specio, 58–70 cm longa kun enverguro de 110–145 cm kaj pezo de 1,200 al 1,600 g. Ambaŭ seksoj de tiu rimarkinda specio estas similaj, sed la masklo havas fajnan nigran ringon kiel supra kolumo en la reprodukta plumaro (somere), kaj la ino plej ofte havas tre blankan vizaĝon en la bridareo kaj ĉirkaŭokule.
La Rusta tadorno grandas ĉ. 63 cm averaĝe, la plumaro estas rustoruĝa (brunecoranĝa) kun pli hela kapo; estas nigraj kruroj, flugoplumoj (tre kontrastaj kun blankaj flugilkovriloj), pugo kaj la mallonga vosto. La speguleto (triarangaj) estas malhel-verda, la flugilkovrilaj plumoj estas tre blankaj (ili formas dum flugado blankan makulon, bone videblan) kiuj videblas foje eĉ ripoze aŭ dumnaĝe kiel malgranda blanka makulo ĉe flankoj. La beko estas nigreca.
Ili vivas plej ofte duope. La flugo similas al tiu de la Ordinara tadorno. La voĉo estas laŭta a-ank- kaj similaj voĉoj. Ili bone naĝas, kaj dumfluge ili aspektas fortikaj, pli kiel ansero ol kiel anaso. Ili bone flugas, sed pasas plej tempon surtere paŝtante aŭ naĝante en neprofundaj akvoj.
Ĝi vivas vintre sur sablaj lagobordoj, river-baraĵoj kaj agroj. La rusta tadorno nestumas inter rokoj kaj sabloholmoj, grundokavoj, arbokavoj ks. Temas pri birdo de malferma kamparo, kaj reproduktiĝas sur klifoj,[3] en truoj, arbotruoj aŭ fendoj neproksimaj al akvo.
Ili estas monogamaj. La nesto estas truo remburita per lanugo. La ino demetas 6-16 kremoblankecajn ovojn, kiuj estos kovataj dum ĉirkaŭ 30 tagoj. La frumaturaj anasidoj estas nidifugaj. Dum la reprodukta sezono tiu specio estas malsociema, sed for de ĝi iĝas iom pli sociemaj. Septembre ili revenas al vintrejoj.
La Rusta tadorno kutime troviĝas en paroj aŭ malgrandaj grupoj kaj rare formas grandajn arojn. Tamen aroj por plumoŝanĝado kaj vintrumado en elektitaj lagoj aŭ malgrandaj riveroj povas esti grandaj. Ili vivas ĉe nesalaj aŭ saletaj lagoj aŭ lagetoj kaj de montaraj kaj de ebenaĵaj regionoj, sed ĉefe en stepoj centraziaj. Ili evitas arbarajn areojn.
Ili estas vegetaranoj (herboj, semoj, ktp.), sed povas esti konsiderataj ĉiomanĝantaj, ĉar ili kompletigas sian nutradon per konsumo duaranga de malgrandaj moluskoj, krustuloj, akvaj vermoj kaj insektoj ktp., kio oftas ĉe anasedoj.
La Rusta tadorno estas specio al kiu aplikiĝas la Agreement on the Conservation of African-Eurasian Migratory Waterbirds (AEWA).
La populacio reproduktanta en la Eŭropa Unio ne superas la 50 parojn. La modifo de humidejoj kaj ĉasado ĉe vintrejoj estas plej gravaj minacoj por la specio, ĉefe en Maroko kaj Orienta Eŭropo.
La monda populacio estas ĉirkaŭkalkulata inter 170,000 kaj 220,000 individuoj.[4]
Tadorna ferruginea, masklo
Idoj
Soveta poŝtmarko
Tadorna ferruginea - MHNT
La Rusta tadorno (Tadorna ferruginea) estas birdo el la Anasedoj, nome familio kiu enhavas la anasojn, anserojn kaj cignojn. Ene de ĝi temas pri membro de la tadorna subfamilio de Tadornenoj. Temas pri specio tre brunecoranĝa kun iomete da seksa duformismo. Ĉefa teritorio estas centrazia, sed estas ankaŭ populacioj en orienta Eŭropo kaj nordokcidenta Afriko (Maroko).
La genra nomo Tadorna devenas el keltaj radikoj kaj signifas "makuleca akvobirdo", simile al la angla "shelduck".
El tarro canelo[2] (Tadorna ferruginea) es una especie de ave anseriforme de la familia Anatidae propia de Eurasia y el norte de África.
El tarro canelo es una anátida con un porte intermedio entre pato y ganso. Mide entre 58 y 70 cm de largo y tiene una envergadura alar de 110 a 135 cm. El plumaje es principalmente de color castaño anaranjado, más claro en la cabeza y el cuello. Las coberteras de las alas son blancas y las plumas de vuelo son negras, al igual que la cola. El pico y las patas son negruzcos. Ambos sexos son muy similares, pero pueden distinguirse porque los machos tienen una lista negra a modo de collar en la parte inferior del cuello, más prominente en la época de cría estival, y las hembras suelen tener una mancha blanca en el rostro. Las llamadas del tarro canelo consisten en graznidos altos.
El tarro canelo fue descrito científicamente por el zoólogo alemán Peter Simon Pallas en 1764,[3] con el nombre de Anas ferruginea, que en latín significa «pato herrumbroso», en referencia al color de su plumaje. Posteriormente fue trasladado al género Tadorna, creado por Heinrich Boie en 1822.[3] Es una especie monotípica, es decir, no se reconocen subespecies diferenciadas.[4]
El nombre de su género, Tadorna, procede del término celta tadorne que significa «pato manchado».[5] Su nombre específico, ferruginea, es la forma femenina de la palabra latina ferrugineus que significa «herrumbroso».[6]
Es un pato migratorio que cría en latitudes templadas de Asia, la Europa oriental y el norte de África y migra al sur de Asia y el valle del Nilo para pasar el invierno, aunque existen poblaciones sedentarias en el norte de África, Oriente próximo, Asia Central y Etiopía. En el pasado era un invernante regular en las marismas del sur de España, pero en la actualidad únicamente aparecen algunos individuos divagantes.[7]
Suele encontrarse en lagunas, ríos y pantanos, evitando las aguas costeras y aquellas con vegetación acuática alta y densa.[1]
En la época de cría suele encontrarse en parejas dispersas, mientras que fuera de la época de reproducción se congrega en pequeñas bandadas.[cita requerida]
Es una especie omnívora que se alimenta de brotes de hierba, semillas, insectos, moluscos, crustáceos, lombrices, renacuajos y pequeños peces.[cita requerida]
Suele anidar en depresiones en el suelo lejos del agua. También puede anidar en sitios altos, como barrancos rocosos, taludes arenosos y en huecos de los árboles, y utilizar las madrigueras excavadas por otros animales.[cita requerida]
Pareja de machos en Polonia.
Ejemplar en vuelo en Bengala Occidental, India.
Tadorna ferruginea - MHNT
Macho con sus crías.
Ejemplar reposando frente a un lago en las islas Azores.
El tarro canelo (Tadorna ferruginea) es una especie de ave anseriforme de la familia Anatidae propia de Eurasia y el norte de África.
Tulipart (Tadorna ferruginea) on partlaste sugukonna ristpardi perekonda kuuluv lind.
Tulipardi pesitsusala hõlmab stepid ja kõrbed Vahemerest kuni Amuuri-äärsete aladeni [1]. Kõikjal on ta levinud hajusalt [1]. Ta talvitub Vahemere maadel, Põhja-Aafrikas ja Lõuna-Aasias [1]. Eestis loetakse teda võõrliigiks. Siin on ta üliharuldane eksikülaline [1]. Tema arvukus Lääne-Euroopas langeb. Aeg-ajalt on tuliparte nähtud Põhja-Ameerika idaosas, aga pesitsemist pole seal täheldatud.
Ta asustab veekogude kaldaid nii mägismaadel kui tasandikel. Pesa teeb ta urgudesse, kaljuorvadesse ja varemetesse. [1]
Tulipart on ristpardi lähim sugulane ja sellega umbes ühesuurune [1]. Ta kaalub 1–1,6 kg [1]. Ta on 58–70 cm pikk ja tiibade siruulatusega 110–135 cm.
Välimuselt on ta rohkem hane- kui parditaoline [1]. Teistest lindudest on teda kerge eristada ühetoonilise oranži sulestiku ja heledate põskede järgi [1]. Saba ja hoosuled on mustad, tiibadel on valge laik [1]. Isased ja emased näevad välja enam-vähem ühtemoodi, aga isasel on pulmasulestikus kaela alaosa ümber must rõngas ning emasel on pea kahvatumat värvi.
Tulipardid ujuvad väga hästi, aga lend on neil raskepärane.
Tulipardid hoiduvad tavaliselt paarikaupa või salkadesse ja moodustavad harva suuri parvi. Üksnes sulgimise ja talvitumise ajal võivad üksikutele järvedele ja aeglastele jõgedele koguneda suured tulipartide rühmad. Mõnikord segunevad tulipardid teist liiki lindudega.
Tulipardi töönduslik tähtsus on väike, ent ta on oluline jahilind. Tibud kasvavad vangistuses hõlpsasti üles ja saavad kiiresti taltsaks. Neid võib ümber asustada uutele veehoidlatele ja pargiveekogudele. [1]
Vangistuses muutuvad linnud üksteise vastu tigedaks ja kõige parem on neid pidada paarikaupa, kui neid just üsna suurel maa-alal ei peeta. Neid võib pidada koos teiste partidega, kuid sellegipoolest muutuvad nad sulgimise ajal agressiivseks.
Esimesena kirjeldas tuliparti teaduslikult Peter Simon Pallas 1764. Tulipart kuulub soodsas seisundis liikide hulka.
Tulipart (Tadorna ferruginea) on partlaste sugukonna ristpardi perekonda kuuluv lind.
Tulipardi pesitsusala hõlmab stepid ja kõrbed Vahemerest kuni Amuuri-äärsete aladeni . Kõikjal on ta levinud hajusalt . Ta talvitub Vahemere maadel, Põhja-Aafrikas ja Lõuna-Aasias . Eestis loetakse teda võõrliigiks. Siin on ta üliharuldane eksikülaline . Tema arvukus Lääne-Euroopas langeb. Aeg-ajalt on tuliparte nähtud Põhja-Ameerika idaosas, aga pesitsemist pole seal täheldatud.
Ta asustab veekogude kaldaid nii mägismaadel kui tasandikel. Pesa teeb ta urgudesse, kaljuorvadesse ja varemetesse.
Tulipart on ristpardi lähim sugulane ja sellega umbes ühesuurune . Ta kaalub 1–1,6 kg . Ta on 58–70 cm pikk ja tiibade siruulatusega 110–135 cm.
Välimuselt on ta rohkem hane- kui parditaoline . Teistest lindudest on teda kerge eristada ühetoonilise oranži sulestiku ja heledate põskede järgi . Saba ja hoosuled on mustad, tiibadel on valge laik . Isased ja emased näevad välja enam-vähem ühtemoodi, aga isasel on pulmasulestikus kaela alaosa ümber must rõngas ning emasel on pea kahvatumat värvi.
Tulipardid ujuvad väga hästi, aga lend on neil raskepärane.
Tulipardid hoiduvad tavaliselt paarikaupa või salkadesse ja moodustavad harva suuri parvi. Üksnes sulgimise ja talvitumise ajal võivad üksikutele järvedele ja aeglastele jõgedele koguneda suured tulipartide rühmad. Mõnikord segunevad tulipardid teist liiki lindudega.
Tulipardi töönduslik tähtsus on väike, ent ta on oluline jahilind. Tibud kasvavad vangistuses hõlpsasti üles ja saavad kiiresti taltsaks. Neid võib ümber asustada uutele veehoidlatele ja pargiveekogudele.
Vangistuses muutuvad linnud üksteise vastu tigedaks ja kõige parem on neid pidada paarikaupa, kui neid just üsna suurel maa-alal ei peeta. Neid võib pidada koos teiste partidega, kuid sellegipoolest muutuvad nad sulgimise ajal agressiivseks.
Esimesena kirjeldas tuliparti teaduslikult Peter Simon Pallas 1764. Tulipart kuulub soodsas seisundis liikide hulka.
Paita gorrizta (Tadorna ferruginea) Anatidae familiaren hegaztia da, Tadorna generoan arruntena dena[1].
Hegoaldeko Europan, Erdialdeko Asian eta hego-ekialdeko Txinan jatorria duen hegazti hau batzuetan Etiopiara eta ipar-mendebaldeko Afrikan ere bizi da.
-_Female_at_Bharatpur_I_IMG_5344.jpg)
-_Female_at_Bharatpur_I_IMG_5336.jpg)
Museum specimen
Artikulu hau biologiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. Paita gorrizta (Tadorna ferruginea) Anatidae familiaren hegaztia da, Tadorna generoan arruntena dena.
Hegoaldeko Europan, Erdialdeko Asian eta hego-ekialdeko Txinan jatorria duen hegazti hau batzuetan Etiopiara eta ipar-mendebaldeko Afrikan ere bizi da.
Ruostesorsa (Tadorna ferruginea) on arojärvillä pesivä kookas sorsalintu, joita vierailee Suomessa lähes vuosittain, joskus jopa parvina.
Ruostesorsalla on ruosteenruskea vartalo, vaalean maitokahvin värinen pää, musta nokka ja pyrstö. Mustilla siivillä suuret valkeat laikut. Pituus on 62–68 cm, siipien kärkiväli 110 cm, paino 900 – 1 650 g.
Ruostesorsa pesii Kaakkois-Euroopassa ja Keski-Aasiassa. Ne muuttavat talveksi Aasian eteläosiin. Muuttomatkoillaan jotkut linnut harhautuvat Pohjois-Eurooppaan, jopa Islantiin asti. Euroopassa ja Pohjois-Amerikassa liikkuu myös tarhakarkulaisia. Suomessa vuosittainen harhailija, määrät vaihtelevat vuosittain.
Avoimessa maastossa arojen järvillä.
Ruostesorsa tekee 6–16 munaa.
Kasvinosat, vilja (erityisesti hirssi), mutta myös nilviäiset, äyriäiset ja madot.
Ruostesorsa (Tadorna ferruginea) on arojärvillä pesivä kookas sorsalintu, joita vierailee Suomessa lähes vuosittain, joskus jopa parvina.
Tadorna ferruginea
Le Tadorne casarca (Tadorna ferruginea) est une espèce d'oiseaux appartenant à la famille des anatidés[3].
Il mesure entre 58 et 70 cm de longueur et de 110 à 135 cm d'envergure pour un poids de 1,2 à 1,6 kg. Le plumage est essentiellement roux, plus clair sur la tête. Les ailes sont noires avec un miroir vert. Le bec et la queue sont noirs.
La femelle se distingue du mâle par la zone blanche étendue entre le bec et l'œil et l'absence de collier noir.
On rencontre le Tadorne casarca depuis la Roumanie et l'Ukraine jusqu'à la Chine et la Mongolie en passant par les steppes de l'Altaï, où il est appelé « canard rouge ». De petites populations isolées sont présentes au Maroc, Algérie et en Éthiopie.
L'espèce a été introduite en Europe de l'Ouest à des fins ornementales. Des individus échappés de captivité ont fini par former une petite population en Suisse, qui commence à s'étendre hors de ce pays et notamment dans l'Est de la France où l'espèce peut être observée.
La plupart des oiseaux hivernent en Inde et dans le sud-est de l'Asie.
Le Tadorne casarca niche au bord des rivières et des lacs de steppe, il évite les lieux boisés. L'espèce utilise des cavités pour nicher, notamment de terriers abandonnées dans son aire d'origine, mais aussi éventuellement des cavités d'arbres lorsqu'il y en a, jusqu'à une hauteur relativement importante. En Europe occidentale elle entre ainsi théoriquement en concurrence avec des espèces indigènes comme l'Effraie des clochers, la Chouette hulotte ou le Faucon crécerelle, ce qui pourrait éventuellement en faire une menace pour ces espèces, mais cela est discuté car ces espèces fréquentent aussi les mêmes milieux que le tadorne casarca dans son aire d'origine en Europe de l'Est et y sont abondantes. C'est pour cette raison qu'en Suisse, elle est considérée comme une espèce invasive à éliminer.
Le Tadorne casarca vit en couples ou en petits groupes. Les couples sont fidèles et défendent un territoire durant la période de reproduction. Celle-ci a lieu entre avril et mai ; le nid est placé dans un terrier, un trou d'arbre ou une crevasse. Le départ en migration a lieu au mois de septembre.
Le Tadorne casarca se nourrit en broutant ou en barbotant dans l'eau.
Braiments sonores. [4]
La population mondiale est estimée entre 170 000 et 220 000 oiseaux. Les oiseaux du Maroc et d'Europe de l'Est sont menacés par la chasse.
Tadorna ferruginea mâle
Canetons
Timbre soviétique
Tadorna ferruginea - MHNT
Tadorna ferruginea
Le Tadorne casarca (Tadorna ferruginea) est une espèce d'oiseaux appartenant à la famille des anatidés.
O pato canelo[2] ou pato ferruxento[3] (Tadorna ferruginea) é unha ave da familia dos anátidos. É unha ave acuática facilmente distinguible de 58 a 70 cm de lonxitude cunha envergadura alar de 110 a 135 cm. Ten unha plumaxe corporal marrón alararanxada cunha cabeza máis clara, mentres que a cola e as plumas de voo das ás son negras, o que contrasta coas cobertoiras das ás brancas. É unha ave migratoria, que inverna no subcontinente indio e se reproduce no sur de Europa e Asia central, aínda que hai pequenas poboacións residentes no norte de África. En Galicia é unha ave visitante irregular que aparece sobre todo como invernante.[3]. Ten unha chamada alta como unha bocina.
Habita en corpos de auga de terra adentro como lagos, encoros e ríos. Macho e femia establecen uns lazos de parella duradoiros e o niño pode estar situado bastante lonxe da auga, nunha greta ou burato nun cantil, árbore ou sitio similar. Fan unha posta duns oito ovos que son incubados só pola femia durante catro semanas. Os xoves son coidados por ambos os proxenitores e empluman oito semanas despois da eclosión.
En Asia central e oriental as súas poboacións son estables ou en aumento, pero en Europa xeralmente están en declive. En conxunto, ten unha ampla área de distribución e unha poboación total grande, e a Unión Internacional para a Conservación da Natureza estimou o seu status de conservación como "pouco preocupante".
Tadorna ferruginea forma parte do xénero Tadorna da familia Anatidae. A ave oi descrita en 1764 polo zoólogo e botánico alemán Peter Simon Pallas, que a denominou Anas ferruginea, pero despois foi transferida ao xénero Tadorna.[4][5][6] Porén, algunhas autoridades sitúana no xénero Casarca, xunto co pato surafricano Tadorna cana, o australiano T. tadornoides e o neozelandés T. variegata. As análises filoxenéticas mostran que está relacionado máis estreitamente co Tadorna surafricano. En catividade, o pato canelo hibrida con outros anátidos membros do xénero Tadorna, e con varios do xénero Anas e co Alopochen aegyptiaca. Non se recoñece ningunha subespecie.[7]
O nome do xénero Tadorna vén do nome francés do animal, "tadorne",[8] que parece deriva dunha raíz celta que significa 'pato manchado'. O nome da especie ferruginea en latín significa 'ferruxento, oxidado' e refírese á cor da plumaxe.[9]
Alcanza unha lonxitude de 58 a 70 cm e unha envergadura alar de 110 a 135 cm. O macho ten unha plumaxe marrón alaranxada e unha cabeza e pescozo máis claros da mesma cor, separados do corpo por un estreito colar negro. A rabadilla, plumas de voo, cobertoiras da cola e plumas da cola son negras e ten plumas de espello verdes iridiscentes na superficie interna das ás. As cobertoiras das ás superiores e inferiores son brancas, característica especialmente visible en voo, pero a penas visible en terra. O bico é negro e as patas grises escuras. A femia é similar pero ten unha cabeza e pescozo bastante máis claros e carece de colar negro, e en ambos os sexos a coloración é variable e difumínse a medida que as plumas son máis vellas. Estas aves mudan a finais da estación reprodutora e o macho perde o seu colar negro, pero hai unha muda parcial adicional entre decembro e abril que restaura o colar. Os xuvenís son similares ás femias, pero de ton máis escuro ou marrón.[10]
A chamada é unha serie de notas como de bocina nasais e altas, e é posible diferenciar as emitidas polo macho e pola femia. As chamadas fanse desde terra ou en voo e os sons varían de acordo coas circunstancias nas que se emiten.[10]
A principal área de reprodución da ave é o suroeste de Europa e a través de Asia xntral ata o lago Baikal, Mongolia, e oeste da China, aínda que tamén hai unhas poucas poboacións residentes desta especie no noroeste de África e Etiopía.[11] As poboacións do leste son principalmente migratorias e invernan no subcontinente indio.[12] Esta especie colonizou a illa de Fuerteventura nas Canarias, e o primeiro rexistro de reprodución alí é de 1994, chegando a formar unha poboación de case 50 parellas en 2008.[13] O pato canelo é un visitante invernal común da India, onde chega en outubro e parte en abril. O seu típico hábitat de reprodución son as grandes zonas húmidas e ríos con chairas de barro e praias de grava, e encóntrase en grandes cantidades en lagos e encoros. Reprodúcese en lagos situados a gran altura e pantanos en Jammu e Cachemira.[12] Fóra da estación reprodutora prefire ríos de terras baixas, ríos moi lentos, lagoas, pradeiras inundadas, marismas e albufeiras salobres.[14]
Aínda que se fixo bastante escaso no sueste de Europa e sur de España, é aínda común ao longo de gran parte do seu rango asiático. Parece que é esta poboacióna que orixina aves errantes que chegan tan ao oeste como Islandia, Gran Bretaña e Irlanda. Porén, como a poboación europea está declinando, é probable que a maioría das aparicións de exemplares no oeste de Europa das últimas décadas son aves escapadas da catividade ou que se fixeron silvestres despois de escapar. Aínda que esta ave se observa na natureza de cando en vez no leste de Norteamérica, non se atoparon probas de que estes sexan auténticos casos de aves errantes.[1] Os patos canelos que se volveron silvestres conseguiron reproducirse con éxito en varios países europeos. En Suíza é considerada unha especie invasora que ameaza e despraza aves nativas. Malia as accións que se tomaron para reducir a súa cantidade, a poboación de pato canelo en Suíza incrementouse de 211 a 1250 individuos no período que vai de 2006 a 2016.[15]
O pato canelo frecuenta principalmente lugares abertos en corpos de auga terra adentro como lagos, encoros e ríos. Raramente se ve en áreas forestais, pero si en augas salobres e albufeiras salinas. Aínda que é máis común en terras baixas, tamén mora en altitudes máis elevadas e en Asia central é unha das poucas aves acuáticas, xunto co Anser indicus`, que se encontra en lagos a 5 000 m de altura.[16]
É unha especie principalmente nocturna.[14] É omnívora e aliméntase de herbas, brotes de plantas, gran e plantas acuáticas así como invertebrados acuáticos e terrestres. En terra come na follaxe, en inverno busca comida co bico en augas pouco profundas e a maiores profundidades mete medio corpo na auga boca abaixo mentres nada, pero non se mergulla.[16]
Encóntrase normalmente en parellas ou pequenos grupos e raramente forma grandes bandadas. Porén, os grupos que se xuntan para mudar e invernar en determinados lagos ou ríos lentos poden ser moi grandes. Observáronse grupos de catro mil aves na presa Koshi e na Reserva de vida silvestre de Koshi Tappu en Nepal, e dunhas dez mil no lago Gölü en Turquía.[16]
Chegan aos seus principais lugares de reprodución en Asia central en marzo e abril. Hai un forte lazo de parella entre o macho e a femia e crese que se emparellan para toda a vida. Nos seus cuarteis de reprodución, as aves son moi agresivas coas da súa propia especie ou doutras especies. As femias en especial achéganse aos intrusos coa cabeza baixa e o pescozo estirado, proferindo chamadas de enfado. Se o intruso se mantén firme, a femia volve a polo macho e corre arredor del, incitándoo a que ataque, cousa que el pode que faga ou non.[10] O apareamento ten lugar na auga despois dun breve ritual de cortexo que implica estirar o pescozo, baixar a cabeza e subir a cola.[16] O sitio de nidificación está con frecuencia lonxe da auga situado nun burato nunha árbore ou edificio en ruínas, unha greta nun cantil, entre dunas de area ou aproveitando un burato escavado por outro animal. O niño constrúeo a femia usndo plumas e penuxe e algo de herba.[10]
Fan unha posta duns oito ovos (varía de seis a doce) entre finais de abril e principios de xuño. Os ovos teñen un brillo apagado e son de cor crema, medindo de media 68 × 47 mm. A incubación dos ovos faina a femia mentres o macho vixía nas proximidades. Os ovos fan eclosión uns 28 días despois e ambos os pais coidan das crías, as cales empluman 55 días despois.[16] Despois de se repoduciren, os adultos mudan, perdendo a capacidade de voar durante un mes. Antes de mudar trasládanse a un corpo de auga grande onde poidan evitar máis doadamente a predación nese período en que non poden escapar voando.[14] A familia pode permanecer xunta durante un tempo; a migración outonal empeza arredor de setembro e os xoves poden madurar ao segundo ano. Os exemplates do norte de África crían unhas cinco semanas antes, e o seu éxito reprodutor é maior nos veráns húmidos.[16]
Os budistas consideran que este pato é sagrado e isto deulle certa protección en Asia central e oriental, onde a poboación se cre que é estable ou mesmo aumenta. A Reserva de grúas de pescozo negro de Pembo no Tibet é unha importante área de invernada de patos canelos, onde goza de protección. En Europa, as poboacións están xeralmente en declive conforme as zonas húmidas son drenadas e as aves cazadas. Non obstante, son menos vulnerables que algunhas outras aves acuáticas debido á súa adaptabilidade a novos hábitats, como os encoros.[16]
O pato canelo ten unha área de distribución moi ampla e unha poboación total estimada de 170 000 a 225 000 individuos. A tendencia da poboación global non está clara, xa que algunhas poboacións locais están aumentando mentres que outras están diminuíndo. Esta ave non cumpre todos os criterios necesarios para que sexa considerada ameazada, e a Unión Internacional para a Conservación da Natureza avaliou o seu status de conservación como "pouco preocupante".[1] É unha das especies ás que se lle aplica o Acordo para a Conservación das Aves Acuáticas Migratorias Africano-euroasiático (AEWA).[17]
O pato canelo ou pato ferruxento (Tadorna ferruginea) é unha ave da familia dos anátidos. É unha ave acuática facilmente distinguible de 58 a 70 cm de lonxitude cunha envergadura alar de 110 a 135 cm. Ten unha plumaxe corporal marrón alararanxada cunha cabeza máis clara, mentres que a cola e as plumas de voo das ás son negras, o que contrasta coas cobertoiras das ás brancas. É unha ave migratoria, que inverna no subcontinente indio e se reproduce no sur de Europa e Asia central, aínda que hai pequenas poboacións residentes no norte de África. En Galicia é unha ave visitante irregular que aparece sobre todo como invernante.. Ten unha chamada alta como unha bocina.
Habita en corpos de auga de terra adentro como lagos, encoros e ríos. Macho e femia establecen uns lazos de parella duradoiros e o niño pode estar situado bastante lonxe da auga, nunha greta ou burato nun cantil, árbore ou sitio similar. Fan unha posta duns oito ovos que son incubados só pola femia durante catro semanas. Os xoves son coidados por ambos os proxenitores e empluman oito semanas despois da eclosión.
En Asia central e oriental as súas poboacións son estables ou en aumento, pero en Europa xeralmente están en declive. En conxunto, ten unha ampla área de distribución e unha poboación total grande, e a Unión Internacional para a Conservación da Natureza estimou o seu status de conservación como "pouco preocupante".
Tadorna ferruginea, yang dikenal di India sebagai bebek Brahminy, adalah sebuah anggota dari keluarga Anatidae. Hewan tersebut memiliki panjang 58 hingga 70 cm (23 hingga 28 in) dengan rentang sayap seukuran 110 hingga 135 cm (43 hingga 53 in). Hewan tersebut memiliki tubuh jingga kecoklatan. Hewan tersebut merupakan seekor burung migratori, menjalani musim dingin di anak benua India dan melakukan pembuahan di tenggara Eropa dan Asia Tengah, meskipun terdapat sejumlah kecil di Afrika Utara.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "AEWA" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Kear" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Stockley1923" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
_20080630.jpg)
_(6467260837).jpg)
-_Female_at_Bharatpur_I_IMG_5336.jpg)
-_Female_at_Bharatpur_I.jpg)
.jpg)
-_Female_at_Bharatpur_I.jpg)
-_Female_at_Bharatpur_I_IMG_5344.jpg)
-_Female_at_Bharatpur_I_IMG_5336.jpg)
-_Female_at_Bharatpur_I_IMG_5344.jpg)
-_Female_at_Bharatpur_I_IMG_5336.jpg)
.jpg)
_(4).JPG)
_(2).JPG)
_-_geograph.org.uk_-_662858.jpg)
-_Female_at_Bharatpur_I.jpg)
-_Female_at_Bharatpur_I_IMG_5344.jpg)
.jpg)
-_Female_at_Bharatpur_I.jpg)
_20080630.jpg)
,_Furnas,_isla_de_San_Miguel,_Azores,_Portugal,_2020-07-29,_DD_77.jpg)
Tadorna ferruginea, yang dikenal di India sebagai bebek Brahminy, adalah sebuah anggota dari keluarga Anatidae. Hewan tersebut memiliki panjang 58 hingga 70 cm (23 hingga 28 in) dengan rentang sayap seukuran 110 hingga 135 cm (43 hingga 53 in). Hewan tersebut memiliki tubuh jingga kecoklatan. Hewan tersebut merupakan seekor burung migratori, menjalani musim dingin di anak benua India dan melakukan pembuahan di tenggara Eropa dan Asia Tengah, meskipun terdapat sejumlah kecil di Afrika Utara.
Ryðönd (fræðiheiti: Tadorna ferruginea) er fugl af andaætt. Ryðöndin er flækingur á Íslandi.
La casarca (Tadorna ferruginea Pallas, 1764), talvolta chiamata anche casarca comune o casarca ferruginea per distinguerla dalle altre specie, è un uccello anseriforme appartenente alla famiglia degli Anatidi[2].
Il nome del genere, Tadorna, deriva dal latino e significa «uccello acquatico pezzato», in riferimento ai differenti colori ben divisi e netti presenti nelle livree di molte specie appartenenti a questo genere, anche se non è il caso della casarca, che presenta un colore predominante[3]. Il nome della specie, ferruginea, deriva dal latino e si riferisce alla colorazione della livrea di questa anatra, che è quasi per intero arancio-ruggine[4].
Grazie alla peculiare colorazione, la casarca è inconfondibile rispetto ad altre specie, ma a distanza può essere confusa con l'oca egiziana. È un anatide con aspetto da «oca», con becco relativamente piccolo e colorazione generale della livrea aranciata e rugginosa. Ha dimensioni simili a quelle della volpoca, ma con collo e zampe leggermente più lunghe, ali più lunghe (e piuttosto strette) e becco più piccolo. I sessi, pur simili, sono distinguibili anche per i differenti vocalizzi tra maschio e femmina; il maschio emette versi più ottusi e soffiati, contrariamente alla femmina che emette vocalizzi più acuti e starnazzanti. I vocalizzi sembrano dei rumori di clacson, sono caratteristici, nasali e ricordano quelli dell'oca selvatica. Da lontano assomigliano al ragliare dell'asino.
Quest'anatra ha una lunghezza totale di circa 58-70 cm, un'apertura alare di circa 115-145 cm e un peso che oscilla tra i 920 e i quasi 2000 g. Il corpo, come detto, è color castano-arancio; la testa è più sfumata di chiaro (color cannella-miele).
Il maschio presenta un solitamente sottile (di ampiezza variabile) collarino nero che gira attorno a metà del collo. Le remiganti primarie, le remiganti secondarie - distalmente e nella parte ventrale -, la coda e il groppone (anche leggermente di lato) sono neri. Il basso ventre e il sottocoda è rosso mattone più scuro. Le penne dorsali della zona antecedente il sopracoda nero (che presenta riflessi verdi scuri) sono finemente vermiculate di rosso chiaro e bruno-nerastro. Le penne secondarie, dorsalmente, sono bruno-nere-violacee e vanno a costituire uno specchio alare verde, ampio quando l'uccello è in volo. Le penne copritrici dorsali alari sono bianche soffuse di giallo-fulvetto pallidissimo. Le penne copritrici del sottoala sono bianche. Il becco (lungo 39-45 mm circa, contro i 44-58 mm di quello della volpoca) è totalmente nero con attaccatura verticale abbastanza alta (che lo fa assomigliare a quello delle oche). Entrambe le ranfoteche presentano numerosi dentelli; quelli della ranfoteca superiore sporgono leggermente. Le zampe (con tarsi lunghi 54-62 mm circa, contro i 46-60 mm di quelli della volpoca) sono nere. L'iride è bruno scura.
La femmina ha una colorazione simile a quella del maschio, ma con tonalità meno aranciate, non presenta il collarino nero e attorno agli occhi possiede delle penne bianche che creano una chiazza perioculare più o meno estesa, ma sempre ben evidente. Negli abiti post-riproduttivi la femmina non presenta grandi variazioni, mentre al maschio manca, o è fortemente ridotto, il collarino nero del collo.
I giovani hanno colorazione simile a quella della femmina, ma più opaca e con le parti superiori più scure. Vertice e parte posteriore del collo sono grigio-brunastri scuri, mentre becco e zampe sono come negli adulti[5].
Vola con battiti d'ala decisi, ma lenti e ampi, che la fanno riconoscere anche in volo. Spesso vola ad altezze considerevoli. Effettua una muta post-riproduttiva graduale e completa e per 4 settimane, che cadono tra la metà di luglio e settembre, non è in grado di volare. Il piumaggio nuziale è completo a marzo-aprile[6].
Ha un'alimentazione varia e adattabile (onnivora): si nutre di molluschi, crostacei, pesciolini, vermi acquatici, anfibi e insetti, ma non disdegna neppure alghe, piante acquatiche, germogli, sementi, cereali e colture agricole, bacche e altro[6].
Si riproduce in una grande varietà di ambienti: sulle rive di fiumi e laghi, in barene, ma pure in colline e montagne anche relativamente lontane dall'acqua. Il legame di coppia è molto forte e generalmente duraturo. Il nido viene preferibilmente realizzato all'interno di cavità in alberi, rocce, tane abbandonate, sponde o rovine e può quindi essere posto anche rialzato da terra (fino a 10 metri dal suolo). In alcune riserve naturali la specie ha tratto giovamento ed è stata incrementata grazie alla collocazione di nidi artificiali chiusi (scatole nido). Vengono deposte generalmente 7-12 uova bianche a guscio liscio; la cova, effettuata dalla sola femmina, dura circa 30 giorni. Entrambi i genitori accudiscono, con determinazione, la covata. Gli anatroccoli hanno colorazione pezzata bianco-nera e sono molto simili ai pulcini della volpoca, ma hanno vertice e parti superiori scure leggermente più diluite. Sono generalmente privi del sopracciglio a macchia bianca (o meno evidente od esteso) ed hanno iride bruna, becco grigio-nero e zampe nerastre[6].
Specie monotipica a distribuzione centroasiatico-nordafricana, è presente in Africa nord-occidentale, Europa sud-orientale, Asia minore e Asia centro-meridionale[7]. È migratrice in alcune zone (soprattutto nell'areale asiatico), erratica in altre, qualche volta stanziale, sporadica in Italia. Sverna in Nordafrica, Asia Minore, Medio Oriente e, in scarso numero, in Europa (soprattutto in Grecia e Spagna). Molti avvistamenti europei sono riferiti ad animali fuggiti dalla cattività, essendo la specie comunemente detenuta e riprodotta da allevatori amatoriali.
La specie si osserva frequentare sia zone umide costiere come lagune, foci di fiumi, zone deltizie e saline, che ambienti acquatici interni come bacini lacustri di varie dimensioni, risaie, paludi e stagni. Ha abitudini gregarie e si adatta a molti ambienti differenti. Frequenta anche l'entroterra, occupando campagne, steppe, altipiani e regioni montuose (raggiungendo i 5000 metri d'altitudine sull'Himalaya)[6]. Nelle zone interne dipende meno da corpi idrici di grandi dimensioni, accontentandosi di piccoli corsi d'acqua.
La casarca, con una popolazione stimata di 170.000-220.000 esemplari, al momento non è particolarmente minacciata. Pericoli, per questa anatra, sono comunque dati dalla caccia, soprattutto nell'Europa sud-orientale, dalla perdita di ambienti umidi, dallo sviluppo urbano, dall'inquinamento e dall'introduzione di specie ittiche alloctone[1].
La casarca si incrocia, e quindi ibrida, abbastanza facilmente con altre specie appartenenti al genere Tadorna. Ciò è da tenere in considerazione per evitare fughe di tadorne, alloctone, in areali naturali importanti per eventuali anatre residenti appartenenti al medesimo genere, onde evitare problemi di inquinamento genetico[1].
La casarca (Tadorna ferruginea Pallas, 1764), talvolta chiamata anche casarca comune o casarca ferruginea per distinguerla dalle altre specie, è un uccello anseriforme appartenente alla famiglia degli Anatidi.
Rudoji antis (lot. Tadorna ferruginea, angl. Ruddy Shelduck, vok. Rostgans) – žąsinių (Anseriformes) būrio paukštis. Lietuvoje labai reta, matyta pajūryje.
Šis su ornitologija susijęs straipsnis yra nebaigtas. Jūs galite prisidėti prie Vikipedijos papildydami šį straipsnį. Rudā dižpīle (Tadorna ferruginea) ir pīļu dzimtas (Anatidae) suga, kas pieder pie dižpīļu ģints (Tadorna). Šai sugai ir ļoti liels izplatības areāls, tā mājo Eiropā, Āzijā un Ziemeļāfrikā.[1] Retu reizi ir ieklejojusi Latvijā.[2]
Rudās dižpīles dabīgais izplatības areāls plešas no Eiropas dienvidaustrumiem austrumu virzienā līdz Baikāla ezeram un Mongolijai. Tā sastopama arī Āfrikas ziemeļrietumos un Etiopijas kalnienē. Rietumeiropas populācija izveidojusies no putniem, kas izbēguši no nebrīves. Piemēram, Šveicē 2004. gadā uzskaitīti vairāk nekā 400 īpatņi. Savdabīga populācija izveidojusies Maskavā. Rudās dižpīles ligzdo savvaļā Maskavas apkārtnē, bet ziemo Maskavas zooloģiskajā dārzā.[2] Lielākā daļa Āzijas populācijas ir gājputni, dodoties ziemot uz Āzijas dienvidiem — Indijā un Dienvidaustrumāzijā. Āfrikas un Dienvidāzijas populācijas ir nometnieki.[1]
Rudā dižpīle Latvijā ir reta ieceļotāja. Tā var ieceļot gan no austrumiem, gan rietumiem. Šobrīd ir zināmi 6 novērojumi, no kuriem tikai viens atzīts kā savvaļas putna novērojums — 1994. gadā, Engures ezerā, kad Ziemeļeiropā tika novērota samērā spēcīga šīs sugas invāzija. Piecos citos gadījumos putnu izcelsme nav viennozīmīgi skaidra. Visticamākais, ka tie ir bijuši no nebrīves izbēguši putni vai to pēcnācēji, kas ligzdo savvaļā Rietumeiropā un Maskavā.[2]
Rudā dižpīle ir krāšņa, liela auguma pīle. Tās ķermeņa garums ir 58—70 cm, spārnu izplētums 110—135 cm, svars 925—1640 g.[3][4] Knābis masīvs un melns. Rudās pīles apspalvojums ir koši, oranžīgi brūns. Galva gaiša, seja bieži balta. Spārni balti ar melnām lidspalvām, arī aste ir melna ar zaļganu spīdumu.[3] Rudā dižpīle ļoti labi peld, bet lidojumā vairāk atgādina zosi. Abi dzimumi izskatās līdzīgi: vienīgi tēviņam vairošanās sezonas laikā ap kakla pamatni ir melns gredzens, bet mātītei bieži ir balta seja, kā arī tā ir mazāka.[3]
Rudā dižpīle mājo atklātā ainavā, tāpēc ir aktīva nakts laikā.[3] Vairošanās sezonas laikā tās uzturas pa pāriem, lai gan vairāki pāri var apvienoties nelielās kopīgās ligzdošanas kolonijās. Rudenī un ziemā putni apvienojas baros. Parasti tie ir nelieli bari, bet tajos var būt arī 4000—10 000 īpatņu.[1] Pēc vairošanās sezonas pieaugušie putni nomaina apspalvojumu, un tie nespēj lidot apmēram 4 nedēļas. Šajā laikā rudās dižpīles apmetas lielās ūdenstilpēs, atklātās vietās. Visbiežāk tie ir stepes vai kalnu ezeri, lielas upes. Rudo dižpīli Himalajos var novērot līdz 5000 metriem virs jūras līmeņa.[1]
Rudā dižpīle ir visēdāja un barojas ar zāles jaunajiem asniem, dažādu augu sēklām, graudiem, vēžveidīgajiem, kukaiņiem (gan sauszemes, gan ūdens), tārpiem, kāpuriem, ūdens gliemjiem, nelielām zivīm, vardēm, ikriem un kurkuļiem.[1]
Ligzda visbiežāk ir sekla iedobe zemē. Paratsi tā atrodas ūdenstilpes krastā, bet reizēm samērā tālu, kādā padziļinājumā vai bedrē. Rudā pīle ligzdu mēdz iekārtot arī pamestās ēkās, fermās, koku dobumos līdz pat 10 metru augstumā, klinšu alās un retos gadījumos putnu būros.[1] Dējumā ir 6—16 krēmīgi baltas olas. Inkubācijas periods ilgst apmēram 28—29 dienas. Kamēr tēviņš apsargā ligzdošanas teritoriju, mātīte perē. Ligzdošanas laikā putni ir samērā agresīvi.[3] Par mazuļiem rūpējas abi vecāki. Jaunie putni sāk lidot apmēram 55 dienu vecumā.[3]
Rudā dižpīle (Tadorna ferruginea) ir pīļu dzimtas (Anatidae) suga, kas pieder pie dižpīļu ģints (Tadorna). Šai sugai ir ļoti liels izplatības areāls, tā mājo Eiropā, Āzijā un Ziemeļāfrikā. Retu reizi ir ieklejojusi Latvijā.
De casarca (Tadorna ferruginea), ook wel roestgans genoemd, is een oranjebruine halfgans. De vogel broedt in het noordoosten van Afrika, Zuidoost-Europa, Centraal-Azië en het zuidwesten van China, en overwintert in India en Zuidoost-Azië.
De vogel heeft een lengte van 58 tot 70 cm en een vleugelspanwijdte van 110 tot 135 cm. Daarmee is de casarca iets groter dan een eend, maar kleiner dan de meeste ganzensoorten. De casarca lijkt qua postuur veel op de in Nederland algemeen voorkomende bergeend, die in werkelijkheid geen eend maar ook een halfgans is. Het verenkleed van zowel het mannetje als het vrouwtje is helder oranjebruin. De kop van het vrouwtje is iets lichter, meer kaneelkleurig. Het mannetje heeft in de zomer bovendien een zwarte halsring. De snavel is zwart en de poten zijn zwartachtig. De ogen zijn donkerbruin.[2]
De casarca legt 6 tot 16 eieren. Jonge vogels lijken op het volwassen vrouwtje, maar hebben vaak een grijze in plaats van witte voorvleugel.
De soort komt voor van zuidelijk Europa tot Midden-Azië, noordwestelijk Afrika en Ethiopië. Deze halfgans broedt in steppegebieden, aan de oevers van meren, zoutmoerassen en rivieren, soms ook op kale berghellingen ver van water waar ze broeden in rotsholen. Het nest kan ook in holle bomen of oevervegetatie in de buurt van water worden gemaakt.[2]
In Nederland verblijven in de nazomer en het najaar tientallen casarca's en ieder jaar komen zijn er enkele broedgevallen waarbij niet altijd duidelijk is of het echte wilde vogels zijn of eenden die uit gevangenschap zijn ontsnapt. In sommige jaren zijn de aantallen van deze doortrekker opvallend hoog, waarschijnlijk is dan sprake van een influx.[2]
De grootte van de wereldpopulatie werd in 2006 geschat op 170.000 tot 220.000 individuen. Over toe- of afname in populatie-aantallen is niets bekend. In het zuidoosten van Europa is de jacht een bedreiging voor de soort, daarnaast bestaat het gevaar dat leefgebied wordt aangetast door landbouwkundige ontwikkelingen of door verstedelijking. Echter, het tempo van achteruitgang wordt niet hoog ingeschat en de vogel heeft een groot verspreidingsgebied daarom staat de casarca als niet bedreigd op de Rode Lijst van de IUCN.[1]
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Tadorna ferruginea op Wikimedia Commons. De casarca (Tadorna ferruginea), ook wel roestgans genoemd, is een oranjebruine halfgans. De vogel broedt in het noordoosten van Afrika, Zuidoost-Europa, Centraal-Azië en het zuidwesten van China, en overwintert in India en Zuidoost-Azië.
Rustand (Tadorna ferruginea) er en fugl i andefamilien. På størrelse med slektningen gravand. Nesten hele fuglen er rustbrun, hode og hals lysere brune, vingene har stort, hvitt felt og svarte spisser. Navnet tartargås har vært brukt fordi den ruger i det sørøstlige Russland og østover til Sentral-Asia. Har spredt tilhold i middelhavsområdet. Er sett hist og her gjennom hele Norge, særlig i nyere tid, men kan til dels være rømt fra fangenskap.
(sv) rustand hos Dyntaxa
Denne ornitologirelaterte artikkelen er foreløpig kort eller mangelfull, og du kan hjelpe Wikipedia ved å utvide den. Rustand (Tadorna ferruginea) er en fugl i andefamilien. På størrelse med slektningen gravand. Nesten hele fuglen er rustbrun, hode og hals lysere brune, vingene har stort, hvitt felt og svarte spisser. Navnet tartargås har vært brukt fordi den ruger i det sørøstlige Russland og østover til Sentral-Asia. Har spredt tilhold i middelhavsområdet. Er sett hist og her gjennom hele Norge, særlig i nyere tid, men kan til dels være rømt fra fangenskap.
Scientìfich: tadorna ferruginea
Piemontèis : ...
Italian : Casarca
Multimedia w Wikimedia Commons Kazarka rdzawa, kazarka[4] (Tadorna ferruginea) – gatunek dużego ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych (Anatidae), zamieszkujący wschodnią część basenu Morza Śródziemnego, Morza Czarnego, pas w Azji Środkowej po Amur oraz północnozachodnią Afrykę, po Wyżynę Abisyńską. Tam gdzie woda nie zamarza osiadła, pozostałe populacje wędrowne. Zimuje w dolinie Nilu, Indiach i Azji Południowowschodniej. Sporadycznie pojawia się w Europie Środkowej i Zachodniej, oraz zachodniej części Morza Śródziemnego, osiągając Maderę na Atlantyku.
W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej[7]. W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (najmniejszej troski)[3].
Kazarka rdzawa, kazarka (Tadorna ferruginea) – gatunek dużego ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych (Anatidae), zamieszkujący wschodnią część basenu Morza Śródziemnego, Morza Czarnego, pas w Azji Środkowej po Amur oraz północnozachodnią Afrykę, po Wyżynę Abisyńską. Tam gdzie woda nie zamarza osiadła, pozostałe populacje wędrowne. Zimuje w dolinie Nilu, Indiach i Azji Południowowschodniej. Sporadycznie pojawia się w Europie Środkowej i Zachodniej, oraz zachodniej części Morza Śródziemnego, osiągając Maderę na Atlantyku.
O pato-ferrugíneo (Tadorna ferruginea) é uma espécie de ave bastante estendida na Ásia e no Norte da África. No solo europeu destacam-se as populações do sul da Espanha.[1]
O pato-ferrugíneo (Tadorna ferruginea) é uma espécie de ave bastante estendida na Ásia e no Norte da África. No solo europeu destacam-se as populações do sul da Espanha.
Kazarka hrdzavá (iné názvy hus červená, húska hrdzavá[2] lat. Tadorna ferruginea) je druh z čeľade kačicovité. Obýva južnú palearktídu od Grécka po Čínu. Na hniezdenie potrebuje nory, preto vyhľadáva piesčité miesta na morskom pobreží, pri sladkovodných a brakických jazerách.[3]
Na Slovensku bola zaznamenaná v rokoch 1980 – 1999 iba 3-krát. Ekosozologický status v roku 1995 Im - nezaradený migrant, resp. nehniezdič. V roku 1998[3], 2001[4] a 2014[5][6][7] žiadny. V 21. storočí stúpa počet záznamov.[8] V rokoch 2002 a 2003 boli uznané štyri pozorovania[8][9], v rokoch 2004 a 2005 boli zaznamenané tri prípady výskytu krotkých jedincov, pravdepodobne úlety zo zajatia.[10]. V roku 2011 bolo jedno pozorovanie[11] a v roku 2013 štyri výskyty.[11] Z roku 2015 pochádza len jedno pozorovanie chovaného jedinca Rybárskom dvore (vodná nádrž Sĺňava).[12] Aktuálne výskyty a diskusie sú k dispozícii v zozname vzácnych a zriedkavých druhov vtákov databázového systému Birding Slovakia[13] alebo v zozname vzácnych ornitologických pozorovaní podliehajúcich hláseniu Faunistickej komisii[14].
Európsky ochranársky status je SPEC3 – druhy, ktorých globálne populácie nie sú koncentrované v Európe, ale majú tam nevhodný ochranársky status. Stupeň ohrozenia V – zraniteľný druh.[3]
Za letu
Mláďatá
Vajcia
Commons ponúka multimediálne súbory na tému Kazarka hrdzavá
Wikidruhy ponúkajú informácie na tému Kazarka hrdzavá
Kazarka hrdzavá (iné názvy hus červená, húska hrdzavá lat. Tadorna ferruginea) je druh z čeľade kačicovité. Obýva južnú palearktídu od Grécka po Čínu. Na hniezdenie potrebuje nory, preto vyhľadáva piesčité miesta na morskom pobreží, pri sladkovodných a brakických jazerách.
Rostand[2] (Tadorna ferruginea) är en fågel som tillhör familjen änder.[3]
Rostanden är en ganska stor and som mäter 58–70 centimeter på längden, med ett vingspann på 110–135 centimeter.[4] Den är lätt igenkännlig och har orange-brun fjäderdräkt med ljusare huvudet. Vingarna är vita med svarta övre handtäckare och handpennor, och gröna armpennor. Den simmar bra och påminner mer om en gås än många andra änder, när den flyger. Könen är lika, men hanen har en svart ring längst ned på halsen under häckningssäsongen, och honan har ofta en vit fläck i ansiktet. Lätet är ett ljudligt vilt tutande.[4]
Det finns många mindre populationer av arten i nordvästra Afrika, men dess huvudsakliga häckningsområde sträcker sig från södra Europa genom Centralasien till sydöstra Kina. Merparten är flyttfåglar som främst övervintrar i södra Asien, men även i Afrika, så långt söderut som Etiopien.[5] Den har koloniserat Fuerteventura på Kanarieöarna, där den första gånge häckade 1994, och som år 2008 uppgick till ett femtiotal par.[6]
Fastän den har blivit ovanlig i sydöstra Europa och södra Spanien är rostanden fortfarande vanlig i sitt asiatiska utbredningsområde. Det kan vara denna population som givit upphov till enstaka gästande fåglar så långt västerut som Island och Storbritannien. Eftersom den europeiska populationen minskar är det dock troligare att de flesta förekomsterna i västra Europa under de senaste årtiondena är fåglar som rymt från fångenskap.
Rostanden förekommer i öppna landskap och häckar i jordgångar, hål i träd eller skrevor långt bort från vatten. Den lägger sex till 16 gräddvita ägg, som ruvas i 30 dagar. Rostanden är vanligtvis revirhävdande under häckningen och lever vanligen i par eller små grupper och bildar sällan stora flockar. Under ruggning och övervintring kan dock stora flockar samlas på utvalda sjöar eller långsamma floder.
Arten har ett stort utbredningsområde och en stor population med okänd utveckling.[1] Utifrån dessa kriterier kategoriserar IUCN arten som livskraftig (LC).[1] Världspopulationen uppskattas till mellan 170.000 och 220.000 individer, varav det i Europa tros häcka 17.000-26.500 par.[1]
Fågeln har på svenska även kallats rödgul and, rödgul gravand och braminand.[7]
Wikimedia Commons har media som rör rostand.
Wiktionary har ett uppslag om rostand.Angut (ya da Angıt) (Tadorna ferruginea), Ördekgillerden, tüyleri kiremit renginde, evcilleştirilebilen bir dalıcı ördek türü yaban kuşudur. Divânu Lügati't-Türk'te, "انگت anğıt" "Ördeğe benzer kızıl renkli bir kuş, angıt."[1] şeklinde tanımlanır. "Tadorna" cins adı Kelt kökenli olup, "benekli (alaca) su kuşu" ve "Ferrugo" Latince'de "demir pası" anlamındadır.
Angıt kuşları 58–70 cm boyunda olup, 110–135 cm kanat genişliğine sahiptir. Kuzeybatı Afrika ve Etiyopya'da türün oluşturduğu küçük yerleşik topluluklar bulunsa da, türün gerçek yerleşim bölgesi güneydoğu Avrupa'dan Orta Asya'da güneydoğu Çin'e kadar olan bölgelerdir. Kuşlar çoğunlukla kışları geçirmek üzere güney Asya'ya göç ederler.
Bu kuş türü iniş yaparken rüzgarı arkasına alarak indiği için sağlıklı bir iniş yapamayarak yuvarlanır. Bu özelliğinden teşbih yapılarak argoda da kullanılır. Suna ile birlikte Tadorna cinsinde yer alır. Angut kuşları, yeryüzündeki kuş türleri arasında tek eşli olan nadir türlerden birisi. Eşi ölen angut kuşlarının, başka bir eş ile bağlantı kurmayıp ölen eşinin arkasından yas tuttuğu bilinir.
Tibet ile Moğolistan'da ve Slav mitolojisinde kutsal kabul edilmektedir.
Kazsılar ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. Angut (ya da Angıt) (Tadorna ferruginea), Ördekgillerden, tüyleri kiremit renginde, evcilleştirilebilen bir dalıcı ördek türü yaban kuşudur. Divânu Lügati't-Türk'te, "انگت anğıt" "Ördeğe benzer kızıl renkli bir kuş, angıt." şeklinde tanımlanır. "Tadorna" cins adı Kelt kökenli olup, "benekli (alaca) su kuşu" ve "Ferrugo" Latince'de "demir pası" anlamındadır.
Трохи більший за свійську качку. Загальний тон оперення рудий. Дорослий самець у шлюбному вбранні насичено рудий, зі світло-вохристими головою і верхом шиї; на шиї вузький чорний «нашийник»; першорядні махові пера, надхвістя і хвіст чорні; покривні пера верху і споду крил білі; «дзеркальце» зелене; дзьоб і ноги чорні. У позашлюбному вбранні «нашийника» немає. Доросла самка схожа на дорослого самця у позашлюбному оперенні, але світліша, з білуватою головою. Молодий птах подібний до дорослої самки, але з бурим відтінком; покривні пера крил сіруваті. Маса тіла — 9,8—1,5 кг, довжина тіла — 55—62 см, розмах крил — 1047—1120 мм. У польоті добре помітні характерні білі (або світло-сірі у молодих птахів) плями на крилах.
Ареал охоплює Південну Європу, Північну Африку (від Марокко до Тунісу) та Центральної Азії. В Україні гніздиться на північному узбережжі Чорного та Азовського морів, у Криму (Сиваш, Керченський півострів) та в східній частині Луганської області. У XVII—XIX століттях гніздився у степовій та лісостеповій смугах, в інших місцях лише окремі пари. Зальоти зареєстровано у Західній Україні, середній частині басейну Дніпра, на Дунаї. Зимує на ставках Біосферного заповідника «Асканія-Нова» (700—1900 ос.), іноді невеличкі групи зимують на Азовському узбережжі.
Чисельність в Європі становить 19—33 тис. пар.[1] В Україні, ймовірно, чисельність не перевищує 340—360 пар; найбільше на сході Криму (понад 80 пар) та на сході Луганської області (близько 50 пар). Репродуктивна частина напіввільної популяції у Біосферному заповіднику «Асканія-Нова» становить 120—200 пар. Наприкінці ХХ століття чисельність виду стабілізувалась і в останні роки дещо зростає. Причини зміни чисельності: погіршення умов гніздування, посилення фактора непокою; винищування птахів людиною.
Перелітний птах. У місцях гніздування з'являється у другій половині березня. Займає скелясті, урвисті береги солоних і прісних водойм, узбережжя морів, на ставах «Асканії-Нови» утворилася вільна популяція. У перші дні після появи птахи утворюють пари (часто прилітають вже парами), які існують кілька років. Гніздиться у нежилих норах лисиць, на скелях та кручах (часто на значній висоті), у покинутих будівлях. У квітні птахи відкладають 8—12 яєць; у місцях, де огар гніздиться колоніями, знаходять здвоєні кладки. Насиджує самка (25—30 діб); молоді птахи стають на крила у другій половині липня — на початку серпня. Відлітає на зимівлю в кінці жовтня — на початку листопада. Живиться рослинною (проростки злаків та осок, зерно) та тваринною (комахи, молюски) їжею.
Включено до Червоної книги України (1994, 2009) (статус — вразливий), до Боннської (Додатки ІІ) та Бернської (Додаток ІІ) конвенцій, угоди AEWA. Охороняється у Біосферному заповіднику «Асканія-Нова». Слід оголосити заповідними місця гніздування виду на Керченському півострові, а в «Асканії-Нові» посилити гетерозиготність напіввільної популяції через обмін птахів з зоопарків. Досягнуто розмноження та розведення у спеціально створених умовах. У біосферному заповіднику «Асканія-Нова» створено штучну популяцію, яка є центром відновлення виду в Україні. За період з 1983 по 2000 рік у природу випущено понад 3400 осіб. Розроблено технологію штучного розведення.
Це незавершена стаття з орнітології.Vịt vàng[1] (danh pháp khoa học: Tadorna ferruginea) là một loài chim trong họ Vịt.[2] Có quần thể định cư rất nhỏ của loài này ở phía tây bắc châu Phi và Ethiopia, nhưng khu vực sinh sản chính của loài này là từ phía đông nam châu Âu qua Trung Á đến Đông Nam Á.
Vịt vàng (danh pháp khoa học: Tadorna ferruginea) là một loài chim trong họ Vịt. Có quần thể định cư rất nhỏ của loài này ở phía tây bắc châu Phi và Ethiopia, nhưng khu vực sinh sản chính của loài này là từ phía đông nam châu Âu qua Trung Á đến Đông Nam Á.
В брачном наряде самец выделяется наличием тонкого чёрного «ошейника» в верхней части шеи, а самка в свою очередь более светлыми, почти белыми перьями по бокам головы. В остальном сезонная смена нарядов у обоих полов практически не выражена, разве что яркие детали оперения самца становятся немного более тусклыми. Молодые птицы похожи на взрослую самку, но в сравнении с ней выглядят ещё более блеклыми, с кроющими крыла скорее серыми, чем белыми[8][9].
Криклив в течение года. Обладает характерной вокализацией, по которой птицу можно сравнить лишь с голосом канадской казарки или ещё более отдалённо с ржанием домашнего осла[10]. Наиболее частый крик, издаваемый на земле и в полёте — звучное глубокое «анг…» или «ганг…», иногда растянутое на два слога и звучащее как «аак…» или «ваак…». По окончании этого крика нередко можно услышать глухую трель «арррр…»[6][10]. Звуки, издаваемые птицами разного пола, можно отличить друг от друга: у самки голос обычно громче, глубже и резче, в нём превалирует звук «а», тогда как у самца идёт ударение на звук «о»[11].
Основная область гнездования охватывает полосу степей и пустынь Евразии от Греции к востоку до западной части Маньчжурии, китайских провинций Ганьсу и Сычуань. Кроме того, небольшие изолированные поселения этих птиц имеются в северо-западной Африке и в Эфиопии.
Популяция северо-западной Африки, насчитывающая около 2500 птиц, распространена большей частью на территории Марокко к югу до залива Дахлы и прилегающих солончаковых пустынях в средней части Сахары на юге Алжира. Кроме того, начиная с середины 1990-х годов единичные гнездовья регистрируют Тунисе в районе озера Шотт-эль-Джерид[11][12]. Эфиопский участок ареала, на котором согласно оценкам обитают от 200 до 500 птиц, фактически ограничен территорией национального парка Bale Mountains в горных районах страны[13]. В Европе огарь гнездится на северном побережье Эгейского моря в Греции и Турции, и на западном побережье Чёрного моря в Болгарии и Румынии — общая численность огарей в этом регионе оценивается в 20 тыс.[14].
Огарь достаточно широко распространён в Турции и далее на юго-восток — в Ираке, Иране, Афганистане и, возможно, Сирии[11][15]. К настоящему времени сохранилась лишь небольшая популяция в Крыму и на Украине, в заповеднике Аскания-Нова, хотя ещё в конце XVIII века огарь охотно гнездился далеко за пределами этого полуострова в степных районах, в частности в долинах рек Свиная (Одесский уезд), Южный Буг, Тягинка, Днепр, Конка, Орель и других, расположенных в пределах нынешних Днепропетровской и Харьковской областей, а также по рекам Айдар и Белая[8].
В России огарь распространён в южной части страны от восточного Приазовья, Отрадненского и Кавказского районов Краснодарского края[16] к востоку до Зейско-Буреинской равнины в западной части Амурской области[15]. Северная граница гнездовий, местами уходящая в пределы Казахстана и Китая, примерно совпадает с южной границей лесов — в тайге птицы не гнездятся, но местами по долинам крупных рек залетают на север вплоть до арктических побережий[17][18]. В промежутке между Волгой и Уралом она проходит в районе Камыш-Самарских озёр и устья Илека, в северном Казахстане и промежутке между верхним Иртышом и верхним Енисеем вдоль 54-й параллели, на Байкале в районе устья Баргузина, восточнее через долину Муи. Южная периферия гнездового ареала находится в засушливых районах Центральной Азии и юго-восточной части Китая к югу до северных склонов Гималаев (Ладакх), южного Тибета, центральных китайских провинций Сычуань и Ганьсу[15]. Наибольшей численности утка достигает как раз в юго-восточной аридной части ареала — Монголии, Тыве, Центральной и Средней Азии[6].
За пределами природного ареала одичавшие огари иногда селятся в городской черте, при этом приобретают признаки синантропных животных[6]. В частности, этих птиц можно встретить на прудах некоторых парковых ансамблей города Москвы, например, в Тимирязевском парке, парке усадьбы Покровское-Стрешнево, на каскаде Красногвардейских прудов, на Москве-реке в районе музея-усадьбы Коломенское, в лесопарке Кусково, на Амбулаторном пруду в районе метро "Аэропорт", а также в парке «Дружба» в районе метро «Речной вокзал», а также в Зеленограде. Полагают, что эти птицы являются потомками жителей Московского зоопарка, покинувших его территорию после 1948 года, когда им перестали подрезать крылья. В отличие от диких сородичей городские огари не отлетают на зимовку, а концентрируются на незамерзающих участках водоёмов, в том числе на территории зоопарков, где их подкармливают служащие[19].
В Азии (за исключением Малой Азии и Ближнего Востока), где гнездится подавляющее большинство огарей, утки совершают регулярные сезонные миграции в южном направлении, зимуя на южном Прикаспии, озере Иссык-Куль[6], в южной и юго-восточной части материка от подножий Гималаев и равнин в северной и центральной Индии к востоку до Корейского полуострова и восточных провинций Китая, а также Тайваня[4]. Популяции юго-восточной Европы и Турции ведут преимущественно оседлый образ жизни, совершая лишь нерегулярные кочёвки в поисках подходящего водоёма. В былые годы большое количество птиц, предположительно из Турции, зимовала на берегах Белого Нила, однако в последние десятилетия огари появляются в этих местах редко и нерегулярно. В северо-западной Африке огари совершают вертикальные кочёвки, в холодное время года спускаясь с вершин Атласских гор на побережье. Часть гнездящихся здесь птиц вплоть до середины 1970-х годов регулярно перемещалась на Пиренейский полуостров в дельту реки Гвадалквивир[11][12].
В гнездовой период населяет самые разнообразные внутренние водоёмы с солоноватой или солёной, но также местами и пресной водой, от мелких до очень крупных. В отличие от многих уток, для кормёжки и отдыха огарь не требует больших водных пространств, и по этой причине нередко селится даже на большом расстоянии от воды (вероятно, поэтому птица не встречается на большей части Европы[4])[20]. При всём разнообразии птица всё же выбирает открытые водоёмы с редкой водной, околоводной растительностью или без неё, часто в степи, холмистой местности или в горах до 5000 м над уровнем моря[21]. Избегает таёжных, сильно заросших водоёмов и морских побережий. Вне сезона размножения селится на временных разливах, вялотекущих равнинных реках, обмелённых в отсутствие муссонных осадков, болотах, прудах и водохранилищах поблизости от пашен.
Питается растительной и животной пищей, в целом отдавая предпочтение первой. Тем не менее, соотношение между этими двумя группами кормов может варьировать в отдельных частях ареала и в различное время года[11]. Кормится на воде и на суше, при этом чаще на суше, что отличает этот вид от близкородственной пеганки[6][9].
Весной огари часто добывают корм на зелёных лужайках и между барханами, где выщипывают зелёные побеги и семена травянистых растений, таких как солянка или различных видов злаков. В середине лета, когда пары обзаводятся потомством, выводки нередко можно встретить на солонцах, где они добывают насекомых (главным образом, кобылок и других видов саранчовых). На озёрах кормится рачками (включая Artemia salina), водными насекомыми, моллюсками, мелкой рыбой, лягушками (в том числе головастиками), червями. Во второй половине лета и осенью птицы посещают засеянные озимыми или убранные поля, где добывают семена зерновых культур — пшеницу, просо и т. п. Охотно подбирают просыпанное на дорогах зерно[9][22][23].
Известны случаи, когда утки подобно воронам и другим синантропным птицам питались пищевыми отходами и даже падалью[9] В поисках пищи утки активны в основном в сумерки и ночные часы, тогда как днём отдыхают[23].
Большинство птиц приступает к размножению на втором году жизни[9][23]. Моногамен. Пары, по всей видимости, сохраняются несколько лет; их образование происходит на зимовках либо в первые дни появления на гнездовых участках[6][8]. Как и кряквы, огари весной прилетают очень рано, когда водоёмы ещё покрыты льдом — в марте или первой половине апреля. Спариванию предшествуют брачные игры, в которых, судя по наблюдениям, не самец выбирает самку, а наоборот — самка самца. Возбуждённая утка с раскрытым клювом и постоянными криками перемещается вокруг селезня, привлекая его внимание. Время от времени она принимает так называемую «позу защиты» от воображаемого противника, при которой вытягивает шею и прижимает голову к поверхности воды или земли. Селезень ведёт себя более пассивно — либо стоит на одном месте с высоко вытянутой шеей, либо сгорбившись и опустив голову, волоча крылья ходит возле самки[6][9]. После спаривания обе птицы кричат, а самец к тому же приподнимает крыло, обращённое к самке[23]. Для брачного поведения также характерны парные полёты[6].
Подобно пеганке огарь устраивает гнездо в различных нишах, иногда в нескольких километрах от воды и довольно высоко, до 10 м и выше от поверхности земли. Укрытия могут быть самыми разнообразными — вымоины глинистых обрывистых берегов, расщелины скал, старые скирды соломы, дупла лиственницы, заброшенные (а иногда и жилые) норы степных животных — лисиц, корсаков, степных кошек, барсуков, сурков и т. п.[8][9]. В горах зачастую устраивает гнёзда рядом с горными вьюрками и клушицами на скалистых обрывах на высоте нескольких десятков метров от дна ущелья. При случае используются и искусственные постройки — например, в казахской степи гнездо нередко можно обнаружить в могильнике. В городских кварталах утки селятся в специально изготовленных для них домиках на воде, но также могут устроить гнездо в старом сарае, на заброшенном чердаке многоэтажного дома[19]. На водоёме самцы огарей ведут себя очень агрессивно по отношению к другим уткам, выгоняя их за его пределы. При соперничестве за кормовую территорию огаря и кряквы зачастую выигрывает первый, как более массивный и напористый[19]. Агрессия проявляется и в отношении селезней того же вида, между ними случаются потасовки, включающие неожиданные атаки с воздуха, удары крыльями и клювом. В этом случае чаще всего победителем в драке выходит «хозяин» водоёма, в то время как побеждённый ретируется либо занимает небольшой участок на периферии[19]. Одно и то же гнездо может использоваться несколько лет подряд одними и теми же птицами[8].
Откладка яиц начинается через месяц-полтора после прилёта[7]. Самка откладывает по одному яйцу в сутки или двое, полная кладка содержит от семи до семнадцати (чаще восьми — двенадцати) яиц. Скорлупа окрашена в кремовый либо сливочно-белый цвет, размер яиц составляет (61—72) х (45—50) мм[7]. Насиживает одна самка, начиная с последнего яйца, в течение 27—30 дней[7], самец сторожит неподалёку от гнезда. Как и многие другие гнездяшиеся в норах птицы, самка при приближении к гнезду постороннего животного способна издавать громкое шипение, напоминающее таковое крупной змеи — этот сигнал, по мнению орнитологов, способен отпугнуть лисиц и других наземных хищников[9]. Находящийся поблизости самец заранее предупреждает о приближающейся опасности и при необходимости набрасывается на пришельца, даже на такого крупного, как орлан-белохвост или человек[19].
Пуховики появляются на свет почти одновременно и, едва обсохнув, вскоре покидают гнездо. В случае надобности птенцы безбоязненно прыгают с большой высоты, раскрыв крылья наподобие парашюта, а затем следуют за самкой к близлежащему водоёму. Иногда в городских условиях можно наблюдать выводок, шествующий к пруду прямо по городским улицам. Бывает, что водоём, на который прибывает семейство, уже оказывается занятым другой парой огарей, и тогда неизбежны конфликты между новыми хозяевами пруда и старыми, включая пуховичков[19]. Заботятся о потомстве оба родителя до момента поднятия первых на крыло, которое происходит примерно в возрасте 8 с половиной недель[23].
В книге «Встречи с животными» Евгений Павлович Спангенберг пересказывает одну из казахских сказок, в которой говорится, что иногда, раз в несколько сотен лет, из яйца огаря вылупляется щенок тазы́. Нашедшему такого щенка во всех его делах будет сопутствовать удача[24].
В брачном наряде самец выделяется наличием тонкого чёрного «ошейника» в верхней части шеи, а самка в свою очередь более светлыми, почти белыми перьями по бокам головы. В остальном сезонная смена нарядов у обоих полов практически не выражена, разве что яркие детали оперения самца становятся немного более тусклыми. Молодые птицы похожи на взрослую самку, но в сравнении с ней выглядят ещё более блеклыми, с кроющими крыла скорее серыми, чем белыми.
ГолосКриклив в течение года. Обладает характерной вокализацией, по которой птицу можно сравнить лишь с голосом канадской казарки или ещё более отдалённо с ржанием домашнего осла. Наиболее частый крик, издаваемый на земле и в полёте — звучное глубокое «анг…» или «ганг…», иногда растянутое на два слога и звучащее как «аак…» или «ваак…». По окончании этого крика нередко можно услышать глухую трель «арррр…». Звуки, издаваемые птицами разного пола, можно отличить друг от друга: у самки голос обычно громче, глубже и резче, в нём превалирует звук «а», тогда как у самца идёт ударение на звук «о».
赤麻鸭（学名：Tadorna ferruginea），又名渎凫、黃麻鴨或黄凫，俗稱红雁或黃鴨。
赤麻鸭的生境多样，从世界屋脊的高原湖泊到平原地区的湿地沼泽都能看到它们，山区小溪、开阔的水塘、海边沙滩甚至靠近绿洲的戈壁滩都是赤麻鸭的活动范围。
繁殖于欧洲东南部、亚洲中部、蒙古、非洲西北部以及中国的东北、内蒙古、西部省份如甘肃、青海、西藏、四川、云南、贵州等地；越冬于日本南部、朝鲜半岛、中南半岛、南亚次大陆、非洲尼罗河流域，中国的华北、长江流域省份，偶见于台湾岛内。
麻鸭属的鸟类体形介于河鸭属和雁属之间，體長58至70厘米（23至28英寸），翼展110至135厘米（43至53英寸）。赤麻鸭无论雄雌通体橘黄色，头部的颜色较淡，逐渐过渡到近白色，雄性赤麻鸭在繁殖季节颈部会出现一条黑色的狭窄颈环，但趟它不用力伸长颈部，这个黑环常常隐藏在黄色的羽毛间而无法观察到；尾羽和尾上覆羽黑色，初级飞羽也是黑色，在身体其他部分橘黄色的衬托下黑色的后部非常明显；次级飞羽端部为带有金属光泽的墨绿色，形成明显的绿色翼镜，这种墨绿色的翼镜非常独特是赤麻鸭所特有的；翼上覆羽白色，飞行时两翅白黄绿相间非常醒目。本物种虹膜褐色，喙和脚均为黑色。
赤麻鸭为杂食性鸟类，食物包括谷物、水生植物、昆虫、虾蟹、软体动物、小鱼等。
赤麻鸭最高的繁殖记录在海拔5700米的青藏高原，据考查，它们每年4－5月开始交配，交配前有一系列仪式，交配在水上进行；筑巢在湖岸、岛屿的土洞岩隙或树洞中，有时他们还利用狐狸、旱獭等动物废弃的洞穴筑巢，每巢产卵6-10枚，早成雏，雏鸟孵化后亲鸟有背负雏鸟飞行的行为，这是其它雁形目鸟类不曾有的；幼鸟一年性成熟。
赤麻鸭虽在IUCN 3.1中被列入无危名单，但依然受到捕猎和栖息地破坏的威胁，中医认为赤麻鸭去羽毛及内脏、肉鲜用或焙干用，有补中益气、补肾壮阳、祛风除湿、解毒的功效；另外本物种体形较大肉质鲜美，常被作为野味而偷猎。目前本物种野外数量正在呈减少的趋势。
.jpg)
|access-date=中的日期值 (帮助) 赤麻鸭（学名：Tadorna ferruginea），又名渎凫、黃麻鴨或黄凫，俗稱红雁或黃鴨。
分類 界 : 動物界 Animalia 門 : 脊索動物門 Chordata 亜門 : 脊椎動物亜門 Vertebrata 綱 : 鳥綱 Aves 目 : カモ目 Anseriformes 科 : カモ科 Anatidae 属 : ツクシガモ属 Tadorna 種 : アカツクシガモ T. ferruginea 学名 Tadorna ferruginea (Pallas, 1764) 和名 アカツクシガモ 英名 Ruddy shelduck アカツクシガモ（赤筑紫鴨[1]、Tadorna ferruginea) は、カモ目カモ科ツクシガモ属に分類される鳥類。
ユーラシア大陸中部で繁殖し、冬季になるとアフリカ大陸北部、ユーラシア大陸南部、中華人民共和国、朝鮮半島などへ南下し越冬する[2][3]。日本では冬季に越冬のためまれに飛来（冬鳥）する[2][4][a 2]。
全長63-66センチメートル[2]。翼長オス36.5-38.7センチメートル、メス34-35.5センチメートル[3]。翼開張121-145センチメートル[2]。全身の羽衣は橙色や橙赤色、橙褐色、赤褐色で[a 2]、頭部は淡色[2][3][4]。雨覆は白い[1][2][4]。風切羽は黒く[a 2]、次列風切の光沢（翼鏡）は緑色[2][4]。
幼鳥は上面の羽衣が灰褐色[4]。繁殖期のオスは頸部に黒い首輪状の斑紋が入る[2][3][4][a 2]。
繁殖形態は卵生。地面に空いた穴や岩の隙間などに巣を作り、8-12個の卵を産む[3]。抱卵期間は27-29日[3]。
飛翔する本種
この項目は、鳥類に関連した書きかけの項目です。この項目を加筆・訂正などしてくださる協力者を求めています（ポータル鳥類 - PJ鳥類）。
황오리(ruddy shelduck, 학명: Tadorna ferruginea, 인도에서의 호칭: Brahminy duck)는 오리과에 속하는 새이다. 길이는 58~70센티미터이고 날개 길이는 110~135센티미터인 물새이다. 몸 깃털은 오렌지-갈색을 띄며 머리는 그보다 조금 더 창백한 색을 띄지만 꼬리와 깃털은 검은색이다. 철새의 하나로서 인도아대륙에서 겨울을 나며 유럽 남동부와 중앙아시아에서 짝짓기를 하지만 북아프리카에 거하는 개체수는 적은 편이다.
연못, 강과 같은 내륙의 물 지역에서 대부분 거주한다.
중앙아시아와 동아시아에서 개체수는 일정하거나 상승하고 있으나 유럽에서는 대체로 감소하고 있다. 새의 총 개체수는 많은 편이며 국제 자연 보전 연맹은 이 새의 보존 상태를 최소관심종으로 분류하고 있다.
황오리(ruddy shelduck, 학명: Tadorna ferruginea, 인도에서의 호칭: Brahminy duck)는 오리과에 속하는 새이다. 길이는 58~70센티미터이고 날개 길이는 110~135센티미터인 물새이다. 몸 깃털은 오렌지-갈색을 띄며 머리는 그보다 조금 더 창백한 색을 띄지만 꼬리와 깃털은 검은색이다. 철새의 하나로서 인도아대륙에서 겨울을 나며 유럽 남동부와 중앙아시아에서 짝짓기를 하지만 북아프리카에 거하는 개체수는 적은 편이다.
연못, 강과 같은 내륙의 물 지역에서 대부분 거주한다.
중앙아시아와 동아시아에서 개체수는 일정하거나 상승하고 있으나 유럽에서는 대체로 감소하고 있다. 새의 총 개체수는 많은 편이며 국제 자연 보전 연맹은 이 새의 보존 상태를 최소관심종으로 분류하고 있다.
