Η Αγριμόνια ή φωνόχορτο ή ασπροζάκι ή αγριμαία ή ασπροξάνη (επιστημονική ονομασία: Agrimonia eupatoria L., Αγριμόνια η ευπατόρια) είναι ένα φυτό της οικογένειας των Ροδίδων (Rosaceae). Συγγενικό φυτό είναι η Αγριμόνια η ευωδιαστή.
Φυτό πραγματικά πολύτιμο, που αναπτύσσεται σε όλα τα κλίματα, σε μεγάλους φράχτες, στις άκρες των δρόμων, στους λειμώνες, και που το συναντάμε στη χώρα μας σε μέρη με υγρασία. Έχει φύλλα σύνθετα, ωοειδή, οδοντωτά, και άνθη μικρά κίτρινα σε μακριές σταχυοειδείς ταξιανθίες. Οι καρποί της είναι τριχωτοί και κολλούν στα ρούχα όταν τριφτούν. Το συγγενές φυτό αγριμόνια η ευωδιαστή σπανίως απαντάται στην ελληνική χλωρίδα. Μπορεί να καλλιεργηθεί σε πλούσια χώματα που διατηρούν την υγρασία. Η συγκομιδή μπορεί να γίνει τον Ιούνιο (και τα φυτά πρέπει να χρησιμοποιηθούν την ίδια μέρα) ή τον Οκτώβριο (όταν θέλουμε να συντηρήσουμε τα φυτά). Χρησιμοποιούνται τα φύλλα και τα στελέχη, κυρίως οι ανθισμένες κορυφές. Σημειώνουμε όμως ότι μετά την αποξήρανση χάνουν τη γεύση και την οσμή τους.
Η ετυμολογία της προσωνυμίας του φυτού προέρχεται από τον Μυθριδάτη τον Ευπάτορα, τον γνωστό βασιλιά του Πόντου, που ήταν διάσημος βοτανολόγος.
Όταν είναι χλωρό, το φυτό έχει οσμή ελαφρά αρωματική και γεύση υπόπικρη και στυπτική. Το φυτό περιέχει γενικά αιθέριο έλαιο και σε μεγάλη ποσότητα τανίνη. ενώ το υδατώδες έγχυμά του μαυρίζει με την προσθήκη θειικού σιδήρου. Το νερό και το οινόπνευμα, εξάλλου, διαλύουν τα κύρια συστατικά του.
Το φυτό είναι στυπτικό και επουλωτικό σε πληγές, πρηξίματα, μώλωπες και διαστρέμματα. Είναι φάρμακο κατά της χρόνιας φαρυγγίτιδας, κατά της διάρροιας ( το τσάι του), ακόμα και κατά του διαβήτη. Τις σπουδαίες θεραπευτικές ιδιότητες του φυτού αναγνώριζαν και οι γιατροί της αρχαιότητας, οι οποίοι το χρησιμοποιούσαν κατά των χρόνιων νοσημάτων του ήπατος, του ίκτερου, της αιματουρίας και (με γαργάρες) σε ερεθισμούς και εξελκώσεις του λαιμού. Με εξωτερικές πλύσεις βοηθάει στην επιπεφυκίτιδα και τη λευκόρροια.
Ο Γάλλος Pallas το χρησιμοποιούσε με εμπιστοσύνη ως ανθελμινθικό στα κατοικίδια ζώα, ενώ ο Husard το συνιστούσε για τον καθαρισμό των ιχωρωδών και χοιραδικών ελκών, και ο Hortius ως σπουδαίο φάρμακο (το αφέψημα) κατά της υδρωπικίας. Ο Forestius έδινε το οινώδες (με ξύδι) αφέψημα του φυτού κατά των φλεγμονών των όρχεων, ενώ ο Fleticmann συνιστούσε γαργάρες με το αφέψημά του στους ρήτορες και στους τραγουδιστές, εναντίον της φλεγμονής του φάρυγγα και των φωνητικών οργάνων τους.
Οι δικοί μας και οι ξένοι χωρικοί, εξάλλου, το μεταχειρίζονται ακόμα σαν <>, αντί του τσαγιού, για το ωραίο άρωμά του ( το τσάι των φύλλων του, άλλωστε, είναι πολύ καλό κατά της ημικρανίας και της δυσπεψίας). Η αγριμόνια είναι επίσης αποτελεσματική κατά των κολικών, των εμετών και του βήχα, ενώ το αφέψημά της είναι χρήσιμο στους ασθματικούς και κατά της νεφρίτιδας, του χρόνιου πνευμονικού κατάρρου, της καχεξίας, της αιματουρίας, των δερματικών παθήσεων, των βρογχικών παθήσεων και των ρευματισμών. τέλος, η αγριμόνια είναι ευεργετική στις παθήσεις του συκωτιού και της σπλήνας και στα έλκη του πεπτικού σωλήνα.
Για πρηξίματα, διαστρέμματα και μώλωπες, παρασκευάζεται ένα μείγμα με ξύδι, πίτουρα και φύλλα αγριμόνιου, σε ίσα μέρη, και ψήνεται σε χαμηλή θερμοκρασία, ώσπου να γίνουν μία πάστα. Η πάστα αυτή τοποθετείται στα μέρη που πάσχουν και αυτό επαναλαμβάνεται μέχρι να θεραπευτούν. Για γαργάρες με το αφέψημα του φυτού χρησιμοποιούμε 100 γρ. ξερά φύλλα σε 1 λίτρο νερό, τα βράζουμε ώσπου να μείνει το 1/3 και προσθέτουμε 50 γρ. μέλι. επίσης, χρησιμοποιείται σε ατμόλουτρα. Για εσωτερική χρήση χρησιμοποιείται έγχυμα των φύλλων (5-15 γρ. σε 500 γρ. βραστό νερό) ή εκχύλισμα του φυτού (1 μέρος σε 2 μέρη νερού).
Η Αγριμόνια ή φωνόχορτο ή ασπροζάκι ή αγριμαία ή ασπροξάνη (επιστημονική ονομασία: Agrimonia eupatoria L., Αγριμόνια η ευπατόρια) είναι ένα φυτό της οικογένειας των Ροδίδων (Rosaceae). Συγγενικό φυτό είναι η Αγριμόνια η ευωδιαστή.
